Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 21, 19 April 1862 — Olelo Pane. [ARTICLE]

Olelo Pane.

I ka Luna Hooponopono ; Aloha oe : Ua hiki mai nei imua o maua na olelo a Hanale (Henry H. Parker,) e pale ana ia ia iho no na olelo i hoopukaia e maua ma kekahi mau helu i kaahope ae nei o ka Nupepa Kuokoa. Ua manao iho maua aole la e hookaumaha hou aku i na kowa o kau pepa. no ka lana ana ae o ko maua manao e hamau arffe la ko maua hoa i ka pane hou mni, i kanalilii ai ka manao o'ka lehulehu no kona mau olelo lelehewa ia maua me ka oiaio ole, ina oia e hana pela 1 na la ua lana malie ka manao o ka poe i ike io i ke kumu o kona lelehewa ana. Me he malolo mua'la a kau ; aka, he nani no ia nana no e hoolei mai nei ka lehu o kapuahi, nolaila, ke hele hou nei maua imua o ka lehulehu e pale ai ia maua iho". Ke ike nei maua i ko Hanale makemake nui e kauo ia maua iloko o ka hoopaapaa, ma na huaolelo a me na kumu pili ole i ke kahua nona mai ka hookumu ana o keia hoopaapaa ana, oia hoi kona oleio ana i ko maua kinai i lea makemake o ka lehulehu o ka Apana o Koolaupoko, ko maua uku i ka hapaha no ka balota, a me ko maua hahau ana a me ka ho-a i na kanaka me ka huipa, a me na mea oiaio ole he nui wale ana i olelo ai ma ka palapala mua ana i paiia ma ka JNupepa Kuokoa. Aole kekahi o ia mau mea ana i olelo ai ua hanaia e maua, i hooiaioia mai e ia, he ole loa no. Ke hoole mai nei ko maua hoa, i kona makemake ole no e komo i ke kau Ahaolelo e hiki mai ana, a me kona palapala ana mai ia W. E. Pii, e hoole ana i ka noho i Lunamakaainana. O ka maua noi ia oe, e huli koke iho iloko o kou. waihona manao, a e makaikai iho hoi i kou Lunaikehala, malia paha, ua moe ia lala ou i ka wa au i kakau ai i kau mau olelo hope mai nei, e niuau oe ia oe iho, " Nawai la i noole ko W. E. Pii holo ana i Lunamakaainana ma ka Apana o Koolaupoko, me ko hoihoi aku i na dala ekolu no kona poho i ke pai ana i kona balota ?" Ke olelo mai nei o Eko, na Hanale a me kona hoa i uku. He mea kupanaha niaoli ka haalele o W. E. Pii, i kona ba!ota ponoi, ei hooikaika ma ko Hanale, me ke koi kua eh ia mai e ke kauoha a kekahi mea e ae, ke olelo ua maopopo ua hana no, ko maua hoa me kona mau hope, i mea nona e komo ai i ka Ahaolelo, a no ia mea kona noi ana ia W. E. Pii, e hooki i ka holo ana i Lunamakainana; a no ka mea hoi, he Puuku oia no ka Ekalesia a Mi. Pareka makua, pehea la e hiki ai ia Pii ke hoole aku me ka hoopau oleia o kona noho Puuku ana ? Ua olelo hookohu ko maua hoa me ka hookoikoi iho i ke kinai o maoa i ka manao o ka lehulehu, no ko maua paipai ana i na kanaka e hele e koho balota ma Kaneohe, pehea la e hiki ai i kekahi mea ke olelo pela me ka hoohalahala, no ke ko ole ana o kana

mea i makemake ai, me ke komo pu ole o ka hilahila iloko onu, e like me ko raa\ia hoa e kapa nei ia maua, " ile inau mea kinai i ka manao o ka lehulehu." Oiai oia kekahi i hana e like loa pela i km makahiki 1858, ia ia e hooikaika ana i ka balota o Kauka G. P. Judd. Ia manawa, ua hoouka ua o Hanale i kekahi poe kanaka mahope o kona lio, me ka ahai pakahi aku ia lakou i kahi e balota'i, a me kona koi ana ia Mahina, kekahi kanaka i kona wa pilikia loa i ka inai, e hele i ke koho balotn, a e lawe i ka balota o Kauka G. P. Judd, ua hana paha o Hnn&le no kona manao ana o Kauka ka mea kupono e hooikaika i ka pono o ka lehulehu iloko o ka Ahaolelo, a no ko maua nianao ana he pono o Barenaba ke lilo i Lunamakiainana i pomaikai ai ka lehulehu; nolaila, kona ahewa ana mai ia maua, me ke kapa mai e kinai ana maua i ka pono o ka lehulehu. Ua hana maua me ka hooikaika ana ia Barenaba, me ka awili pu ole ma ia hana ana i ka olelo o kekahi mea i poniia i mea naHa e hooikaika i ka pono o ka Mea Mana Loa ma keia ao, a aole hoi he mea i poniia e hele e hooikaika i na balota o Hanale. Ke olelo mai nei oe eka hoa, i kou hoopailua, aole o maua kanalua ia mea ; no ka mea, he kulana pilau io no paha kahi au i ku ai i ka wa au i hoomaka'i e kakau i kou kumu manao mua, ke kumu o kakou e hoopaapaa nei. Ke olelo mai nei ua hoa nei o maua, e ninau maua ia W. E. Pii, no na palapala e hoole ana i kona kuko i na hana a ka Ahaolelo ; maikai la ! £ i ia mai no e ua hoa nei o maua e komo iloko o ka waha o ka Lionn, ina no ua pono ; eia ka e ninau aku maua i kona mau kihi ponoi, ae, Ke ninau." He mea maikai loa ia nou ina maua no Kula, he lila maia io oe i poln ole i na anahulu elua ; nolaila, paha oc i manao ai aohe Aalii kumakani ona Pae Moku o Hawaii nei, i manao ai oe e hele maua e ninau i kon mea nana i kokua, me ka nianao e loaa ka haina oiai o ka mnua mea e ninau aku ai ia ia, oiai e pili ana ia mea i ke ku-e aku i kou mau pono. Ke olioli nei maua, ika ike ana'ku i kou kauo koke ia oe ihifltyai keia hoopaapāa ana, ma ia men oe i ai i kou akamai, a me kou poho arJH|oko o ka nenelu o ke Ahuawa o Hamonamo. R. B. Limaikaika Ono. Kkumi Kahaki. Waimanalo, Aperila 14, 1862.