Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 21, 19 April 1862 — Page 3
Ka Nupepa Kuokoa.
3. No ka lilo ole ana paha o ua S. R. Kahulanui nei i Lunamakaainana no Molokai nei, i keia makahiki 1862, a lilo ia J. Alapai, a me H. R. Hikikoke, a loaa ole paha kahi dala e inu kope hou ai i keia makahiki.
4. He kaula anei ka o ua o S. R. Kahulanui, me ka ike e ina mea mamua e hiki mai ana, me ka ike oleia, wahi ana, aole e hiki ke ekemu iki ka waha o na Lunamakaainana o Molokai, o kahi ano ka paha ia o ua wahi kanaka inu kope nei; pela wale no ka paha ke ano o na kanaka inu kope ka ike e i na mea mamua i ike oleia, ka ike i ka manao oloko o ke kanaka, a me kana hana e hana aku ai, he waha ole ka paha, ko H. R. Hikikoke, a me J Alapai, i hiki ole ai ke pane, a he naauao ole ka paha ko laua i hiki ole ai ka noonoo ana, oia mau kumu paha ka mea i hoolaha ai ua wahi kanaka nei ma ka Hoku Pakipika, ke manao nei au oia no. Eia ka hope ma ko S. R. Kahulanui manao, e olelo ana, ua koi aku ka ia J. Alapai, kekahi Lunamakaainana, e ku mai e hai i kona manao, wahi ana, aole hiki ke ku mai, aole no ka manao ole ke kumu o kona ku ole ana i lohe oe, e ke kanaka inu kope.
Aole i ae ko ka hale e hai hou mai o J. Alapai, i kona manao, ua kue ia ke noi a S. R. Kahulanui; aole he mea nana i kokua ae, nolaila, ku ole ai ia.
Ua hai mua mai o J. Alapai i kona manao, i ka halawai ana i ka malama o Okatoba, a ua ike ko ka hale a pau i kona manao, aole oia wale kai kukulu manao ia halawai ana, he nui wale, o D. Kailua, o Daniela, Kaluapihaole, Kauku, Kualapai, a me Ninihua, a ua hooholo iho ko ka hale e lilo J. Alapai, a me H. R. Hitikoke i mau Lunamakaainana, no Molokai, ma ia halawai, a he hope wale ae no o ua S. R. Kahulanui nei, aole i ike i na mea i hanaia ma kela halawai, nolaila, ua hewa oe i ka wikiwiki e i ka hoolaha, me ke akahele ole iho, ua hewa ka honua i ka lele mua ana, he hope ka Iehova, a pela no hoi oe, kai noa paha he kanaka naauao oe, aole ka! aole ka oe i malama i na rula o ka poe akamai, a naauao. E noho ae no ko ka Laiakamanu keiki, a pane hou ia mai, alaila, pane hou aku. Me ka mahalo. J. M. K. EZEKIELA.
Kaluaaha, Molokai, Mar. 17, 1862.
He wahi mea hou.
E Ka Nupepa Kuokoa e:—Aloha oe.
Ua lana mai ka manao e hai aku i keia wahi mea hou, a nau ia e hoolaha ae i ka lohe, i ka lehulehu e makaikai ana, i ka loa a me ka laula o kou aoao. Ma ka la 10 o keia malama o Aperila, kuu ike ana i keia mea hou, a he kupanaha maoli no. Eia ua mea hou la, elua moa keiki e hele ana i ke kahawai e inu ai i ka wai, a i ko laua hiki ana i ke kahawai, alaila, lele aku la ka moa keiki-kane ma kekahi aoao o ke kahawai, alaila, piopio mai la ka manu kane i ka manu wahine, e lele aku ma ia aoao, me ka manao e nanea malaila, o ka lele mai la no ia o kahi moa wahine, ma ia aoao o ke kahawai, e halawai ana me kekahi mau moa liilii e ae malaila. Aole nae laua nei i ike i kekahi Pueo, e hoomakakiu ana iluna o kekahi kumu laau kiekie loa, me ka manao e lele mai e poi ia laua nei, me ka maka huila loa, a weliweli no ke nana aku, no ka mea, ua ono loa ka Pueo ia laua, aole nae i lele mai e hopu ia laua, aka, o ka lele aku la no ia o ka Pueo, a hiki i ka makuakane, a me ke kahu o ua wahi moa wahine nei, ia'ku la i ka manu kane, ua ike aku nei au i ko kaikamahine, e hele pu ana me kekahi moa keiki-kane, oia lohe ana o ka moa kane i ka olelo a ka Pueo, o ka pepehi iho la no ia o ka makuakane ia ia, i ae la ka moa kaikamahine, i ka moa makuakane, aole au i hana i ka mea kue ia oe e kuu makua, ua hele no au i hana pono, me ka iini i wahi mea ai no kuu aina kakahiaka, o kau hana ka hoi ka huhu mai, a o ka pepehi mai, me he mea la no keia aina kaua, he mau moa malihini mai hoi kaua, a e imi ana kaua i wahi pono no kaua iho, ma keia wahi o ka aina. Aole i pau iki ka hana a ka moa makuakane pela, hoeha no ia ia a hiki i na kahu kanaka maoli, o ua moa kaikamahine nei. Ia manawa mai, mahope iho o kekahi la, lohe mai la kahi moa keiki-kane, i ka huhuia o kahi hoa hele ona, oia hoi kahi moa wahine keiki, me ka manao o ka makua o kahi moa wahine, na kahi moa keiki kane i hoowalewale, a e imi i mea ino. Ia lohe ana mai o ua wahi keiki moa nei, i ka olelo a ke kahu o ua wahi moa wahine nei, he mea e ka huhu i ka Pueo, ka mea nana i ahiahi aku i ka makuakane o ua wahi hoa hele nei oia nei: Eia nae na ninau, o ka makua o kahi moa wahine ia ia.
"Aole anei oe i hana lapuwale, me kela moa keikikane?" I aku kela ia ia, "Aole au i hana lapuwale me ia." Ninau hou no ka makua ia ia, "Aole anei oe i kii i ke kulina a D. D. me ua keiki la ? A pehea hoi ka pua o ka ipu aimaka a P. P.?" Hoole aku la no keia ia mau ninau a pau a ka makua oia nei i ninau mai. Ia manawa, kau iho la keia i kanawai paa ia ia. "Ina au e ike ia oe e launa ana me ia, alaila, e kii ana au ia ia e ki i ka pu, a i ole ia, e nou ia ia i ka pohaku." Ia lohe ana aku o ka moa keiki kane i ka olelo, a ke kahu o ua moa wahine la, aole ona manao. Aka, hookahi no ana mea ukiuki loa o ka Pueo, ka mea nana i ahiahi wahahee aku. Ia manawa kaukau iho la keia, "Ina paha au e manao ana e hana kue, aole au e hookokoke aku i kahi paapu o kanaka, aka, no kuu manao ole e hana kue, nolaila, aole au i lawe ia ia i kahi mehameha." I ke ano o ke ahiahi kahakaha iho la keia i na manamana oia nei i ka lepo, a kena aku la keia i ke kiu oia nei, e kii i ka makua o ua moa wahine nei, e hele mai e nana i ka mea ana i kakau ai ma ka lepo, a e ike i na manao oia nei. I ka hele ana mai e nana, mahalo loa iho la ka makua o ua wahi moa wahine nei, i na manao o ua keiki nei. I ihola ua makuakane nei ia ia iho. "A loaa ia ia'u, alaila, e lulu lima au iaia." Ma keia moolelo nuhou au e hai aku, ua ike ia ka hewa o ka mea holoholo olelo, wahi a Solomona. E aloha auanei.
Na KAUANINIULA.
Ka hailoaa o ka
NINAU HELU A K. W. KAWAIAHAO.
Ua ike au i ka ninau helu a K. W. Kawaiahao, ma ka Nupepa Kuokoa o ka la 29 o Maraki o ka helu 18. Penei ka ninau:
"Pehea la ke olo ana a ua kamana la i na kua ekolu, i pau pono ai na pauku eiwa?"
"E hoike mai i ke kii a ua kamana nei e olo ai?" ma kau noi ana mai nae e hoike pu aku i ke kii o ka hana ana a ua kamana la, eia paha ka hewa e ike ole ai oe i ke kii o ka hana ana a ua kamana nei, ua hemahema na hale paipalapala i ke kii ole oia ano. Aka, e wehewehe no paha wau i ka haina o ka hana ana.
Haina. — Aia hoi ekolu kua; penei ke ano o ka waiho ana o na kua, e hoomoe pololei i ke kua mua, e lawe ae i ka lua o ke kua a waiho huina kolu, e kau aku i kekahi poo iluna o ke kua mua, e kaikai ae i ke kolu o ke kua a kau like iho iluna o na kua mua, me ke ana like nae i ka loihi like o na poo a me na waena, he huina kolu nae ke ano o ka waiho ana. Alaila, e oloia ma kahi e kau ana kekahi kua maluna o kekahi.
I ke olo ana ma kekahi aoao elua pauku, olo alua ma kekahi aoao elua pauku, iloko nae oia olo alua ana, loaa eha pauku, olo akolu ma kekahi aoao loaa elua pauku hou, aia hoi ekolu pauku mawaena, hui na pauku, loaa mai eiwa pauku.
Oia ka haina o ke kii o ka hana ana a ua kamana nei. Ua hoouna mai oe na ka poe kamana o Ulakoheo e hai aku, aka, ua puehu e ae nei no. S. W. K.,
Kamakela, Honolulu, Aperila, 4, 1862.
No ka ninau helu maluna i haiia'e la e S. W. K. ua loaa mai he mau hailoaa na ka poe no na na inoa mahope nei. Pokeo o D. Kupahili, Kekuewa, a me na Kamana o Ulakoheo,. E hai ana i ka hailoaa i aneane like me keia, i hoikeia maluna. — LUNA HOOPONOPONO.
Manao kokua,
IA DAVIDA D. KAUKAWELI.
E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:
Ka pua rose aala i mohala i ke kakahiaka, no kou ulu kino ana mai, elike me ka laau rose, a mohala mai i kou pua nani ma ke kihapai Hawaii. Nolaila, ua ulu mai ka iini me ka anoi o kuu manao, e haawi aku ia oe i keia mau wahi huaolelo malolo iho.
Ua loaa iho au i kahi leo kauaheahe o D. D. K, e kahea a e ana iau, ma ka waihooluu aiai o kou kino puipui, e pane ae ana,, "E hoomanao kakou, e kokua manawalea aku i ka hapawalu pakahi, no ke kia hoomanao o ka mea hanohano: o R. Limaikaika i hala 'ku nei i ka make, ma ke ala hoi ole mai. Nolaila, ua hu mai ka iini o ko'u manao, e kokua aku ia ia, ma ka pane ana 'ku ma ke akea, i loaa iho ka poe maua i na wahi dala a lakou, e manao ana, he makehewa ke kokua ana i na wahi hapoalu, no ke kia hoomanao o Limaikaika. Auhea oukou e ka poe e manao ana pela, i na aia iloko o oukou ka manao e hoohalike ana me keia, e aho e waiho ia manao, no ka mea, i kona wa e noho pu ana me kakou, ua ike kakou i ka nui a me ke koikoi ana i hana'i, i mea kupono i kana oihana, no ka mea, ma kona hana ana me ka noonoo nui, i laha aku ai ka naauao, a me ke akamai, iwaena o kakou nei a pau ka Lahui Hawaii, aole no hoi ia i kunukunu a hoomolowa ma kana oihana, aka, ua hana noia i ka rula kupono ma ia mea. Nolaila, i na kakou he lahui aloha i ko kakou Pelesidena mua, i naue aku i ke ala polikua a Kane, alaila, e kau ae kakou i ke aniani hoonui ike a ka hoomanao, i lilo ai kakou i poe lawe aloha, no ka mea ma ka piha pono ana o kona poo i ka noonoo a hoolawa 'ku i kona mea i piha ai, alaila ke lilo nei kakou a pau i mea akamai, me he mahu wela 'la e pipiiana iluna ma na aouli o ka lewa, pela hoi ka naauao iwaena o kakou ka lahui Hawaii, e pipii ana iluna; nolaila, e ala kakou a papai like i keia wahi hana mana, i holo ai ka hana, no ka mea, he Ahahui ia i hooholoia e ko makou kula hui nei, ka haawi ana i na hapawalu i mea kokua no ua kia hoomanao la, nolaila e eu kakou a hapai pu, u hoolawa 'ku i na wahi kokua me ka manao aloha maoli, i ka mea i make; oia ihola na wahi huaolelo au e a ahonui ai I ka lawe aku. E aloha auanei.
JOHN WAIOHINU.
Kulahui, Waioli, Kauai, Feb. 1862.
Ka hana Moremona ma Lanai.
E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:—
Ma ka Helu hope o ke Kuokoa o ka la 22 o Maraki, a i waena o na wahi i kapaia. "Na mea hou o Hawaii nei;" ua hoakaka ia malaila, na mea i loaa'i a i hanaia hoi e na kanaka Moremona ma Lanai, no ka huki ana i ka Oo-palau ma ka lakou hana ana; a i ka wa i hiki ole ai ia lakou ke kauo ikaika ana, alaila, e paipaiia lakou e ka huipa ma ko lakou kua, e like me ka hana ana i ka poe negero ma Amarika Hema, a no la, ua haaleleia ka oiaio, a ua kaawale ka pono maoli.
Eia wale no ka oiaio o ka poe "Moremona " i kaheaia ma o makou nei, o ka poe Hoano o na la hope ae nei, no ka Ekalesia o Jesu Karisto ma Lanai nei. Ua pokole ka wa o ke kauo ana i ka Oo-palau, a ia manawa, aole loa i loaa ia makou na bipi kauo, aole no hoi he mau lei palau, no ko makou mau lio. O ko makou Peresidena, a me ka poe i loaa ka oihana Luna iloko o ka ekalesia, i kekahi manawa he 20, a oi aku i kekahi manawa, pau loa lakou i ke kauo uuku ana i ka mea i oleloia, a mahope iho, ua loaa ia makou na lei lio, a hoomaka iho la i ko makou mau lio. Ua loaa ia makou na lio a nui, a oia ka oi o ka maikai o Hawaii nei a puni, aole loa he kanaka o Lanai nei i hahauia ke kua iwaena o ka poe "Moremona," aole o makou makemake e hanaia keia, aka, ua lohe mai makou i keia mau mea i hanaia ma Honolulu, a na kela wahi keia wahi, na na Haku i na Kauwa, aka, aole na Lanai nei ia mea, ke hana nei makou me ke aloha. Ua pau loa makou i ka hana, o kela mea keia mea, ka poe kiekie, a hiki i ka poe haahaa. Ke manaoio nei makou ke hana nei makou no ko kakou hoola ia, aole hoi me ka pule wale no.
Ina e hele mai oe i Lanai nei, a e ike auanei oe i na kanaka kino ikaika, a me ka makou mau keiki he lehulehu, a me na mahinaai i piha i ke Kulina, ka Huita, ka uala, a e ike auanei oe i kekahi hapa o ko Hawaii Moremona i ike i ka hoola ana. Me ke aloha no. KEKAHUHIPAHAAHAA,
Palawai, Lanai, Maraki, 1862.
Olelo Hoolaha.
UA KAPU NA HOLOHOLONA KOMO wale ma ko'u Aina Kuai, e waiho la ma
Kukuiopae elua,
Kona Hema, Hawaii. Aole komo ka
BIPI,
LIO,
HOKI,
HIPA,
KAO,
KEKAKE,
A me ka Puaa.
Ina i komo kekahi o keia mau holoholona i haiia maluna, he hapawalu dala maoli kauku, no ke poo hookahi, o ka Bipi, Lio, Hoki, Hipa, Kao, Kekake, a me ka Puaa, he hapaumi kauku pakahi. Ina hoopoino lakou i na mea kanu, e uku no e like me ka poino, ina uku ole mai, e hoopii no wau e like me ke Kanawai. J. W. MAELE.
Kukuiopae, Kona, Hawaii, Mar. 18, 1862. 21-1m*
Olelo Hoolaha.
E IKE MAI AUANEI NA OHANA, NA Olelo e, o kela ano keia ano,
O KEAHI,
Ka wahine mare a ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa ia aku nei oukou ka poe waiwai a pau, mai hoaie oukou ia ia. Ua haalele kumu ole mai oia ia'u, a me ko maua wahi moe, ua hele aku ia mamuli o ka Moekolohe; ina o ka mea hoaie ia ia, aole au e hookaa i kona aie, a maluna ona ko oukou poho.
Na N. B. G. KAMAE.
Kapuukolo, Honolulu, Oahu, Aper. 14,1862. 21-2t*
OLELO HOOLAHA.
KE HOIKEIA AKU NEI I KA POE a pau, ina e loaa na Lio a me na holoholona e ae, e hele wale ana makai o
AINA HOU!
ma keia hope aku, e hopuia no, no ke komohewa, a e laweia ma ka PA AUPUNI, e like me ke Kanawa. Ma ke kauoha a ke Keena Kalaiaina.
R. A. S. WOOD.
Luna o na Hana Hou.
Keena o na Hana Hou, Honolulu. Aper. 18, 1862. 21-3t
KUDALA MA KUALOA.
E KUDALAIA'NA MA KA LA 26 O Aperila, ma ka PA AUPUNI, ma
Kualoa,
Koolaupoko, Oahu.
1 BIPI WAHINE MOO, ua kuniia K. C. &.
1 PIPI KEIKI,
1 LIO WAHINE PUAKEA, hao manamana.
JUDD A ME WILDER.
Na Luna Pa Aupuni o Kualoa.
Kualoa, Oahu, Aper. 18, 1862. 21-1t
Ke kauohaia'ku nei na Lunakula, a me na Kumukula, e hooili mai i ka inoa o ka poe Hanau, Mare, a me ka poe Make, i hoolahaia'i ma ka Nupepa Kuokoa. E kakau mawaho o ka palapala ia H. M. Wini, Luna Pai o ke Kuokoa ; a i ole la, e haawi ae i na Luna o ke Kuokoa.
HANAU.
SAMESON — Ianuari 8, Kukuiopae, Kona, Hema, Hawaii, o Solomona, (k.) na O. W. Maele, me Keaweamahi.
HALELAAU—Mar. 14, ma Ki, Puna, Hawaii, o Halelaau (w,) na Kaono me Lono.
KELII — Ian. 20, ma Pulama, Puna, Hawaii, o Kelii (k,) na Kailiponi me Kahilihiwa.
KALULA — Mar.— ma Palawai, Lanai, o Kalula (w,) na Kalili, me Kealolaina.
KEKAUWA—Mar. 13 ma Honokalani, Hana, Maui, o Kekauwa, (k,) na Kaiwi me Hoopauai.
KIHA — Mar. 28, ma Pikoula, Koolau, o Kiha (k,) na Kiha me Kaohimaunu.
ULUWEHI — Apr. 11, ma Halealii, Honolulu, o Uluwehi (w,) na Hoaliku me Haawimoeipo.
MARE.
MAHIAI—KEKAPA—Mar. 26, ma Holualoa, Kona, Hawaii, mare o Mahiai me Kekapa, no Kipu lana.
MAKAHIA — UMI — Aper. 3, ma la wahi no, mare o Makahia me Umi.
KEAWEHUNAHALA—KOAKALAE—Aper. 4, ma ia wahi no, mare o Keawehunahala me Koakalae, no Auhaukeae.
KAWAWAELUHI — NAWAI—Aper. 5, ma ia wahi no, mare o Kawawaeluhi me Nawai, no Punanahulu laua.
NOLTE — KAHALE — Aper. 5, ma ia wahi no, mare o H. J. Nolte me Louisa Kahale, no Honolulu laua, na H. L. Sheldon lakou i mare.
OPUNUI — TERA — Ian. 5, ma Kamalino, Niihau, mare o Opunui me Tera, na J. Nawahinelua laua i mare.
POKAULA — KALUWAHINE—Aper. 9, ma Lahainaluna, Maui, mare o Pokaula me Kaluwahine, na Rev. J. Pokuea laua i mare.
MAKE.
KELIIOKALANI — Mar. 15, Honoipu, Kohala, Hawaii, make o Keliiokalani (w.)
PUNILIO — Aper. 7, ma Kailua, Hawaii, make o J. Punilio (k.)
OMAKALELE — Mar. 24, ma Kalae, Molokai, make a Omakalele (w.)
HAIKU — Mar. 25, ma Kalae. Molokai, make o Haiku (k.)
KELIIONOA — Aper. 2, mu Kaluahole, Waikikikai, make o Mele Keliionoa.
KALAWAIAWAALIILII — Aper. 2, ma Opunaha, Waikikikai, make o J. Kalawaiawaaliilii (k.)
KAHINAANAANA — Aper. 10, ma Kamoiliili, Waikiki, make a Kahinaanaana (k.)
HAYWARD — Aper. 17, ma Ka Halemai o Ka Moiwahine, make o J. W. Hayward, he haole Kamaaina oia maanei.
KANANAKAUA — Apr. 12, ma Kaopuaua, Honolulu, make o Kananakaua (w.)
KALALAUKU — Mar. 21, ma Paomai. Lanai, make o Kalalauku (w,)
NAAI — Mar. 28, ma Heleleikeoho, Hana, Maui, make o Naai (w,)
NAHINELUA — Mar. 16, ma Kawaipapa, Hana, Maui, make o Nahinelua (w,)
KAINA — Feb. 15, ma Kahuku, Koolauloa, make o E. Kaina (w.)
OLELO HOOLAHA.
MAI KEIA LA AKU, MAI HOAIE MAI kekahi i ka'u wahine mare,
IA KAPEHE.
Aole au e hookaa ana i kona mau AIE ma keia hope aku.
KOKA PAKE.
Kalihikai, Kauai, Aper. 8, 1862. 21-lm
OLELO HOOLAHA.
KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kaapuni, ma ka Apana eha, ma Nawiliwili, Kauai, E hoomaka ana i ka Poakolu, oia ka la 6 o Mei, M. H. 1862.
Luka no Koloa, Kekaau no Mana. Kahaamaikai no Hanapepe, Kekoa no Koloa, Huluili no Lihue, Keaumaikai no Koloa, Solomona no Lihue, Hepa no Lihue, Kapa no Koloa, Meheula no Koloa, Kawaiku no Mana, Malama no Lihue. Pahikaua no Mana, S. Kaikuaana no Mana, Kaikuahine no Koloa, Naniho no Lihue, Keopu no Lihue, Maewa no Lihue. Elekai no Lihue, Paoa no Koloa, Ainoa no Lihue, Apolo no Koloa.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aper. 14, 1862. 21-3t
AINA KUAI!
E KUAI KUDALAIA'NA MA KA la 22.o Aperila nei, he Poalua ia la, ma ka hora 10 o kakahiaka, kekahi mau Apana Aina Pa Hale
O OPEALU.
waiho ana ma
Kapuukolo, i Honolulu, Oahu.
Oia hoi ka Apana Aina, me ka Palapala Sila Nui, Hela 3592. oia hoi he 42 anana kuea o ka eka. a me ka Apana Aina a M. Kekuanaoa i kuai mai ai ma ka la 1 o Aperila, 1858, e pili ana i kahakai o Kapuukolo, oia hoi he 4½-100 o ka eka (45-1000 eka.) U kuai kudala ia aku ana keia mau Apana Aina a pau ma ia la i ka mea i oi aku ke koho ana, na ka Luna Hooponopono Waiwai no, a no kuua hope paha e kudala aku ma ia la e Iike me ka mana i loaa ia la ma ke Kanawai a me ka Aha Hookolokolo Kiekie mai. UMAUMA.
Luna Hooponopono Waiwai o Opealu.
Honolulu, Aperila 12, 1862. 21-1t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA, NA PAKE, a me na Haole Waiwai o kela ano keia ano. Ke papa aku nei au ia oukou, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare o Haili kona inoa. No ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, nolaila, o ka mea hoaie ia ia, maluna ona ko oukou poho. Eia kekahi, aole loa au e hookaa i kana mau aie mai ka makahiki 1853, a hiki i keia la a'u e hoolaha nei ma ke akea, a pela no hoi ma keia hope aku, a mau loa aku.
L. KAMALIMALI.
Kaauhulu, Ham., Hawaii, Mar. 27, 1862. 19-lm
PA AUPUNI MA KUALOA.
NO KA MEA, UA KOHOIA MAI mana i mau Luna no ka na holoholona hele hewa, e ka mea Hanohano M. Kekuanaoa, Kiaaina o Oahu, ke hoolaha aku nei maua, aia ka pa ma Kualoa. Koolaupoko, ua makaukau maua e hana e like me ke Kanawai.
JUDD A ME WILDER.
Honolulu, Maraki 1, 1862. 19-3m
OLELO HOOLAHA.
HANA KAMAA LIO!
O KA POE E MAKEMAKE ANA E hana i Kamaa no ko lakou mau Lio, e pono ke hele mai ma ko'u Hale Hana Kamaa Lio, ma ka aoao ma Ewa o ka hale o Kale Kamana mamua, ma ke kihi o ke Alanui Alii me Mauna Kea. Malaila no au e noho makaukau mau ai,
E Hana Mikioi aku!
I na KAMAA no na Lio, o ka poe a pau e makemake ana i mea e Lai ai ko lakou mau Lio ma ke Kaona nei, e hele koke mai. Me ka uku haahaa.
J. MAPE, (Amala.)
Honolulu, Aperila 10, 1862. 20-4t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU, KEKAHI O NA Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawa Pae Aina, e D. H. Hitchcock, Luna Hooponopono Wai wai o AKONO k, i make, no ka koho ana i la no ka hoolohe ana 1 ka moowaiwai hope loa ona: Nolaila, e ike auanei na mea a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 21 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia no ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe ana i ka mea i noiia mai, a me na mea a paa i hoole. Aia m kuu Keena, ma Hilo, kahi i hana ia ai.
S. L. AUSTIN.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3.
Hilo, Hawaii, Maraki 13, 1862. 18-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e KAANAANA, no ka hooiaio ia ia i na Palapala Kauoha o Manana, o Kealia, Waialua, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a paa loa, ke pili, o ka Poano, ola ka la 19 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, ola ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. K. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Maraki 24, 1862. 18-3t
AWA O HONOLULU,
Na Moku ku mai.
Aper. 10 — Moku okohola Am. Barnstable, mai Kawaihae mai, kalewa uo mawaho, a holo loa'ku ma ka la 12, ma ka Moana Atika.
10 — Moku kuna Keoni Ana, mai Kanai mai, me 13 paiia wahie.
11 — Moku kuna Kalama, mai Tatela Be mai, he 1200 pahu aila a aua me kona hoa hui, ke kialua Cometa.
12 — Moku kiapa Beretania Kathleen, he 17 la mai Kapalakiko mai.
12 — Moku kuna Moikeiki, mai Maliko a me Kahului mai. me 200 pahu ko paa, he mau ili kao, me 4 eke pepeiao laau, me na ohua 4.
13 — Moku mahu Kilauea, mai na awa mai o Hawaii a me Maui mai, me 24 Lipi, 126 hipa, 12 kao, 7 hoki, 23 puaa, 30 moa, 35 ili bipi, 10.000 paona hulu hipa, 1750 paona pepeiao laau, 3060 paona kope, 7106 paona ko paa. 1400 galani malakeke, 158 pahu uala, a me na waiwai e ae he nui wale.
13 — Moku kuna Kekauluohi, mai Kau a me Kona mai, me 30 kukaa pulu, 32 eke pepeiao laau, 1500 ili kao, 30 ili bipi, a me na waiwai Hawaii e ae he nui wale.
14 — Moku kialua Olelo e Cometa, he 15 la mai Tatela Le mai.
14 — Moku kuna Odd Fellow, mai Hanalei a me Koloa mai, me 44 pahu malakeke, 17 paila wahie, 44 pahu puna, a me na waiwai Hawaii e ae he nui.
15 — MOKU o Kohola Champion, mai Lahaina mai, Kalewa wale no mawaho a holo aku ia la no.
16 — MOKU Kuna Kamoi, mai Kahului a me Lahaina mai, me 15 bipi, 7 eke pepeiao laau, 500 Kapuai papa koa, me na ohua he 13.
17 — Moku Kuna Moiwahine, mai Nawiliwili mai.
No na Olelo Hoolaha.
O NA MEA A PAU E MAKEMAKE ANA e hookomo i na Olelo Hoolaha ma keia Pepa, eia malalo nei ke ano o ka uku ana, ke oi ole aku mamua o ka aoao palapala hookahi, a o na lalani hua kepau he 20.
No ka pule hookahi,.............................$1.00
No na pule elua,....................................$1.50
No ka mahina hookahi, (4 pule). ........$2.00
E like me maluna ka uku ana o na Olelo Hoolaha no ua holoholona hele hewa.
Aka, ina e oi aku ka nui mamua o ka aoao hookahi o ke kanana palapala, alaila e papaluaia ka uku, a ina loihi loa, hoonui iki aku ka uku.
E hooili pu mai i ka uku me ua Olelo Hoolaha i paiia, ina aole, aole no e paiia. HANALE M. WINI.
Luna Pai o ke KUOKOA.
AINA KUAI MAKEPONO.
HOOKAHI HANERI EKA AINA KULA ME ekolu eka aina kalo, e kuai makepono ia aku i ka poe e makemake mai ana, aia ma ka Apana o Waialua, Oahu. E loaa no wau ia oukou, ma ka aoao ma Ewa o ka hale kahiko o Hooliliamanu, ma Honolulu, Oahu.
E ninau ia
R. E. WAKEMAN, (Lapaki.)
Honolulu. Aperila 10, 1862. 20-1m
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII o KOLEI w. kue I KANA KANE O Kahoomana. no Honolulu mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki elima o Kahoomana, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano o John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, o ka Poakolu, oia ka la 23 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Aperila 9, 1862. 20-2t
OLELO HOOLAHA,
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Opunui, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o W. D. Paaluhi, o Honolulu. Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa. ke pili, o ka Poaono, oia ka la 26 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, a m keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 4, 1862. 20-3t
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha ie, e MAULIAWA, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no Kahoowahi, o Honolulu, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pan loa, ke pi i, o ka Poakolu, oia ka la 23 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i olelo ia no ka hoolohe i ka oiaio, a me na mea hoole i hoikeia, ala ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 4, 1862. 20-2t
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Aalona, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o A. Kahuahua, o Pauoa, Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 23 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 4, 1862. 20-2t
OLELO HOOLAHA.
Waiwai o J. H. KAELE, i make aku nei.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU, E. W. B. AKA, no ka hoolalo ana i ka Palapala Kauoha hope loa a J. H. Kaele, no Waimea, Mokupuni o Kauai, i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i ha kanaka a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 23 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora 1 oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o ua Palapala Kauoha ia, a me na mea hoole 1 hoikeia, ala ma ko'u Keena Hookolokolo, ma Malumalu, Kauai. J. HARDY.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 4.
Nawiliwili, Kauai, Mar. 28, 1862. 20 3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU, E KAUAUA, e hooiaio i ka Palapala Kauoha o Kahopu, no Hilo, Hawaii, i make aku nei: Nolaila, ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Mei, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole l hoikeia, aia ma kuu Keena, ma Hilo, kahi e hana ai. S. L. AUSTIN.
Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Aperila 2, 1862. 20-tf
ILI BIPI, ILI BIPI.
I NA OUKOU MAKEMAKE E KUAI AKU I KA OUKOU
ILI BIPI,
ME KA MAKEPONO LOA.
E LAWE MAI IA
E. P. Adams,
KA HAOLE KUAI
ILI BIPI.
MA KONA WAHI, MAKAI IHO O KA
HOME LUINA.
E. P. ADAMS.
Honolulu, Aperila 10, 1862. 20-3t
BUTI & KAMAA MAOLI!
NO KE KAMAAINA O EA MEA NONA KA INOA malalo. Ke manao nei ola e wae ae i na mea e lawa'i o na ANO KAMAA a pau i oi ka maikai mamua o na Kamaa e ae ma Ke Kaona o Honolulu nei.
A ua loaa mai ma na moku (Artic, a me George Washing-ton, mai Kapalakiko mai. E kuai la aku no ma ke KUMUKUAI MAKEPONO LOA. Aia ma kou wahi kahiko ma ka HALE UINIHEPA. Ma ke kihi ou Alanui Kalepa me Alanui Papu.
J. H. WOOD.
Honolulu, Aperila 11, 1862. 20-lm
KAMANO ! KAMANO!!
1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o
20-3m. H. HACKFELD & Co. (KALEMA.)
MAKEMAKEIA.
ILIBIPI, ILIKAO, a me ke KELEAWE kahiko.
UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA malana e C. Brewer & Co, (Burua ma) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 20-3m. C. BREWER & Co.
AKE, (A. S. CLEGHORN.)
Olelo Hoolaha.
O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ke hele ma ka Hale Kuai o Ake, (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a pau e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano. Na KALAKOA PELEKANE,a me na waiwai maikai eae he nui wale.
Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA," a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Kaepa, makai iho o ka Loiala Hotele. 19 3m
Hoike Luna Hooponopono Waiwai!
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU E C. N. Spencer (Kale,) oia ka Luna Hooponopono i ka Waiwai o PIPI k, i make kauoha ole ma Waiohinu, Kau, Hawaii, e koho i kekahi la, e hoolohe ai i kana hoike hope loa, a e hookuu la oia mai kana oihana luna aku. Nolaila, ke hoike ia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Ponono, oia ka la 2 o Augate, 1862, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, e hoolohe ai no ia noi ana mai, a me na mea hoole i hoike ia, aia ma Kahilipali, Kau, Hawaii. H. L. SHELDON.
Lunakanawai Kaapuni.
Kau, Hawaii, Maraki 20, 1862. 19-3t
LOLI, LALA MANO
A ME KA
Pepeiao Laau.
KE MAKEMAKE NEI NA MEA nona na inoa malalo, e kuai i ka Loli, Lala Mana a me ka Pepeiao Laau. Me ka uku aku i ke kumukuai make pono, penei: No ka paona Loli hookahi (ke lawa ka paona i na Loli elua i ka wa maloo 12 1/2 keneta. No ka paona hookahi o ka Lala Mano, he 15 keneta. No ka Pepeiao Laau, 8 1/2 keneta no ka paona hookahi.
O ka poe e loaa'na na mea i haiia maluna, e pono e hele mai ma ko makou hale kuai, ma ke Alanui Alii, e pili ana ma ka aoao komohana o ko Daimana ma Hale Kuai.
19-3m UTAI A ME AHEE.
Haule, $20.00 Makana!
UA HAULE NO HE KOMOLIMA DAIMANA nunui, kupono no ke kane, hookahi pohaku e kau ana, a ua kuniia ka pohaku i kekahi mea uliuli (pulu:) a ua haule hoi he mea gula hoailona o ka poe Hui Masona, me na huaolelo
"Honolulu, R. A. C."
I kahaia ma kekahi aoao. O ka mea nana e lawe mai, a hai mai paha i kekahi mea e pili ana i ua mau mea haule nei, i ka mea nona ka inoa malalo nei, e ukuia oia i ka makana i oleloia maluna ae nei. E loaa no wau ma ka Hale Hookolokolo, Oahu.
THOMAS BROWN.
Luna Kakau Kope o ke Aupuni.
Honolulu, Maraki 31, 1862. 19-tf
J. P. HUGHES.
MEA HANA NOHO LIO!
AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau:
NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau.
NA KAULAWAHA, a me na mea e pono ai ka lio.
NA ILI KAUO o na ano a pau.
NA EKE ILI.
NA HUIPA.
NA HAO KEEHI.
NA PALAKI LIO.
NA KAHI LIO.
A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea,
No ke kumukuai makepono loa!
Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu.
O na pela pulu, na pela hulu, na pela mauu, a me pela lelele. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai.
Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi.
Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai.
E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Aperila 1, 2862. 19-1y
Halawai Lahainaluna.
O KA MALAMA O MEI, M. H. 1862 NEI. E AKOAKOA mai na Lahainaluna a pau loa, mai Hawaii a Niihau, e makemake ana i ka halawai Lahainaluna, ma Lahainaluna, Mokupuni o Maui. Iloko hoi ia o na la, e hoike ana ke Kula Nui o Lahainaluna. Pela ke kauoha a na Lahainaluna ia'u, i akoakoa i ka malama aku nei o Mei, M. H. 1861.
ASA HOPU, (Kakauolelo.)
Hana, Maui, Maraki 24, 1862. 19-tf
OLELO HOOLAHA.
O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o
Ukumehame,
mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala,) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.
P. NAHAOLELUA.
Hope Luna Aina o ka Moi.
Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. 19-tf
PAPA MANUAHI.
EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei. ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa.
Papa paina no Amerika a me na Pine pa, Pili.
Laau nui,
Laau Liilii,
Papa hele.
Papa kahiia.
Papa kalakala.
Eia kekahi:
Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma
Aina Hou,
Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Maraki 1, 1862. 19 3m
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e AA (w,) no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no Kaihe, o Honolulu i make aku nei: Nolaila, ua hoike ia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 25 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Maraki 22, 1862. 18-4t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA HANOHANO o John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e PALEILIAHI, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no Mioi, o Honolulu, i make aka nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 23 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na nea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo mai Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Maraki 21, 1862. 18-4t
AINA KUAI!
MA KE KAUOHA a Hon. S. L. Austin, kekahi o na Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ke kuai aku nei au, ma ka la 1 o Mei, 1862 i ka hora 12, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, ka koena a pau o ka aina o KAIWI k, i make; ke waiho nei makai o ke Alanui Aupuni, o kona nui ua kokoke 1 1/2 eka. E hoomaka ia no na palena i ka la kuai a me ka kuai kudala ana. D. H. HITCHCOCK.
Luna Hooponopono Waiwai o Kaiwi.
Hilo, Hawaii, Maraki 22, 1862 18-4t
Ana Aina.
AUHEA OUKOU E NA MEA A PAU E MAKEmake ana e "ANA" i ko oukou mau kuleana aina, e mahele ia ko oukou aina hoi, e hoomaopopo ia ko oukou mau palena aina i pau ka hoopaapaa. Eia no au ua makaukau e hana i ka oukou hana, ina ma ka Apana o Hilo a me Puna paha, me ka uku haahaa. Ina ua pilikia au, o ko'u kaikaina no ka mea e kokua mai ia'u. E loaa no wau ia oukou ma ko'u hale, ma Hilo, Hawaii. D. H. HITCHCOCK.
Hilo, Hawaii, Maraki 20, 1862. 18-3m