Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 30, 21 June 1862 — Untitled [ARTICLE]

E xa mea lawe Kuokoa :—Aloha oukou e na hnalaunu: Ma ke kauoha a oukou a ka poe e hu!i ana i ka naauao, ua kukuluia keia pepa iloko o Okakoha, o ka makahiki i hala, i lilo ai i kukui nana e lioomalamalama mai na kapa kahakai o Puna, a hiki wale aku i ke kai lailai o Waimea, a nie Niihau ; a i mea hoi nana e aliai aku i na inea hou, a me na mea ano nui hoi o na aina e mai i na ijuika hnle a pau. Ua kau mai oukou iluna o'u ka liana o ka hooponopono ana, a na hooia mai hoi oukou i ke kokua ana 111 «i ia'u. fle kanakolu Helu i paiia a hoounaia'ku io oukou la, a he iwakaluakuinamahiku Helu 1 koe, pau keia Buke. Ua huli au a kukulu i pejxi nana e ao aku, a e hai aku hoi ia oukon i na mea !iou o Hawaii nei, a me na aina e. A no ia mea ka nui o na nu i unuhiia e hai aku ana ia oukou, no ke kaua ma Araerika Huipuia, a me na niea 0 Enelani, Faram, a me Europa no a jxiu. a me na kaua kaulana hoi a Napoliona Nui, a me na moolelo eae no he nui wale a oukou 1 lohe ole ai mamua. Ua kokua mai oukou me ka maikai i keia hana nui 0 ke kukulu ana i nupepa like me ko na haole ka nui, e puka ana i kela a me keia pule, a o na mea ai i hoomakaukauia no oukou, ua like loa no me na mea i hoomakaukauia no iakou na haole; a nolaila, ua pone ko oukou hiipoi ana i keia pepa. Ke makemake nei naeau e hoomanao aku ia oukou, he hana nui ke pai aua i ka pepa nui e like me keia. He nui o oukou e ka poe e heluhelu mai ana i keia pepa, ua uku no a pau no ka oukou pepa a hiki i Dekemaha, 1562. O kekahi nae o oukou ua uku hapa wale mai no, a 0 kekahi poe ke hilahila nei makou i ka bai ae, aole i uku iki mai no ka pepa a mnkou e hoouna'ku nei io lakou la i kela pule keia pule. Aole anei he hilahila o ia poe ? He mea mau i na haole ka uku no ka pepa i ka wa a lakou e hoomaka'i e lawe. 1 ka wa a lakou e hoomaka'i e lawe i ka pepa, uku e no lakou i ka mea Paipalapala no ka makahiki okoa mamua. Oia ka rula ma na aina naauao, a he pono hoi ke hoolilo ia nila noonei. Mamua aole no oukou i koiia ku e uku e mamua no ka oukou mau nupepo, no ka mea, e malihini ana no kakou iiaano o na aina naauao. Aka, ua hala'ku ia mau la, a ua pau ka hupo ana 0 ka Lahui Hawaii. Aia no me !a-

kou ka nupepa naauao : a r.r.b:!a. uku mai no hoi me poe na.iuao Aw> anei ;>•- la ko oukou (r,aruio * Ua hoowikiwikiia mai ko makou lima i ke pai ana. a ua hooluoluia mai ko makou n;\au e ke aloha. a me ke kokua nui a keknhi piH" 1 iawe pepa i heike mai nei ia makou, o kekahi mau apana. Oka p»« lawe pepa o Hamakua a me Waimea, Hawaii, na kane rae na wahine, ua uku mai iakou a pau, a hiki i ka hopena o keia Buke. No oukou ke; nloha nui. e na makamaka o ia apana. A ma na apanao Waimea, Koloa. a me' Nawīiiwili, Kauai; Ua pmi loa ka pt>? lawe pep 0 ia apana i ka uku mai, aole kekahi mea hooknhi i koe. Aioha nui no oukou e ika poe o Knuai. o na aloha a me na kokua ; i like me ka oukou, ka mea nana e hooma-j ma mai ke kaumaha o ka mea pai. a ir.e ka mea nana e hoiīiih aku i na mea hou a pau oka honua a hoouna'ku io oukou la. Ano hoi, ke ninau aku nei au'iaoukou e ka poe i; uku ole a pau ka lakou mea i ae ai, aole anei i oukou e kokua mai. a e hoouna mai i ke koe|na o ko oukou aie ia makou ! e oluolu nui: ka naau a me ke kamailio ana o makou ina ' ; pela. A nolaila, e pono ia oukou e ka poe : i uku ©le mai ke hookaa koke ae i na Luna,' • i hoike ole mai ai ko niakou Buke kakau I ; inoa 1 na hana a kn poe e lawe ana ' ; i keia pepa. j Eia kekahi: Ma kekahi ona uupej}a o | Kaleponia mai nei, ua iho makou i ka mahaloia 0 kekahi jioe knnaka Hawaii e ; noho nei ma E1 Dorado, kekahi o na wahi • | eli kula o Kaleponia, a ua olioli nui makou 1

! i ka ike ana iho i ka mahaloia o na kanaka I maoli iloko o ke kowa o na nupepa o na aina ; haole, a ma ia mea. ua ikea ka maikai o ke iao ana a na kiimu ia lakou, a ua hoomanao ' maikaiia e lakou na mea i aoia ia lakou. He poe kanaka Ilawaii naauao lakou, a he lawe nupepa hoi a me ka uku pono mai hoi, . E heluhelu oukou i ka moolelo mahope nei ,a e hoohaiike aku hoi me ka hana a ko ou- : kou mau hoahanau, a Opunui, Kamae, Kai- : kihana, Mahuka, Nahola, Aarona, Koke. | Mekuaikai, a me ka poe e ae e noho nei ma i Kapalakiko, a lawe liou hoi i ke Kuo\oa. ; Ua kakauia mai keia wahi moolelo mahope I nei e kekahi haole i noho ma Honolulu nei t mamua'ku nei, a penei no hoi kana mau ; olelo : ; "Ua loaa ia'u niaanei he 24 kanaka, a o ; ka hapanui o ia poe, he poe kanaka Hawai», elua mau kanaka no na mokupuni o ka He- ! ma, elua wahine Hawaii. ekolu wahine Ili- ! kini. a me na kanaka hapa Ilikini eha. Aole :no au i hikilele ia mau mea, a aole no hoi ;au i manao he hiki i na wahine Ilikini ke kamailio i ka ol<>lo Hawaii. a ke heluhelu hoi i ka Eaihala, ke oki a me ka humuhumu a me ka aiana i ka lole o ka lakou mau keiki ; a i ka ike aku hoi i kekahi kaikamahine l'ikiiii ewalu makahiki paha, e heluhelu ana i ka Baibala me ka hoomaopopo, a nie ka ike hoi i nei mau wahine llikini elua, e huipu ana ma ka haipule, a me ka hai mai hoi i ka minamina no ko lakou naaupo mamua.a me ka menemene hoi 110 ko iakou pilikoUo i ka noho hupo mai ; a me ka ike aku hoi ia lakou e ake nui ana e loaa ka ike a me ka : naauao hou aku. Aole no hoi au i mak.aukau e ike aku i tia hale maikai loa o ia poe, ua hookaawaleia i wahi e pule ai. ua hanaia ; i ka papahele, a me ka noho hilinai ole, a me I ka papakaukau ma kekahi kala o ka hale. i ; wahi no ke kahuna e ku ai, a me ka ike aku | i keia poe kanaka e haipule mau ana i na ka- ; kahiaka a me na ahiahi o na la noa, a me ka ; halawai apana ehiku, a hooleahi halawai ana ;ma ka l'oaha, a i na pule i hala iho nei, ua i hoomaka lakou he kula himeni ahiahi. Aole , no he maikai loa o ko lakou mau hale, o Ke- | nao ke Karistiano Hawaii kuonoono loa o • poe 'na Kaliponia nei, he hale maikai koi na » ua penaia o loko a me waho o kona hale, a ua hanaia i ka pepa kekahi mau keena elua. Aole i loaa ia'u kei»ahi poe kanaka maikai e like me keia, mai ko'u hikiana mai ; i Kaiiponia nei. Elua wahine Ilikini. he olelo : Hawaii wale no ka laua, a o kekahi o 1 nia, he hiki ke heluhelu i ka palapala Hawaii ine ka niaopopo, he hui ina ka himeni ana a m.n :ka halawai pule. ame ka pule malu. Ua , l«\a iho nei oia i ka mai puupuu liilii, nui ko u ake e lawe e ole ia'ku oia ano. He makuahine oia no na keiki ekolu, hookahi e noho nei i Hiio, ma ka Pae Aina Hawaii. 0 kana hinpo. he ewalu a he umi piha makahiki, he kaikamahine akamui no i kn heluhelu. Ke mama mai nei oia mai ka waiho ana i ka mai puupuu liilii, a he ano kaikamahine maikai ma kana mau hana. Aua : kaumaha nui ko u naau ia in i hoonianawanui iho nei i kona mai. Ua hookapu koke iho iakou ia lakou iho mai ka ona ana, a ina e ona a aihue kekahi, ua kipaku kokeia'ku. Ua hai mai lakou ia'u, ua noonoo, a ua hooholo iho lakou, e hoiliili i puu dala i 500 i mea Halepule hou no lakou, a e lawa ana | paha ia mau dala iloko o keia makahiki. ! Mahope iho o ko lakou kanaiua iki ana no ka | hapai ana i ka hoiliiiiii dala no ka Misionari, ua hooholo lakou mamua iho nei o ko'u hiki ana mai, e manawalea i kela hope a me keia hope o ka mahina, i keleahi puu daia no ia mea." Ke mau nei no ka hoopaapaa ana o na Limamakaainana, ma ko lakou Keena no ka Bita Haawina, me ka makaukau lokahi no e oki i na iilo o ke AupUni. Makepono ka Raiki.—Ke kuai nei', a ke niakemake nei e kuai hou aku i ka raiki o John H. Cole (Mika Kolo,) me kVuku aku 3 i kenela no k» paona hookahi. Ekolu pu . le e kuai ai oia; alaila, pau kona kuai ana, nolaila, e laweae oukou e na makamaka i ka oukou raiki, ma kahi e makepono ai, oia hoi ka Hale Kudala, ma ke Alanui Aliiwahine, ma kahi o Mi. Keaniani.