Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 35, 26 July 1862 — Page 4

Page PDF (1.63 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

NA MEA HOU,
No na Aina e mai.

             Ma ka moku Amerika Storm King. mai Kapalakiko mai, ua loaa mai na mea hou mai ke Kahua kaua mai :
             Ua kaua ma ke alo aku o Rikemona. a he 10,000 ka nui o na koa Aupuni i make a pio hoi o ka Akau ; aka, aole no nae he mea hilinai loaia keia, no ka mea, aole i hiki mai ka hoike Aupuni no ia mea.
             E kuahaua hou ana ka Peresidena, i mau koa hou he 200.000, i hoomakaukauia'i lakou ma Wasinetona ; a i mea hoi e hiki ai ke pani koke aku i ka hakahaka o na koa i ke kaua ma Rikemona.
             Ma ka malama iho nei o Iune, ua puka a lanakila o Gen. Iakesona maluna o na koa aupuni, malalo o Gen. Banks, Shields. a me Fremont. ma ke awaawa o Senadoa; a iloko hoi o kekahi mau minule pokole, ua nui ka haunaele, a me ka pupuahulu makau o na'lii, a me ka poe no a pau ma Wasinetona, no ka mea, ua kokoke loa na Kipi ilaila, a he wahi uuku wale no koe hiki i ka huina o ke alanui Kaamahu, a o ka puhalahio mai no ia ia noho ana i Wasinetona ; aka, aole no paha i manao ke Alii Kipi e hele mai ilaila. Lele liilii ka lehu o ka puahi i ke Kuhina Kaua i ke kauoha i na Kiaaina, e hoouna koko mai i na koa ma ko lakou lima, i mea e pale aku ai i ka enemi. Ua maopopo i na mea a pau ma ia kaua ana, ua oi loa aku ke akamai o ke Alii Koa Kipi o ka Hema, mamua o na'lii o ka Akau, a nolaila wale no kona lanakila ana.
             Ma ka puali koa e ku nei imua o Rikemona, he nui no paha ka pana haalulu ana o na puuwai o na aono a elua, no ka mea, e lilo ana ke kaua ilaila, he kaua nui weliweli, pela ke ano ma ka olelo a ke Alii o ka Hema, Jeff. Devisa, wahi ana aole ia e ae iki ana i ke pio ana o Rikemona, i na paha, e lilo ka aina i moana koko, a ua hai ae no hoi oia i na kanaka a pau o ia Kulanakauhale, e kaua ana no oia ilaila a waiho na iwi, a lanakila paha. A me he mea la no e kuupau loa ana ka poe Kipi i ko lakou ikaika a pau ma keia kaua ana ; ua kauohaia na Generala akamai a pau o ka Hema e hoi aku ilaila. Ua nui no ka mahalo o Gen. Makalelana i ke koa o na Kipi, ma kana mau palapala i ke Kuhina Kaua, a penei kekahi o kanu mau olelo : Iune 13. " Ke nee nei ka Hema o ko'u puali imua, me ke paleikaika ia mai no nae e na Kipi."
            Ua hoololi hou ae nei o Gen. Makalelana i ke ano o kana e hana'i no na mea e pili ana i keia hoouka. No ka mea, ma ka manawa i hala iho nei, ua hooikaika oia i ka apo ana i na wahi ikaika a pau o na Kipi ma ka muliwai Ioka, a hiki loa'ku oia i Kikahomone, he wahi muliwai kokoke no i Rikemona, ma kela kapa mai na Kipi, a ma keia aoao kela, a ua nui no hoi ka hoouka kaua ana a hiki ai oia ilaila. Aka, i keia manawa, ua hoihoi hou oia i kona puali koa ma ka muliwai James i hiki ai ia ia ke kaua aku me ke kokua pu o kona mau moku; me he mea la, ua manao kela i na ma Kikahomone oia e hele ai a hiki iloko o Rikemona e pilikia paha oia; a nolaila, kona haalele ana i na wahi i pio mua ia ia, a hoi hou ma kahi e ae e komo aku ai i Rikemona. Ma keia mau hoouka ana mai nei, wahi a Makalelana ma ka iniha ka emi hope ana o na koa Kipi. I keia manawa, ua lilo na wahi kiekie, na ohuku, a me na wahi puu mamua o ke Kulanakauhale o Rikemona i ka Akau.
             I ka loheia ana mai, ua make na koa Aupuni he 10,000 o ka Akau ma ke kaua imua o Rikemona, ua ala koke mai na Kipi e noho ana ma Balatimoa e hoohaunaele, a ua kaua'ku kaua mai na kanaka o ia wahi, a ua lanakila no ka poe kokua i ke Aupuni; aka. he nui nae ka mainoino, pau hoi kekahi mau hale i ka wawahiia, haunaele na kane me na wahine.
             Ke i mai nei kekahi nupepa o ka Hema, i na no ka e pio o Rikemona, aole no ia he kumu e emi hope ai ka Hema. Me ka i mai no e kaua mai ana lakou i keia wa me na mea kaua, a hiki mai na malama mai Ahulau ; alaila, na ka mai e luku mai na koa o ka Akau, a aole no hoi e loaa ko ka Hema keiki, no ka mea, ua maa, a kamaaina lakou la ma ia mau mea ; na ka manawa no kakou e hai mai i ka oiaio a me ka ole o ia mea.
             Ma ka palapala hoike a Gen. Makalelana, no ka poino i loohia i ka Akau ma ka hoouka kaua ana i Kikahomone, eia no ia: Make, 890; hoehaia, 3,627 ; nalowale, 1,218. Aka, o ka mea i kaulana mai he 10,000. O kekahi papa koa o ka Akau ma la kaua ana. ua pau loa i ka make, eha, a nalowale, aole kekahi mea hookahi i koe iho. he 800 ka nui oia papa.
             Ma kekahi loheia mai he 200,000 ka nui o na koa kipi ma Rikemona i keia manawa, a i ka manao hoi o kekahi poe. aole i hiki i ka 60,000 ka nui o no koa kipi i hiki ke hilinaiia; aohe e hiki ke hoomaopopoia ka mea oiaio, no ka nui wale o na mea i oleloia. A nolaila, eia paha auanei ka ninau. Owai la ka poe alapahi i na nupepa e kamailio mai nei ? A nolaila, ka paakiki ke hai aku me ka hilinai iho i ka oiaio. Ua aneane nae e waiho wale na wahi kipi ma na moku aina komohana, no ka pau loa o na kipi i Rikemona. Aia o Gen. Baraga, a me Gen. Pilo i Vikibuga, me na koa kipi he 30,000, oia kekahi o ka poe koa ia Gen. Biurigada i kona wa e noho ana i Koronita, a e kaua ana paha ma ia wahi i keia mau la iho.
             Ma kekahi halawai ana a na Luna Koa kipi. me na Luna Koa o ka Akau malalo o ka Hae Olelo, ua hooholoia e na'lii o na aoao a elua, aole e hopuia na Kahunalapaau, a iawe pio ia hoi ; aka, e hiki no ia lakou ke hele ma na kahua kaua e kiai, a e lapaau hoi i ka poe koa i ehaia.
             Ma Misouri, ua haalele eono papa koa kipi o Karolina Akau i ka noho koa ana, ua hopu mai lakou i ko lakou Genarala, a ua liia e lakou.
             Ua hopuia la kahi poe kanaka kuonoono e Gen. Makalelana, a ua hoopaaia i ka papu Monoro; no ko lakou hoopaa e hele a mua loa o ka puali koa ona, ke kumu o ka hana ana pela.
             Ma Kaletona Karolina Hema, ke pani nei i Comodoa Dupona ( Dupont ) i ke awa, a ua hai mai oia i ke Kuhina kaua, ua paa kona manao e lilo ana ia ia ia wahi i keia manawa koke iho no; aka, he mea nui no wahi ana. Ina e lilo ia wahi ia ia, alaila, pio pu me ka papu mua i hoomakaia'i keia kaua Kipi, o ia hoi ka papu Sumapeta. He nui wale na Mokumahu Kalepa Kipi, i pio i ka Akau i keia mau la iho nei.
             Ua kohoia he Generala okoa maluna o Gen. Fremont, no ka hu-hewa pinepine o kana mau hana, a no ka lanakila ana hoi o Gen. Iakesona ma ka hoouka kaua i ke awaawa o Senadoa. Me he mea la, e manao ana ke Aupuni, ua hana ka-molamolaia eia na koa Kipi, a oia Ia ko lakou kumu i lanakila'i. Aka, he mea maopopo no wahi a na nupepa o ke akamai maoli no o ka Lunu Koa Kipi ka mea ona i lanakila'i; aole no ke kamolamola o na Luna Koa Aupuni.

            RUSIA—Ua hookohuia ke Duke Constantine i Alii hoomalu (Viceroy) no Polani.

            SEPANIA—Ke hoomakaukau nei ke aupuni o Sepania, e hana he mau mokumahu hao hou ehiku.

            ITALIA—Ua loheia mai ma I talia, ke hoomakaukau nei ka ohana o ka Moi o Roma, e haalele ia wahi.

            FARANI—Ua kamailio nuiia e na nupepa o Parisi, e kohoia'na ka Mea Hanohano Kauna Monotibelo i Alihikaua, no nu koo o Farani ma Roma.

            NO MESIKO—Ua ku ma Nu Ioka kekahi mokumahu mai Ha vana mai, a ua hooiaioia mai ke pio ana o na koa Farani ma Mesiko ; 500 koa i make, a he 700 i pio.   

No Ma dame Ida Feifa,
HE WAHINE KAAPUNI HONUA.

             UA KAULANA KELA WAHINE ma ke ao nei, no na. hele kaapuni ana i na manawa alua a puni ka honua i kona wa luahine, a no kona pai ana i na buke hoike i na mea ana i ike ai, a i loaa'i ia ia ma ia mau hele ana. He wahine uuku wiwi no ia, e hele ana me ke oolea, me he kaikamahine la. He nanu makau ole a paakiki kona, aole kela i imi i kokoolua e hele pu, aole hoi he kauwa kane, aole hoi he kauwa wahine nana e lawelawe a malama i kana ukana, a e makaala nona iwaena o na kanaka hupo, a ma na aina waoakua kahi ana i hele ai.
             Ua hanau o Madame lda Feifa, ma Viena, kekahi kulanakauhale nui o Auseteria. He kalepa waiwai kona makuakane, nana na keiki kane eono, a oia wale no ke kaikamahine. Hoaahu ae la kona makuakane ia ia i na lole kane, a ao aku ia ia i na oihana a me na mea paani e pili ana i na keiki kane. No ia mea, aole ia i launa me na kaikamahine e ae, hoowahawaha oia ia lakou, a makemake nui i na keiki kane, a me na pu, a me na pahikaua, a me na pahu kani, a na keiki kane i lealea ai. Aka, i ka umi o kona mau makahiki make iho la kona makuakane. a hoololi iho ia kona makuahine i kona mau lole kane, a hookomo aku Ia ia ia i na lole wahine. Aka. he mea eha loa ia i kona manao, a no kona hilahila i kona ano hou, loaa ia ia ka mai, a mai make ilaila. Ua hoolaia kona mai ma ka hoi hou ana i na lole kane, lealea loa o Madame Ida Feifa iloko o na lole kane a hala na makahiki hou aku. I ka 13 o kona mau makahiki, ulu ka manao iloko o kona naau, e haalele i na lole kane, a hoi hou i na lole wahine, Aka, ua maa ia i na oihana kane. aole ia i aoia i na oihana wahine.
             Koho kona makuahine i kekahi kane opiopio i Kumuao nana. a no ko Madame Ida Feifa makemake loa ia ia, ulu mai na manao aloha iloko o laua kekahi i kekahi.
            Aka, i ke noi ana o ke kaikamahine i kona makuahine, e ae mai i kona mare ana me ke kane ana i aloha'i, hoole mai kona makuahine, no ka waiwai ole o ke kane. A hala na makahiki ekolu o ko ka makuahine hoole ana, a pau ke aho o kana kaikamahine i kona manao e mare me ke kane ana i aloha'i. Hoohiki iho la ia, aole e mare i kekahi kane opiopio ; aka, ina e kii mai kekahi kane elemakule ia ia i wahine nana, e ae aku no ia e mare me ua elemakule la. Aohe liuliu, a loaa i kona makuahine ke kane makua mea wahine make, a haawi aku oia i kana kaikamahine i wahine nana, aole pilikia ko laua noho ana, no ka lokomaikai o ke kane ; aka, aole ia i aloha i kana kane, noomanawanui kela i kona noho pono, a hanau mai na keiki a laua. Mahope wale mai, make ke kane, a noho kane ole iho la o Madame Ida Feifa, e hanai ana i kana mau keiki.
             A nui na keiki, a pau lakou i ka mare, a noho ma kahi e, ua loaa ia ia ka manawa kupono e hooko ai i kona manao kahiko, e holo ma na aina e. Ia manawa, he 45 kona mau makahiki, ulu mai la ka manao iloko ona, e holo a puni ka honua, a e kaahele i na nina. kahi ana e pae ai. I ka makahiki 1842 kona hele mua ana, a hiki i Ierusalema, a e kaahele ia Pelesetina, a me na aina e pili ana. A hoi mai, holo hou aku ia i Iceland, (Aina Hau.) O ka Buke hoike i na mea ana i ike ai ma ia mau aina, ke kumu i loaa'i ke dala kokua i kona holo ana a puni ka honua.
             Holo hou aku la ia a pae ma Berazila, i Amerika Hema, kaahele ae la ia maloko o ka aina. No kona hele hookahi, ua lele mai kekahi Nika powa maluna ona, a hoeha ia ia, a mai make. Pakele wale kona ola, a ola hou kona mau eha, holo aku ia a puni o Kepa Honi, a komo i ka moana Pakipika. Ku ka moku ma Bolabola, a holo hou aku a Kina, mai Kina aku kona holo hou ana a Inia, a Keilona. A pau kona ike ana ia mau uina, holo hou aku a pae ma Peresia. Hele hou aku ia iwaena o Peresia, a Oromania, a Kudistana, Aremenia, a Tureke, a Terieste. A pae oia ma Terieste, hoi hou aku la ia a hiki i Viena, kahi e noho ana kana mau keiki. He elua na makahiki me ka hapa o kela hele ana, ia wa a pau. aohe ona hoa hele. He 2,800 na mile o kona hele ana ma na aina, a he 35.000 na mile o kona holo ana ma ka moana. He nui ka mahalo a me ke kahaha, o na kanaka a pau i heluhelu i ka Buke hoike i kona hele ana, a me kona ike ana ma ia mau makahiki hele.
             Aka, aole i pau kona manao hele, aole i kena kona makemake e ike i na mea hou. Manao iho la ia e hele maloko o na aina o Aferika. a me Auseteralia kekahi, a ma na Mokupuni maloko o Kina. Holo hou aku la ia a pae ma na Mokupuni o Malae, ma ka hema o Kina, mai laila'ku a pae ma Boroneo, a hookipaia e Raia Brooke, ma Sarawaka. A kaahele iho iloko o Boroneo, iwaena o na hupo aikanaka.
            Ao mai na kamaaina, e makaala ia oe, o kaluaia e lakou, nana iho kela i kona kino luahine wiwi; aka, henehene iho i ka manao e ono paha auanei ia lakou kona io maloo. Aka, i kona ike ana aku ia lakou e paa mai ana i ka ihe ma ko lakou mau lima, makau keia a hoi koke mai la.
             Mai Boroneo aku kona holo ana a hiki i ka Mokupuni o Iava, a kaahele ilaila. Mai Iava aku a Sumatera, komo aku oia iloko o ka aina i na wahi i makaukau ai na kane ke heie, a hoi ola mai. A pau kona kaahele ana ma ia mau aina, holo mai oia ma ka laula o ka Moana Pakifika. a pae ma Kaliponia, a ike i ka aina eli gula. Malaila oia i hele ai ma na kahawai, a ma na kuahiwi, a moe iho maloko o na auolo o na Ilikini. Mai Kalifonia aku kona holo hou ana a hiki i Panama, mailaila aku kona hele ana a hiki i Peru, a me Ekuadora, a hoomaka aku e hele iwaena o Amerika Hema, ma kela aoao ma ka Hikina. Ike aku la ia i na Pele o Kaiopaki, a iwaena o na pilikia, pakele wale kona ola, a hoi hou mai a hiki i Panama.
             Malaila aku ka hoio ana a pae ma Nu Olina, i Amerika Huiia. Holo aku oia ma ka muliwai Misisipi, maluna o kekahi mokumahu, a hiki i Minesota. Haalele oia i ka muliwai, a kaahele ma ka aina a hiki i na moana wai o Amerika Akau, a maluna o na moanawai kona holo ana a pae aku i Kaneda. Kaapuni kela ilaila, a hoi hou mai i Nu Ioka, a kaahele e ike i na kulanakauhale nui o Amerika Huiia. A pau ia holo hou a pae i Beritania, mai Beritania aku kona holo hou ana a i ka Pae Aina o Azore, kahi e noho ana kekahi keiki ana. He eha a keu na makahiki o keia holo hope ana. Kakau hou ia i ka Buke no keia holo hou ana, ma ka inoa, " Ka Buke hoike o kuu holo alua ana, a puni ka honua."
             Aole nae i pau ko Madame Ida Feifa makemake e hele, a paa kona Buke i ke paiia. Hoomakaukau hou ia e holo ma Madegaseka ; aka, o ka moku ole e holo ai ilaila ka hewa. Ee aku ia maluna o kekahi moku e holo ana i Kape Tona, ma Aferika Hema, a hiki ka moku ilaila, a loaa ia ia kekahi kapena mai Mauritiu mai, o Lambereta kona inoa. He kapena i kalepa pinepine ma Madegaseka, e holo hou ana ia ilaila wahi ana. Ee aku la o Madame Ida Feifa maluna o kona moku, a holo aku la i Mauritiu. Malaila ia i kali ai i ka holo ana o ua kapena la i Madega-seka.
             I kekahi mau la mahope mai, ee hou aku la o Madame Ida Feifa, a holo i kela aina, a pae oia ilaila, hele aku ia iloko o o ka aina. kahi e noho ana ka Moi Wahine, ua hookipa pono ia oia e ua Moi Wahine la. No kona ao ana'ku i ua Moi Wahine Ia i kona mau hewa ; nolaila, huhu iho Ia ia, a kipaku mai la ia ia, mai kona Aupuni mai. A hiki hou mai la ia i Mauritiu, loaa iho la ia i ka mai, a pakele wale i ka make ilaila. Hoi hou mai la ia me ka nawaliwali, a hiki i Viena, ma Auseteria, i kona one hanau. Ua paiia no hoi ka Buke no keia holo hope ana. Ma ia hope iho, make iho la o ua o Madame Ida Feifa, ma Viena, i ka la 28 o Okatoba, 1858. Me 61 na makahiki o kona ola ana. Aole paha he wahine e ae ma ka honua nei, e like ana me Madame Ida Feifa.

HANA KAMAA LIO
$1.5O WALE NO.
Mauka o ka Halewai, ma Alanui Alii.

                E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUKAU au e Hana i na Kamaa, no na lio o ka poe e makemake ana i ko lakou mau wawae e paa i ke Kamaa Hao ! ME KA EMI O KA UKU. Hookahi Dala me ka Hapalua ! No na wawae mua, a i na pau na wawae eha Ekolu Dala wale uo! Kia kekahi, na makaukau no hoi oia e hana i na mea a pau pili ana i kana oihana no ka uku emi loa. oia no na hao kuni kapilipili kaa, a pela aku. E hele mai e ikemaka no oukou iho
WM. DUNCAN.
Honolulu. Oahu, Mei 1, 1862. 23-3m

HOONANI HALE.
Makepono.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU.  PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai. ma ka moku George Wasinetona ,  ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOO-NANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILLIAMA. (UILAMA.)
Honolulu, Iulai 2 1862. 32-6m

OLELO HOOLAHA.

                KE PAPA AKU NEI KA MEA NONA KA inoa malalo, ina kanaka a pau i komo ole i ka hoolimalima me a'u, aole e kii i na mea o luna o kuu aina hoolimalima, Oia o WAIAKEA, Hilo, Hawaii, a ua kapa pa ka I-a ma ke kai. E hiki no nae i ka poe e makemake aaa e komo mai i ka hoolimalima, ke hele aku e kama-ilio me kuu hope, eia o D. Keawehano, ma Hilo, a i ole ia me a'u no. O ka poe e kue ana i keia, e hoopii ia lakou ma ke Kanawai.
S. KIPI
Iulai 10, 1862. 33-4t*

MAKEMAKEIA.
ILI BIPI,
ILI KAO,
a me ke KELEAWE kahiko.

                UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co. (Burua ma,) ma ko laua Hale  Kuai kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 33 3m.
C. BREWER & Co.

KAMANO ! KAMANO !!

                1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i kua mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o 33-3m
H. HACKFELD & Co, (Kalema.)

BIPI
MOMONA MAKEPONO.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULA makaukau o H. Conawela, mala ila kahi e kaa ai ka Bipi momona, Puaa  momona, a me ka Hipa momona, a me na mea e ae he nui wale oia ana no ka aku emi ka. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i pau hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii. ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa.
H. CONAWELA.
Honolulu, Mar. 13, 1862. 29-3m

MANUAHI, MANUAHI.

                E IKE OUKOU E NA KANAKA a pau..eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo. Na io bipi momona ka o na bipi kupaluia a pau na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u HALE KUAI BIPI, a he manuahi loa ke kuai ana. Maanei wale no ke keu o na Io Bipi Momona. Waliwali. a Palupalu hoi. O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka ono oia mau mea, E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke KUAI MANUAHI, me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u, i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.
J. W. KAIKAINAHAOLE.
Honolulu. Aperila 25, 1862. 22-tf

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HALE KUAI O LUI (C.H. LEWERS,) ALANUI PAPU. kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha. LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me na opaka e ae. LAAU PA a me na PINE PA, LAAU AHO HALE PILI. PAPA ULAULA, PAPA PAINA. PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA. POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau. LAKA. AMI KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO. PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE. Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, ua ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO. Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai, 33-6m

KA LAKO HALE
Pahu Kupapau !

                AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale ! Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. Na PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA.....$12 Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A ua makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.
HANALE ALENA.12-6m Alanui Papu.

PAPA MANUAHI,

                EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAKA maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa O regona o kela ano keia ano me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa pilina no Amerika a me na Pine pa, Pili. Laau nui, Laau Liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa kalakala. Eia kekahi: Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Iulai 1, 1862. 32-3m.

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $100 (hookahi dala) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $100 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.
P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi.
Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. l9-tf

KAKELA ME KUKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o  Kela ano keia ano. NA MEA AI.  NA BAKEKE.  NA IPU TINI,. NA PA LEPO. NA KAMAA. NA PAHI me na O-O, NA PAPA me na NOHO, NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau e Dr. D. Jayne. Honolulu, Dekemaba, 1861.  PALENA! PALAOA!  A ME KA Aila Kukui Makepono. E IKE NA KANAKA A PAU. UA MAKAUKAU  au ka mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka Palena, Palaoa, a me ka Meaono, maikai loa, ma ko'u Hale Kuai, ma ke kihi o ke Alanui Hotele me ke Alanui Maunakea, mauka iki ae o Lepekahoe. Me ka manuahi. He Aila Kukui maikai loa kekahi ma ko'u Hale Kuai nei, he emi loa ke kumukuai.
O. WILIHEMA.
Honolulu, Ape rila 25, 1862. 22-3m*

Wi makemakeia.

                HE 10.000 PAONA WI I MAKEMAKE ia i keia manawa no, a e ukuia aku no na keneta ekolu no ka paona WI hookahi, me ka iwi no owaho. A he elima keneta no ka paona hookahi ke pau ka iwi i ka maihiia. E lawe mai ia.
F.HORN
Honolulu, Iune 6, l862 28-3m

OLELO HOOLAHA.

                KE KAUOHA AKU NEI AU I NA MEA a pau, nana i AIE mai ia'u, e hookaa aku i ko'u hope,oia no o C. S. Bartow (Bako.)
E. P. BONA.
Lahaina, Mei 10, 1862. 26-3m

J. P. HUGHES.

                MEA HANA NOHO LIO! AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me ua Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho Paniolo nu hou . NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAWAHA, a me na mea e peno ai ka lio NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI. NA HUIPA. NA HAO KEEHl. NA PALAKI LIO NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaahele, a e kuai ana no ia mau mea. No ke kumukuai makepono loa!  Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu  O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia wai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi.  Ua hana hoa ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Aperila 1, 1862. 19-1y

Olelo Hoolaha
I ka Lahui Hawaii.
PAPA, LAAU HALE, Pili Hale!
A me na lako e ne a pau, no
 ke kukulu ana i na hale.

                UA MAKA UKAU AU E KUAI AKU IA OUKOU i na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai. NA : PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE,AAHO, KEPA,PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA. Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.
KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m.

NUHOU, NUHOU

                O WAU O A.CLEGHORN (AKE.) UA KOMO no au iloko o kekahi HALE KUAI HOU, ka Hale Kuai o Halewai mamua , mauka ae o ka Halemahoe, a kokoke hoi i ka Baneko o Bihopu ma. Eia no ke waiho nei na mea a pau a ka naau e anoi ai, kupono loa no na kane, na wahine a me na keiki. O kela mau lole he lole NU HOU WALE NO. A HE Makepono loa ke Kumukuai, E haele nui mai oukou e makaikai, no ka mea, aole he uku ke nana wale aku i na mea nani ma kela Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, i pau ko oukou kanalua, aole no he Hale Kuai e au ma Honolulu nei i hoolako ponoia i na Lole maikai loa a makepono loa hoi e like me ko'u. A nolaila, o na kanaka a pau mai Hawaii a Niihau. ala a holo mai oukou i Honolulu nei, e naue mua mai a kuu HALE KUAI e nana a e kuai, aole e hele ma ko hai wahi ma mua, o ka hele mai imua o'u. EIA KEKAHI: Auhea oukou e na holokahiki, ke waiho la kuu Hale Kuai ma kahi kokoke loa i ka uapo, a ua hiki ia'u ke hoolako ia oukou i na mea a pau e pono ai no ka uku emi loa. 25-3m

LOLI, LOLI,
LALA MANO.
A ME KA
Pepeiao Laau.

                UA MAKEMAKE HOU KA MEA nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i na LOLI. Eia ke ano o na Loli e kuai ia ai, o ka Loli kae  a me ka Loli koko, eha keneta ka uku no ka  paona hookahi, a o ka Loli kohola, he 12½  keneta no ka paona hookahi.  Eia ka hoakaka ana no ka hana ana i ka Loli, e mahele e mamua a pau, alaila, lawe i ka lepo a pau, alaila, holoi a maikai, paila a moa loa, kaulai a maloo loa me ka pilau ole. Alaila, makemake ia ka mahele ana o ka Loli kohola, e mahele ia kekahi puka mawaena.  Eia kekahi:- Ke makemake nei na mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka Lala Mano a me ka Pepeio Laau, Me ka uku aku i ke kumukuai make pono, penei: No ka paona hookahi o ka Lala Mano, he 15 keneta. No ka Pepeiao Laau, 7½ keneta no ka paona hookahi. O ka poe e loaa'na na mea i haiia maluna, e pono e hele mai ma ko makou hale kuai, ma ke Alanui Alii, e pili ana ma ka aoao komohana o ko Daimana ma Hale Kuai.31-3m
UTAI A ME AHEE.

E Makaala ! E Makaala !!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na ano a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena. A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.  
C. BREWER & CO., (Burua ma )
Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862. 25-3m