Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 25, 17 May 1862 — Olelo Wehewehe 2. [ARTICLE]

Olelo Wehewehe 2.

l'a hookuia ia o Ainoa. a ua puiwa e ka oleio wohewehe mua a J. K. Makaainana, ma ka Helu 12 o ka KxekM> no kona hookohu i ka hookapu ana i ke kai o Kalia. a ke pani mai nei i paa aohe wahi uua a paa iho. Aia ma ka helu oka Pakipika, Ka hoopuka nna, o ua n» •. i kona manao pane ia J. K. J\l., maloko o kekahi mau lalani hua olelo [n nei : " E hoomaka ana ke kapu mai ka mnliwai o Piinaio a hiki i ke kai o Kalia, aole loa kekahi e lawai-a malaila.'' l'a maoj>ipo iho la anei ia oe o ke kai o Kalia k:n. Hookapuia aole auia o ka muliwai, a ke hai aku nei au ia oe no kau ninau, ua papa mai no oe i ka muliwai a me ke kai o Kalia, iloko o ka Olelo Hoolaha, a ua iawe ae au i hookahi kumu olelo oia liopuna olelo, a malaila kuu wehewehe nui «ma, a ke hoakea nei oe iloko o ko ninau, o ka muliwni ko wahi i papa ai aole o ke kai o Kalia. ua akaka loa oe a me ko Olelo Hoolaha, me he po mahina la i ko hookapu ana i ke kai o Kalia. No keaha hoi ? No ka mea, aole o< 4 i hai i na palena e kaawale ai ka muliwai, a me ke kai o Kalia, i akaka ai, aole oe i hookapu i ke kai e like me ko lahui ana ma ko Olelo Hoolaha, aole nae nu i ike iki ia mea iloko o ko Olelo Hoolahn, e hoakaka ana i na palena e like me kahi i lilo ma ke kuai ana oia aina. aka, na hanlele oe i kahi ;i kuaiia, a ua komohewa aku oe me he hoj loholona komohewa la, no keaha hou hoi ? ! No ka mea, i na penei k\iu hoolaha ana. i E hoomaka ana ke kapu ana mai ka Apana Aina i lilo ia L. Kamehameha, a me ka aina o ke Kapa ma ka Akau, a o ke Alanui ; Aupuni ma ka Hikina, o ka muliwai o Pii- ; naio ma ka Hema, a o ke kai o Kalia ma ke | Komohana, ina pela kau honkaka ana ; alaij la, ke hai aku nei au ia oe, ua hana oee like ime ka lilo ana o kela aina ma ke kuai ana, aole mea nana e ku-e i kau hoolaha ana ; 'aka, ma ko'u nana'ku ma kau mau olelo e ; hoolaha nei, me he mea la, aole w i nana . pono i ke Kii o ka aina i kuaiia'i a lilo ia Moehonua, i ike pono ai oe i na palena o ua aina la, me he mea la, ua kukulu oe i kau Olelo Hoolaha maluna o ke kahua o ka poe huno, ike ole, e like me oe, a o ka hehena au i kapa mai ai ia'u, owau kona kai hejhena, aia no ia ke pilipu la me oe, maluna (» jke kahua i pili ia o<\ a nou no ia hehena, a : no kou hoole inai, aole oe i hookapu i k<> k;»i o Kaha, ke ike nei makou na inaknainana a pau ī ko hoole ana mai nei. »o ia mea nnhoi ka'u i noi aku nei ia oe, e hoihoi ae oe i kau Olelo Hoolaha ia oe ; no ka inea, aole ou kuleana e hookapu ai i ke kai o Kalia. K° hai mai noi hoi oe, - O Hua ka nua nana i hao ka upena a makou, maloko o ua kai noa nei ou." Wahi ake kanawai oua aina nei ou, nou io no ia kai noa, a no na makaainana a pau malalo iho o ka Moi, a na Hale Ahaolelo kau Knnawai i hookawaNai, ua hooliloia i Kanawai paa inaluna o keia Lahuikanaka, aohe mea nana e keakea ia maluhia e noho nei. A ina he mea hiki ia oukou ke hookapu i na kai Aupuni u pau. Eiakaninau malaila, " Malalo o ke Kananawai hea oukou c hookapu ai ? Malah, an.-i 0 ~a Kanawai ano naaupo o ka manao ? M fna pela, e hoopou i ke ano hupo. e nnna pono j ke Kanawai o ka aina, a maluna iho olaila e kukulu ai i na Olelo Hoo'aha, n.e ka hana a kulike me ke Kanawai, alaila ao!e mea nana e ku-e aku ia oe, a me Hua. O Hua heaha o Hna ? Ana e hao nei i na upena a na makaainana, heaha kona kuleana 1 ke kai o Kalia, i makuu ai oukou ia ia, rnahea hoi kona kuai ana i ke kai o Kalia a Hlo ia la, nowai ka hewa? No oukou no i ka hoolohe wale aku no i kana olelo naaupo, owai ka rnea mana inaloko o ke kai 0 Kalia ' Eia nO' ° na «nakaainana u-ale no a ke Kanawa. » hoonoho mai ai, a oia paa no a hiki i keia la, aole o Hua e hookaumaha wale nei, ma na aina Aupuni a pou i kuaiia, aole'i 1,! 0 pu me ke kai, koe no ia, i i-a ai na na Makaainana, aole paha na na Hua, mahea kona hooholo i-a ana i ke kai o Kalia, mai maka» la in, hele no oukou e like n.e ke Kanawai Ke olelo mai oei oe, malia pnha o oe wale no kai ike i k» Olelo Hoolaha a ke kuhina Kalaiaina e hookapu ana iu a kai nei, aka, owau la, aohe au i ike, malia paha ua ,kc lakou la e noho mai h o Kauai, a i ole pahi la. oko Hawaii poe paha, ka ! ka!! Manomano ka hupo io ou, eia ka ninau ia oe, ma ka Hale hea la oe i aoia'i; ua maopopo ma