Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 24, 10 May 1862 — Na Palapala. Kaula Kaakolu O NA NINAU A G. M. KOHA. [ARTICLE]

Na Palapala.

Kaula Kaakolu O NA NINAU A G. M. KOHA.

La nae īki, ua paupauaho a mauliawa o G. M. Koha, ma kou ta haaheo o ka Helu oka la 20 o Apcrila, i maalo ae nei. Lia mai na hua olelo pane, a me na weheuohe e poniuniu ai ko poo. me ke kahe o ka niniaole o na maka. Ke hoouna aku nei au i keia kaula kaako)u imua ou, a me na nunu lawe lau 01iva o ka Halelana o Noa, ka mea oi mamua o na kf)laka o ke awaawa, O kau ipu makani i kuu mai nei, aole ia ■ no ka ipu makani a Kuapakaa, he hua na ke kaka, a ua lawe hewa ka moa. Eke hoa,| aolo e loaa ka pohaku paa o Menpa ia oe, j ka mea nana i ao mai ia Mose no ka hookieki" ona, ma ka hahau palua ana i kekookoo. ' Onu huaolelo a pau loa i pane mai nei,j ua nana wau he ole wale no o Lasana, he i lulu makani, he puahiohio ke loaa, he hee j no kaiuii kapae ka alaala, he kalo no ke ka- ; hua ke-ke ka oha: oau olelo liki, kaena,' henehene, hooio, hooioi, o kou polohuku ia ; nana oe e hekau a loaa iho ke kekee o ko' a-i i ka pohaku kaapalaoa. lapuu kela me he I hau la o Nunanu. Oua Jae ewalu o Lono-1 kaeho au i oki mai nei, aole e moku, he! inue na ka laauloa, he kukuna ula, nana ej oi<- kahi pilikia, he aalii paio me ka makani, | h" ala pahee e puu ai kaauwae, hekikioma-; kani e pu-a ai na pea.

Weliewehe o na ninau a me na haina pu. j 1. Ma kahi hea o ka Halelana kahi i pa! nuia ai ka hamare a Noa ?—Haina, ma ke; ku;i nui o ka iwikaele e inoe ana mai mua a • hope o ka Halelana, malaila kahi i pa ai ka; lūiinare a Noa. Oiaio keia, ke ku mai nei j n;i Ilalolana o keia wa e hoike, he moku iaj Knkou, lie Nalelana ia Noa. Oka maka-| niua o na mea lana iloko o ka moana ka j Noa hale i hana nnia ai. (Ua olelo ia 300 j kuliika ka loa o ka Halelana, ua like me na \ anana 75 ka loihi, i na ua kapili o Noa e li-! kc nie ka moku, alaila, e kui nuanei ua kua! nui la, a kani inua ka hamare.) Ma ka na-l na iho i kona kii, he ano o ka moku no, a oiuna he hale, o ka moku ka mea i ikeia i keia i wa, aole ka Halelana, Hoike. Soloinona 'i: 15. "O ka inea mamua, oia ka mea e! noho nei, a o ka mea e liiki mai ana, oia na j men mainua aku." : Olele pani, ke olelo nei oiala aku, "he ano holowaa ka Halelana a Noa i hana ai,"; aia inaliea ia mamala olelo o ka Baibala ka- j hi nona na ninau au i kahea hewahewa mai nei ma Keawaula, e hoike mai oe i ka inokuna a me ka pauku, imua o ka Baibala i ike | ia e a'u, a me na Lilia o ke kula, i ike makou he ninau makilo knu ninau. ; '2. K kuhikuhi mai oe i ke kanoka nana i! poa ka opea o ka puaa imua o lehova?—| llaina, Asepanasa ka mea poa i ka opea oi na keikikane o ka luda, oia o Daniela ma, j heluna o ka poe i ponia, ua knheia ko lakou opoa e like me ko na puaa, o ka inoa puaaj nao aole ia malaila, aka, ma ka hoohalike! he puaa ke kanaka, pela o lesu ma Mataio,| oia ka mea iloko o ka Baibala, kahi au i kii-i helei ai i ka ninau.

I}. E lulnu oe a e hoike mai i ka laau nani i oi i na laau ma Edena ?—Haina, he K<v<cla ka laau nani i oi i ko Edena, pela no ka olelo like nia Esekiela. Ua oi ka nani a me ka ulu o ke Kesela iloko o Edena mainua o na la;iu a pau oia kihapai, ua kupono ka haina i ka ninau, o ka pani aiala, o Sanekeripa he a!ii, ua knuia no ma ia mokuna, aole nae ia o kau haina, he Kesela, ho lnau nani oia kau, nole nae i hoole mai, ua ku jx\l\a ike a-u i ka i-a nuku oioi, a haha ibo la e nemo nna.

4. Xa wai i hana ka mea ana hora aj Ahnpi ?— Haina, na lsaia. O lsaia ko Hese- ( kia hoa kamailio no kona mau ln, "ana ho-| ra," he mauawa iloko o ke ola ana, he la, he. !iora. he mimue. o Ahaga, nona na makahikij 15 o ka noho nlii ana ma lerusnlemn, a i ka J 10 ona makahiki ona inake noia, oia iho la no ke ano o ka hua olelo ana hora a Ahagti, i oleloia iioko o ka ninau. O Isaia nae ka mea nana i hana ī na Desele he 10, he hewa ka ninau a me kn olelo, he hana ka hoihoi; i hope a me ka hele imua, (o ka huaolelo Kosela, he ana loa a me ke kaumaha,) ma keia kahea ana o Isnia, loaa 15 makahiki o Hesekia, aole anei i like me ua makahiki 15, ; o kona makuakane o Ahaga, ua like, no kou j ike ole paha kou mea i ninau ai. j 5. Pehea ka wehewehe nna o Davida i ka palekuua keleawe o Oolia i kona make ana ?• —Hnina, me ka pnhiknua no oGolia ka weheweheann, ma ia mea i liloai ko Golia ola, - a |>ela i laweia ai ke poo, me kona palekaua,' a pela i waiho ai ke kino me kona pale, o keia haina kn mea i kupono imua o ka ninau inahaoi, ka mea aole iloko o ka Baibala, kahi o ka ninau i puka ai. 6. E hia na hua palapala o ka Baibala? — Haina he 75, pololei io no, 12 hua Hawaii, hua haole, 10 hua helu, 10 hua Koma, 11» kiko.—penei, i na he hua Hawaii wale no aole hua haole, pehea e piha ai ka Baibala, oia keia, S. D. R. a pela aku, i na aole na hua helu, 1, 2, 3, pehea e loaa ai he pauku, • na hua Homa, mokuna 1, 11, 111, pehea e

maopopo ai, na kiko, me na koma, a pela aku • huikau loa na olelo, o mea nana na ni-; nau, aole ike i ka io oloko, ua like me ke kanaka iawe i ka pahu poula, aole i ike be mea poha. j i. Na ka !a hea o ka Hebedoma i hoailo-; na ia Matia, ma ka helu Helene ?—Haina, ! Na ka la 4 o ka hebedoma i hoailona ia Ma-i tia. penei, 40 la o lesu i noho ai a hiki i ka ] hoi ana iluna i ka Lani, mahope olaila ka hebedoma 1 hoailonaia'i o ka Matia, he poakahi ia kakou, he Sabati i n.i ludaio, ,4 mau la,' pili ika lua me ke kolu.hui me ka Po- ' akahi, 4 la. oia ka mea i loaaai na la 4, oia. ka mea iloko oka Baibala, kahi au i ninau ai, o kou manao ka lalau, me he mea ala he: ninau imi akamai, aole e akamai he hana! wale na ka manao lalau me ka hoike ole, | (he ninau Helene,) aole ia ma ke poo o kau! olelo. "He mau ninau Baibala. M !

8. O ka puke hea kai hoike inai i ka malama o Tamuka ma na helu Hepela ? l'a pololei ka hoole ana, aohe haina maanei o neia ninau, ua haalele oe i ka Baibala i ike ia e au a me lakou ia, a ua lilo kau ninau malalo o ka hoku makapo o Poloahilani, ua lawe mai oe i ka ninau o ka olelo e i ao ole ia ma keia i ninau e haule ai na Alopeka o ke kaei oluolu o ke Aupuni Hawaii ne i. °ole e haule pela, aole no hoi he ninau maoli, he ninau lalau na ke keiki iluna ke alo, he loaa makilo, aole e maona ka ohua he hilahila ka hoopai ?

E We hoa, e imi ka noonoo, o maloo kele10, a kunihi ke kileo o hoi ka ai a pio ilalo, o lanakila auanei ka pohaku lima ole e kaa aku nei, o maloo ke kai o Keawaula, a loaa iho oe ua hele a kuanoni me ke kuawehi, e kolo ana me he aama olulo la. E aloha auanei, aole i pau ka olu o ko Niuhelewai kiowai, ke olu nei no. S. D. Keolanui. Niuheh'wai, Honolulu, Aper. 28, 1862.