Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 26, 24 May 1862 — Page 3
Ka N upepa Kuokoa.
Na Palapala.
He Ki e hemo ai
NA OLELO E ! ! A W. PILIOLE.
Ua loaa mai ia'u, ma ka ho ra 4 o ke ahiahi o ka la 15 o Mei nei, na Ninau o na olelo Latina. Helene, Hebera, a W. Piliole, i hoikeia ma ka Helu 23, o ka la 3 o keia malama. Ua kauoha mai, e hai aku au i ke ano o ka " Lib Ch a Teletuliano," a me ke ano o ka hua Aleph & Thau, o na hua Palapala o ka poe Hebera, o na haina o na Ninau Bai-bala, a J. W. Lipoa a'u i hai mua ai.
Eia ke ano o ka " Lib," ma ka olelo Latina ; he " Palapala " ma ka olelo Hawaii ; a o "Ch," ma ka Latina, he " Mokuna kau ma kahi e, aole i hookomoia ma ka Helu Nui o na Mokuna, o ka Moolelo a Teletuliano," he " A " ia ma ka olelo Hawaii : — Penei e like ai, א, ( Aleph ) ka hua mua o ka olelo Hebera, a he a, ka hua mua o ka olelo Hawaii.
A o ka hua " Thau," ma ka olelo Hebera, o ka " W," noia ma ka olelo Hawaii : — Penei e like ai, ת, ( Thau ) ka hua hope o ka olelo Hebera, a he w, ka hua hope o ka olelo Ha-waii. Ko olelo mai nei o ua W. Pililalau nei, aole ma ka Baibala Hemolele loa, keia mau i olelo Hebera, Helene, Latina, Aleph, Lib ! E ke hoa, ua kakau o Mose i na Buke 5, ma ka olelo Hebera, mai ka makahiki 1491 a hiki i ka makahiki 1451 mamua o Iesu.
A i ka makahiki 280, B. C. ua unuhi o Poto-lemi ma ka olelo Helene, na ka lima o na Iudaio he 72 i hooponopono, a kapaia " Sepetuagineta."
A pela no na Buke e ae, o ke Kauoha Kahiko, mai Iosua, Malaki, a hiki i Mataio o ke Kauoha Hou, mai ka olelo Hebera wale no ke kakau ana.
Mai ka Euanelio a St Luka, Hoikeana, ma ka olelo Helene wale no.
Mai kuhihewa oe na ka olelo e ae i kakauia'i keia Baibala Hooweliweli a ka Mea Sabaota, na olelo Hebera, a me ka olelo Helene, mailaila mai ka Baibala o ka olelo Hawaii. O ka Aleph, aia ma Hoikeana 1:8. Ch 22 : 13.
Eia ke ano oia mau Homaile. " O Iesu no mai ka hua mua o ka Hebera, o ka hua mua o ka ( "Omega" ) na olelo i kakauia'i ka Bibilia.
A o ka ole-lo Latina, he hope mai ia, i ka manawa ia Adeleme, nana i unuhi ka Baibala Beritania, mai ka olelo Latina mai, a na Bede, laua o John Witeribe, o ke tenekuria 13 i Kope na apana o ke Kauoha Hou.
Aka, o Waledo, ka mea nana i hoohui ka Baibala Helene, me ka Hebera, a hoolilo ma ka ole-lo Latina, ma ke tenekuria 11, oia ka olelo Roma.
O ka hoomaka ana ia o Waledo, e unuhi i ka Euanelio St. Mataio, St. Mareko, St. Luka, St. Ioane, ma ka olelo Farani. Nolaila, o ka olelo Hebera, Helene, Latina, Aleph, a ia no ma ka Baibala, aole oe e ike, i ke ku o ko ihu i ka lani. A o Thau, a ia ma ka Baibala Beritania, Psalms CXIX: 769. A o ka Lib, aia no ia ma ka Moolelo a Teletuliano, pela no ka mea a'u i pane ai, aole au i kuhikuhi ma ka Baibala.
Ina manao oe e ike i na Lib, oia " na Palapala " a Teletuliano 3125 ma kuu hale, e hele mai e hapala aku au i ko poo i ka ai, a waiho ae ma ka paia o ka hale, na ka iole ia e ai mai, " Uwe o Kanepuniu i ka la." A ke kauoha hou mai nei o ua o W. Pilinakekeke nei, e unuhi aku au i ka palapala a Teletuliano ma ka olelo Latina, a Helene, a Hebera, ma ka olelo Hawaii.
Eia mai na pohaku e pau ai ko pae niho i ka helelei. Ma ka olelo Latina ka wehe mua ana.
OLELO LATINA. 1.
" In census his Aselepiades gusserat Eviscerandum Corpus, equu leo eminus Pendere, et uucis ungulisque crescere. (Tertulliam Apolog., Dissert, 10 D. le Nour, Lib. primus Cap. 16 : Artic. 1.)
OLELO HAWAII.
" He nui ae ka huhu o Aselepiade kauoha oia e hemo i ka naau o ke kino a e kau ma kahi mamao aku ma ka lio laau a e pehu ae ana na lima lou elua e huki mai."
(O Teletuliano ka mea wehewehe mai, ma ka pale 10 o kana palapala mua. Mokuna 16 : Pauku 1.)
OL ELO HELENE.
2. " Quia omnis; qui se exaltat, humiliabitur; et qui se humiliat, exaltabitur." (Sane Lue.)
OLELO HAWAII.
" O kela mea keia mea e hookiekie ia ia iho e hoohaahaaia oia, a o kela mea keia mea o hoohaahaa e hookiekieia oia." (Luka 18 : 14.
OLELO HEBERA.
3. " Be ati paupares Spiritu ! quoniam ipsorum est regnum Coelorum." (Matth.)
OLELO HAWAII.
" Pomaikai ka poe ilihune i hoomaonaia e ka Uhane Hemolele, e lilo no lakou ke Aupuni o ka La ni." (Makaio 5 : 6.) Ma ka Pauku 1. Ua hewa kela mau hua " gusserat," eia ka pololei, " jusserat." Pela ma ka Buke Sebera o ka Latina. Ma ka Pauku 3.
Ua unuhiia noloko mai o ka Buke Pepe, nolaila, ke paewa o ka unuhi ana ma ka Baibala Hawaii. E W. Piliole ! Aole o'u hookiekie i lohe oe, aole pili kela pauku au i kuhikuhi mai ai ia'u, ua pili kela ia oe ; a ke noi nei au ia Adamu Hope, e aloha ia oe.
He lana kuu manao, he pop e oe, ke Geradona o Gehena, ka hoa pili o Abadona, ke aikane a Balaama, ke kuene wahine o Babulona, ka Hoku awaawa o Apiseneto, ka punohu uwahi o Gomora me Sodoma, ka hale kamana o ke Diabolo, ka papa kaukau a na Legeona, ka papa paina haki wale o Kitima, ka moku holo hae ole o ke Kaiwaena-honua.
E ke hoa ! eia mai kahi Kui-nao e poha'i ko onohi. 1. Heaha ka Palapala Sila i kuikahi ai o Solomona me ke 'Lii Wahine o ka Hema ? Ehia olelo i kakauia ma ka Paiapala Sila ? Heaha na Hoailona Pai o na aoao elua ? Nawai i malama mai kela mau Sila ? I ka makahiki hea ka haehaeia ana ? 2. Ehia na olelo o ka hoomaka ana, a hiki i ka wa i haule ai o Babela ma Sinara? 3. Owai ke kanaka nona ka lauoho i waiho puia me ke kano o ka hamare ? Owai ka aina i waiho puia'i ? 4. Owai ke kanaka nana i kaha ka hua Helene, ma ka ili o kekahi laau ? Heaha ka inoa o ia laau ? E aho ia! o ka leho ka o ko a-i, i ke amo i ka ala nemonemo o ka Lae o Kaena. E ke hoa ! E imi oe i na ninau mua a'u i pela ai ia J. W. Lipoa.
Aia no ma ka Bai-bala kela mau Hokuwelowelo, o ke kaei anu. Akaaka loa au i kau mau olelo Latina, i ko komo paha ia mau olelo paani, a loaa i ke keiki Ana Hoku o Winesemebeta. E ike oe ! O Enehsa ke kumu a ka poe Latina, nana no i hookumu i ke Aupuni La-tina, au e liki mai nei i Hoaeae. Ua hookumuia 428 makahiki mamua o ka hookumu ana o Romuthu ia Roma, 753 B. C. Iesu, kokoke i ka manawa o ka Olumepiada, 776 B. C. Iesu.
Mai ka makahiki 1181 mamua o Iesu, a hiki i ka A. D. 1157 o ka " Era Keristiano," nolaila, 2338 B. C., A. D., na makahiki i olelo ai ia Lahui ma ka olelo La-tina, mai laila mai, aole wahi kanaka i koe e kamailio ana ma ka olelo Latina ; nolaila, i kapaia'i he " Olelo make." Aka, ke hahai nei o Roma ma ka unuhi Buke ma ka ike Latina.
E W. Pilihakahaka, ua lilo oe i haumana na ia mea, he makemake loa au e hai koke aku, o huhu mai oukou i ka lohi loa ; aka, he lohi loa ka'u nupepa, elua pule hiki mai. " He pau wale kuu manawa, ke hai aku no Gibeona." Hebera 11:32.
Haua i ka lae, anai ke pohue.
Huna oe i kou inoa.
G. M. KOHA.
Keawaula, Waianae, Mei 16, 1862.
Halawai o na Makaainana
O KA APANA KOHO O LAHAINA.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :
Ma ka halawai o ka la 12 i hala iho nei, ua koiia mai au me ke kauoha puia mai, e na hoa a pau o ua halawai nei, e hoouna aku i kekahi mau lalani o na mea i hanaia a hooholoia ma ua halawai nei ia la.
Eia iho malalo nei. Ku mai o A. Makekau, a hoopuka mai imua o ka Halawai, e koho aku ia Ihihi i Luna Hoomalu, a ma ke kokua ana mai a Petero K. Kalaikini, ua hooholoia.
Ku hou mai no o A. Makekau, a noi mai la i ka halawai, e koho aku ia C. W. Kenui, i Kakauolelo no ia halawai, a ma ke kokua ana mai a Hauki, ua hooholoia.
Ma ke kauoha a ka Luna Hoomalu, ku mai o Petero K. Kalaikini e pule, a pau ka pule ana.
Hoomaka ka hana ma na mea i haawiia i kekahi Komite, i kauohaia'i e imi i mau rula no ka wa halawai. Noi mai o Petero K. Kalaikini, e hoike mai na Komite, i na mea i haawiia ia lakou e ka halawai o ka hebedoma i hala, a kokua mai la o A. Makekau, a me Hauki, a ua hooholoia. Ku mai o J. S. Kaauamo, kekahi o na Komite, a heluhelu mai i na pauku o na rula a lakou i imi pu ai, me kona mau hoa Komite C. Kalu, B. Hanaike, a ua nui no ka hoopaapaa ana no na rula i hanaia e na Komite ; aka, ma ka ninau ana i ko ka Hale a pau, ua hooholoia na rula no ka halawai ana. Eia malalo iho na rula pakahi. 1. E kapaia ka inoa o keia Ahahui, ka Ahahui makaainana o Lahaina. 2. E hookupono ka olelo ana a keia Ahahui i ka Peresidena. 3. Elua wale no ku ana a na hoa o keia Ahahui, koe nae ka mea nona ka hoopuka manao ana, a kumu manao paha. 4. Aia a kokuaia kekahi manao, alaila, lilo ia mea na ka Hale e noonoo ai. 5. Ina i hooholoia kekahi manao, ma ka hoololi hou wale no e pono ai ke hana hou. A mahope iho o ka lilo ana o keia mau rula, i mau rula na ko ka Hale e noonoo ai, a e hahai ai a kupono ka hana ana. Ku mui o Peter Kalaikini, a hoopuka mai i kona manao no ke Kanawai Karaima, e olelo ana, na ka Moi ka maua haawi Palapala Kalahala, i kona manao e pono e hoololi ae na ke Kiaaina. Ku mai o S. Kaauamo, a ku-e me ka olelo mai, ua pono no ia Kanawai, i ka Moi ka mana, a ua loihi no ka hoopaapaa ana, a ua kokuaia e C. Kalu, me A. Makekau, i ko Peter K. Kalaikini manao, a ma ka ninau ana i ko ka Hale, ua hooholo loa ia ka hoololi ana na na Kiaaina ka pono. Ua hooholoia. Hoopuka mai o Ihihi i kona manao, e hoopauia ka auhau Ilio, a e hoololi ae ma ka auhau waiwai lewa, ma ke kokua ana o B. Hanaike, me A. Makekau, ua hooholoia. Hoopuka mai o C. Kalu, i kana olelo hooholo, e hanaia i Kanawai e kukuluia i mau Ha le Ahaolelo ma kela Mokupuni, keia Mokupuni, o keia Aupuni, ua nui no na olelo wehewehe no keia olelo hooholo, a ku-e mai o Peter K. Kalaikini, wahi ana, he hoonui lilo wale iho no ia i ke dala o ke Aupuni, eia kekahi, aole keia he Aupuni Alii Koho e hana ai pela, kokua o Makekau, ua hooholoia, e hoihoiia ia C. Kalu, a nana no e hoopolei, a ma kekahi halawai ana, e hoopuka hou ia, ua hooholo loa ia. Hoopuka mai o Ihihi i kona manao, e hoopauia o D. Kahaulelio, no kona paa mau i ka hana, ma ka ninau ana i ko ka Hale, ua hooholoia, e hoopauia ia. Hoopuka mai o C. Kalu, ke Komite i kohoia nana e hai aku i na Lunamakaainana o Honolulu, i ka pau ana o Kahaulelio, a ua kohoia o C. W. Kenui, i kakauolelo mau, a ua hooholoia. Ua kohoia o Peter K. Kalaikini, J. O. Kawehe, a me A. Makekau, i mau Komite, a ma ke noi a S. Kaauamo, i kokuaia e C. Kalu, ua hooholoia. A ua kauohaia mai au e ko Hale a pau, e hai aku ma ka akea, ma ka Poakahi o kela hebedoma keia hebedoma, e hui mau ai na makaainana a pau ma Halealoha, Lahaina, a hiki i ka pau ana o ke kau Ahaolelo o ka M. H. 1862.
Me ka Mahalo. C. W. KENUI, — Kakauolelo.
Lahaina, Mei, 12, 1862.
AWA O HONOL ULU.
Na Moku ku mai.
Mei 17 — MOKU kuna Kalama, mai Lahaina mai, me 7,000 pauna poi, 30 barela uala, me 36 ohua.
18— MOKU Kiapa Am. Yankee, he 18 la mai Kapalakiko mai.
18—Mokumahu Kilauea, mai Kawaihae me Lahaina mai, me 23 1/2 barela uala, 33 kukaa huluhipa, 9 Kukaa pulu, 8 eke pepeiao laau, 386 ili bipi, 4 ope ili kao, 8 pahu aila bipi, 12 pahu hone, 14 eke kope, 2 pahu ukana, 2 owili ili, 3 puolo mea ai, 1 pahu piki, 5 bipi, 22 hipa, 10 puaa, 1 lio, 1 eke dala ($638.)
18—Moku kuna Moiwahine, mai Koloa a me Nawiliwili mai, he 23 hora mai Nawiliwili mai, me 7 eke (1200 paona) raiki, 23 pahu ko paa, 13 eke uala, 1 pahu aila bipi, 1 pahu bipi, 11 ili bipi, 8 pahu waiubata paa, 12 paila wahie, 4 puaa, a me 23 ohua.
18—MOKU Kuna Moikeiki, mai Kahului a me Lahaina mai, me 3 kukaa pepeiao laau, 16 ili bipi, me 8 ohua.
18—MOKU Kuna Kamehameha IV., mai Kalepolepo mai, me 11 paila wahie me 2 barela malakeke.
18—MOKU kuna Ema, mai Waialua mai, me 20 kukaa pulu.
18—MOKU Kuna Express, mai Molokai mai, me 50 eke puna, 5 pahu waiubata, 3 ili bipi, 3 eke ia, 1 barela aila.
19—MOKU Kuna Mana, mai Hilo mai, me 368 pahu ko paa, 65 kukaa pulu, 20 eke pia, 30 ili bipi, 1 ope ili kao.
21—MOKU kuna Kekauluohi, mai Kona a me Kau mai, me 24 eke pepeiao laau, 1400 niu, 500 kukane, 1 pahu hone, 2 pahu waiubata, 16 ili bipi, 500 ili kao, 2 puaa, 4 paila wahie, a me 28 ohua.
21—Moku kialua Am. Caroline E. Foote, he 17 la mai Kapalakiko mai, e holo ana i Iapana, ku no mawaho.
Ke kauohaia'ku nei na Lunakula, a me na Kumukula, e hooili mai i ka inoa o ka poe Hanau, Mare, a me ka poe Make, i hoolahaia'i ma ka Nupepa Kuokoa.
E kakau mawaho o ka palapala ia H. M. Wini. Luna Pai o ke Kuokoa ; a i ole ia, e haawi ae i na Luna o ke Kuokoa.
HANAU.
KA LAHOANO—Aper. 2, ma Wainaku, Hilo, hanau o Kalahoano (w,) na Maa me Kahawaiolaa.
KOWAHA—Aper. 3, ma Alae, Hilo, hanau o Kowaha (w.)
SIMEONA—Mei 5, ma Wailua, Hilo, hanau o Simeona (k,) na Kamakaikiea me Kaipoula.
ERENIDE—Mei 6, ma Maliko, Maui, hanau o Erenide (w.) na Keoni me Kaonohi.
MEY— Mei 12, ma Paia, Hamakuapoko, Maui, hanau o Mey (w,) na Kekahua me Makuaole.
WAHINEALOHA— Aper. 3, ma Maliko, Maui, hanau o Wahinealoha (w,) na Kaolelo me Naina.
KAMOENA— Mei 17, ma Kuiaha, Hamakua, Maui, hanau o Kamoena (w,) na Aiawale me Nalamaku.
LUAEHU— Aper. 3, ma Pulama, Puna, Hawaii, hanau o Luaehu (w,) ua Lehuloa ma Kauhi
UA—Aper. 10, ma Keauhou, Kona Akau, Hawaii, hanau o D. Ua (k,) na G. W. Pilipo me Naiwalu.
MAKE.
K IPU—Aper. 24, ma Maliko, Haiku, Maui, make o Kipu (k.)
KULAHOLA— Aper. 25, ma Kuau, Hamakuapoko, Maui, make o Kulahola (k.)
MUOUOU—Mei 6, ma Halehaku, Hamakua, Maui, make o Muouou (w.)
KELOHA—Mei 8, ma Honopou, Hamakua, Maui, make o Keloha (k.)
PIILALAU—Mer 13, ma Maliko, Hamakua, Maui, make o Piilalau (w.)
KAHULA— Feb. 17, ma Kupahua, Puna, Hawaii, make o Paulo Kahula (k.)
NAWELU—Ian. 26, ma Kalapana, Puna, Hawaii, make o Nawelu (w.)
IKUKUNA—Aper. 31, ma ia wahi no, make o Ikukuna (w.)
SOLOMONA—Mei 1, ma ia wahi no, make o Solomona (k.)
KALAUKAPU—Mei 4, ma ia wahi no, make o Mary Kalaukapu (w.)
KUAPIAI— Mei 10, ma ia wahi no, make o Kuapiai.
SAMUELA—Aper. 11, ma Wailua, Hilo, Hawaii, malie o Samuela (k )
KANOHO—Mei 11, ma Halawa, Molokai, make o Kanoho (k.)
KALA—Mei 22, ma Palikea, Honolulu, make o Kala (w.)
KAPEA— Mei 16, ma Kapalama, Honolulu, make o Kapea (w.)
KUKULA— Aper. 18, ma Wainaku, Hilo, Hawaii, make o Kulala (k )
KUA—Aper. 29, ma Waalua, Hilo, Hawaii, make o Kua (w.)
KEKUAPEA—Mei 18, ma Kaakopua, Honolulu, Oahu, make o Kekuapea (w.)
KEKAHUAINA—Mei 10, ma Hepehu, Molokai, make o Kekahuaina (k.)
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei. Ke papa aku nei au ia oukou e ka poe mea Hale Kuai, o kela ano keia ano, a me ka poe waiwai e ae no hoi, a me na mea like. Mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare, Ia Kekaha , no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, a me ko maua wahi moe, ua hele aku oia me kana kane manuahi, Me Kamanaonui, a owau hoi o ke kane mare aohe wahi mea a pilipili aina ia iho, nolaila, ina oukou e hoaie ia ia, heaha lahoi, mahina iho ona ko oukou poho. Aka, ea, aole no nae na Kauakuahine noe lai o Manoa i kii aku, aka, na Hilo Waipunalei no i haale mai. Oia mau no ka olu o kahi wai o Polehewai. Ua pau me ke aloha.
J. KAIWI.
Polehewai, Manoa, Oahu, Mei 19, l862. 26 1m*
Olelo Hoolaha.
UA MAOPOPO LOA IMUA O OUKOU E na kanaka a pau loa, o kela Mokupuni Oahu nei. Ina e hele kekahi kanaka ma kuu aina, maluna O Kuaokala, Alaila, e hopuia, a e hoopii ia ma ke Kanawai no ke komo hewa. Ua kapu loa na pepeiao laau, a me na laau o ka aina, ina ikeia kekahi kanaka e lawe ana ia mau mea ; e hopuia, a e waihoia ma ke Kanawai. Ina i ike ia kekahi Lio, Bipi, Hoki, Miula, e hele ana maua aina nei, e hoopaiia eha dala ($2.00) no ka poino, he hapawalu dala (12 1/2 keneta) no ke komo hewa ana, a e ($2 12 1/2) no ke poo, e like me ka Pauku 240 o ke Civila. Aole loa e ae ia na kanaka e hele e kii na Lio, a Bipi paha, a mau holoholona e ae, ke loaa ole ka palapala ae ia lakou, mai kuu Kakauolelo mai. Ua pili no keia i ka poe hoolimalima, a me ka poe hoolimalima ole.
PETER LAIKINI.
Kuaokala, Waianae, Mei, 1862. 26-1t*
No na Olelo Hoolaha.
O NA MEA A PAU E MAKEMAKE ANA e hookomo i na Olelo Hoolaha ma keia Pepa, eia malalo nei ke ano o ka uku ana, ke oi ole aku mamua o ka aoao palapala hookahi, a o na lalani hua kepau he 10. No ka pule hookahi, ................................... 50k No na pule elua ........................................... $1.00 No ka mahina hookahi, (4 pule) ................ $1.50 E like me maluna ka uku ana o na Olelo Hoolaha no na holoholona hele hewa. Aka, ina e oi aku ka nui mamua o ka aoao hookahi o ke kanana palapala, alaila e papaluaia ka uku, a ina loihi loa, hoonui iki aku ka uku. E hooili pu mai i ka uku me na Olelo Hoolaha i paiia, ina aole, aole na e paiia.
HANALEA N. WINI.
Luna Pai o ke KUOKOA.
Keena Kanikela o Amerika Huipuia.
O KA POE A PAU I AIE MAI I KA WAI-wai o George W. Bumpus, he haole Amerika no Honolulu nei, i make aku. Ke kauohaia aku nei e uku koke mai i ka mea nona ka inoa malalo, a o ka poe a pau ana i aie aku ai e kikoo koke mai ma keia Keneta. ALFRED CALDWELL Kanikela o Am. Huipuia A Luna malama waiwai o G. W. Bumpus i make.
Honolulu, Mei 24, 1862. 26-4t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEA A PAU. ke nana mai lakou i keia palapala. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au i na mea holoholona, Lio, Hoki, Miula, Hipa, Kao, Puaa, aole e hookuu, aole no hoi e hoohele wale ma na Loko, a me ke Kula, ma kuu aina ma Manawai, Molokai. Ina e loaa i kuu hope, na holoholona e hele wale ana ma ua aina ia i haiia maluna ; e uku no ka mea nona ka holoholona e like me ke Kanawai. Aole nae i pili keia olelo i ka poe i ae ma ka hoolimalima ana.
W. Z. HOONAULU.
Kapalama, Oahu, Mei 22, 1862. 26-2t*
OLELO HOOLAHA.
N O KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Paula, a me Kahamaluhi, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai, no Kanakaole, o Waialua, i make aku nei : Nolaila, na hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poa-ono, oia ka la 24 o Mei, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo mai Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 19, 1862. 26-1t
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII o Mauahine w. kue I KANA KANE mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Keania i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano, G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poalima, oia ka la 13 o Iune, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO E. BARNARD. Kakauolelo ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 19, 1862. 26-4t
Olelo Hoolaha.
KA PO E JURE KANAKA MAOLI, NO KA AHA HOO-kolokolo Kaapuni, ma ka Apana elua, ma Lahaina, e hoomaka ana i ka Poalua, oia ka la 10 o Iune, M. H. 1862. J. Y. Maipinepine, Pohoiopu, A. Kanaku, David Barrows, Kuahine, Kaauamo, Kuihelani, Kaluau, Nopeahi, Hoaai, Kanaina, A. Kaukau, Owana, J. W. Kahue, Maalaiki, Kauhiwahine, J. H. Kaiheekai, Isaac Nrevere, Hale, Kane, Naiapaakai, Kamanowai, Kahue, Henry Cobbs.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu. Oahu, Mei 16. 1862. 26-3t
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Kuanea, a me ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono ua hoike ia i na kanaka, a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 30 o Mei, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu. Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 20, 1862. 26-2t
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI o Kuaana w. KUE I KANA KANE o Lena, no Makawao, Maui, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana o ka mea i hoopii ia i kana wahine, no na makahiki eono. E hanaia keia hoopii imua a ka mea Hanohano o John Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poalima, oia ka la 30 o Mei, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 23. 1862. 26-2t
$3 .00 Makana.
UA HAULE HE Huka Gula, HE KII POO Elepani ke kii, me ka onohi ulaula, ma ka la hanau iho nei o ke Alii ka Mea Kiekie ka Haku o Hawaii. O ka mea nana e hoihoi mai a ke Keena o ke Kuokoa, e ukuia no i na dala ekolu i haiia maluna.
CAPT. ASA FISH.
Honolulu, Mei 23, 1862. 26-2t
K UDALA MA KUALOA.
E KU DALAIA'NA MA KA LA 24 O Mei, ma ka PA AUPUNI, ma Kualoa, Koolaupoko, Oahu. 1 KEKAKE eleele, 1 KEKAKE makue, 1 LIO WAHINE eleele, hao ano e.
JUDD A ME WILDER. Na Luna Pa Aupuni o Kualoa.
Kualoa, Oahu, Mei 23, 1862. 26-1t
OLELO HOOLAHA.
KE KAUOHA AKU NEI AU I NA MEA a pau, nana i AIE mai ia'u, e hookaa aku i ko'u hope, oia no o C. S. Bartow (Bako.)
E. P. BONA.
Lahaina, Mei 10, 1862. 26-3m*
E Makaala! E Makaala! !
MA KAHI O C. Br ewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na ano a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena. A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale. C. BREWER & Co., ( Burua ma ) Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862. 26-3m
OLELO HOOLAHA.
KE KAHEA AKU NEI AU I KA POE A pau i AIE aku ai O Kapena, i make, e hele mai ma ko'u Keena Hana ma kahi o C. C. Harasi, e hoike mai i na Bila Aie a Mooaie paha o Kapena, iloko o na la he 15, mai keia la AKU. A i na e hele ole mai oukou a o kekahi paha e hoike mai e like maluna, alaila, aole no au e hoolohe i na mea hele mai mawaho oia manawa, a pela hoi KA poe i AIE mai ia Ka pena, e hele mai e hoike ia'u, e like me ka mana i loaa ia'u mai ka Aha Hookolokolo Kiekie mai.
KAAHAMALU. 25-2t*
Luna Hooponopono Waiwai o Kapena.
OLELO HOOLAHA.
OWAU KA MEA NONA KA INOA MALALO NEI, ke papa aku nei au ia oukou e ka poe mea Hale KUAI a pau, o kela ano keia ano, a me ka poe ano waiwai e ae, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine, IA KAOMEA. no ka mea, ua haalele mai oia i ko maua wahi moe, ma oukou e hoaie mai ia ia, alaila, maluna iho no o oukou ko oukou poho.
KALEO.
Manoa, Oahu, Mei 16, 1862. 23-1m
Ili Hooluuia.
AIA MA KA HALE KUAI PAPA O Kam uela, e loaa ai na Ili Hooluu, o kela ano, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai i ike i ka makepono
.KIMO PELEKANE.
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m
LOLE MAKEPONO.
AIA MA KE KIHI O KE ALANUI PAPU ME K E Alanui Kalepa, mauka ponoi iho o ka Hale Uinihepa, Humu Kamaa, malai a kahi i ku ai ka Hale Kuai o KEOKI OLELO E. Ua makaukau mau ia e kuai aku i na lole o na ano a pau, me ka uku emi, a he loaa mau mai na lole hou o na ano a pau ma kona hale, i kela manawa keia manawa. Honolulu, Feb. 14, 1862.12-3m
OLELO HOOLAHA.
PAU MA KEMAKE I KA LOLI. KE HAIIA'KU NEI NA KANAKA a pau, ua pau ko maua makemake ana e kuai i ka LOLI, ke hala aku hookahi mahina mai keia la aku. O ka poe mea Loli a pau, e lawe mai i keia malama ; no ka mea, ina i hala ka manawa i haiia maluna, aole no maua e kuai hou aku i ka LOLI.
UTAI A ME AHEE.
Honolulu, Oahu, Mei 8, 1862. 24-4t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEA A pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu aku nei au i kuu Apana Aina kuai,e waiho ana ma Puulena, Kau. Mokupuni o Hawaii. Aole e hele na holoholona Lio. Bipi, Hoki. Kao. Hipa, Puaa. Maluna o kuu Aina Kuai i haiia maluna ae, o ka mea komo hewa a hoopono i na mea kanu, e hoouku ia oia i hookahi dala ($1.00) no ke poo hookahi, no ka mauu hoi, he hapawalu (12 1/2) no ke poo hookahi. Ina aole e loaa ma ka uku e like me na mea i oleloia maluna, e hiki no ia'u ke hoopii e like me ke Kanawai.
NA B. NAIHE.
Puulena, Kau, Mei 6, 1862. 24-t*
OLELO HOOLAHA.
NO K A MEA, UA NOIIA MAI AU, e Makaluhi. no ke koho ana ia ia i Luna Hooponopono Waiwai, o Lu-maawe, o Waimea, Hawaii, i make aku nei : Nolaila, ke hoike ia aku nei i na mea a pau, i pili, o ka Poakolu, oia ka la o i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe ana i ka mea i noiia mai a me na mea hoole i hoike ia aku. Aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Waimea, Hawaii, kahi e hana ai.
J. WIGHT Lunakanawai Kaapuni
Kohala, Hawaii, Mei, 1862. 24-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA M EA, UA NOHA MAI AU, e S. Kanekuapuu, no ke koho ia ia i Luna Hooponopono Waiwai, o Kimo Hanehaue, o Waimea, Hawaii, i make aku nei : Nolaila, ke hoike ia aku nei i na mea a pau, i pili, o ka Poakolu, oia ka la o i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora oleloia no ka hoolohe ana i ka mea i noiia mai a me na mea hoole i hoike ia aku ai. Aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Waimea, Hawaii, kahi e hana ai.
J. WIGHT.
Lunakanawai Kaapuni. Kohala, Hawaii, Mei, 1862. 24-3t
Kau Leo !
K E KAUOHA AKU NEI AU I KA POE A PAU, E HOPU ana i na holoholona hele hewa, ma ka mokupuni o Maui, i i mau holoholona'la i na Pa Aupuni : no ka mea, o ku'u ? a? kuni ia.
JAMES LOUZADA.
(KIMO LUSEDA.) Waikapu, Feb. 11, 1862. 12-6m.
NU HOU ; NU HOU
O WAU O A . CLEGHORN (AKE.) UA KOMO no au iloko o kekahi HALE KUAI HOU, ka Hale Kuai o Halewai mamua, mauka ae o ka Halemahoe, a kokoke hoi i ka Baneko o Bihopa ma. Eia no ke waiho nei na mea a pau a ka naau e anoi ai, kupono loa no na kane, na wahine a me na keiki. O kela mau lole he lole NU HOU WALE NO. A HE Makepono loa ke Kumukuai. E haele nui mai oukou e makaikai, no ka mea, aole he uku ke nana wale aku i na mea nani ma keia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, i pau ko oukou kanalua, aole no he Hale Kuai e ae ma Honolulu nei i hoolako ponoia i na Lole maikai loa a makepono loa hoi e like me ko'u. A nolaila, o na kanaka a pau mai Hawaii a Niihau, aia a holo mai oukou i Honolulu nei, e nane mua mai a kuu HALE KUAI e nana a e kuai, aole e hele ma ko hai wahi ma-mua, o ka hele mai imua o'u. EIA KEKAHI: Auhea oukou e na holokahiki, ke waiho ia kuu Hale Kuai ma kahi kokoke loa i ka uapo, a ua hiki ia'u ke hoolako ia oukou i na mea a pau e pono ai no ka uku emi loa. 25-3m
Olelo Hoolaha
I ka Lahui Hawaii.
PAPA, LAAU HALE,
Pili Hale! A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.
UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUKOU i na Lako Kukulu Hale me na Pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai. PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE, AAHO, KEPA, PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA. Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Nii-hau, e halawai me a'u, ke ke-iki kamaaina, ma-mua. o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo. KAMUELA , (kaikaina o Kimo Pelekane.) Honolulu, Mei 15, 1862. 23-3m.
OLELO HOOLA HA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU , KEKAHI O NA Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, e D. H. Hitchcock, Luna Hooponopono Waiwai o Kaiwi, o Kukuau, Hilo, Hawaii, i make, e hookohu aku i la no ka hoolohe ana i kona palapala moowaiwai hope loa ona : Nolaila, e ike auanei na mea a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 9 o Iune, i ka hora 10 o kakahiaka, oia no ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe ana i ka mea i noiia mai, a me na mea a pau i hoole. Aia ma kuu Keena, ma Hilo kahi i hana ia ai.
S. L. AUSTIN. Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3.
Hilo, Hawaii, Mei 5, 1862 24-3t
Paddy!
OKA POE MAKEMAKE E KUAI MAI IA MAUA I KE Padi (oia ka hua Raiki me ka ili,) e haawi no maua i 3 keneta no ka pauna Padi oo-maikai, mai keia la aku.
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m
KA MOKUMAHU
' KILAUEA '
E HOLO ANA NO O " KILAUEA," MAI Honolulu aku.
Ma ka Poakahi, Mei 26,
NO KONA!
A me na wahi e waiho ana ma ia holo ana.
Poakahi, Mei 26....................................Kona.
Poalua, Iune 3...................................... Kawaihae,
Poakahi, Iune 9.................................. Kona,
Poalua, Iune 17................................ Kawaihae,
Poakahi Iune 23.....................................Kona,
E haalele ana o Kilauea, i Kona, ma na Poakolu, a i Kawaihae, i na kakahiaka e na Poaha, e holo ana i kekahi pule a e alo ana i kekahi pule.
JANION, GREEN & CO. Luna H. S. N. Co.
Honolulu. Mei 8, 1862. 25-tf
HALE HANA KAMAA!
KE HAI AKU NEI KA MEA NONA Kamaa Buti a me Kamaa Maoli. o na ano a pau, me ka maikai, a me ka mikioi. A no ka mea, ua makaukau oia i na mea a pau e pili ana i ka hana i na Kamaa Maikai Loa, Nolaila, ua hilinai oia i ka hiki ia ia ke hana'ku i na mea ku i ka makemake o ka poe a pau e oluolu ana e hele aku i kona wahi, mauka iho o Waialeale. Ma ke Alanui Hotele.
GEO. CLARK.
Honolulu, Aperila 24,1862. 22-3m
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEl NA KANAKA A pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho; ke makemake nei au e kuai lilo aku i kua mau Kuleana Aina elua, aia ma Waiohinu, Kau, Hawaii. Apana akahi, O Kaohe, ka inoa nona ke kumukuai $5OO, oia hoi 2 1/2 eka. Apana elua, O Waimalino, ka inoa nona ke kumukuai $300, oia hoi 2 1/2 eka. O na kanaka a pau e makemake ana e kuai mai, e hele mai lakou a loaa wau ma ka Pa o Akahi, na Honolulu nei. Peia nohoi na haole e makemake ana, a i ole ia, e loaa no au ma Waiohinu, i Kau Hawaii, i ka malama o Augate, l862.
J. D. KANUHA.
Honolulu, Oahu, Aperila 23, 1862. 22-1m
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, ma keia Olelo Hoolaha. Ua haalele mai ka'u wahine mare ia'u, oia hoi O Kapoluhi aia kela me kana kane manuahi, me Huaailani; owau hoi o kana kane i mare ponoia ma ke Kanawai o ka Aina, imua o Iokewe Kahuna Pope. Ua kekuia mai au, nolaila, aole au e hookaa ana i kona mau AIE a pau ma keia hope aku, i na e hoaie kekahi ia ia, maluna no o oukou iho ko oukou poho. Me ke aloha. Owau no me ka mahalo,
S. KUI.
Paalaa, Waialua, Aper. 25,1862 22-1m
HANA KAMAA LIO!
$1.50 WALE NO.
Mauka o ka Halewai, ma Alanui Alii.
E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUKAU au e Hana i na Kamaa, no na lio o ka poo e makemake ana i ko lakou mau wawae e paa i ke Kamaa Hao! ME KA EMI O KA UKU, Hookahi Dala me ka Hapalua ! No na wawae mua, a i na pau na wawae eha Ekolu Dala wale no ! Eia kekahi, ua makaukau no hoi oia e hana i na mea a pau e pili ana i kana oihana no ka uku emi loa, oia no na hao kuni, kapilipili kaa, a pela aku. E hele mai e ikemaka no oukou iho.
WM. DUNCAN.
Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862. 23-3m
AA MAMUA O NA MEA A PAU MA KA
Hana Kamaa Lio!
UA M AKAUKAU KA MEA NONA KA me ka uku EMI LOA, oia hoi he Hookahi dala me hapalua ! NO NA WAWAE MUA. A Ekolu hoi dala, no na wawae 4. Me ka Hana Mikioi aku. Aia ko'u wahi ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Ewa o ka hale noho o John H. Brown, Makai Nui o Oahu. E hele mai na kanaka a pau.
D. J. STEWART. ( Amala. )
Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862. 23-1m
OLELO HOOLAHA.
No kekahi Hoopii e hanaia nei.
UA KAUOHAIA NA MEA A PAU AOLE O Puuloa. aole hoi e kuai i kekahi mea, a lako paha e pili ana i ua aina nei, aole hoi i na lako lo??e, a me na lio maluna o ua aina nei no ka mea, no'u no ia waiwai, a ??? hoop?? no au imua o ka Aha Kiekie, i mea e loaa ??? mai ua Aina Waiwai nei. Ina e kuai kekahi mea me ua Daniel Montgomery nei, maluna ona no ka poho.
ISAAC MONTGOMERY.
Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862 24-1m
HALE KUAI BUKE.
AIA MA HONOLULU HALE, (OIA KA HALE Leta,) ka hale kuai o Wini, he wahi e kuai ai i na Buke Haole he nui wale, O KELA ANO KEIA ANO BUKE KULA HAOLE, A B C, (Primer.) KUHIKUHI O KE KANAKA HAWAII, (Form Book.) BUKE HELU MUA, (Arithmetic.) BUKE PALAPALA HONUA MUA. BUKE HUAOLELO, (Phrasebook.) BUKE PA KO LI, (Kamina.) A me na Buke Kula e ae me nui wale). Malaila no aa Buke maikai na ke Kakau Waiwai, no keia oihana keia oihana, mai ka mea aui a ka mea liilii. — AIA NO HOI MA—Kanana. Leta. rula ia a rula ole la. Kanana Pepa loihi, rula ia a rula ole ia. Peni Hao, maikai loa. Inika, ipu inika. Peni kala, ekele, uliuli a ulaula. Kumu peni. Wepa ulaula a eleele Wahi palapala, ulaula, keokeo a eleele, (mea kakau.) Papa pohaku, a me ka peni kala pohaku. Inika eleele, uliuli, a ulaula. Ue kekahi mau mea e ae no he nui, no na kula, a me na oihana kakau. A he kame pono no ke kuai ana malaila no keia mau mea. E hiki no i na kanaka maoli, mai Hawaii a Niihau, ke hele ma laila e kuai ai.