Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 29, 14 June 1862 — Page 3

Page PDF (1.57 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

oukou i keia kahuna o oukou, ua like no paha ka oukou hana ana me keia, mai hana oukou pela, mai pahapaha oe ia oe iho, mai hooioena, me he kahuna haole la.
J. W. KAPEHE.
Waimea, Kauai, Mei, 24, 1862.

He palapala hoike makahiki no ke kihapai o ke Akua ma Omoa, Fatuiva.

Ia oukou e ko'u mau hoa Misionari, ma ko Nuuhiva Pae Aina :
            A LOHA OUKOU.—Ua noho nui mai ka malu a me ka lokomaikai o ke Akua ia maua; a me ka maua mau kaikamahine elua, i ka makahiki i pau ae nei; nolaila, halawai pu kakou a kamailio, he waha no he waha, me ka olioli, a me ke aloha nui.
            Ua maikai, oluolu, a malu pono ko maua mau kino i ka noho ana ma ko ke Akua kihapai. Pela no na mea o ke kino e pono ai, aole i hoohuoiia, aole hao waleia, aole loa no. Nolaila, e hoomaikai mau ia'ku ke Akua ka Haku Iesu Kristo.
            I ko kakou halawai makahiki ana i Omoa, 1861. Aperila, ua hai nui au ia oukou i na hua maikai, a me na hua ino o keia kihapai: aole au i huna, aole hoi i makee, aole i komikomi, aka, ua huai pau aku au i na mea mawaho, a o na mea ma ka naau kai kue.
            Na hua maikai.—E hoike no au ia oukou i na hua maikai, i lana iki ko kakou manao no keia kihapai o ke Akua.
            1. O na la Sa bati, na Poakolu, a me na mahina hou, ma keia mau la e lohe nui ai ka poe hele mai i ka pule, a oluolu maoli kekahi poe me ka manao, ina e lohe lakou i ka olelo a ke Akua, a malama hoi ; e loaa ko lakou uku ma ka lani. Aka, o kekahi poe, he hele kino, a ma ko ke kino wale no ka manao ana, aole nae i nele ko lakou mau pepeiao i ka lohe ana i ka olelo maikai a ke Akua. A na ke Akua no e hoohuli mai a lohe pono. Ua hoopaa ma ka naau kekahi poe i ka olelo a ke Akua o na pule Sabati, a olioli maoli ka nana aku, a loaa na Mokuna a me na Pauku.
            He kula S abati kekahi, mahope iho o ka pau ana o ka pule ; nui ka palapala a Ioane, a me ka palapala mua a Mose ma Kinohi; a noonoo pu makou me na haumana i na mea pili i ke ola mau loa ; a me na mea pili i ka make mau loa. Ua lana ka manao o kekahi poe i ke ola mau loa ma o Iesu Kristo la.
            2. Eia ka lua o na hua maikai.— Ua launa au me na kanaka ma ko lakou mau hale, a ma na huina alanui, a ua paipai aku ia lakou ma ka olelo a ke Akua, e pule, a e mihi i ko lakou hewa ; ua hoole ikaika mai kekahi, a o kekahi, ua ae hoopunipuni mai, a pakike mai, a kuamuamu mai, a o kekahi he aloha mai no. Aka, ma na mahina o Novemaba a me Dekemaba, he oluolu na kanaka, he ano makemake i ke Akua, a me kana mau hana. Aka, no ko lakou lohe ana, ua haule kekahi kumu laau a ke Akua i kukulu ai ma kona kihapai, ma Vaitahu i Tahuata, ua pii ae ka uahi o kona ino imua o na kanaka naaupo. Ua lilo ia i mea e hoike mai ai na na kanaka. "He hoopunipuni, ke ola o na Uhane ma ka lani," wahi a lakou. Aka, aole ia he mea e pau ai ka hai ana i ka olelo a ke Akua. Ua ae aku au i ko lakou hoowahawaha ana i na kumu, ke like ole me ka ke Akua kauoha ; a i keia mau mahina o ka makahiki hou 1862, aole lohe hou ia ko lakou mau leo hoowahawaha; nolaila, ua hele au, a me na Ekalesia e hoala i ka poe make i na hewa, a me na hala. 3. Eia ke kolu o na hua maikai.—O na Ekalesia he poe noho pono, a kupaa ma ka pono o ke Akua, mai ke komo akahi, a hiki i ka ha o ke koino ana o na Ekalesia ma keia kihapai ; eiwa o lakou e ola ana, hookahi i make mamua, aole kekahi o lakou i haule i na hewa o ke ao nei. He hele mau i ka pule Sapati, a me na halawai Poakolu, a me ka mahina hou. He haiolelo ka kekahi poe ma ka olelo a ke Akua ; he pule ka kekahi poe, hui pu makou me ke aloha. Ua lilo i na ekalesia na Poakolu, a me ka mahina hou, a he poe hoolohe makou, a kokua pu i na hana a ke Akua. O kekahi o keia mau ekalesia, he mau Liona ; aole wiwo i ka poe hoomaloka, a ua lanakila ka ke Akua olelo ma ko lakou waha ke olelo aku. Ua pau ka hoomaloka ana o na hoa e hana pu ana me lakou, i na hewa o ke ao nei; a ke manao nei lakou, ua huli io keia poe i ke Akua. O na mea kapu a na Akua o lakou, he mea ole wale no i ko lakou mau hoahanau ma ka Haku Iesu Kristo.
            4. Eia ka ha o na hua maikai.—O na haumana a pau he 40, ma keia kihapai, ke hui na kane, a me na wahine, a me na keiki i keia manawa. Mamua 53, 56, aka, i keia manawa ua emi. Eia ke kumu o ka emi ana. O ka wi o ka aina, aole nui o ka mea ai, a ano nawaliwali ke kino, a malaila ua noho. A o kekahi, ma na mea o ke kino ka manao nui; oia ke kapa, a me na mea ano like. O keia poe he 40, he ano ikaika ko lakou mau kino. He hele mau i na Sabati, a me na halawai Poakolu, a me ka mahina hou. He ano mihi kekahi poe haumana, a e imi ana ma ke Aupuni o ke Akua.
            O keia mau haumana i haiia maluna, he poe hele kula ka nui o lakou. Ua ike ka nui o lakou i ka heluhelu palapala, a me ka Helu Kamalii, a me k a Palapala Aina, a me ke Kakaulima ; a o kekahi poe he molo-a, a nawaliwali ka imi ana i ka naauao. Aole he kula a makou me na haumana, mai Iune, 1861, a hiki mai Ianuari, l862, no ka lilo loa o na haumana i ka imi i na hua noni, a me ka hoi, i ai na lakou no ka wi nui ma Omoa. Ma ka mahina o Feberuari, 1862, ua hoomaka hou ke kula, he ano mai, no ka moe ana i keia mau mahina ewalu. Na haumana a pau, - - - 40 " Heluhelu Palapala, - - - 27 " Helu Kamalii, - - - 40 " Kakaulima - - - - 22 " Palapala Aina, - - - 40 " Ma ka A, - - - - 6 " Hookuikui. - - - 7 5. Eia ka lima o na hua maikai.—O ka hana lima a na haumana ma ko lakou mau wahi e noho ai, oia ke kanu uala, ipupu, maia, a me ke kalo. Mamua, aia ka lakou ai mau maluna o ka ulu; o kona hua ka mea e ohi nui ai. Aka, i ka noho ana mai o na kumu, a ao aku i na hana lima, a nolaila, ua walea lakou i ke kanu i na puu ma ka honua. Alaila, ike mai la na kanaka he mea maikai, a kanu nui lakou i na mea i haiia maluna ; nolaila, pakele kekahi poe i ka wi, a o ka poe palaualelo, hele wale mai no, a noi wale, aka, o ka nui o na kanaka, ua kanu nui i ka uala, i ka makahiki i hala ae nei ; a no ka nui o ka la, maloo loa ka honua, nolaila, aole kupu o na mea kanu. Aka, eia ka mea maikai, o ka mahalo mai o na kanaka, he mea maikai ke kanu, o ka noho wale ka hewa ; aole mea e loaa mai. 6. Eia ke ono o na hua maikai.—O ka ike o keahi mau wahine a me kekahi kane, i ka ulana papale loulu. Na na kumu wahine i ao aku i keia hana maikai, a ua ike maoli na wahine ; a hookahi kane i ike ma Omoa. Aka, ma na wahi i nohoia e na kumu, ua loaa i na wahine keia hana maikai ; a ua ike hoi i ka humuhumu lole, a ua malama pono ia na wahi hilahila o kekahi, a ua malama ke kane i ka wahine, a o ka wahine i ke kane. Pela ke ano o na haumana e noho nei. Mamua, aole i hiki ka olelo a ke Akua ma keia mau aina, he wahine kane lehulehu, o Rebeta Toheniho ; aole e liuliu me kekahi kane, ua haalele ; a pela mau aku no ; aka, i keia manawa, pili pono laua me Aberahama Natua, a malama ka wahine i ke kane, a o ke kane i ka wahine; a he wahine haipule maoli o Rebeta Toheniho; a he akamai i na mea ano palapala, a he noho malie, a malama i na olelo a ke Akua. Pela no o Elizapeta Tope, oia ka wahine a Solomona Puu. Mai ko laua noho ana a hiki mai i keia manawa, he malu ka noho ana me ke kane, a he haipule no i ke Akua. Ua luahine loa o Eva Hipahipa, kekahi hoahanau iloko o ka Haku Iesu Kristo; a ua hoomanao mau oia ia Iesu no kona mau la hope, oia kana hana nui ma kona hale.
            " Nani ka hohonu o ka waiwai, a me ke akamai, a me ka ike o ke Akua ; nani ke kupanaha o kona mau manao, a me ka ike ole ia'ku o kona mau aoao." Roma 11 : 33. No ka mea, ke hoopaa nei ke Akua i kona poe kanaka, a ke ao nei ia lakou ma na hana maikai. NA J. W. KAIWI. —Hoku Loa.
Na Lunamakaainana hana

PONO OLE I KA MAKEMAKE O KO LAKOU MAU HAKU.

            Aloha oe, e ke Kilohana Pookela o keia Lahui, ka mea lawe i keia mau olelo a lohe ka lahulehu. Ua lana mai ko'u manao e hoolaha Episekole aku i ka hana a kekahi mau Lunamakaainana, maloko o ka Hale o ka Poeikohoia, i ike lakou i ka oiaio o ka lakou koho ana, a me ka ole, i ka like me ko lakou makemake, a me ka ole.
            O k a ike pono ka'u e olelo nei aole ka lohe, o na mea i oleloia imua o ko'u mau maka me ka ike pono ; nolaila, makemake au o lohe ko'u mau hoalauna makaainana a pau, e noho kuaaina ana, i na mea hou o keia mau la.
            I ka la 24 o Mei, hoopukaia kekahi bila i hoopiiia e na makaainana, oia ka bila " Kalewa Waiwai Kuai.'' Na S. Kipi, Luna e Hilo, i heluhelu mai.
            Kue o A. S. Nuuanu, Lunamakaainana o Hanalei, i keia bi la, wahi ana, aole pono kela hoopii a na makaainana, no ka mea, he poe pono ole, aohe kuonoono, aohe waiwai, a he pono no ke ae aku i ka hoopii a na haole waiwai o Honolulu nei, ka poe kuonoono, e hoomoe i kela bila ma ka papa.
            Ku mai o Kauhane, Lunamakaainana o Kau, a kokua ia Nuuanu, me ka hoopaapaa ikaika loa i ka apono i ka hoomoe ma ka papa, a pela no o L. Kaapa, Lunamakaainana o Hilo, akolu Luna i olelo e hoomoe ma ka papa i keia bila.
            Nolaila, ia oukou e na makaainana o keia mau apana i oleloia maluna, kupono anei i ko oukou makemake i keia mau Luna? Oia anei ka lakou olelo imua o oukou i ka wa koho, aole paha, ea ? A pehea e koho hou no anei ia lakou i mau Luna hoomoe ma ka papa.
             Aole anei i like me " Iesu Luna," ua piha oia i ka momona keehi iho la, pela keia, komo i ka Ahaolelo, keehi i na haku, oia na hoopii a na makaainana.
            Eia k eia, o kekahi mau Luna, me he mau kii la ka noho wale, ka opili o ka waha, ka nana molowa o na maka, ka noho nanea o ka noho aua, ka hoohanohano, hookohukohu a kanaka waiwai. Auhea la ka pono o na haku nana i koho ia mau hana a lakou.
            Manao wau, ua olioli na apana i ko lakou mau Luna i ka ikaika, eia na inoa o lakou, o M. Kahananui, no Hana, o Moku, no Kaanapali, o W. H. Kaauwai, no Wailuku, o S. Kipi, no Hilo, o Kanuka, no Waimea, a me kekahi poe e ae.
            Oia kahi nuhou o ke alo alii, i lohe oukou, e ka poe o kuaaina, o kali makehewa auanei i kahi mea iki a "Kahoi."
P. S. KA UIKALELE.
Kaumakapili, Honolulu, Mei, 24, 1862.

He Kanikau
NO FAN NY KAHIKAHEANA.

He halia aloha no kuu kaikamahine—e aloha—oe,
O oe ka ka uhane e maalo nei i ke ahiahi, e ano nei i ke aumoe—e,
Moe ke kino i ka hale wai anu a ka po—e,
O ka po no keia pau ka ike, haalele i ka hoa ohumu he makua—oe,
Makua iho la ka uhane i ke kino, ke hanai ia la e ke aloha a nui—oe,
Nui hoi ko aloha ka lei a ka makua he keiki—oe,
O oe ka kapihe i ka pili o ke ao, i ke kani ana a ka moa ka hele ana a kuu lei aloha—e,
Aloha ka ua Kikohuula oweoula i ke pili—oe,
O oe ia e ka hoolili ua i ka lani, ke hooliliha mai la a wela ke kai —e,
O ka wela ka mai o ka nae ka mea nui, ke hu-i nei a puni ke kino—e,
Puni hoi ka makua i ko aloha, kaumaha i ko hele loa—e,
Kuu keiki kuu lei aloha—e.
Hele ka uhane i ka liula i ke kula-pili oneanea kaha—oe,
I ka wai ka uhane e nanea ai e la-i ai me na pokii aloha—oe,
O ua loku oe o haale ka ua kahinu, o heihei alono i ka leo o ka pahu—oe,
O pukui o na lima i ke alo o k a uwe a e aloha kaua—e.
Aloha kaua i ka noho ana me ka nui, a haalele i ka hoa pili he makua—oe,
O ka uwe ae a Mainae, aloha ino no kuu kaikamahine—e,
Mai na a le o Pailolo, kuu hoa hele mai na kai ewalu—e,
Mai ka aina makamaka ole ke noho—oe,
I walea ka uhane i ke kui lei Kamakahala, i awiliia me ka pua Pikake—oe,
He lei holo lio i Kulaokahua ke hele—oe,
Hele ka uhane i ke kaha one, i ka malu niu o Ulukou ilaila—oe,
O oe ka ka uhane i ka huikau o Polelewa,
E nana nei i ka ululaau iwaho o Mamala,
Ma kai o Ainahou—oe,
Kuu keiki kuu lei aloha—e.
S. KA UWE.
Kealakomo, Puna, Hawaii. Mei, 30, 1862,

K u-e pono ole.

            E ka Nupepa Kuokoa e aloha auanei kaua, owau he malihini i ka launa ana me oe; aka, he mea i kauohaia e hooponopono no keia kue pono ole o Naihe, ia Papau, i ke koho balota ana, e olelo ana he poe malihini no Hamakua. He malihini anei ka poe kupa o ka aina ? He poe hana pulu, noho loihi ma Waimea. Kohala Hema, no Kohala Akau ka nui, ua manao ino paha kela poe o Kohala Akau, o lakou no ka nui, o ka poe malihini, heaha la ka hewa, i na no Hamakua ka poe lawe balota, pehea la e hiki ai i na kanaka o ka apana e ke hoi aku i ko lakau wahi, ke hiki i ka la koho balota, a ua kamaaina 3-4 malama, heaha ka hewa oia ke koho i ka balota? O na keiki kupono ole i ka lawe balota ua kupono no, aole no he poe kupono ole, ua kupono no, he wahahee wale no. Pela ko'u ike, he kue hewa keia, ua makaala no na Luna nana o ka apana o Kohala Hema, e hoopilikia ana paha keia kue pono ole i na Luna nana o ka apana o Kohala Hema, na lakou ia hana, aole na Papaua, i Kohala Akau, o Papaua ia, i ole, na na Luna haawi balota ka hana ia la, ua pololei na Luna nana, aole i hemahema, ua pololei loa lakou. Ua kue pono ole keia kue ana, pela ko'u hope o ke Kahukula. Owau me ke aloha.
G. S. D. MANUIA. Kahukula.
Kawaihae, Hawaii, Mei 16, 1862.

$20 Makana.

                E UKUIA NA DALA MALUNA, I KA MEA nana e hopu ke kino o  Apuna Pake, i mahuka aku mai ka Hale paahao o Oahu aku, ma ka la 30 o Mei, i hala iho nei, a i ka mea paha nana e hai mai i kahi e noho ai. A penei ke ano o ua APUNA nei: Elima kapuai eiwa iniha kona kiekie liilii, pokole ka lauoho, he linalina ma waena konu o kona papalina akau a hiki i ka aoao akau o kona waha, ma kona poohiwi  he puu me he dala ia ka nui.
W. C. PARKE. Ilamuku Nui.
Keena Ilamuku, Honolulu, Iune 4, 1862. 28-tf

AWA O HONOLULU
Na Moku ku mai.

                Iune 6—Moku Am. Annie Kimball, 49 la ma Nu Kilani mai, me 95 ohua, e holo ana i Vitoria.
            6—Hana, mai Hilo mai, me 120 barela malakeke, 6 eke pepeiao laau, 25 ili bipi, a me 12 ohua.
            7—Kilauea, mai Kona, Hawaii mai, me 22 bipi, 20 hipa, 1 lio, 4 puaa, 49 barela uala, 16 kukaa pulu, 3 pahu bipi.
            7—Ema Ruka, mai Keawakapu mai, me 12 paila wahie, 100 ipupu, 100 ipuhaole, 3 hipa, a me 20 ohua.
                7—Kamehameha IV, mai Hanalei mai, me 65 pahu, me 40 eke kopaa, 10 ili bipi, 3 pahu bipi, 4 eke kope, 27 pai ai, 1 lio, 6 puaa, 9 paila wahie, 20 apana laau moku, a me 16 ohua.
            7— Jeannette, mai Maliko mai, me 100 pahu ko paa, 30 barela malakeke, 3 eke pepeiao laau.
            8—He Moku Kalepa, aole i ku mai, holo laa no.
            8—Ma ria, mai Hanalei a me Koloa mai, me 130 barela malakeke, 280 eke ko paa, a me 2 ohua.

HEIHEI
O ka la E ha o Iulai.

KE A NO O KA HEIHEI ANA.

                HEIHEI MUA— $10 ka uku o na lio hookomo mai. Ekolu holo ana.
                HEIHEI ALUA —$5 ka uku o na lio hookomo mai. Hookahi no holo ana.
            HEIHEI EKO LU —$3 ka uku o na lio hookomo mai. Hookahi no holo ana.
            E m aheleia na dala i na lio ekolu i puka mua, penei: —O ka hapalua i ka lio ma, o ka hapakolu i ka lio alua, a o ka hapaono i ke kolu o na lio i puka mua.
            HEIHEI 4 —Hoolelepa—$2 ka uku no ka lio hookomo mai. E haawiia ka puu dala i ka lio makamua. Aia a hoomaka ka heihei, hoomaopopoia ka nui o na dala.
            HEI HEI 5 — Heihei Kekake (Piula)—25 keneta (hapaha) ka uku ke hookomo mai.
            HEIHEI 6—Ma ia hope iho e pili ia ka laau pakika, elima dala ka makana.
            HEIHEI 7—Alualu i ka puaa huelo pakika. O ka puaa no ka uku ke loaa.
            HEIHEI 8 —He heihei kaa lima huila hookahi kekahi, me ka heihei iloko o ka eke.
            E hookomoia mai na lio me ke dala, he umi la mamua ae o ka la 4 o Iulai. O ka poe mea a makemake ana e hookomo mai i na lio, e hai ae la Kimo Pelekane ke Kakauolelo o ke Kahua. A o na dala uku o ke komo ana i ka heihei, e haawiia ia John H. Brown, Esq., a me Frank S. Pratt Esq.
Na Lunakanawai o ka heihei,
WM. DUNCAN, D. R. VIDA, C. L. RICHARDS.
Kakauolelo o ke Kahua.
J. I. DOWSETT (Kimo Pelekane)
Ma ke kauoha a ke Komite Hoomakaukau.
F. S. PRATT.
29-1 t Kakauolelo o ka Halawai.

Lahainal una.

                MA KA LA ELUA O IULAI, OIA HOI KA poakolu o ka hepedoma mua o ua malama la, e hoomaka hou ia ke Kula Nui ma Lahainaluna. Ma ia la no e ninauia'ku ai ka poe makemake e komo ae i ke Kula Nui. E hoi mai oukou e na haumana, i ka la kupono. Mai hoopanee aku.
J. F. POKUEA (Kumu Kula.) Iune 10, 1862. 29-3t

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, MA KEIA PAlapala, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke papa aku nei maua i ko maua aina hoolimalima, e waiho ana ma Honuaula, Maui, oia ke ahupuaa O Kanaio, a me na aina kuai malaila. Nolaila, ke papa loa aku nei maua i na mea holoholona, Lio, Bipi, Puaa, Miula, Hipa, Kao, aole e hele wale ma ko maua aina, o ka mea kue i kea mau olelo, e hopu aku no ko maua mau Paniolo a paa, e uku mai ka mea holoholona i hapalua (50 keneta) no ke poo hookahi, no ka oiaio, ke kakau nei maua i ko maua mau inoa. HUNUKAU, KUHAULUA. Aperila 28, 1862. 29-2t*

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA MEA A PAU, MA KEIA OLELO Hoolaha, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke papaia aku nei ke komohewa ana o na holoholona hele wale a pau maloko o na apana aina a pau e waiho la ma ke kula O Kaiwiula, makai o ke ala Aupuni e moe ana mai Honolulu aku nei a Ewa. E holo ana ma ka aoao akau o Kapalama, a hiki ae i ka loko o Alenoho, malaila aku i Puuhale, a hiki aku i na wahi kau paakai, a ka muliwai i ka pa pohaku e pili ana i ko John Adams, a hui hou me ke ala Aupuni, mai ua pa pohaku ae la ma Kalihi. Bipi, Lio, Hoki, Hipa, Kao, Puaa, a o ka mea hele wale, e hoopaiia no lakou e like me ke kanawai. A o kela mea keia mea hoolimalima e ae e kau ana maluna o keia mau apana, ua hooopauia a ua pau no, no ka mea, aole makou i apono a ae aku ia mau mea, no ka maopopo, no makou ia mau apana aina malaila. Nolaila, ua kau inoa ia e makou i keia la 2 o Iune, 1862.
J. II, W. L. MOEHONUA.
Iune 5, 1862. 29-2t.

OL ELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA MEA A PAU, MA KEIA OLELO Hoolaha, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nai au a me ka papa aku, ua kapu ka hele ana a me komo hewa ana o na holoholona : Lio, Bipi, Miula, Kekake, Hipa, Kao, Puaa, ma ko makou mau pauku aina mahi Raiki, Kalo, Ko, Kulina, ia mea aku ia mea aku. Ma Kaluapulu, i Kalihi. A o ka mea komo hewa e hele ana ma ia mau wahi, e hopuia no ia mea, a e uku ka mea nona ia e like me ke kanawai, a ina e hoi kaa oleia mai ka uku, alaila, e hookomo ia mea ma ka Pa Aupuni ma ia hope. A ina he holoholona hoailona oleia, e lawe no ma ka Pa Aupuni me ka hookolo ole. J. II. Iune 6, 1862. 29-3t

H. L. CHASE.
MEA PAI KII.

                UA LILO AE NEI IA H. L. Chase, (Alualu,) ka Rumi Pai Kii o J. W. Kini, a nolaila, ua makaukau oia e pai i ke kii no ka poe a pau e makemake ana ia mea, me ka mikioi nui. E hele nui mai e ike no oukou iho, aia no kona keena maluna ae o ka Hale Pai o ke "KUOKOA." Ma ka aoao hikina o ka Hale Leta. 29-2t

OLELO HOOLAHA.

                O NA MEA NONA NA INOA MALALO, KE PAPA AKU nei au i ka poe mea holoholona ma Manoa, mai hookuu i ko oukou mau holoholona, Lio, Bipi, Puaa, Moa, &c., ma ka ilina o na Pake ma Manoa, ina e loaa ia'u kekahi holoholona a i ko'u hope paha, e hana kokeia e like me ke kanawai o ka iaina no na holoholona komo hewa, a ina he poino eae, e hana ia no e like me ke kanawai no ka poino a pela ma kahi o Kalauki Pake mamua, ua like loa maluna, a ua kapu loa no hoi e like me ke kanawai.
AKIU A ME AKEANA PAKE. Na mea malama a luna o na Ilina Pake.
Ma y 3, 1862. 29-6t*

OLELO HOOLAHA.

                ONA MEA A PAU I AIE MAI iaTimoteo Keaweiwi, o Lahaina, Maui, i make aku nei, e pono lakou ke hookaa mai mamua o ka la 1 o Iulai e hiki mai ana, a o ka poe hoi a ua Timoteo Keaweiwi la i aie aku ai, e pono ke hoike mai i ko lakou kuleana maloko oia manawa no. Aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, e loaa wau ia lakou.
WILLIAM A.P. JONES. Luna hooponopono waiwai o Timoteo Keaweiwi.
Lahaina, Mei 10, 1862. 29-5t

OLELO HOOLAHA.

                I KA POE MEA Lio, Bipi, Hoki, Hipa, a Puaa hoi, ke hookapu aku nei au i kuu aina e waiho nei ma ka lai o ka Uakuahine ma Manoa, o ka mea ku-e i keia, e hana ia ma ke kanawai.
NA'U NA BILA.
A lamihikawaipoe, Manoa, Iune 12, 1862. 29-2t*

Olelo Hoolaha.

                E KUAI KUDALAIA'NA NA HOLOholo ma ka Pa Aupuni. Ma Kaanapali, Maui. ke hiki aku i ka la 30 o Iune, oia ka Poakahi e hiki mai ana, i ke awakea oia la ka wa e kudala ai, aka hoi, ina e kii ia mai ia mau holoholona la, a e ukuia mai mawaena o keia mau la, alaila, e nele i ke kudalaia. Eia ke ano a me na hao kuni. 1 Lio wahine me ke keiki, hao ano e. 1 Lio wahine puakea, hao ano e. 1 Lio wahine ulaula, hao KU. 1 Lio wahine ahinahina, hao ano e. 2 Bipi kane kauo, hao ano e. 1 Bipi wahine kalakoa me ke keiki hookahi, hao ano e. 1 Bipi wahine puakea, hao S. M. 1 Bipi kane eleele ihupuu, hao manamana. 1 Bipi wahine, aohe hao. 1 Bipi kane, aohe hao. 1 Lio wahine, aohe hao. Ke kauohaia aku nei no ka poe mea holoholona e kii mai me ka uku pu mai, o kudalaia.
J. A. NAHAKU. Luna Pa Aupuni o Kaanapali, Maui.
Iune 3, 1862. 29-2t.

Olelo Hoolaha.

                MA KE KAUOHA A KA MEA NONA KA aina ia'u, nolaila, ke hoike aku nei au i ke akea, aole e lawaia na kanaka o na Ahupuaa e ae ma na kai O Hookena, ke kuleana ole lakou me a'u, aole no hoi ma na mea o ka aina uka ke kuleana ole ma na kanawai. Nolaila, mai kii i na IA i hoomalu ole ia, a me na nahelehele i hoomalu ole ia e a'u, o pilikia auanei.
LUMILUMI w, (Konohiki.)
Kona hema, Haw., Aper. 30, 1862. 29-3t*

OL ELO HOOLAHA.

                K E PAPA AKU NEI AU I NA MEA A pau, aole e hoaie a hookipa hoi i ka'u wahine, IA KINOLUA, no ka mea, aole au e hookaa i kana mau AIE, no kona haalele ana mai i ko maua wahi moe, a noho ana hoi me ka hewa ole.
DANIEL BARRETT.
K ona hema, Haw., Iune 12, 1862. 29-3t

Olelo Hoolaha.

                KA POE JURE KANAKA MAOLI, NO KA AHA HOOkolokolo Kiekie, ma Honolulu, e hoomaka ana i ka Poakahi, oia ka la 7 o Iulai, M. H. 1862. S. W. Kalama, Maluaikoo, Kaaihelemoku, Kahalione, Kapilikea, Keolaloa, Kaweloheili, W. Pinehasa Wood, Hama Naone, Iwa, Maeha, Kawiliau, Keaoeleele, Waihinalo, Puniwai, Keawehano, Pikapika, Kapahukepau, Kamakau, Kalanikahua, Kamakea, Hepa, Kanamu, Maii.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Iune 11, 1862. 29-3t

Olelo Hoolaha.

                Ua HOOPII MAI o Napoupou k, kue I KANA wahine o Ohao w, no Honolulu, Oahu, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki Ekolu, o Ohao, i kana kane. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano, John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poakolu, oia ka la 18 o Iune, i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Iune 11, 1862. 29-1t

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU LOA, MAI KA Mokupuni o Maui a hiki i Kauai, ke papa loa aku nei au i na Kanaka, Haole, a me na Pake, e noho ana ma ka Mokupuni o Maui, mai noho oukou a hoaie mai i kuu wahine mare, Ia Kaahanui. Ua haalele mai oia ia'u a me ko maua wahi moe, a me ko maua ohana, ina oukou e hoaie ia ia, aole au e hookaa iki ana i kana mau AIE. Ina oukou e hoaie ia ia, maluna no ona ko oukou poho, a me ko oukou poino, o ka aiwa keia o na makahiki o ko maua kaawale ana. A nolaila, ke makemake nei au e hoopii, e hooki i ko maua mare ana.
G. H. MOO. Kapakikope, Koloa, Kaua, Iune 4, 1862. 29-2t*

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, OWAU O KA mea nona ka inoa malalo nei, ke kauoha aku nei au ma keia palapala, me ka papa aku i ka poe e noho ana maluna o kuu kuleana, Helu 4267,  O KANEKOLU, ma Kaumalumalu, Kona Akau, Hawaii, ke hoike aku nei au ma ke akea, aole he mana o ka poe nana i lawe kolohe aku i ka Palapala Sila Nui ma ke ano aihue, me ke kii malu me ka hoopunipuni. Aole he mana ia o lakou e malama i Sila alakou i lawe malu ai, no ka mea, eia no ia makou ke Sila oiaio mai ke Kuhina Kalaiaina mai, a o ke la Sila mua a oukou i lawe malu ai, e hoihoi ia ma ka lima o ke Kuhina Kalaiaina. Ina aole oukou e hoihoi mai i kela Sila i hoike ia maluna, e hiki no ia'u ke hoopii
ma ke Kanawai.
KAUHAILOULU. Kaumalumalu, Iune 3, 1862. 28-2t*

No na Palapala Mare.

                KE HOOLAHAIA AKU NEI I KA POE A PAU E makemake ana e kii mai i Palapala Mare, o ka Poakahi a me ka Poaha, o kela pule keia pule, oia ka manawa e kii ae ai ma ko'u Keena hana, ma Pihilolelole, Honolulu, Oahu.
SAMUEL L. KAPAHUKULA.
L una Mare Honolulu, Oahu, Iune 4, 1862. 28-4t*

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU E HALEMAUU. e hooiaio i ka Palapala Kauoha o S. P. Makaku, no Waipio, Hawaii, i make aku nei : Nolaila, ke hoaie aku nei i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 18 o Iune, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me ka poe hoole i hoikeia, aia ma ka Ha e Hookolokolo, ma Waimea, Hawaii.
WI GHT.
Lunakanawai Kaapuni. Kohala, Hawaii, Mei 30, 1862. 28-2t*

Wi Makemakeia.

                HE 10 ,000 PAONA WI I MAKEMAKE ia i keia manawa no, a e ukuia aku no na keneta ekolu, no ka paona Wi hookahi, me ka iwi no owaho. A he elima keneta no ka paona hookahi ke pau ka iwi i ka maihiia. E lawe mai ia F. HORN. Honolulu, Iune 6, 1862. 28-3m

Olelo Hoolaha.

                UA HOOPII o Kalawaia w. KUE I KANA KANE o Mule, no Wailuku, Maui, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki Ekolu, o Mule i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, o ka Poano, oia ka la 14 o Iune, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 26, 1862. 27-3t.

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, o W. Kiwini, (William Stephen,) no ka hooiaio ia ia i na Palapala Kauoha o Haole, no Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 9 o Iune, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 26, 1862. 27-6t

LOLI, LOLI.
LALA MANO.
A ME KA
Pepeiao Laau.

                UA MAKEMAKE HOU KA MEA nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i na LOLI. Eia ke ano o na Loli e kuai ia ai, o ka Loli kae, 12 1/2 keneta no ka paona hookahi, ka Loli koko, a me ka Loli kahuli, eha keneta ka uku no ka paona hookahi. Eia ka hoakaka ana no ka hana ana i ka Loli, e mahele e mamua a pau, alaila, lawe i ka lepo a pau, alaila, holoi a maikai, paila a moa loa, kaulai a maloo loa me ka pilau ole. Alaila, makemake ia ka mahele ana o ka Loli kae, e mahele ia kekahi puka mawaena. Eia kekahi:—Ke makemake nei na mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka Lala Mano a me ka Pepeiao Laau. Me ka uku aku i ke kumukuai make pono, penei: No ka paona hookahi o ka Lala Mano, he 15 keneta. No ka Pepeiao Laau, 7 1/2 keneta no ka paona hookahi. O ka poe e loaa'na na mea i haiia maluna, e pono e hele mai ma ko makou hale kuai, ma ke Alanui Alii, e pili ana ma ka aoao komohana o ko Daimana ma Hale Kuai. 19-3m UTAI A ME AHEE.

KA MOKUAHI
' KILAUEA '
E HOLO ANA NO O " KI LAUEA," MAI Honolulu aku.
Ma ka Poa lua, Iune 17,
NO K AWAIHAE!
A me na wahi e waiho ana ma ia holo ana.

                Poakahi, Iune 23....................................Kona.
            E haalele ana o Kilauea, i Kona, ma na Poakolu, a i Kawaihae, i na kakahiaka o na Poaha, e holo ana i kekahi pule a e alo ana i kekahi pule. JANION, GREEN & CO. Luna H. S. N. Co. Honolulu, Mei 8, 1862. 25-tf

OLELO HOOLAHA.

                OWAU O KA MEA NONA KA INOA MALALO NEI, ke papa aku nei au ia oukou e ka poe mea Hale Kuai a pau, o kela ano keia ano, a me ka poe ano waiwai e ae, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine, IA KAOMEA, no ka mea, ua haalele mai oia i ko maua wahi moe, ina oukou e hoaie mai ia ia, alaila, maluna iho no o oukou ko oukou poho.
KALEO.
Manoa, Oahu, Mei 16, 1862. 25-1m

Ili Hooluuia.

                AIA MA KA HALE KUAI PAPA O Kamuela, e loaa ai na Ili Hooluu, o kela ano, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai i ike i ka makepono. KIMO PELEKANE. Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m

Olelo Hoolaha.

                E IK E AUANEI NA KANAKA A PAU. owau o ka mea nona ka inoa malalo nei. Ke papa aku nei au ia oukou e ka poe mea Hale Kuai, o kela ano keia ano, a me ka poe waiwai e ae no hoi, a me na mea like. Mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare, Ia Kekaha, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, a me ko maua wahi moe, ua hele aku oia me kana kane manuahi, Me Kamanaonui, a owau hoi o ke kane mare aohe wahi mea a pilipili aina ia iho, nolaila, ina oukou e hoaie ia ia, heaha lahoi, maluna iho ona ko oukou poho. Aka, ea, aole no nae na Kauakuahine noe lai o Manoa i kii aku, aka, na Hilo Waipunalei no i haale mai. Oia mau no ka olu o kahi wai o Polehewai. Ua pau me ke aloha.
J. KAIWI. Polehewai, Manoa, Oahu, Mei 19, l862. 26 1m*

NU HOU, NU HOU

                OWAU O A. CLEG HORN (AKE.) UA KOMO no au iloko o kekahi HALE KUAI HOU, ka Hale Kuai o Halewai mamua, mauka ae o ka Halemahoe, a kokoke hoi i ka Baneko o Bihopa ma. Eia no ke waiho nei na mea a pau a ka naau e anoi ai, kupono loa no na kane, na wahine a me na keiki. O keia mau lole he lole NU HOU WALE NO. A HE Makepono loa ke Kumukuai, E haele nui mai oukou e makaikai, no ka mea, aole he uku ke nana wale aku i na mea nani ma keia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, i pau ko oukou kanalua, aole no he Hale Kuai e ae ma Honolulu nei i hoolako ponoia i na Lole maikai loa a makepono loa hoi e like me ko'u. A nolaila, o na kanaka a pau mai Hawaii a Niihau, aia a holo mai oukou i Honolulu nei, e naue mua mai a kuu HALE KUAI e nana a e kuai, aole e hele ma ko hai wahi ma mua, o ka hele mai imua o'u. EIA KEKAHI: Auhea oukou e na holokahiki, ke waiho la kuu Hale Kuai ma kahi kokoke loa i ka uapo, a ua hiki ia'u ke hoolako ia oukou i na mea a pau e pono ai no ka uku emi loa. 25-3m

Olelo Hoolaha.

                OWAU O KA MEA NONA KA INOA MAlalo nei, ke hookapu aku nei au i kuu aina kuleana, Ia Waileia, ma Kalawao, i Molokai. Ua kapu ka Lauhala, Aahala, a oki i kona i wahie, o ka mea kue i keia olelo maluna e uku no ($1.00,) pela no hoi na holoholona kumu hewa, Bipi, Lio, Hoki, Kekake, e uku no ($1.00.)
K. KAPIKA.
K alawao, Mei 26, 1862. 27-4t*

OLELO HOOL AHA.

                UA HOOPII O MALAEA w, kue I KANA KANE o SINE, no Koloa, Kauai, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Sine, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano, John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poaono, oia ka la 14 o Iune, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mei 26, 1862. 27 3t

Keena Kanikela o A merika Huipuia.

                O KA POE A PAU I AIE MAI I KA WAIwai o George W. Bumpus, he haole Amerika no Honolulu nei, i make aku. Ke kauohaia aku nei e uku koke mai i ka mea nona ia inoa malalo; a o ka poe a pau ana i aie aku ai e kikoo koke mai ma keia Keena.
AL FRED CALDWELL, Kanikela o Am. Huipuia. A Luna malama waiwai o G. W. Bumpus i make.
Honolulu, Mei 24, 1862. 26-4t

HALE HANA KAMAA !

                KE HAI AKU NEI KA MEA NONA inoa malalo, me ka mahalo i kona poe makamaka a me ka lehulehu no a pau, i kona makaukau e hana i na Kamaa Buti a me Kamaa Maoli. o na ano a pau, me ka maikai a me ka mikioi. A no ka mea, ua makaukau oia i na mea a pau e pili ana i ka hana i na Kamaa Maikai loa.  Nolaila, ua hilinai oia i ka hiki ia ia ke hana'ku i na mea ku i ka makemake o ka poe a pau e oluolu ana e hele aku i kona wahi, mauka iho o Waialeale. Ma ke Alanui Hotele.
GEO. CLARK. Honolulu, Aperila 24, 1862. 22-3m

Paddy!

                O KA POE MAKEMAKE E KUAI MAI IA MAUA I KE Padi (oia ka hua Raiki me ka ili,) e haawi no maua i 3 keneta no ka pauna Padi oo-maikai, mai keia la aku.
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m