Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 31, 28 June 1862 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa .

 

Mai na Aina e mai.

                Ke ku nei no ka moku powa kipi Sumapeta i Gibaralata.

 Ua holo mai ka moku mahu Hikina Nui ma Sana Huka me na nupepa mai o Milifoda a me Livapula.

                Ua hiki mai ka mai ahulau fiva, (Yellow Fever,) ma Nu Olina, ua komo aku na koa aupuni hou ilaila.

                Ua maopopo ae nei, aole i hiki ka lilo Amerika Huipuia i ka miliona dala no ka la hookahi, he $900,000 wale no paha kona lilo i keia wa e noho nei. Emi maoli.

                Ua hooliloia o Gen. Wulu, (Wool) no kona koa, me kona akamai i na hoouka kaua ana i kaua iho nei, i Megia-Generala e ka Hale Ahaolelo Alii o Amerika Huipuia.

                O ka nui o na dala i loaa ia Beritania no ke dute o ka paka he $28,000,000 o ka nui hoi o ko Farani no ka paka no, he $36,000,000. Aole no o kanamai ua mea he dala.

                Ua hopuia kekahi moku mahu Beritania he 1,500 tona ka nui, ua piha i ke Ti, ke Silika, a me na lako kaua he nui wale ua hiki paha ke kumukuai o ka waiwai maluna o ua moku la i ka $ 1,000,-000.

                Ke hoomaka nei na koa malalo iho o Gen. Katisa, (Curtis) e komo aku iloko o ke kulanakauhale alii o ka moku aina o Akanasasa; a nolaila, aole paha e liuliu loheia mai ka lilo loa ana o ia wahi i ke Aupuni.

                Ua hoihoi aku o Enelani i na koa ana i hoouna mai ai e holo i Mesiko. Ua olelo nui na nupepa o Ladana i ka aneane ka e ike mai o Farani a me Enelani i ka noho kuokoa ana o ka Hema; no ka mea, ua nui ka poino o ko laua mau kanaka, no ka mau loa o keia kaua ana, he mau tausani i hooneleia i ka hana, no ka nele o na hale hana pulupulu olaila i ka pulupulu ole.

                O ka nui o na Kahunapule e hele nei me na puali koa o ka Akau he 422. He 97 o Nu Ioka; ko Peneselevenia, he 64; Masakuseta,he 19; Maine, he 11; Nu Hamesia, 6; Varamona, 6; Rode Ailana, 4; Konetekute, 7; Nu Ierese, 11; Delauea, 2; Marilana, 3; Vereginia, 4; Kenekute, he 19; Ohio, he 44; Iniana, he 30: Ilinoi, he 46; Misouri, 9; Kanasasa. 4: Iowa, he 12; Wisitonasina, he 11; Mikikana, he 13; Minesota, 2.

                Ua nui ka pihoihoi o kekahi poe ma Wasinetona no ka holo ana'ku o ke Kuhina o Farani ma Amerika nei i Rikemona, a ua manao wale kekahi poe i hele aku e kuka me ke alii o ka Hema me ka ne aku la i ka ike mai o Farani i ka noho kuokoa ana o ka Hema; aka, ua hai nui ke Kuhina Kalaiaina o Amerika i holo wale no e makaikai, a aole no hoi i kamailio iki aku oia ma kona ano luna o Farani, he oleloa no; nolaila, ua pau ka manao kaumaha ana o ka poe aloha Aupuni.

                E loheia mai ana paha ka lilo o Rikemona ke kulanakauhale alii o Vereginia ma ka moku mua e ku ana mai Kapalakiko mai iloko o keia mau pule ae. Elima no mile ke kaawale o ka puali koa o ka Patomaka malalo o Gen. Makalelana mai ia wahi mai. Aka, ina no aole e hoouka kaua ilaila, alaila, e holo loa ana no ka puali koa kipi i ka Hema; ina nae e hana pela o Jeff. Davisa, alaila, e lilo no ia i mea nona e hoino nuiia'i e na kanaka o Vereginia. A e lilo no hoi ia hana ana i kumu o hoihoi wikiwiki ia mai ai o ia moku aina me ke Aupuni kahiko, he olioli loa makou ina pela io ka hopena o na hana malaila, aia paha i ka hiki hou mai o ka Eke leta; alaila, maopop ia kakou, aka, ano la, aohe wahi mea a maopopo iki.

                Ua hoolaha'ku o Genarala Hana, (Hunter,) ma na mokuaina o Georegia, Karolina Hema, a me Tenesi, e hai aku ana ua hookuuia na nika kauwa apau oia muu wahi. Ua nui na nika i ala mai e kue i ko lakou mau haku, a ua nui no hoi ka haunaele o na kauwa ma ka moku aina o Karolina Hema. Ua hookuu keia alii koa o ka Akau i na nika me ka mana ole, a i ka loheia'na'ku i Wasinetona, ua piha loa ke kulanakauhale i ka haunaele: nolaila, hoolaha'e ka Peresidena, e kue ana i ka hookuuia'na o kauwa, a e hai ana no hoi i ka hana a ke alii koa o ke aupuni me ka loaa ole aku o ka mana ia ia; a ina e hiki io mai ku wa e hookuuia'i o na kauwa, he makemake no ia nana ponoi no e hai aku i ka lehulehu. I ka hoea ana'ku o keia mau olelo a Linekona, ua pau koke no ka haunaele ana, a ua hoohewa nuiia ka poe koikoi i ka hana ana a Gen. Hana.

 

HE MOOLELO

NO KE

KAUA KIPI

MA

AMERIKA.

HELU 12.

No ka hihia iwaena o Amerika Huipuia, me Beritania.

                I ka hiki ana'ku o ka Mokumahu Terenata, i kailiia'ku ai na Kuhina Kipi. o Masona me Silidela, i Beritania, hoopii aku la na luna moku i na Luna Aupuni o Beritania, no ka hoinoia o ka Hae Aupuni e ke Kapena Manuwa o Amerika. No ka mea, ua lawe lima ikaika kela i na mea e holo ana malalo o ka malu o ka hae Beritania. Laha koke aku Ia ia lohe ma ka loa a ma ka laula o Beritania, a piha ko kanaka naau i ka huhu ia Amerika, no ka hoino waleia o ka hae Aupuni. Ko Beritania manao, he kumuia e kaua ai lakou me Amerika, ke hoole ole aku na Luna Aupuni ia hana ana me ka hookuu ole aku i na kipi i pio malalo o ka hae Beritania. Mamua ae o ka hiki ana mai o ka palapala koi a na Luna Beritania i ko lakou Komisina e noho ana ma Wasinetona, palapala aku la ke Kuhina Amerika no ko na aina e, i kona Komisina ma Ladana. Aole i kauohaia o Kapena Wlkes, e lakou e hopu ia mau Kuhina Kipi e holo ana i Europa. A ua makaukau hoi na Luna Aupuni o Amerika, e hooponopono me ka maikai i kela muu hihia. Ua lana no hoi ka manao o ke Kuhina Amerika, e hana oluolu mai ana na Luna Beritania, i ka hooponopono ana i kela hihia, i mau ai ke Kuikahi kahiko ana iwaena o na Aupuni.

                Ia wa koke no, hoomakaukau iho la o Beritania e kaua. Hoouna mai lakou i na pualikoa he nui, a me na pu kaua ma Kaneda, i Amerika Akau, a he nui loa na moku kaua o Beritania i holo mai ma na kai a ma awa o Amerika, i makaukau ai lakou e hoomaka koke i ke kaua ana, a e hoohui mai me na kipi e kaua. O ka lakou hana mua, o ka hoopio i na moku Amerika e ku ana mawaho o na awa o ka poe kipi, a e pani ana ia mau awa. A e hoopio hoi i na tausani moku kalepa o Amerika, me na ukana a pau a kikou ma ka moana, i waiwai pio no Beritania. Nani ka poino me ke poho o Amerika ke hookoia kela kaua ana, no ka hoinoia o ka hae Beritania, ma ka Moku Terenata. Aole hoi e pakele wale ka poho nui o Beritania iloko o kela kaua ana. No ka mea, e hooliloia ana na moku kalepa holomahu o Amerika he tausani paha, i mau moku manuwa kaua, a e holo lakou ma na moana a pau e imi ana i na waiwai Beritania, iloko o ko lakou mau moku. Mai kau mai ia kaua hoopoino wale maluna o ke ao nei.

                I ka la 30 o Novemaba, palapala mai ke Kuhina o Beritania ia Lo Laiona, ka Luna Beritania ma Wasinetona, " Ke hoomanao nei na Luna Aupuni o ka Moi Wahine, i na launa aloha kahiko o Beritania me Amerika Huipuia, a e manao ana, aole na lakou i kauoha aku i ko lakou Kapena Manuwa e hana kolohe i ka hae Beritania, a ua kuhihewa o ia i kona manao ana, he pono kela hana ana E ike auanei na Luna Aupuni o Amerika Huipuia, aole e ae wale aku ana i kela hana kolohe me ka hooponopono ole ia mahope. Ke manao kuikahi nei na Luna Aupuni o Beritania, a me na kanaka a pau, aia a hiki aku keia palapala imua o lakou, na na Luna Aupuni o Amerika e haawi pono mai i ka hoapono ana i na Luna Aupuni o Beritania i ka mea e hooluolu mai i ka lahuikanaka Beritania, oia hoi, e haawi mai lakou i kela mau kanaka pio no'u, a na'u no lakou e hoonoho hou mai malalo o ka malu o ka hae Beritania. Eia kekahi, e hai pono mai hoi lakou i ka hewa o kela hana ana."

                I ka la 26 o Dekemaba, palapala mai ke Kuhina Amerika ia Lo Laiona, i kana pane i ka palapala a ke Kuhina o Beritania, e hoakaka ana ua Kuhina la i kona manao. Ma ke kanawai kaua, na like ka luna enemi e holo ana i ka aina e, e imi ana i na mea kokua i kona aoao, ua like ia me ka waiwai kaua o ka enemi, a he mea pono ke hoopio ia ia : aka, aole i manao iki na Luna Aupuni, aole hoi ke Kapena o Ka manuwa, e hana i ka mea kolohe i ka hae Beritania. E imi wale ana kela i mau Luna Kipi, maluna o ka moku, mamuli o kona manao iho he pono, aole ma ke kauohaia'ku e kona poe Luna Aupuni. He kuhihewa wale nae kona. i ka ee wale ana'ku i ka moku o ka aina kuokoa iloko o keia kaua ana.

                No keia kuhihewa, ua pono no na Luna o Beritania ke koi mai i ka hooponopono ana ia makou. Ua like ia me ka makou e hana'ku ai ia lakou, ke ee like ia na moku Amerika, e na manuwa Beritania.

                Ua hoopau ke Kuhina Amerika i kana palapala, penei : " He hauoli ko'u i ka hooko ana i keia makemake o Baritania, no ka mea, he manao kahiko keia o ko Amerika poe i kuikahiia ai ka mea hoopaapaa kahiko i na makahiki he kanalima a keu, a lilo ia i mea kaua mamua ; aka, i keia wa. ua pau ia pilikia.

                O na mea pio i noiia mai, aia no lauailoko o ka pakaua o Warena, ma Bosetona. E hookuu maikaiia'ku no laua. e laaoe e hai mai i kahi a me ka manawa aui e lawe aku ia laua."I .

                I ka la 1 o Ianuali, 1862, ua hooeeiaaku o Masona me Silidela, a me ko lauai mau Kakauolelo, maluna o ka manuwaBeritania, a holo aku lakou i Beritania.He nui ka olioli o na kanaka a pau maBeritania, a me Amerika, i ka pau ponoana o keia kumu hoopaapaa, me ke kauanui ole. a me ka hookahe ole ia hoi o kekoko.

                Iloko o ka malama o Dekemaba, a hiki iwaena o ka malama o Ianuari, aohe nui o na hoouka kaua mawaena o na aoao kaua. E paikau ana. a e ao ana na koa o Generala Makalelana, i ka oihana kaua, ma na wahi kokoke i Wasinetona. He .200.000 paha na koa o lakou, e komo nui ana na Koa Aupuni he lehulehu ia manawa iloko o Kenetuke, e kue aku. a e kipaku aku i na kipi; aka, no ka inoino o na alanui mu Vereginia, a me Kenetuke, i ka ua o ka hooilo, aole lakou i hele loihi imua a hiki i kahi o na enemi. E ku ana hoi na moku kaua hou maloko o ka muliwai Misisipi, i mau aumoku e holo ai iloko e hoopio i na pakaua kipi ma na kapa o ko muliwai.

                Eia kekahi mau hoouka kaua iloko o ia malama, ma Vereginia Komohana, he hoouka ikaika o na koa kipi malalo o Generala Jonesona, me na Koa Aupuni malalo o Generala Mileroi. Mai ke kakahiaka o ka la 13 o Dekemaba, a po iho ke kaua ana. Ua make na Koa Aupuni he 20, a ua eha he 30, a ua make hoi na kipi he 31, a ua hoehaia he 97. A po iho. holo aku la na kini, a nalo.

                I ka la 17 o Dekemaba, he hoouka kaua ma Kenetuke, ua lele aku na puali koa kipi ekolu, i kekahi puali koa o Ilinoi, ma Muufodevile, a hala kekahi mau hora o ke kipu ana o ua aoao elua, ua kipakuia'ku na koa kipi, a holo aku lakou e waiho ana i na mea i make he 62, me na mea i hoehaia he nui wale. Ua make na Koa Aupuni he 13, a ua hoehaia nae he 13.

                Ma Misouri, ma ka la 18 o ia malama, he hoouka kana nui ma Sawanee, a ua hoopio aku o Generala Pepe i na koa kipi he 300, a ua hoopuehu aku i na enemi i lele mai. Ia la hookahi no, iele aku la o Generala Pope maluna o na hale lole o na kipi ma Milefoda, a hoopio iho la i na kipi he 1,300, me na waiwai kaua he nui wale.

                I ka la 20 o ia malama no. he hoouka kaua ma Darainevila, i Vereginia Hikina. O na Koa Aupuni malalo o Generala Orida, hoopuehu aku lakou i na puali koa kipi. A i ka la l o Ianuali, ua hoounaia'ku na puali Koa Aupuni e kipaku aku i na enemi mauka o Beaufota, Karolina Hema. Mahope o ke kipu ana, lele ikaika aku na Koa Aupuni maluna o kahi paa o na kipi, a hoopio i ka pakaua. I ka la 5 o Ianuari, he hoouka kaua hou ma Vereginia Komohana, a kipaku aku o Generala Mileroi i na enemi a pau ma Huntavila a lilo no ke Aupuni na waiwai a pau he nui wale i haaleleia e na puali koa kipi.

                Aka, aole i loli hou keia mau hoouka kaua liilii i ke ano o ke kaua nui, he mau mea no nae ia mau lanakila e hoolana ai i ka manao o ka poe pili Aupuni, e hoopomaikai ana i ko lakou aoao. No ka nui o ka ua o ka hooilo, ua paapu ka honua i ka hau. a ua pohopoho ka hele ana ma na alanui. E hoakoakoa ana na Luna Koa i ko lakou mau koa i kela la keia la, me ke ao aku ia lakou ma na mea a pau e pili ana i ka oihana kaua, a kali iho la lakou i ka pau ana o ka hooilo, i manawa no lakou e komo nui aku ai iloko o na aina kipi, a e kinai ikaika i ka manao o na mea a pau e kue mai ana i ka maluhia o ke Aupuni.

 

                He momi maikai o Kristo, o ka mea nona keia momi, aole ona ilihune; aka, o ka mea nele i keia momi, ina he dala nui wale kona, aole ona waiwai, he ilikole wale no.

 

He manao ia J. D. O.

                Ua kahea hewahewa mai nei o J. D. O.. ma ke kihapai o ka la 16 o Aperila iho nei. a na kona leo au i koi mai e kupa iho i kau wahi oo ino.

                E ka hoa launa ; Pehea la oe i lele kamoko ae nei. me ke kanana mua ole i kou ma-ka iho. a ike lea oe i ka puia nui a me ka pula iki iloko o na ninau a G. M. Koha? Kapili wale ae no oe, ua loaa ia J. W. Lipoa, loaa ka uanei! A manao iho oe he kanaka ninau oluolu o J. W. L., e nana pono iho oe ina olelo hoonaukiuki ana ia G. M. Koha.

                E ke hoa e ; he mau ninau ano ole keia wahi a lakou la, a me lakou nei. a o na kumu hoi a kakou kekahi e ku mai nei a hoole. Pela io paha, aka, ke haohao nei au, no ka mea, aole o G. M. Koha i hai mai 5 kana haina o ua mau ninau nei. A malaila kakou e kau paona ai i ka oiaio, a me ka ole.

                Nolaila, ke noi aku nei ke keiki o ke anu o Waimea, i maeele i ka hau kakahiaka, e oluolu mai o G. M. Koha e hai mai i kana mau haina ponoi o keia mau ninau hoopau manawa, a hoopiha kowa o ka Nupepa.

                Ea! owai la oe e keia J. D. O., i pii ae nei a ka puu o Halai, ike aku la oe i ka ua i ka hele mai ma ka lae o Leleiwi, o ko holo kiki mai la no ia a kahi o na kumu au, a loaa ka Helu 25 o ua Nupepa Kuokoa nei. i nana iho ko hana. e ahu mokaki ana na haina o na ninau au. Aole anei ia o ka loaa ? Ia oe mai no paha ia, kau hoole mai o ka kela ilio opea mai Ia no paha ke na.

                Ea! ua manao anei oe he hapa hee ko kai a la lua, au i luu naaupo ae nei, a laa ka hana lepo ia mai la ou mau maka la poele, e-o no paha me ka laau.

                He kuhi ko'u ia oe o J. D. Opuuuku, eia ka o J. D. Opunui oe. Na kekahi hoa hui o ua Nupepa nei, e kaawili ana i ke aloha, i kela la i keia Ia. Me ka Mahalo.

Z. P. NOHOIKEANU.

Waimea, Hawaii, Mei, 28, 1862.

 

MAKEMAKEIA.

ILIBIPI. ILIKAO, ai me ke KELEAWE kahiko. UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co. (Burua ma) ma ko laua Hale  Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono  no ia mau mea.  29-3m.  C. BREWER & Co.

 

PALENA! PALAOA!

A ME KA

Aila Kukui Makepono.

E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUkau au ka mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka.Palena, Palaoa, a me ka Meaono, maikai loa, ma ko'u Hale Kuai, ma ke kihi e ke Alanui Hotele me ke Alanui Maunakea, mauka iki ae o Lepekahoe. Me ka manuahi. He Aila Kukui maikai loa kekahi ma ko'uHale Kuai nei, he emi loa ke kumukuai.Honolulu, Aperila 1862.

G. WILIHEMA

Honolulu, Aperila 25, 1862.  22-3m*

 

WILIAMA DUFENA.

MEA

HALE KUAI BIPI.

                KE HOOLAHA'KU NEI AU I NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale kuai Bipi, ma ke Alanui Alii, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma kahi i waiho mai ai o ka Bipi Momona Maikai, me ka Puaa, a me na mea e ae a pau he nui wale. A e kuai aku no au i na kanaka maoli me ke KUMUKUAI EMI LOA. E hele mai e ike no oukou iho  (8-6m)  W. DUFENA, (W. Duffin.)

 

KAMANO! KAMANO!!

                1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o

20-3m.  H. HACKFELD & Co. (KALEMA.)

 

HANA KAMAA LIO!

$1.50 WALE NO.M

auka o ka Halewai, ma Alanui Alii.

E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUKAU au e Hana i na Kamaa, no na lio o ka poo e makemake ana i ko lakou au wawae e paa i ke Kamaa Hao!ME KA EMI O KA UKU,Hookahi Dala me ka Hapalua !No na wawae mua, a i na pau na wawae ehaEkolu Dala wale no !Eia kekahi, ua makaukau no hoi oia e hana i na mea a pau e pili ana i kana oihana no ka uku emi loa, oia no na hao kuni, kapilipili kaa, a pela aku. E hele mai e ikemaka no oukou iho.

WM. DUNCAN.

Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862.  23-3m

 

E Makaala! E Makaala!!

                A KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii kaWaapa okohola maikai,Pena hale o na ano a pau, Aila pena,Wai hoomaloo pena.A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.C. BREWER & CO., (Burua ma )Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu. Feb. 13, 1862.  25-3m.

 

OLELO HOOLAHA.

KE PAPA AKU NEI AU I NA MEA A pau, aole e hoaie a hookipa hoi i ka'u wahine,

IA KINOLUA,

no ka mea, aole au e hookaa i kana mau AIE, ao loea haaleleana mai i ko maua wahi moe, a noho ana hoi me ka hewa ole.

DANIEL BARRETT

Kona hema, Haw., Iune 12, 1862.  29-3t

 

HALE HANA KAMAA!

KE HAI AKU NEI KA MEA NONA inoa malalo, me ka mahalo i kona poe makamaka a me ka lehulehu no a pau, i kona makaukau e hana i na

Kamaa Buti a me kamaa Maoli.

o na ano a pau, me ka maikai, a me ka mikioi A no ka mea, ua makaukau oia i na mea a pau e pili ana i ka hana i na

Kamaa Maikai loa,

                Nolaila, ua hilinai oia i ka hiki ia la ke hana'ku i na mea ku i ka makemake o ka poe a pau e oluolu ana e hele aku i kona wahi, mauka iho o Waialeale. Ma ke Alanui Hotele, GEO. CLARK. Honolulu, Aperila 24, 1862. 22-3m

 

MANUAHI, MANUAHI.

                IKE OUKOU E NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo. Na io bipi momona loa o na bipi kupaluia a pau o na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u

HALE KUAI BIPI,

Io Bipi Momona, Waliwali, a Palupalu hoi. O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka ono oia mau mea. E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke

KUAI MANUAHI,

me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u, i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.

J. W. KAIKAINAHAOLE.

Honolulu, Aperila 23, 1862.  23-tf

 

BIPI

Momona Makepono.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULAnakauhale o H. Conawela, mala-ila kahi e loaa ai ka Bipi momona, Puaa momona, a me ka Hipa momona, a me na mea e ae he nui wale ola ano, no ka uku emi loa. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i pau hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa,

H. CONAWELA.

Honolulu, Mar. 13, 1862.  16-3m

 

I NA KANAKA

O KO

HAWAII PAE AINA !

KE HOIHOI AKU NEI AU I ALOHA NO ka lokomaikai a oukou i haawi mai ia'u iloko o na makahiki he umikumamakahi i kaa hope ae, a e koi aku hoi ia oukou e hele mai e kuai. Ua hooili aku nei au ma ka moku Cometa mai keia wahi aku, he mau WAIWAI HOU no ka Hale Kuai Nalomeli ! Ua manao au e makemake nui ana, oukou i kekahi o na mea a u i hooili aku nei. E holo ana au mai anei aku i keia la ma ka

Mokuahi Golden Age:

                Ahiki i Nu Ioka, he 2200 ka nui o na tona o keia moku. Ma ia hope aku, e holo loa ana au i Enelani, a me Secotia, a malia paha o hala loa au i Farani, e kuai ai i mau lole a me na waiwai hou no oukou. E hooikaika ana au e imi i na mea i ike mua ole ia e oukou, me ka hooikaika e hooluolu ia oukou, a e imi hoi i ke dala mai a oukou mai. Ua lawa ko'u manao e ike i kekahi mau mea hou ma ka hoike makahiki nui, a i na au e hiki aku, e hai no au i na mea a pau

                Mai poina i ko oukou manawa e makemake ai i na palule o na ano a pau, na koloka, na papale, na papale oo na, na holoku maikai, a me na hulu maikai, a oukou i ike ole ai mamua, a me na waiwai e ae he nui wale. E na makamaka, e hele mai e kuai ma ka Hale Kuai Nalomeli.  Aloha oukou a pau loa.   

JOHN THOS. WATERHOUSE.

Kapalakiko, Aperila 1, 1862.  22-3m

 

PAPA MANUAHI.

                EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANA-ka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o keia ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E po-no e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me na Pine pa, Pili. Laau nui, Laau Liilii, Papa hele. Papa kahiia, Papa kalakala. Eia kekahi: Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale. Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.

GEO. G. HOWE.

Honolulu, Maraki, 1862.  19-3m

 

HALE KUAI MAKEPONO.

MANUAHI LAUNAOLE

                AIA MA KE ALO O KA LOIALA HOTELE, ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Manini. E loaa'i na lole  MAKEPONO LOA,  o na ano a pau. He nui loa ka AILA manuahi ma ia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, e na makamaka kanaka maoli a pau. A e kuai aku no au me ka maikai, a me ke ku i ke oukou makemake.  KALE, (Charles Brenig.)

Honolulu,Aperila 24, 1862.  22-3m

 

Olelo Hoolaha

I ka Lahui Hawaii.

PAPA, LAAU HALE, Pili Hale!

                A me na lako e ae a pau, no kekukulu ana i na hale.* UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUKOUi na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a oukuu i manao ui.NA :PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE,AAHO, KEPA,PANI PUKA, PUKA ANIANI,OLEPELEPE, KUI,PENA,AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA.Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana ua moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai mea'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.

KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)

Honolulu, Mei 15, 1862.  25-3m.

 

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o

Ukumehame,

mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula Ina i loaa hookahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala.) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.  P. NAHAOLELUA.

Hope Luna Aina o ka Moi.

Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862.  19-tf

 

J. H. COLE. LUNA KUDALA.

                Ma ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma.Ma ke Alanui Alii Wahine. 7-6m

 

H. W. SEVARANA.

Luna Kudala a mea Kalepa,Hale Mahoe.Alanui Aliiwahine. 3-6m

 

AKE, (A. S. CLEGHORN.)

Olelo Hoolaha.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ke hele ma ka Hale Kuai o Ake, (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa’i na mea a pau i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano. Na KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai eae he nui wale. Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA,'' a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Ka-epa, makai iho o ka Loiala Hotele.  19-3m

 

KALE ONILA.  FARANI ALABINE

Hale Hana Waihinuhinu.

ALABINE ME KALE.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana i mau mea hoonani Hale maikai, e poo ke hele ma ka Hale o na mea nona na inoa maluna, malaila e loaa'i na Papakaukau Koa. Papakaukau Paina, Moe Koa. Moe Paina Kuki. Noho maikai, A me na mea e ae he nui wale, no ka uku Emi loa. O na mea nona na inoa maluna, oia no na haole i hana'i mamua ma ka hale o C. K. Uilama. Aia ko laua Hale ma ka aoao Komohana o ka Hale noho o J. H. Brown Esq., ka Makai Nui o Oahu, ma ke Alanui Alii.  7-6m.

 

J. P. HUGHES.

MEA HANA NOHO LIO!

                 AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho Paniolo nu hou. NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau NA KAULAWAHA, a me na mea e pono ai ka lio. NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI. NA HUIPA. KA HAO KEEHI. NA PALAKI LIO. NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, No ke kumukuai makepono loa !  Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu. O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ko Alanui Hotele a me ke Alanui Papu

J. P. HUGHES.

Honolulu, Aperila 1, 2862.  19-1y

 

HOONANI HALE,

MAKEPONO.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na  PAPA KAUKAU Nui A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU.E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no auE hele mai e nana a Kuai iho.

C. E. WILIAMA. (UILAMA)

Honolulu, Ianuari 6, 1862.  6-6m

 

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HALE KU ALO LUA (C. H. LEWERS.) ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha, LAAU KAOLA. oa a me na pou, a me na opaka e ae. LAAU PA a me na PINE PA. I.AAU AHO HALEPILI. PAPA ULAULA. PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO. OMAOMAO, ELEELE, ULAULA. POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau, LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO. PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE.

                Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO.

                Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai.  8-6m

 

Ana Aina.

 AUHEA OUKOU E NA ME A PAU E MAKEmake ana e "ANA" a ko oukou mau kuleana aina, e ma-hele ia ko oukou aina hui, e hoomaopoopo ia ko oukoumau palena aina i pau ka hoopaapaa. Eia no au ua makaukau e hana i ka oukou hana, ina ma ka Apana o Hilo a me Punapaha, me ka uku haahaa. Ina ua pilikia au, o ko'u kaikainano ka mea e kokua mai ia'u. E loaa no wai ia oukou ma ko'u hale, ma Hilo Hawaii.  D.H. HITCHCOCK.

Hilo, Hawaii, Maraki 20, 1862.  18-3m

 

KA LAKO HALE

A ME NA

Pahu Kupapau!

                AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale! Eia na ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. NA PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA......$12.

                Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A ua makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. No laila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.

HANALE ALENA.

12-6m   Alanui Papu.

 

KAKELA ME KUKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI, NA BAKEKE, NA IPU TINI, NA PA LEPO, NA KAMAA, NA PAHI me na O-O NA PAPA me NOHO NA IPU HAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA NA MEA MAHIAI. A me keia mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.

Honolulu, Dekemaba 1861.