Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 22, 26 April 1862 — NA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

NA MEA HOU O HAWAII NEI.

Aole o kanamai. —Ua make ma Kaakopua, i ka la hookahi, eiwa kanaka, he fiva ko lakou mai a pau i make ai. Kunu me ka wela. —Ma keia pule iho nei ua lehulehu loa ka poe i loaa i ke kunu ame ka wela, ma Maui ka nui loa. No na makani ino no paha e pa nei ke kumu o keia omaimai mai o kakou.

Kialua Kalama.—E hoomaka hou ana o Kalama., e holoholo pili aina ma Hawaii nei. 0 Kohala kona awa holo mau, pela ka lohe inai,oMokina ke kapena. He $4,500 kona kumukuai i lilo ai ia Mokina. O Kimo Pelekane ka mea nono ia moku mamua iho nei. K7* E pono e heluhelu me ka noonoo pono 1 na kumu manao maikai o " MiNAMiNA,"no ke Puhi Eama. Ua ikaika kana mau kumu a me ka oiaio no hoi, o kona makemake io wale no, o ka pomaikai a me ka oluolu i kona lahui, ka lahui Hawaii.

0.7" Ua loaa mai ia makou he palapala na Kaaihapuu o Kamoiliili, e hai mai ana i ka oiaio ole oka mea i lohe ia e ka Pakipika, no ka moe ma ke kumuhau, a e hai mai ana i moe ka oia ma ia wahi no ke kiai mea kanu, aole no ka aie, e like me ka olelo a ka nhailono o ka Pahipika.

Ka Moolelo oU?ii.—E pau ana ka Moolelo o Umi, kekahi o na'lii kahiko o Hawaii nei, ma keia Helu. No ka maikai o ka hahai ana mai o ka mea akamai nana i kakau ia mea, a me ke kaulana hoi o ke Alii nona ia inoolelo ; nolaila, e malamaia paha e ka poe heluhelu i keia pepa, kekahi o na moolelo maikai loa i hoopukaia ma ka olelo Hawaii. _ j Laiki ma Kapalakiko.—Ma ka palapala a | keknhi o ko makou mau makamaka, ua ike i iho makou i ke kuai ana o ka laiki o Hawaii | nei ma Kapalakiko, oia hoi he 11 a ine hapaj lua keneta no ka paona hookahi. Ua hooihalikeia koonei laiki me ka laiki maikailoa |o Karolina Hema. He mea ia no kakou e j olioli ai, a e kukulu paa ai hoi i ke kanu ana I ia mea ma ko knkou mau Pae moku nei. i .. | GC7*Ua iki makou ma kekahiolelo hoolaha 5 ma ka pepa o keia la, ua wehe ae o Kale, j (Charles Brenig,) i hale kuai nona ma ke ki;hi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Mani- ! ni, ma ke alo ma Ewa o ka Loiala Hotel e . |Ua makaukau oia e kuai aku i na kanaka a j pau i na ano lole a me na mea e ae he jnui me ka uku emi loa. Oia no kela haole j i noho kuai palaoa ai mauka iho o Lepeka- , hoe % ma ke kihi o ke Alanui Maunakea, me | Hoiele. E hele no ilaila e na makamaka i ike maka'i i ka manuahi nui. Ahaaina Lokomaikai.—Ma ka Poaono, ka la 19 iho nei o keia malama, ua hanaia he | ahaaina Hui Kahili e Mamea Kamakahonu,! a me Waiho Keraki ma Kaopuaua. O ka| ! poe a pau e hele ana ia ahaaina, ua lulu da-j la aku, ua hooliloia hoi na Uala a pau i loaa { mai ma ia ahaaina, no ka pomaikai o ka Halemai o ka Moiwahine. He $17,00, ka mea i luiuia'ku e ka poe i hele akū, a he $13,00 hoi ka nui o na mea i haawiia e na heahui oia ahaaina, huiia he $30,00. Ua haawia he $20,00, no ka Halemai o ka MoiWihine, he $5,00, i mea kokua Kahuna, he $5,00, i mea kokua i ko na aina e. He

nui ko makou hauoli i ka lilo aua i niau hoike no keia inau hana iokomaikai, a na mea nana i hapai i keia ahaaina ; a ke iana nei ko makou manao. e lilo ia i m«a e hooenahuiia'i e kekahi poe e ae, i hookahe ai iakou i ka iokomaikai ma ka auwai i ku i ka hoopoinaikai ika iehuiehu. He mea hanohano no ka ahaaina, ka hookumuia'na ma ke Kahua o ke aloha Hemoleie.

Olai.—Ua leaa mai ia makou he palapala na S. K Kalama o Lahainaiuna, Maui, o ka

ia 22 o keia mahina, e hai mai ana no kekahi olai ma ia wahi, a penei kana olelo:

"Ke kiiohana pookela o ka lahui Hawaii, aioha oe: Ua hiki mai io makou nei kekahi mea hou ma ke Kulanui o Lahainaiuna nei. Oia hoi ke oiai, ua hoomaka kona hiki ana mai ma ka la 22 o Aperiia nei, ma ka hora eono, me na manute he 5S o ke kakahiaka; aoie nae i loihi loa, aka, ua pokole no ka manawa i hiki mai ai, ua ane like paha ka loihi me ka elua hapa kolu o ka minute. aka, ua oi aku ka ikaika, a me ka haalulu nui o na haie, a me na laau e ku anamaanei i ka hiki ana mai o keia olai mamua aku o ke oiai i 'keia i ka malama o Dekemapa, IS6I i hala aku la. Aole nae mea i poino ma ko makou wahi nei no ia olai ana, aka, he mea kupanaha no ia i ka ike ana."

Ua pau ka noho ana o ka Ahahookolokolo Kiekie no keia hapaha makahiki, Aole nui o na hihia i hooponoponoia imua ona. Eia malaio nei na hihia ame ka hoopai ana o na lawehala i hookolokoloia :

Ka Moi vs. Moanui.—Wawahi hale me ka aihue.—Hoahewaia a hoopaiia i ka paahao no na malama he IS.

Ka Moi vs. Naipualoha.—Komo hale me ka aihue.—Ua ae inai ka lawehala i kona hewa, a ua hoopaiia oia i ka paahao no na makahiki ekolu a me hookahi (lala ka uku.

Ka Moi vs. Kaia.—Komo hale no ka aihue.—Hookuuia.

Ka Moi vs. Ahung, Pake.—Hana ana i ke dala ino.—Hoohewaia, a hoopaiia i ka paahao, no na makahiki elima.

Ka ]\loi vs. losepa.—Kakau kolohe i ko hai inoa.—Hookuuia.

Ka moi vs. Kawaimaka.—Hoopaiia no ka aihue lio, 4 malama ma ka hana oolea, ma ka Aha Homalu.

Aole 110 he hihia Kivila iinua o keia kau Hookolokolo.—Hoku Pakipika.

I na Makamaka ma na Aina e—Ke hoomaikai aku nei makou me ka mahalo i na makamaka o makou e noho ana ma na aina e. Ua loaa mai ia makou na palapala mai Kaleponia, Keomolewa a me Oregona, e hai mai ana i ko lakou i#ahalo i ke Kuokoa, e makemake ana e lawe ia pepa, me ka ninau mai, pehea la e hiki mai ai ka uku ? 0 kekahi o na palapala i hiki mai, me ke dala pu no maloko no ke Kuokoa. Ua nui ko makou olioli no ka loaa ana mai o keia inau palapala a he makemake hoi e hoopuka'ku i ko makou aloha pumehana i na makamaka Hawaii a pau e noho ana ma na aina e, e lawe ana i keia Nupepa. No ka mea hoi, he ukuia na pepa a pau ke hooiliia ma ka Eke Leta ; nolaila, ua pii iki ae ke kumukuai. 0 ka uku makahiki o ka uku Leta Hawaii, no ka pepa hookahi, he 104 keneta, a o ka uku hoi o ka hoailona Leta Amerika, he 52 no ka makahiki. Oka huina oka lilo no ka Eke Leta he 81.56. E hooili aku no makou i ke Kuokoa i ka poe e noho ana ma na aina e, no na dala 3.50 no ka makahiki, a ia makou na lilo oka Eke Leta. E hoouna mai 110 oukou i ko oukou mau dala ma ka lima o ka makamaka kupono, a i ole ma ka lima ona Kapena, ona moku holo mau ma Honolulu nei; a e hai mai ina ka palapala i na mea a oukou i manao "ai e hooili mai.

Eiu kekahi.—He ekolu keneta wale no ka j uku o na leta, raai Kaleponi, a me Keamolewa mai. O ke kumu o ko makou hoike ana i keia mea, no ko makou ike ana iho i ka uku ana o kekahi o na mea i kakau mai, i na keneta he 30 no kana palapala mai Kapalakiko mai, a o kekahi hoi he 24 keneta ma kana palapala mai Keamolewa mai. O ka uku kupono no he 3 keneta no ka leta hookahi. Na koa Lio—Ua lawe mai makou i na olelo mahope iho nei mai loko mai o ka Nupepa kaole P. C. Advertiser a H. M. Wini. | oia hoi keia; i "Aole e hiki ia makou ke kamailio pume- | hana loa no ka puka ana'e o na koa lio. Aoi le no makou i manao e ike i ke akamai loa aka, ua lele ko makou hauli i ka ike ana'ku ! i ka oluolu a me ka pololei o ka paikau ana. i O kii hoomaamaa ana i na koa lio ka mea j nui; a ke hilinai nei makou e loaa mau ia 1 poe ke kumu e hoomaamaa pinepine ai ia | lakou. 0 ka mea oi nae ma keia paikau ana, o ke akamai launa ole ona kanaka Hawuii i ; ka hololio ma ia puali. Aka, he poe akamai i io no na kanaka maoli i ka hololio, ua ane like me na hapa Paniolo hihiu o Amenka waena me Amenka Hema, aka, ua manao iho makou, e hoaa lakou ke hoopaaia malalo o na rula koa. Aka, ua hikilele makou me ka olioli i ka ike ana'ku i ke ku-e o na mea a makou i manao ai, i na mea a iakou i hana'i, a me he men la, e oi ae ana na lmnaka Hawaii, mamua o ko lakou mau hoahanau ili keokeo, ma ka hiehie a me ka hanohano o ka holo ana i ka lio. — Oiaj makou e kamailioana no keia paikau ana, aole paha e hewa ia makou ke hoopula'a i wahj huaolelo ma ka aoao oia puali. E lilo na ke Aupuni e uku ko lakou mau kahiko kupono. O ka puaii koa pualu o keia ano ke malamaia, me ke aoia a makaukau, me ka makaukau mau hoi e puka ae ai i ka

manawa a ke Aupuni e kauoha mai ai. kekahi o na mea kupono ī ka malama i ke Au* puni, i na poe kue mai, a me na haunae!e oka aina. Ina e kaa i ke aupuni ka uku o na lilo, aiaiia, eoi aku ka eleu a me ,ke kupiia, o na lala oia hui, mamua ae o ka lilo ana o ka uku ona liio maluna o iakou iho. Ke hanaia pela. alaiia e hoolako ke aupuni ia ia iho. me ka lilo uuku loa t ika lima kupono ma ke ano koa e kokua i ka wa pili- ' kia."