Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 31, 28 June 1862 — HE MOOLELO NO KE KAUA KIPI MA AMERIKA I KA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KAUA KIPI MA AMERIKA I KA.

lIELL 12. Ao ka hihia iwaena o Amenka Huipuia, me Bcritania. I ka hiki ana'ku o ka Mokumahu Terenata, i kailiia'ku ai na Kuhina Kipi. o : Mosona me Silidela. i Beritania, hoopii aku la na luna moku i na Luna Aupuni o Beritania, no ka hoinoia o ka Hae Aupuni e ke Kapena Manuwa o Amerikn. No ka mea, ua lawe lima ikaika kela i na mea e 1.010 ana niaialo o ka malu o ka ' hae Beritania. Laha koke aku la ia lohe ; ma ka loa a ma ka laula o Beritania, a jpiha ko kanaka naau i ka huhu ia Ame|rika, no ka hoino waleia o ka hae Aupuni. Ko Beritania manao, iie kumuia e | kaua ai iakou me Amerika, ke hoole ole aku na Luna Aupuni ia hana ana me ka , iiookuu o!e aku i na kipi i pio maialo o , ka iiae Beritania. Mamua ue o ka hiki ; ana mai o ka paiapaia koi a na Luna Be- : ritaniu i ko lakou Komisina e noho ana 'iua Wasinetona, palapala aku la ke Ku-| ! hina Amenka no ko na aina e, i konal : Komisina ma Ladana. Aole i kauoiiaia i o Kopena Wlkes, e lakou e hopu ia mau| ' Kuliina Kipi e iioio ana i Europa. A uai makaukau hoi na Luna Aupuni o Ameri-j ka, e hooponopono me ka niaikai i kela, mau hihia. Ua lana no hoi ka mnnao o; ke Kuhina Amenka, e hana oluolu mai • ana na Luna Beritania, i ka hooponopono ; ana i kela hihia, i mau ai ke Kuikahi ka-j iiiko ana iwaena o na Aupuni. Ia \va koke no, hoomakaukau iho la oj Beritania e kaua. Hoouna mai iakouina pualikoa lie uui, n me na pu kaua ma Kaneda, i Amerika Akau.a iie nui ioa na ; moku kaua o Beritania i liolo mai ma na! kai a ina awa o Amerika, i makaukuu aij lakou e hooinaka koke i ke kaua ana, a | e hooluii mai me na kipi e kaua. O ka' lakou hana inua, o ka iioopio i na mokuj Amerika e ku ana mawaiio o na awa o ka' poe kipi, a e pani ana ia mau awa. A ei hoopio hoi i na tausani moku kalepa o, Amerika, me na ukuuu a pau a iakou mai ka moana, i wuiwai pio no Beritania.| Nani ka poino me ke poho o Amerika hookoia kelu kaua ana, no ka lioinoia o, ka liae Beritaniu, ma ka Moku Terenata. Aoie hoi e pakeie waie ka poiio : nui o Beritania iloko o kelu kaua ana. No ka mea. e hooliloia ana na moUu kalepa hoiomalui o Amerika he tausani pa- : ha, i niau inoku manuwa kaua, a e holo ; lakou ma na moana a pau e iini ana i na j waiwai Beritania, iloko o ko lakou mau' moku. Mai kau mai ia kaua hoopoino! wale inaiuna o ke ao nei. I ka la 30 o Novemaba, palapala mai: ke Kuhina o Beritunia ia Lo Laiona,; ka Luna Beritania ma Wasinetona, <4 Kel hoomanao nei na Luna Aupuni o ka Moi ; Wahine, i na launa aloha kahiko o Beritania me Amerika Huipuia, a e manao aua, aole na l*kou i kauoiia aku i ko la-i kou Kapena Manuwa e hana koiohe i ka; hae Beritania, a ua kuliihewao ia i kona manao ana, lie pono kela hana ana E ike auanei na Luna Aupuni o Amerika, Huipuia, aolie e ae wale aku ana i kela hnna koiohe me ka hooponopono oie ia mahope. Ke manao kuikaiū uei na Luna Aupuni o Beritania, a me na kanaka! n pau, aia a hikiaku keia paiapala imua! 0 iakou, na na Luna Aupuni o Amerika e haawi pono mai i ka hoapono ana i na Luna Aupuni o Beritania i ka mea e hooluolu mai i ka lahuikanaka Beritania, oia ( hoi, e haawi mai iakou i kela mau ka pio no'u, a na'u no lakou e hoonoho hou mai malalo o ka malu o ka hae Beritania. Eia kekahi, e iiai pono mai hoi lakou i ka hewa o kelahana ana.' , I ka la 36 o Uekemaba, palapala mai ke Kuhina Amerika ia Lo Laiona, ikana pane i ka palapala a ke Kuhina o Beritania, e hoakaka ana ua Kuhina la i kona manao. Ma ke kanawai kaua, ua like ka luna enemi e holo ana ī ka aina e. e imi ana i na mea kokua i kona aoao, ua like ia me ka waiwai kaua o ka enemi, a; he mea pono ke hoopio ia ia : aka, aole 1 manao iki na Luna Aupuni, aole hoi ke; Kapena o ka manuwa, e hana i ka mea kolohe i ka hae Beritania. E imi wale! ana kela i mau Luna Kipi, maluna o ka moku, mamuli o kona manao iho he po-; no, aole ma ke kauohaia'ku e kona poe; Luna Aupuni. He kuhihewa wale nae!] kona. i ka ee wale ana'ku i ka moku o ka; i aina kuokoa iloko o keia kaua ana. '

No keia kuhihewa. ua pono no na Luna o Beritama ke koī niai i ka h'»«r>pon(>pono ana ia makou. Un like ra me ka makou e hana'ku ai ia iakou. ke ee like ia na nioku Amenka, e na manuwa Bcritinia. Ua hoopau ke Kuhina Amenka i kana palapa'a. penei : •• He hauoli ko'u ika hooko ana i keia makemake o Baritaiiia, no ka mea, he manao kahiko keia o kn Amerika poe i kuikahiia ai ka mea hcw>paapaa kahiko i na mak?hiki he kanalima a keu. a !i!o ia i mea kaua mamua ; aka, i keia wa. ua pau ia piiikia. ; Ona mea pio i noiia ?n3i, aia no laua iioko o ka pakaua o Warena, ma Boseto- : na. E iiookuu maikaiia'ku no iaua. e iaa !oe e hai mai i kahi a me ka manawa au . e lawe aku ia iaua.' ? | Ikaia l o lanuari. 1862, ua hooeeia ; aku o Masona me Siiidc!a, a me ko laua i inau Kakauoleio, maiuna o ka manuwa Beritania, a hoio aku iakou i Berita»ia. ; He nui ka oiioii o na kanaka a pau ma I Beritania, ame Amerika. » ka pau pono ana o keia kmnu hoopaapaa, me ke kaua ! nui oie, a me ka hoekahe oie ia hoi o ke | koko. i lioko oka maiama o Dekemaba, a hiki j j iwaena o ka maiama o lanuari, aoiie nui | o na hoouka kaua mawaena o na aoao ! kaua. E paikau ana, ae ao ana na koa j o Generala Makaieiana, i ka oihana kaua, | uia na wahi kokoke i Wasinetona. He ! •200,000 paiia na koa o iakou, e komo i nui ana na Koa Aupuni he iehuieiiu ia ! manawa iioko o Kenetuke. e kue aku, a | e kipaku aku ina kipi; aka, no ka inoino ' 0 na aianui ma Vereginia, a me Kenetu- j ke, i ka ua o ka hooiio. aoie iakou i iieie j ioiiii imua a hiki i kahi ona enemi. E i ku ana hni na moku kaua hou nialoko o | ka muiiwai Misisipi, i mau aumoku e ho- | io ai iloko e hoopio i na pakaua kipi ina j na kapa o ka muiiwin. i Eia kekahi mau iioouka kaua iioko o > ia maiaina, ma Vereginia Komohana, iie \ hoouka ikaika o na koa kipi inaiaio o j Generaia Junesona, me nu Koa Aupuni ! maiaio o Geiieraia Miieroi. Mai ke kakahiaka o ka ia 13 o Uekerraha, a po iho ke kaua ana. Ua make na Koa Aupuni iie QO, a ua eha he »30, a ua make hoi na 1 kipi he 31. aua hoehaia iie 97. Apo iho. holo aku ia na kini, a naio. 1 ka ia 17 o Dckemnbn, iie hooukakaua ma Kerietuke, ua ieie aku na puaii koa kipi ekoiu, i kekahi puaii koa o liinoi, : ma Muuiodeviie, a haia kekahi mau iio- ; ra o ke kipu ana o na aoao eiua, ua ki- : pakuia'ku na koa kipi, a iioio aku lakou e waiho ana i na mea i make iie (v2, me na mea i hoehain iie nui wnie. Ua inake na Koa Aupuni iie 13, a ua hoehaia nae i he 13. | Ma Misouri, ma ka ia 18 o ia malama, i he hoouka kana nui ma Sawanee, a ua • hoopio aku o Generaia Pope i na koa ki- ! pi he 300, a ua hoopuehu aku i naenemi 1 ieie mai. īa la hookahi no, ieie aku ia ! o Generaia Pope maiuna o na iiaie ioie o na kipi ma Milefoda, a hoopio iho la i na kipi iie 1 ; 300, me na waiwai kaua henui \ waie. ; I ka Ia 20 o ia malama no, he hoouka : kaua ina Daraineviia, i Vereginia Hikina. 0 na Koa Aupuni maialo o Generaia Orida. iioopuehu aku lakou i na puaii koa kipi. Aikala l o lanuari, ua hoo- i unaia'ku na puali Koa Aupuni e kipaku aku i na enemi mauka o Beaufota, Karolina Hema. Mahope oke kipu ana, leie ! ikaika aku na Koa Aupuni maluna o ka- ; lii paa o na kipi, a hoopio i ka pakaua. j 1 ka la 5 o lanuari, he hoouka kaua hou j ma Vereginia Komohann, a kipaku aku o \ Generala Mileroi i tia enemi a pau ma Huntaviia a lilo no ke Aupuni na waiwai ; a pau he nui waie i haaleleia e na puali koa kipi. Aka, aole i ioli hou keia mau hoouka kaua liiiii i ke ano o ke kaua nui, he mau mea no nae ia mau lanakiia e hoolana ai i ka manao o ka poe pili Aupuni, e hoo- | pomaikai ana iko lakou aoao. No ka ! nui o ka ua o ka hooiio, ua paapu ka honua i ka hau, a ua pohopoho ka heieana ; ma na aianui. E hoakoakoa ana na Lu- j na Koa i ko lakou maii k6a i keUi la keia i la, ine ke ao aku ia lakou ma na mea a 5 pau e pili ana ika oihana kaua. a kali i iho ia lakou i ka pau ana o ka hooilo. i j manawa no lakou e komo nui aku ai ilo- : ko o na aina kīpi, a e kinai ikaika i ka : inarao o na mea a pau e kue mai ana i ' ka maluhia o ke Aupuni. 1 ii Cl7* He momi maikai o Kristo, o ka mea eoua keia momi, aole ona ilihune; aka t oka ; naea nele i keia momi, ina he daia nui wale ]! kona, aole ona waiwai, he ilikoie waieno. j