Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 21, 19 April 1862 — HE MOOLELO NO UMI. KEKAHI ALII KAULANA O KO HAWAII NEI PAE AINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO UMI. KEKAHI ALII KAULANA O KO HAWAII NEI PAE AINA.

HELU 10. āENA AE LA KE ALII IA KOI E pii iluna o ka puu, pii aku la o Koi, aole oia i lihi iki aku i kona la. %£? i pii ai, ua iike no me Omaokamau ka ho-a-a waie aku no a hoi ilalo. Ika po iho, pii hou o Koi iluna e nana i ke kanaka nui a Omaokamau i olelo mdi ai ia iakou. I kona pii ana a hiki i kahi i kukuiu ia'i o ua kii la, i nana io aku ka hana o Koi, eku mai ana ua kii nei, aole nae laua i manao he kii, ko laua manao no he kanaka. I iho la o Koi, aole io no o ke kanaka nui, aoie io no e hiki aku iloko, hoi oia a hiki ilalo. Ninau mai la ke Alii, " Pehea kau pii ana aku nei ?" Oleio mai o Koi e iikeme ka Omaokamau mau olelo haanui. Lilo iho ia ka naau o ke Aiii i mea pono ole. Kena ae la ke Alii ia Piimaiwaa e pii iiuna o ua puu nei, pii aku la ia, a kokoke i kahi i hanaia ka huiiii. E paapu mai ana na kanaka, ua iakou i na mea kaua, i ka pohaku nui huinakoiu, ka inoa o ia pohaku, he Moa, a me ka pohaku iiilii, i hanaia ika maa, ame ka laau. Iko ia nei kokoke ana i ua enemi nei, hoonou na enemi ika pohaku. Olokaa ae ia keia i kana iaau o Wahie ka ai, ia ia nei e olokaa ana i ka ia nei laau, aia no kona poe enemi e haiiuku mai ana i ka pohaku .maiuna mai, eia hoi keia maiaio aku nei, aoie nae o ia nei pa iki i na pohaku e lele maka-walu mai ana ma ko ia nei alo, ua alo ae no keia me kona ano koa loa, a komo keia malalo o ka hulili. Ua hanaia ka huiili a nona na kapuai he 60,-«a akea loa aku no iloko, hoonou iho la kona poe enemi ia ia i flh pohaku, aole no ona pa iki. Puke ae la o Piimaiwaa i kana laau malalo o ka huiili, me kana oleio ae malaio, "E ! Paiomekaohiaokealakonn." Holo mai la ia me kona mama loa, mailoko mai o ka hulili, a pakele mahunehune iho ia ia ina pohaku a kona poe enemi e haiiuku ana ma o a maanei, a hiki oia iiaio.

Ninau mai la ke Alii ia Piimaiwaa, 44 Pehea kau pii aria aku nei iluna ? " Olelo mai la o Piimaiwaa, 44 Kahaha! ua Paiomekaohiaokealakona !" Ua ikeia e ka poe olalo e noho ana, ka pii ana a Piimaiwaa a komo iloko o ka hul:ili, a me kona puka ana mai mailoko mai olaila, a e holo ana ia me ka mama loa. Aka, manao ka poe olalo e noho ana, e make o Piimaiwaa, no ko lakou manao ana, ua hiki o Piimaiwaa i kahi o- ka pilikia loa. A i ka puka ana mai o Piimaiwaa mai ka hulili mai, e holo mamaana ia ilalo. Kani ae la ka pihe uwa olalo ia Piimaiwaa, no kona ano koa loa, oia wale no ke koa i hele a hoohahana i ua hulili la; no ka mea, aia ma ua hulili la ka nui o na kanaka, elua mano, ua like paha me 8,000, me ka olelo iho o ka poe olalo e noho ana, 44 He koa ikaika loa o Piimaiwaa! He koa ikaika loa o Piimaiwaa!! " Ua oluolu nae ka manaō o ke Alii ia Piimaiwaa, no konā ano koa Ioa. I ka. po iho, pii hou aku la o Piimaiwaa, e | hakilo i ke kanaka nui a Omaokamau ma i olelo mai ai t me ka manao no o Piimaiwaa, e kaua no laua me ua kanaka nui la. I kona hiki ana ma kahi a Omaokamau ma i ku ai i ko laua mau po i pii ai. Ike aku la ia, aia hoi, he kanaka nui io no ka ua kanaka nei, kiekie no a kiekie, nui no a nui, loihi no ka laau palau. I iho la o Piimaiwaa iloko ona, 44 Aole io no e loaa, heaha la hoi, e hoao ae au i ka olokaa i ka'u laau maanei a i hahau mai no ia, eia no au iwaho nei." Keekeehi iho la na wawae o Piimaiwaa, a olokaa ae la i kana wahi laau ma ka aoao Akau, me ke ka-i no o ka wawae i o iailei, niniu no ka laau. A pau ka olokaa ana ma I ka Akau, aole olokaa mai o ua kii nei i kana I laau. Olokaa hou keia i kana ma ka i aoao Hema, a pau ka ia nei olokaa ana, aole • no he olokaa mai o ua kii nei i kana laau. I iho la keia iloko ma kona naau, 44 Kahaha! : 1 he pono paa wale no ka paha kau i ka laau, j*ole ka paha ou ike i ka olokaa ana, he pono I uhau ka paha kau, ina peia make oe ia'u, | aole e pakele."

Alaila, hoomaka ko ia nei hele ana me kana laau, hao iho la keia a puku ka manini, a hiki keia i ka hu-a o ka laau a ua kii nei e ku ana, uumi iho la keia i ko ia nei hanu. A hala ka hu-a o ka laau, hiki keia iwaena konu o ka laau a ua kii nei, me ke umi no ona i ka hanu. A kokoke keia ma kahi o ua kii nei e ku ana, e pahu aku ana keia i ka ia nei laau ma na wawae o ua kii la, a koele ana, hoopapa mai ia keia i ka laau ana, koekoele ana. Pii keia a hiki i kahi i leukuluia ai o ua kii la, i haha ae ko ia nei hana, he kii laau. E olokaa aku ana keia, kaa ika pali, a hiki malalo o Kapueokahi.

E kahea aku ana o Piimaiwaa ia lalo, U E lalo—e ! Aole kaua o luna nei." Lohe mai la o Omaokamau, a me Koi, e miki aku ana laua, a hiki iluna, e luku ana o Piimaiwaa i na kanaka oluna, luku pu aku lakou, a hee oluna o ka puu o Kauiki ia lakou, a make iho la o Kalanikupuapaikalāninui. Lilo ka puu ia Umi, aole no i loheia e lakou he kii o Kawalakii, a po kukuluia ua kii la maluna pono o ka hulili, a ao hunai% aku. Nolaila ka mea i kuhihewa ai o keia poe koa o Umi, he kanaka nui.

Lilo ka puu ia Umi, koe olmaikalani. E nana kakou ia Imaikalani, he makapo loaria i keia kaua ana, aole ike mai i ke kanaka, he mau manu elua, a me na kanaka elua kona mau maka e ike ai. Kena ae ia ke Alii ia Omaokamau e hele e.kaua me lmaikalani. Hele aka lao Omaokamau a kokoke ma kahi e kau ai na manu, kani ae la ua mau manu nei, olelo aku la o Imaikalani i na wahi kanaka, " E ! he kanaktf ! aku la na kanaka. " Aole, hcr kanaka," I aku la o Imaikalani, "He kanaka, nana ia aku' paha." Nana aku la ua mau wahi kanaka nei. (Aole i pau.)