Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 32, 5 July 1862 — Page 3
Ka N upepa Kuokoa.
kumu o ia kakau ana ma ia pohaku?
2. Ehia ka nui o na Alopeke i hikii ia e Samesona ? I ka makahiki hea ka hikii ia ana?
3. Ehia ka nui o na eka ili o Ie rusalema Hou ?
4. O na o lelo o ka honua, he 3,023, a na ka olelo hea la ka puka ana o keia mau hua, " Ka Liona o ke Akua," ke unuhi ae ma kau olelo?
He mau ia, o ka pehu ka o ko a-i i ke amo i ka eke opihi o Kaena. E ke hoa ! no kou kuonoono anei i ka ike, i kukala mai ai oe i Leleiwi, i ko akamai i ke kapio Kolea, ke olelo nei au, he Lepelepeohina ka mea loaa. Aole e loaa kau manu Alala ; no ka mea, he kikala hanee, hookahi no lala e kolo ai, a he opuu maia ka loaa. E manao ana anei oe, he Uluau ko Hilo makani, he ikaika i ke awakea, a ahiahi ae, kanono ka lae i ke kehau o Kaala, ku ka mahu i ke keiki lehelehe nui o Kaunakakai. Kunihi ka Biva a Makanoni i ka la puka i Haehae, aole nana wale iho, he papa lewa kahi au e ku la, ua hele wale kela a haa o Hopoe i ke kai, kahuli ke kai o ka Miloholu, kou holu no ia a moe ; ka moena, kalali mai nei o Kanekoa i ka la o ka make, hookahi no hauna laau a Puapuakea, lewa e ka papa auwae i kahi o ka lewa.
E k a hoa ! mai wehewehe naaupo i kela Pauku 1, o ka Mokuna 9 o Hoikeana, wahi au. "He Huihui Ki na Makalii." Aole ia o ke ano o kela pauku, ina e manao oe e ke hoa e ike, e waiho no i ke keiki me ka wahine, ku ae a pololei, hele mai no a hiki ma Keawaula, Waianae, i oolea ke kino i ka wela o ka la, a o hanai no au ia oe i ka ai. He minamina au ia oe, no ke kuhikuhi wahahee ia e na kumu Pope. Ua ike mai la oe i na pue wai o ko aina, e hikikii ai ke alo iluna. Me ka mahalo no.
G. M. KOHA.
Keawaula, Waianae, Iune 13, 1862.
E ka nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:—
M aanei au e hoike aku ai i na mea i ikeia iho nei iloko o keia mau la ma Lahaina nei, ma na mea e pili ana i ka Aha Kaapuni, o ka Apana, Hookolokolo Elua o ko Hawaii Pae Aina, no ka hoopii a kekahi poe o Lahaina nei, imua oia Aha e hoopauia ka Lunakanawai Apana a Hoomalu hoi o Lahaina nei, no na kumu kupono no i kakau ia, ma ia palapala hoopii, a ma ka la 12 iho nei o keia malama, hoomaka keia hoopii e hanaia, a kaheaia mai na inoa mua, ma ua palapala hoopii nei, oia o A. Makekau, a me M. S. Kamaka, hoopuka hou mai ka Lunakanawai e hoihoi houia a ka hora 12 oia la no e hooloheia'i ka palapala hoopii a hiki ia hora. Kukuluia ka hoike mua, o Habakuka, a kamailio oia ma ke ano hoike imua o ka Aha, ma na olelo i ike oiaio ana no kona pepehiia'na ma kekahi Moku Okohola, a no ia eha mainoino ana ona, kii aku oia i ka Lunakanawai i palapala e hopuia ka mea nana i pepehi ia ia.
Oiai e ku ana ka moku ia manawa, ma kahi ku moku o Lahaina nei. Aole he loaa mai o ka palapala hopu, kipakuia mai, a no kona hooikaika loa kii hou no, alua kii ana, alua no ka hooleia a me ke kipaku pu ia no, aka, hoopii oia imua o E. P. Bond, Esq. a kokua pu ke Kiaaina; nolaila, hookolokoloia ka mea pepehi, aole ma kona kii ana. E nana mai kakou i na olelo ike a keia hoike o Habakuka, e pili ana i ke kumu hoopii. " O ka haawi ole i palapala hopu no ka hewa i hoopiiia'ku imua ona," i na aole o E. P. Bond malaila, a me P. Nahaolelua ; alaila, nawai e hoopii i keia pepehi, oia ka ninau : aka, ua kipakuia mai o Habakuka e ka Lunakanawai o ka Aha, me ka olelo pu mai lapuwale oe, hoopauia kana ma ke ano mau o na haole, ku mai o Kahele a hoike mai, " Owau kekahi i kii palapala i keia Lunakanawai, i palapala e hopu ai i kekahi mau mea holonui manao ole i ke ola o hai, aole he loaa mai, kipaku mai no."
Aka, ninau mai ka Paresidena o ka Aha, Aole anei oe i hopu mamua he mau holonui, a ua lilo ia oe kekahi mahele. Aole pela o Kahele, ua laweia au i hoike e ka mea nana i hopu, a no ka oluolu o ka mea nana i hopu, ua haawi mai oia ia'u he palapala me ko'u koi ole aku, a ma ia olelo ana a Kahele, ua lilo na olelo ike a pau ana i mea ole, oia mea kupanaha no ia. A pela ka Muwaa, i ka nana'ku i na olelo ike a keia poe hoike, ua maopopo io no ka pili i ke kumu hoopii; aka, ua lilo i mea ole a pau ma ka olelo hooholo a ka Paresidena o ka Aha. E nana mai kakou a pau i ke ano e o ka hana ana a ka poe nana e malama mai nei i na Kanawai o ke Aupuni. Kokua no lakou la ia lakou haole ? Heo ia mai no kakou kanaka Hawaii, ke olelo nei au maanei, i na i like ka manao o na kanaka a pau o keia apana me ko'u; alaila, e aho ka lawe i na olelo a ka Vigilance Committee, o Kalifonia.
Ei a no hoi paha kekahi mea kupanaha i ikeia ma Lahaina, a ia iwaena o na hoahanau pule i ke Akua, e hoolei i na Luna Aupuni Ona pono ole noho maluhia ole; hele iloko o na hale halawai hai olelo ua uhauia au, ua ona ka Lunakanawai, a ka la hoi o ka hana, haalulu na kuli, nui ka leo: Ea! auhea oukou e na hoahanau o Lahaina, mai pule hoopunipuni hou i ke Akua, a mai noi wahahee, a he okoa ko oukou manao iloko a he okoa ka mea e noi ai: E hooko mai oe!
E hooko mai oe!! A mai hana hou kakou p ela e makau wale ai kii a holoi i na inoa, e kuhi ana paha oukou o ke ano lua ka pono, he mea ino ia ia makou i ka poe o ka aina e mai; aka, heaha ka hewa ia kakou ke hoole mamua o ke kakau inoa ana, aole kakou e hewa i na pela, a mai kuhi no hoi kakou he mea maikai loa ka hoopuka i ka mea Ona ma na anaina halawai, he ahi a mau na olelo ano Laibila a pau, o ka Luna Hoomalu hoi o ka halawai o Lahaina nei, kii ka oia i kona inoa e wehe ae mai loko ae o ka ( Petition.) O ke ano mau ia o ka poe i ao oleia, he makau wale o pau i ka aiia paha i ke aha la; alaila " Heo." A. KINIAKUA.
Lahaina, Maui, Iune 13, 1862.
Ka Pane Hope
AKU K EIA IA G. M. KOHA.
Auhea oe e G. M Ko ha, e ka mea hii i ka ike. Ua paa kuu manao, aole e pane hou aku i kau mau olelo lapuwale, a me ke kuamuamu, aka, no kuu heluhelu ana iloko o ke Kuokoa, Helu 31, i kou hoole ana, aole na Ioseve i hai aku ia oe i ke ano o na olelo Latina o Teretuliano, a me ke ano hoi o na pauku elua o ka Baibala, ua manao au e pane hou ia oe i keia la, ma ka olelo pokole nae, penei:
Aole e hooponoia ka mea hoomaikai ia ia iho. Pela mai o Paulo. Korineto 2 : 13. Aka, i ka nana ana o ka poe naauao, o oe wale no ka mea hoomaikai ia oe iho, aole na hai. Nolaila, ina he oiaio kou hoole, aole na Ioseve i wehewehe aku ia oe i ka olelo Latina a Teretuliano, e holo hou aku oe io na la me Ioseve, ke keiki a Kaiaikawaha, o Petero kekahi haumana a Kaakua, a me Anederea kekahi keiki e noho la me Ioseve. A ina e hoole lakou ekolu, imua o na hoike, aole oe i ninau aku ia Ioseve i ke ano o na olelo Latina i paiia iloko o ke Kuo oa me ka wehe ole hoi o Ioseve i ke ano o ia olelo, alaila, e ae aku no au imua o ka lehuleu, he Pilinakeke au, e like me kou kapa mai ia'u; aka, ina he oiaio ka hai ana o Ioseve ia oe, i ke ano o na olelo latina i oleloia maluna ; alaila, he alapahi maoli oe, aole no o Ioseve e like me kou kapa ia ia. Nolaila, e kali ana au i na olelo a na hoike.
Eia kekahi, ina he oiaio kou ike i na olelo Latin a, Helene, Hebera, &c., e hai mai oe ia'u i kou la, a me ka hora e hiki ai ke holo oe ma Roma ; alaila, owau kekahi mea e hiki pu me oe. Aia malaila na palapala Latina, Helene, Hebera, a he mau mea ike hoi ma ia wahi, i kela mau olelo a pau. Ina hiki ia oe, ke kamailio pu me ua poe la ma ia mau olelo, me kou heluhelu, a me ka wehewehe i ke ano o ia mau olelo, alaila, e kukala aku au maloko o na Nupepa, i kou naauao maoli, a me kuu kuhihewa kekahi ; aka ea, ina hiki ole ia oe; alaila, maopopo lea kou hookiekie wale, a me kou hoopunipuni i na kanaka. W. PILIOLE.
No ka Mai Puupuu Liilii,
MA IRISH CREEK, KALIPONIA.
Ma ka la 25 o Ape rila, oia ka la puka au ma keia wahi, a ua laha e ka mai Hebela mawaena o na kanaka o onei. Eha mea i ola mai; hookahi kanaka o Kipouno Mangsia ua make. A i ka hiki ana mai, ekolu mea mai ia manawa.
Ma ke koi aloha o na kanaka o onei, ua oluolu kuu manao a ua hauoli no kuu naau ke noho liuliu iki pu me lakou maanei. Hookahi hebedoma kuu noho ana maanei, a nui loa na mea mai ; ehiku mea hou, a o ka huina pau he umi no.
Eono wale no la mai o kanaka o ka m ake no ia. Ma ke kakahiaka o ka Poaono, i ka la 3 o Mei, kona hele ana, a ma ia ahiahi no ua kanu pono makou i kona kupapau, me ka naau kaumaha no.
Ua hoouna aku makou ma Coloma i kekahi kanaka, a ua hele mai no ia e ike i na mai; a ua ooia na lima o ka poe e ola ana.
Eiwa la mahope mai, a ua nui loa ka pilikia o Kenao, a pela no kana keiki kane hanai o Kamakea, he hapa Ilikini no ia, a ua kokoke 3 ona makahiki, aole makou i manao e make ana oia; aka, i ka hele ana o kekahi ma kona wahi e moe ana, ua make e! ua make e !! me ka ike ole i kona manawa i make ai. Hookahi paha hora hou aku, a ua hahai pu aku ka makua i kana keiki aloha. Ma ka Poakahi, i ka la 12 o Mei, ua make o J. D. Kenao, a me kana keiki. Ma ka Poalua, ua hana makou hookahi pahu nui no laua elua, a ua hoomoe makou i ke keiki ma ka poli o kona makua, a ua kanu no pela, me ke kanikau a me ke aloha nui; aka, me ka hauoli nui no kekahi no ko makou manao, ua pomaikai maoli laua i keia wa, mawaena o na anela ma ka Lani. Ua kanu no na kino, me ka manaolana, e ala hou mai no—he mau kino nani loa.
Ekolu la mai, i ka la 15 o Mei, a ua make ka wahine o Mahuka, he wahine Ilikini i mahalo nuiia, a he wahine haipule no. O Waiuliuli kona inoa. Ekolu ana keiki, eia no ke ola nei ka makuakane.
A ma ia la mai, ka la 16 o Mei, make he ka naka no Manigia, o H. J. Ua kona inoa, a ma ia la no kanu makou i kona kupapau, a me ko Waiuliuli.
Weliweli makou me ka m akau aku ia Iehova; eha la me ka hapa, ua laweia'ku i ka make, eha kanaka.
Eono la m ai, make o J. Hawaii, ma ka la 22 o Mei, kona make ana. Aole i pau kela mai mawaena o makou, a e make hou ana paha kekahi o makou. Aia no me ke Akua ka lawe aku a me ka waiho mai.
Hookahi wahine Likini haipule, o Me re kona inoa, ua mai loa no ia hookahi pule, ua makapo loa o ia, aole ike, a aneane hiki ole ke kamailo mai : aka, ua ola loa i keia manawa. Owau no me ke aloha.
K AUKA KULIKA.
Irish Kreek, Kaliponia, Mei 27, 1862.
Ha na Kaulike Ole.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :
He wahi mea hai aku i na lehulehu e noho mai nei i ke alo alii, me na kuaaina, oiai au e noho ana malalo o ko'u hale, naue mai ana keia mau maauauwa me na lio malolo, mai Kohala mai, o ka inoa o ua mau kanaka nei o Kekoa, a me Kepea, no Niulii, Kohala, Hawaii. A i kuu ninau ana ehia malolo o ka hapaha ? Pane mai la o Kekoa, eono malolo o ka hapaha, pane hou aku la no au, he malolo makamaka anei, ae mai la no o Kekoa, ae.
Olelo aku la au e kuu mai kekahi ope hookahi, kuu mai la no o Kekoa mailuna mai o ka lio, a wehe ae la i ke ope malolo, he ano malolo makamak a no i ka nana ana iho a ko'u mau maka, aole ka, eia ka he malolo maloo, i houia i ka wai a lilo ae i ano malolo hou ; eia ka hewa, i ka hoi ana mai a kuu wahine, a ike iho la kela he malolo kahiko i houia i ka wai, olelo mai la kela, aole he ono o keia malolo, ina e liuliu ka ai ana, he hauna, aole he kohu mikomiko i ka ai ana iho, ua ko io ka olelo a kuu wahine, he keiki kela no Kohala, no kahi o ka malolo.
A ke hoolilo nei au i na olelo maluna i kumu kuhikuhi no ko'u poe makamaka a pau, e noho mai nei m ai Hawaii, a Niihau ; a ke hai nei au i ko'u manao, imua o na kalepa malolo a pau e hele mai ana, mai Kohala mai i Hamakua nei, mai hana oukou e like me ka Kekoa malolo, ka hana hoopunipuni, a lilo ka makou dala maikai i kona malolo ino.
Ina e lo aa hou ia'u kekahi poe kalepa malolo hou o Kohala, e like me ko Kekoa malolo ke ino, e hopu no au ia ia a lawe imua o ka Lunakanawai, e like me ke Kanawai o ka aina e waiho nei. Oia ko'u wahi manao e kuupau aku nei imua o na maka o ka poe e heluhelu ana i kou kino, a ke hooki nei au i ko'u maao, me ke aloha ia oukou a pau, a nau no ia e hooponopono iho i kau mea ai. J. W. KAHIAMOE.
M anienie, Hamakua, Haawaii, Iune 14, 1862.
Mea Wehewehe.
Ia oe e ka Nupepa Kuokoa, aloha nui oe; He hoohalahala ko'u ia oe , ninau mai oe, " i ke aha ?" Ua hoomaopopo wau i kau hana mai kou la i puka mai ai a hiki i keia la, ua kuhi no wau he kokua Kuokoa loa no oe no kela aoao keia aoao kue ma ka hoopuka manao ana iloko ou. Ma kuu manao ana, aole pela, he wahi ano hoopili-mea ai no kou.
Eia kou ano maoli a'u i ike maoli ai, i na he kanaka, a hoa aloha paha, a i ole ia, he lala paha o ka Ahahui hoopuka nupepa, ua pili loa ua mea la i ka L. Pai, a i ka L. Hooponopono iloko ou, ua kakauia mai a hoolahaia me ka manao e paiia iloko ou, no kona hana pono ole eia, eia kau hana, e hoomoe i keia palapala hai akea ma ka hinaii e.
Aia ma ka apana o Kona Hema, Hawaii, ua palapala mai kekahi kanaka maikai ma ia wahi e hai mai ana i ka Luna Pai ou ; mamuli o kona ike maka, ma ka hoopii a ka Mea Hanohano L. H. ma ka lima o D. Cumings L. Makai o ia apana no kekahi hihia e pili ana i na kanaka o ke Ahupuaa o Honaunau, o Kanehaiole kekahi kanaka iloko o ia hoopii ana imua o ka L. K. apana o J. W. Kupakee.
Iloko o ia hana ana imua o ka L. K., maule iho lakekahi kanaka ia la, no ka pololi ai ole, ua papaia ka ai mamuli o ka palapala hoomalu a ka Aha Hookolokolo, oia no keia kanaka i oleloia maluna.
Hiki mai kela palapala imua ou, e hai ana i ka hana pono ole, o ka Mea Hanohano L. K., a me P. C., Makai ike iho la ka L. H., a me kona hoa aloha oia o P. C. o ke oki no ia, hoomoeia iho la iloko o ka hinaii e keia palapala.
Aole pau ilaila keia hana hoopilimeaai ana, ai aku no, ai aku no a pela 'ku. O ka inoa o ka mea nana i palapala mai W. H. Kaauhaukini no ia, eia no paha ia palapala la iloko o ka hinaii e kahi i waiho ai.
Aole he kumu e ae i hooleia'i keia palapala, aohe puu, aohe kue, aohe kina e ae, oia wale iho la no o ka makau, o ka menemene, o ke aloha kapakahi i na hoa aloha, a o ka hoopilimeaai no hoi, pau loa'e la.
E ka Nupepa Kuokoa, makemake loa au e hele wiwo ole oe iloko o keia Pae Aina, me ka nana ole i na hoa, i ka poe Hanohano, aole no kou hemahema i na ike e ae iloko ou, ke kumu ia o ko'u ao aku ia oe, aohe pela, aka, no ka haule ana o keia rula ia oe, oia ko'u e ka mau aku nei, i paa ka haku, ka hake; Aloha kaua.
E ahonui oe, e hoopuka aku i keia a mai hoomoe hou iloko o ka hinaii-e, a mahope ka puka mai keia, e wehewehe hou au me kou kokoolua Hoku Pakipika. A*.
Kawaiahao, Oahu, Iulai 3, 1862.
No ka Mare Ana.
E Ka Nupepa Kuokoa e :—Aloha oe.
He wahi manao, eia no ia, olelo mai o Paulo, "He mea maikai ka mare, aole nae ke kuko." E na makua ma Hawaii nei, e noonoo oukou, he mea nui ka mare ana ma ke Kanawai o ke Akua, aole ia he mea uuku, o kuhihewa anei oukou, a me ka oukou mau keiki, pela no au e ikemaka nei ma keia pae aina. Nolaila, ke hai aku nei au ia oukou e na makua, e noonoo e mamua, a loaa ka manao kupono, alaila, ae aku i kau keiki kane, a i kau kaikamahine paha e mare : alaila, kupono ia. No ka mea, aole i ike pono na makua ma Hawaii nei i na rula no ka mare ana, pela ma na aina naauao a pau.
Penei, ina kuonoono ke kane , naauao paha, a lako e ae paha e pono ai ka wahine, a hale kupono paha no ka noho ana, alaila, maikai ia, kupono kela kane i ko kaikamahine, alaila mare ia. Eia hoi kou hewa o ka makua, o ko onou wale aku i kau kaikamahine i ke kane kupono ole, me kona makemake ole e mare. He hewa nui no ia e waiho nei ma keia Pae Aina, iwaena o na makua ma Hawaii nei, a pela no hoi ka wanine, aia a kuonoono, noho malie, akahai, oluolu, naauao, ike i ka hana, a me ka hooponono ana ia loko o ka hale, a me na mea a pau e pono ai ke kane, alaila mareia, pela ka hana ma na aina naauao a pau o ka honua nei, i lohe oukou.
Alaila, oia ka po no, aole o ka onoonou o na makua, he mea pono ole ia. Aole ma ka ikaika o ke kane e pono ai ka mare ana ; aka, ma ke akahai, a me ka naauao, a me ka oluolu, malaila e pono ai ka mare ana, me ka makau i ke Akua. Oia ka pomaikai nui no ka poe e manao ana e mare ; aka hoi ua oi aku ka pomaikai o ka mea mare ole, mamua o ka poe i mareia, e like me a'u nei. Owau no me ka mahalo. BENI.
Ha limaile, Honolulu, Iune 24, 1862.
AWA O HONOLULU.
Na Moku ku mai.
Iune 27—Kuna Am. Fanny, he 17 la mai Kapalakiko mai, a holo loa aku i Kina.
27—Kiapa Olelo e Boreas, he 11 la mai Kapalakiko mai.
27—Kuna Am. Toando, he 34 la mai Keomolewa mai, me 118,000 kapuai papa, 24 pahu kamano.
27—Moiwahine, mai Hanalei mai, me 81 pahu malakeke, 31 ili bipi, 2 barela aila bipi, 1 pahu bipi, 1 lio, 13 paila wahie, a me 31 ohua.
27—Kekauluohi, mai Kona mai, me 17 pine a me eke kope, 23 eke pepeiao laau, 83 ili bipi, 1 barela aila bipi, 1 barela bipi, 215 ili kao, 800 niu, 700 alani, 2 pahu hone, 10 pai a wahie, a me 20 ohua.
28—Kiapa Am. A. A. Eldridge, 13 la mai Kapalakiko mai, holo loa no mawaho i Kina.
28—Kilauea, mai Kona a me Kawaihae mai, me 117 eke uala, 32 aoao ili, 64 ili bipi, 8 kakini ili kao, 2 barela aila bipi, 3 eke padi, 6 eke lemi, 1 wili Kulina, 12 ie waina, 3 pahu hone, 2 eke kope, 18 bipi, 1 lio, 20 hipa, 11 puaa me na ohua he nui wale.
29—Manuokawai, mai Kau a me Kona mai, me 48 kukaa pula, 3 kukaa a me 7 eke pepeiao laau, 3,350 ili kao, 9 ili bipi, 1500 hala kahiki, 1400 alani, me na waiwai e ae no he nui, a me 22 ohua.
30—Ma ria, mai Hilo mai, me 423 pahu ko, 52 kukaa pulu, 10 ili bipi, a me 10 ohua.
Iulai 1—Kamoi, mai Kahului a me Lahaina mai, me ka huita, 20 pahu ko, 10 barela malakeke, 400 kapuai laau koa, 1 tona raiki, me na waiwai e ae no he nui, a me 23 ohua.
1—Kamehameha IV., mai Hanalei mai, me 55 pahu a me 130 eke ko, 9 paila wahie, a me 5 ohua.
1— Jeannette, mai Maliko mai, me 165 pahu ko, 20 barela malakeke, a me 5 ohua.
2—Moikeiki, mai Maliko a me Kahului mai, me 200 busela huita, 100 pahu ko, a me 3 ohua.
3—Neke, mai Hilo a me Laupahoehoe mai, me 10 kukaa pulu, me ka ili bipi, a me 10 ohua.
HANAU.
Mei 1, ma Apua, Puna, Hawaii, hanau o EKEPONA (k,) na Pea me Kawaimaka.
Mei 14, ma Kealakomo, Puna, Hawaii, hanau o KANAKAKAUWA (w,) na Kahai me Kalanui.
Mei 26, ma ia wahi no, hanau o ROD. KAILI (w,) na Imaikalani me Kuheleloa.
Mei 4, ma Maunalua, Oahu, hanau o IOSEPA OPUHALI (K,) na Kahuawai me Lehuanui.
Iune 15, ma Manoa, Oahu, hanau o ESETELA KANONI (k,) na Namakaokeawe me Heolo.
Iune 16, ma Wakiu, Hana, Maui, hanau o ESELA (k,) na Palau me Kahoomana.
Iune 25, ma Kawaipapa, Hana, Maui, KANUKU (k,) na Keki me Keokeo.
Iune 8, ma Auhaukeae, Kona akau, Hawaii, hanau o ADAMU
(k) na Kahaunaele me Adamu Pake (Kinikiu).
Mei 22, ma Hauula, Koolaupoko, Oahu, hanau o DAVIDA KAHAAWIAUPUNI (k,) na Helena me Kahualole.
Ape r. 27, ma Kahaluu, Kona akau, Hawaii, hanau o HELELANI (k.) na Punohu me Niau.
Ape r. 27, ma ia wahi no, hanau o KAILIKIHKAHEAIKEKAI (w,) na Lama me Keakamahana.
Mei 20, ma ia wahi no, hanau o T. KEALOOKAIA (k,) na Hoopale me Malia.
Ape r. 16, ma Kuloa, Niihau, hanau o IKEIKAWAIOHILO, he keiki kamahai na Hoano me Inoaole.
Ape r. 13, ma Waiakea, Hilo, Hawaii, hanau o KALAPONI (k,) na Z. B. Kauanoano me Kauliokamoa.
Iune 13, ma ia wahi no, hanau o PIKAKA (k,) na J. B. Kaanaana me Kaailau.
Iune 19, ma Honohononui, Hilo, Hawaii, hanau o KAMAKAWELIWELI (k,) na Iosepa me Kalahooulu.
Iune 30, ma Niolopa, Oahu, hanau o KELELAINA w, na Hooenelua me Tr. Ulmer.
Iune 22, ma Ki, Puna, HAWAII, hanau o KAHOOKANO (w,) na Punahoa me Aau.
MAKE.
Ape r. 5, ma Piopio, Hilo, Hawaii, make o HOOLEIA (w.)
Ape r. 21, mauka o Alenoho, Hilo, Hawaii, make o KUKAIHOLO.
Mei 27, ma ia wahi no, make o KAMAILEOOLE (k.)
Mei 18, ma Hanakahi, Hilo, Hawaii, make o KEAWEIWI (k.)
Mei 28, ma ia wahi no, make o KAHALEKAA (k.)
Ape r. 5, ma Keokea, Hilo, Hawaii, make o D. W. KEAKA (k.)
Mei 27, ma Puokeokeo, Hilo, Hawaii, make o HOOPILIMEAAI w.
Iune 15, ma ia wahi no, make o OIAIO (k.)
Ape r. 11, ma Honomanu, Koolau, Maui, make o KEOHO (k.)
Mei 4, ma Makaiwa, Koolau, Maui, make o KAUNE (w.)
Iune 6, ma Kolo, Mana, Kauai, make o M. KAAKAU (w.)
Iune 11, ma Olowalu, Maui, make o KAHALEMAKE (k.)
Iune 22, ma Kaneohe, Koolaupoko, make o ESETERA (w.)
Iune 25, ma Heeiakea, Koolaupoko, make o POOHIWI (k.)
Iune 22, ma Kamaomao, Puna, Hawaii, make o PUNINI (w.)
Iune 2, ma Lehua, Niihau, make o KAIAONI (w.)
Iune 4, ma ia wahi no, make o KAHOLOLIO (k.)
Mei 3, ma Erish Creek, Eldorado Co. California, make o B. KAMAKA (k.)
Mei 8, ma Centerville, Eldorado, Co., California, make o J. P. WAHA (k.)
MARE.
Mei 15, ma Waiakalua, Koolau, Kauai, mare o KAMANOMANO me KUPIHEA, na D. Nuuhiwa laua i mare.
Mei 17, ma Moloaa, Koolau, Kauai, mare o KIMO me KIKILA, na Keoni Kio laua i mare.
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO, o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e J. W. Kaauau, a me B. Kokualike, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o Kama, ma Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 5 o Iulai, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Iune 20, 1862. 32-1t
Olelo Hoolaha.
UA HOOPII MAI O WAINEE w. KUE I KANA KANE o Nihimaia, no Honolulu mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Nihimaia, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano, G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poalua, oia ka la 1 o Iulai, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Iulai 3, 1862. 32-1t
H. W. SEVARANA.
Luna Kudala a mea Kalepa.
H ale Mahoe.
Al anui Aliiwahine.
5 -6m
H ALE PAI KII.
KA HALE PAI KII O Chase, MA KE Keena Pai o ke Kuokoa, maluna ae, e pili la ma ka aoao hikina o ka
HALE LETA.
E paiia na KII o na ano a pau ma ke Aniani, Ili, Pepa, a me ka mea Lahalio, &c., a e paiia no hoi na kii iloko o na komolima a me na pine umauma, a me na mea hoomanao e ae.
32-3m H. L. CHASE.
Olelo Hoolaha.
OWAU O M. Kekuanaoa A ME Ioane Ii, na kahu malama waiwai o Victoria Kamamalu, ke kauoha aku nei maua i na kanaka a pau e makemake ana e hoolimalima i na aina o Victoria Kamamalu,
Ia PAALAA a me KAWAILOA,
ma W aialua, Oahu. A e hele oukou ia W. C. Lane, ko maua Luna malama aina, me ia oukou e kamailio pu ai, no ka uku hoolimalima, a me ka nui o na makahiki a me ka nui o na eka
a ke kanaka e makemake ai e hoolimalima, a o ka mea i pono i
ko maua Luna o ka maua ia e ae ai, o ka hewa o kana hana ana, maluna no ia ona, aole ia me maua.
M. KEKUANAOA,
IOAN E II.
Na ka hu malama waiwai o V. Kamamalu.
Honolulu, Iune 25 , 1862. 32-2m
ILI BIPI, ILI KAO.
E UKU AKU NO O F. S. Pratt & Co., ma ko laua Hale Kuai, ma ka
Hale Mahoe.
I ka uku makepono loa no ka mea i haiia maluna. O Mr. J. C. Spalding (Polena,) ka mea i kamaaina loihi ma ke kuai ana ma a mea, ka mea nana i hooponopono ma ia mea. 32-3m
AI NA KUAI.
E KUAI ANA AU I KUU KULEANA AINA, E WAIHO la ma
Kauluwela,
ma ka Apana 1, eha loi ma Kukanaka. Apana 2, e pili ana me Koiuiu. O ka poe e makemake ana e kuai i kuu Kuleana i hai ia maluna. Haole, Pake, Kanaka maoli, e loaa no au ia lakou ma Kaimi, Kailua, Koolaupoko, e olelo pu no kaua, no ke kumu kuai oluolu loa, eia no me a'u ke Sila Nui, e waiho nei, aohe hemahema i koe, e wiki oukou. NA KEAWE.
Kaimi , Kailua, Koolaupoko, Iune 17, 1862. 32-1t*
LIO NALOWALE.
UA NALOWALE, A HELEHEWA paha he lio ulaula, mai Kailua, Koolaupoko aku, i ka malama iho nei o Iune, ua kuni ia i ka hao ma na uha hope, aole nae i maopopo loa ka hao, a ma ke kua kekahi kuni, ma kahi e kau ai ka noho, penei ka hao 5 (he lima.) O ka mea e hoihoi mai i keia lio ma ke hale pai o keia nupepa, e ukuia no ia me ka uku kupono. 32-1t
HOONANI HALE.
Makepono.
O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na
PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI,
N OHO O NA ANO A PAU,
MOE O NA ANO A PAU,
PAHU KUPAPAU.
E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILIAMA. (UILAMA)
H onolulu, Iulai 2, 1862. 32-6m
PAPA MANUAHI.
EIA KA MEA H OU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me na Pine pa, Pili. Laau nui, Laau Liilii, Papa hele. Papa kahiia, Papa kalakala. Eia kekahi: Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale. Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
H onolulu, Iulai 1, 1862. 32-2m
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O ULOULO w. I KANA KANE o Malikuli, no Koolaupoko mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu, e Malikuli, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poakolu, oia ka la 2 o Iulai, i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
H onolulu, Oahu, Iune 23, 1862. 31-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA M EA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Waiwaiole, e hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai, o Koupua, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaha, oia ka la 3 o Iulai, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
J NO. E. BARNARD.
K akauolelo o ka Aha Kiekie.
Ho nolulu, Oahu, Iune 31, 1862. 31-2t
Paddy!
O KA POE MAKEMAKE E KUAI MAI IA MAUA I KE Padi (oia ia hua Raiki me ka ili,) e haawi no maua i 3 keneta no ka pauna Padi oo-maikai, mai keia la aku.
G. P. JUDD A ME S. SAVIDGE.
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m
KA MOKUAHI
'KILAUEA,'
E HOLO ANA NO O "KILAUEA," MAI Honolulu aku.
NO KONA!
A me na wahi e waiho ana ma ia holo ana.
E LIKE PENEI
IUNE,........................ .....Poakahi, 23.
IULAI,....................... .....Poakahi, 7, 14, 21, 28.
AUGAT E........................... Poakahi, 4, 11, 25.
SEPATEMA BA................ Poakahi, 1, 8, 15, 22.
E holo ana o Kilauea, no KONA, a me na wahi e waiho ana ma ia holo ana, i na Poakahi a pau o keia hapaha makahiki, koe nae ka Poakahi, la 18 o Augate, iloko o oia pule e hoomoe iki. E haalele ana ia Kealakekua i na Poakolu, ia Kawaihae i na Poaha, e ku ana ma Honolulu i ke kakahiaka Poaono.
JA NION, GREEN & CO.
Luna H. S. N. Co.
H onolulu, Iune, 1862. 30-tf
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano o John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Harriet B. Townsend, e hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai, no Harriet K. Lolohi, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 2 o Iulai, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu. JNO. E. BARNARD.
Kaka uolelo o ka Aha Kiekie.
Ho nolulu, Oahu, Iune 21, 1862. 31-2t
OLELO HOO LAHA.
KE HAI AKU NEI AU I NA KANAKA A ME KA POE mea holoholona no a pau, e lawe i ko lakou mau holoholona mamua ae o ka la mua o Iulai e hiki mai ana, mai ku'u aina aku, oia o
Lai ewai me Laiemaloo.
M a ka Apana o Koolauloa, Mokupuni, Oahu. A ina e loaa kekahi holoholona ia'u, e holo ana iluna o ka aina, mahope iho o ka la i haiia maluna, e hoouku no wau e like me ke Kanawai.
KA PENA HAULANI, (H. S. Howland.)
How landsville, Laie. Iune 18, 1862. 30-4t
No na Palapala Mare.
KE HOOLAHAIA AKU NEI I KA POE A PAU E makemake ana e kii mai i
Palapala Mare,
o ka Poakahi a me ka Poaha, o kela pule keia pule, oia ka manawa e kii ae ai ma ko'u Keena hana, ma Pihilolelole, Honolulu, Oahu. SAMUEL L. KAPAHUKULA.
L una Mare Honolulu,
Oahu, Iune 4, 1862. 28-4t*
OLELO HOOLAHA.
O NA MEA NONA NA INOA MALALO, KE PAPA AKU nei au i ka poe mea holoholona ma Manoa, mai hookuu i ko oukou mau holoholona, Lio, Bipi, Puaa, Moa, &c., ma ka ilina o na Pake ma Manoa, ina e loaa ia'u kekahi holoholona a i ko'u hope paha, e hana kokeia e like me ke kanawai o ka iaina no na holoholona komo hewa, a ina he poino eae, e hana ia no e like me ke kanawai no ka poino a pela ma kahi o Kalauki Pake mamua, ua like loa maluna, a ua kapu loa no hoi e like me ke kanawai. AKIU A ME AKEANA PAKE.
Na mea malama a luna o na Ilina Pake.
Ma y 3, 1862. 29-6t*
OLELO HOOLAHA.
ONA MEA A PAU I AIE MAI iaTimoteo Keaweiwi, o Lahaina, Maui, i make aku nei, e pono lakou ke hookaa mai mamua o ka la 1 o Iulai e hiki mai ana, a o ka poe hoi a ua Timoteo Keaweiwi la i aie aku ai, e pono ke hoike mai i ko lakou kuleana maloko oia manawa no. Aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, e loaa wau ia lakou.
WILLIAM A.P. JONES.
Luna hooponopono waiwai o Timoteo Keaweiwi.
Lahaina, Mei 10, 1862. 29-5t
Kau Leo!
KE KAUOHA AKU NEI AU I KA POE A PAU, E HOPU ana i na holoholona hele hewa, ma ka mokupuni o Maui, i kuniia penei q. e hele mai e hai mua ia'u, mamua o ka lawe ana i mau holoholona'la i na Pa Aupuni ; no ka mea, o ko'u hao kuni ia. JAMES LOUZADA. (KIMO LUSEDA.)
Waikap u, Feb. 11, 1862. 12-6m.
Ili Hooluuia.
AIA MA KA HALE KUAI PAPA O Kamuela, e loaa ai na Ili Hooluu, o kela ano, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai i ike i ka makepono.
KIMO PELEKANE.
Ho nolulu, Mei 15, 1862. 25-3m
Elua Dala Makana.
UA NALOWALE MAKE KAKAHIAKA o ka Poakolu, la 18 o Iune, ma ke alanui e pii ana i Nuuanu, he Uhi Maka Eleele. E loaa i ka mea e
loaa ai keia uhi maka, ma ka hoihoi ana mai ia mea ia Kauka Smith, ma Monikahaae, a i oleia ia H. M. Wini. 30-3t
$20 Makana!
E UKUIA KA MAKANA I OLELOIA MALUNA, I KA mea nana e loaa i kekahi Lio a me ka Noho Lio, i aihueia ma kahi o Kauka Lunamakaainana, ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma ka po o ka la 23 o Iune iho nei ; $10 no ka loaa ana o ka Lio a me ka Noho Lio. a he $10 hoi no ka hopu ana i ka mea nana i aihue.
Eia ke ano o ka lio, he lio ulaula uuku, i kuniia ma ka uha hope, me ka hao poepoe anuunuu mawaho a puni, me kekahi mau hao kuni e ae i ike ole ia. Ua hanauia keia lio ma Ewa. O ka noho lio, he noho lio Pelekane ilipuaa, a he ano hou no.
W. C. PA RKE, (Ilamuku Nui.)
Keena Ilamuku, O ahu, Ian. 25, 1862. 31-3t
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU KE NANA MAI lakou, ma keia hoolaha, ke papa aku nei au i na mea a pau, mai kii wale kekahi mea i na mea ulu o luna o kuu Aina Kuleana, Ili Aina,
Ma Kal uaalaea,
Kaupakulu a, ma Hamakualoa, Maui. No ka mea, ua loaa mai ia'u ke kope o ka Palapala Sila Nui, mai ke Kuhina Kalaiaina mai, nolaila, ua kapu loa na kanaka o kahi e mai, aole e hiki ke kii i kekahi mea maluna o ua aina la, a me na holoholona hele hewa maluna o ua aina la. Ina e loaa ia'u kekahi o na mea i oleloia maluna, hookahi dala pakahi ka uku, ina e uku ole mai kekahi, e hiki no ia'u ke hoopii ma ke Kanawai o ka Aina.
Eia hoi kek ahi, o ka poe e noho ana maluna o ua aina la, mai noho iho, mai keia la aku. Me ka mahalo.
MR. PIKO.
Iune 26, 1862. 31-2t*
HANA KAMAA LIO!
$1.50 WALE NO.
Mauka o ka Halewai, ma Alanui Al ii.
E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUKAU au e Hana i na Kamaa, no na lio o ka poe e makemake ana i ko lakou mau wawae e paa i ke
Kamaa Hao!
M E KA EMI O KA UKU.
Hooka hi Dala me ka Hapalua!
No na wawae mua, a i na pau na wawae eha
Ekolu Dala wale no!
Eia kekahi, ua makaukau no hoi oia e hana i na mea a pau e pili ana i kana oihana no ka uku emi loa, oia no na hao kuni, kapilipili kaa, a pela aku. E hele mai e ikemaka no oukou iho.
WM. DUNCAN.
Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862. 25-3m