Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 35, 26 July 1862 — AHAOLELO HAWAII. Hale o ka Poeikohoia. [ARTICLE]

AHAOLELO HAWAII.

Hale o ka Poeikohoia.

La 66.—Iulai 17. Heluheluia ka moolelo a aponoia. Pule a pau. Hoike mai o Halasi, o ke Komite Wae no ka Bila Kanawai e kokua ana i ka poe mahiai, a me na Hana Lima. Heluhelu puia me ka Bila Kanawai, o Halasi ma ka olelo haole, o Hikikoke ma ka olelo Hawaii. Manao o Kapena Loke, e hoopanee loaia ka noonoo ana i ka Bila Kanawai, kokua o Kaakua. Ma ke noi a Hikikoke, ua heluhelu aluaia ma ke poo. Heluhelu muaia ka Bila e Hikikoke. Ma kenoi a Hikikoke, ua heluhelu aluaia ma ke poo, Ma ke noi a Moku, ua haawiia i ke Komite o ka Hale i ka la apopo, a ua aponoia. Ma ke noi a Kamalo, ua heluhelu puia me ka Bila mua, a aponoia. Kue o Kapena Loke. Heluhelu mai o Moku, he Bila Kanawai no na wahine haalele kane, a pela no hoi na kane, e hoopaiia he 550.00, a e hoohanaia i ka hana oolea i hookahi makahiki. Kue o Kaakua, e hoomoe ma ka papa, hooleia. Ma ke noi a Kamalo, ua kapaeia na rula, a ua heluhelu aluaia ma ke poo, a aponoia. Ma ke noi a Kamalo, ua haawiia i ke Komite o ka Hale i ka la apopo. Ma ke noi a Hikikoke, e hoomoe ma ka papa. Kue 6 Moku, a me Kaapa, hoopaapaa hou o Hikikoke, kokua o Kipi, e hoomoe ma ka papa. Ma ke noi a Wilimana, e hoopanee loaia. Kue hou o Kamalo ia Wilimana, hooholoia e na Lunamakaainana e hoomoe ina ka papa. Koe wale no ka poe makemake e lawe a e noonoo. Olel® Hooholo. He Olelo Hooholo ka Kapena Loke, e noonoo i na hoololi o ke Kumukanawai, ua hooleia e Kaakua ua Olelo Hooholo la. Kamailio mai o Halasi, e hai i ka la e noonoo ai no ka Olelo Hooholo a ke Komile. Na na mea e pili ana i ka hooilina Moi a i Kahu paha. Noi mai o Kapena Loke, no ka Olelo Hooholo, Pela no o Halasi. Lawe o Kapena Loke i kana Olelo Hooholo. Ma ke noi a Kimo Pelekane, he Luna Hoomaiu o ke Komite hui no na Biia Kanawai i kakau Poepoeia, a ua aponoia. Eha Kanawai i hoohoio loaia a kakau inoaia e ka Moi, a e hoolahaia e ke Kuhina Kalaiaina. Heluhelu mai o Wepa, he palapala no k& Hale o nalii mai, e pili ana i na Puuku kula, ua hooholoia. He Kanawai e kau ana i ke dute 1 keneta no ka paona o na mea ulu mai na aina e mai, ua hoole ia. Hooholoia ke Kanawai Mokumahu. —Hooholoia ke Kanawai no na Hipa. Ma ke noi a K»pi, hapaiia na hana i hoo-

paneeia. Ma ke noi a Nuuanu, lilo ka Ha- : le i Komite. Komite ka Hale. Noho o Nuuanu ma ka noho Luna Hoomalu. Heiuheluia na palapala aka Luna Hoomalu o ke Komite Waiwai, a me ke Kuhina Waiwai. Ua nui ka hoopaapaa ana o na Luna. Noi mai o Kipi. e hoole i keia Haawina no C. G. Hapakini 5776.94, no ka nui loa o na dala i hooliloia ia ia, no kona hoi ana i Beritania. Manao o Manini, e heie mai ke Kuhina Waiwai, a me kekahi mahele olelo kupono, e hoopoao|>ono i kana hoike, no ka mea, ua huikau. Maßao o Kaapa, e hele na Komite e nana ina Buke. Hoole o Moku, kokua o Kipi e hoole i keia Haa\yina no C. G. Hapakini. Noi mai o Wilimana, aole make hoole. Wehewehe mai o Kauhane ika pono a me ka ole o keia Haawina; aka, e Kauohaia ke Komite e kii i ka olelo ae like, a e nana i ike leaia ka pono a me ka ole. Ma ke noi a Barenaba, hoopauia ke Komite. L T a nui ka hoopaapaa ana ona Luna. Olelo mai o Barenaba, ua pono ka lilo ana o keia dala ia C. G. Hapakini, malalo o ka olelo ae like. Kokua o Kahalewai, ame Kamalo. Kue o Wilimana ma. Noi mai o Halasi, kupono e hoopauia i keia manawa, o ka mea imua o ka Hale, o ke kupono ame ka ole, o keia hana ake Kuhina Waiwai. Ua nui loa ka hoopaapaa ona Luna. Ku mai o Kahananui a olelo mai, ua hewa keia hana a ke Kuhina Watwai, ika hooliloana ike dala. No ka inea, aole ia i hoike mai i keia Hale. Kamailio hou mai ka Luna Hoomalu o ke Koinite Waiwai, ua ninauia aole maopopo. j Heluhelu mai o Hikikoke, he Olelo Hoo-i holo, Kueo Wilimana, Kamailio mai o Kaauwai, e hana na Komite malalo iho o na Haawina i kupono ma ia hana; aka, i kuu inanao, ua maikai ka hana a na Komi(e. Hapai o Kipi i ka Olelo Hooholo a Hikikoke e noonoo hou na Komite Waiwai, a hiki mai imua oka Hale. He Olelo Hooholo na Halasi e pili ana no na wehewehe a ke Kuhina Waiwui, no kona hoike e waiho mai imua oka Hale. Noi mai o Kaakua, e| waihoia ma ka papa. Noi mai o Balawina e hoololi i ka Olelo Hooholo, e hele mai ke Kuhina Waiwai, e hoike mai imua o ka Hale i kona mau hoike. Noi mai o Kahalewai, e haawi houia i na Komite e noonoo. Kue o Manini, aole au i ike i na rula o keia Hale e kauoha ana e hana hou na Komite, Kamailio loihi o Kaauwai no na mea e pili ana i keia haawi ana. Ua nui ka hoopaapaa ana ona Luna. Heluhelu mai o Balawina, he Olelo Hooholo, hooleia e Wepa, me he mea la e hoahewa ana i na Komite Waiwai. Hooponopono hou o Balawma i kana Olelo Hooholo, hoohoio loaia. Ma ke noi a Wilimana, hoopauia ke Komiteana, a aponoia na hana. Ma ke noi a Kahalewai, hoopaneeia ka hana. i La 67.—Lulai 18. Heluheluia ka moolelo a aponoia. Pule a pau. | Na Olelo Hooholo. | Heluhelu mai o Kapena Loke, he Olelo; Hooholo. E kohoia i mau Komite oka Lu-i na Hoomalu kahi hoa oia mau Komite, e' hoomakaukau i mau ninau, a aponoia e ko ka Hale, mamua o ka hiki ana mai o ke Ku-' hina Waiwai. Ua hooholo loa ia. Heluhelu mai o Kahalewai, he Olelo Hooholo, e Kauohaia ka Unuhiolelo e hele mai e mahele i na olelo a pau a ke Kuhina Wai-1 wa». Noi mai o Kapena Loke, e lawe hou ! ka Luna u Koolauloa i kana Olelo Hooholo.; Heluhelu hou mai o Kapeoa Loke, he Olelo Hooholo, e hele mai ke Kuhina Waiwai, i ka Poakahi, a la e ae paha, e wehewehe mai i kaoa hoike M. H. Hapai houia ka Olelo Hooholo a ka Luna 0 Koolauloa. Kue o Moku ika Olelo Hooholo, apono o Kaakua i ka Olele Hoohoio, a peia no o Kipi, ame Halasi, Kanaiua o Kaauwai i keia Olelo Hooholo, Kokua o Kamaio ika Olelo Hooholo. Lawe o Kaauwai 1 kana olelo, a aponaia ka Olelo Hoohoio. i Kohoia na Komite, o Wilimana, Kapeoa Loke, Wepa, Kaauwai, a me Moku. Hooioliia o Wilimana, a me Wepa, ka Luna Hoomaiu. Ma ke noi a Kamaio, ua Komite ka Hale.

Ko>ISTE ka Hale. Noho o Kamalo i Lnna Hoomalu. Noi mai o Kaakua, e heiuhelu i ka Biia Kann-w-ai no na leta. Xoi mai o Earenaba, e hoopanee loa, aua hooioin. Ma ke uoi a Kahalewai, e hoopauia ke Komile. Hapai hou ia na hana i hoopaneeia. Ma ke noi a Kahalewai, e Komite ka Hale. Noho o Pomaikai i Luna Hoommlu. Heluheiuia ka Hila Kanawai 110 ka mahiai. Ma ke noi a Kaakua, e heluhelu pu me ka Biia niua, la>e o Kapena Loke. Hoopaa nui na Luna. Ma ke noi a Kaakua, e heluhelu pakahiia na Pauku. Mn ke noi a Kaakua' e u*aiho i ka Biia ma ka papa, ua hooleia. Ma ke noi a Kahananui, e hoopanee loa i ka noonoo ana ia Bila. Ma ke noi a Knhananui, e hoopau i ke Komite. Heluhelu mai ka Luna Hooma* lu he palapala no ka Hale Alii mai, a heluhelu pu ia mc ka Bila Kanawai, no ke kukulu i Haie no na pupule, a me ke Kanawui no ka launahewa, a ine ke Kanawai no ka hookaawale i na Haie Kula o na keikikane, a me na kaikamahine, ua hooholoia eka Hale Alii, a ua apono ka Hale o ka Poeiko-» hoia a koe nae na mea no ka pupule, apopo noonoo hou. Ma ke noi a Kaakua, e hoopanee ka hana apopo hom 10. La 6S.—lulai 19. Haiawai ka Hale e like me keano mau. Hoike Komite Mau. Hoike mai o Wiiimana, no ke Kanawai e auhau ana i ka poe a pau e hoopukapuka ana i na laau lapaau. Ua waihoia ka Biia mua ma ka papa, a o ka Bila a ke Komite Wae i hoomakaukau ai ka mea e noonooia'i. Hoike Komhe Wae. Hoike mai o Wepa, o ke Komite i kohoia e noonoo i mau ninau e hoopuka aku ai i ke Kuhina Waiwui i kona wa e hiki mai ai imua o keia Hale, e hai mai ana ewalu ninau i hoomakaukauia, me ka ninau hou no nae ke loaa ke kumu ma na olelo pane mai a ke Kuhina Waiwai. Ua aponoia ka hoike a ke Komite. Ua kohoia o Maiasi i Luna Hoomalu no ke Komitc Wae, ma kahi o Wepa. Olelo Hooiiolo. Heluhelu mua mai o Wilimana, i ka Bila Kanawai e pili ana i ka poe kuai i na iaau lapaau. Ma ke noi a Kaakua, ua haawiia i ke K«mite oka Hale i keia la. Noi mai o Wilimana, e hapai houia ka noonoo ana o ka Bila e ae ana e aie ke Aupuni, a ua aeia. Hapaiia na hana i hoopaneeia. koSIJTE KA HaLE. Noho o Kahananui i Luna Hoomalu. Noonooia na hoololi a na'lii iloko oka Bila a Kimo Pelekane e malama'i i na Pupule. Manao o Halasi, Kaakua, Kapena Loke, a me kekahi poe eae e kupono no keia Hale no ka waiho ana i ka huaolelo i Honolulu i hoolohia e na'lii. Kue o Kamalo, aua nui ka hoopaapaa ana. Noi mai o Kimo Peiekane, e kupaa keia Hale me ka ae ole aku i ka hooioli a na'lii ma ka Pauku 1. Ua hooieia. Ma ke noi a Halasi, ua hooleia ka hoololi a na'lii. Hoopauia ke Koraite ana, a aponoia na hana. Lilo ka Hale i Komite no ka Bila Kanawai a Wilimana, e pili ana i ka hoouku aku i na Kauka Lapaau, e kuai ana i na iaau lapeau, he $40.00 ka o na poe Kauka roa Honolulu, Lahaina, a me Hi2o, a ma na wihi eae he 810.00. Noho o Kauhane i Luna Hoomalu. Heluhelu Paukuia ka Bila f ua hooholo loaia ka Bila. Hoopauia ke Komite ana, a aponoia na haoa. ma ke noi a Kahalewai, ua haawiia e kakau Poepoeia. Lilo ka Hale i Komite no ka Bila Kanawai, eae ana i ke Kuhina Waiwai e aie aku i 8100,000.00. Mr. Alapai ka Luna Hoomaiu. Heluheluia ka Bila, a hoopaapaa na Luna. Manao o Barenaba e hoopaneeia ka noonoo ana o keia aia pau ka pohihihi o ka hoike a ke Kuhina Waiwai; alaihi, hapai hou ka noonoo ana. No ka mea, maiia paha ua hewa ka heiu i haiia mai no ka aie o ke Aupuni, he kumu pono e manao ai pela, no ka mea, ua hewa kekahi o kana hoike, malia paha pela no hoi ka hewa o kana hai ana mai ika aie oke Aupuni. Manao o Wiiimana, he pono ke hooholo i ka Bila. Wehewehe mai o Kaauwai i kona manao; aka, no kooa kue anaia mai e Kanuka, no ke koe i na nila, ua hooki koke no ia i kana kamailo ana. Ma ke noi a Kipi, ua

hoopaoia ke Komite ana. Noi mai 0 Wiiiinana. e li!o hou ka Hale i Komite 110 ia Bila no. Noi o Kipi. e hoopineeia ka hanaj ua hooholoia ka hoopanee. La 69.—Iulai 21. Heluheluia ka moo!e»o a aponoia. Pule a pau. Hoike Komitf. Wae. Hoik«» mai o Wepa no kekahi Komite Wn« i kohoia, e hai mai ana ke Kuhina aiwai; he hiki ole ia ia ke hele mai 1 keia i i e pnne no na niele a ka Poeikohoia, e pili ann i na hemahema oka hoike—he aneane Palemo paha ? Hoike mai o Wilimana, no kekahi mau mea nna i ikē ai iloko o ka Nupepa Polwie sian uo ka hoohalike ana i ka poe Lunamakaainnna me he poe la he Luna no na Ilio, a me na Lio. Weheweho mai o Kimo Pelekane i ke ano oka mea i oleloia. Aua hoopauia ka hoop'iapna no ia mea, ua hapaiia na hana i hoopaneeia. H'.'iuhelu akoiuia ka Bila a Wilimana, e pili ana i ka hoouku aku i ka poe e kuai ana 1 na 1 aau lapaau. A ua hooholo loaia ia Bila. Komite ka Hale. Mr. Kamalo ka Luna Hoomalu. Lilo ka Hale i ka noonoo ana i ke koena o ka Bi!a Alunui. Ua hoopaapoa nui no na Luna. Ma k'» noi a Wepa, ua hapai houia ka noonoo a :ii i ka Puuku S, a me 9. Ua hoomoela ka Pauku S, 9, 10, 11, 12, 13, 14, a me 15 ma ka papa, a ua hooliloia ka Pauku 15 i Puuku S. Aua hooholoia ka Bila. Hoo-| pauia ku K )mi.e ana, a nponoia na hana. ! Noi rnai o Kaakua Polu e Komite ka Ha-I no ku Hila e ue ana e aie aku ke Kuhina j Waiwai i §100,000.00. Kue o Barenaba,| me ke noi e hoopanee lonia ka noonoo ana i keia Bila, a pau ka ninau nna i ke Kuhina VVaivcai. Kapaeia na ru'a, a heluhelu mai 0 Wepa, he palnpala hoopii na ka poe Kinai Ahi 0 Honolulu, e noi mai nna : E hnpai keīu, Hale i ka noonoo ana no ko lnkou inau auhau. Ma ke noi a Wipa, ua haawiia ike Komite Wae. Kohoia o Kimo Pelekane, Wilimann, Moku, a me Kahalewai. Na Olp.lo Heouoi.o. lloopuka mai o Knakua Polu, he Olelo Hooholo, e kauoha ka Luna Hoomalu e hele e ninau i ka Luna Hooj onopono 0 ka Polun<sia, no ka olelo una ma kana pepa he poe Lunninakauinnna 110 na l.io, a me na Lio. Ma ke noi a Barenaba, ua waihoia ma ka j papa. ! Heluhelu mua mni o Wilimana, he Bila Kanawai e hoololi ana i ka Pauku 130, a me 1110 ko Kanawai Kivila. Ma ke noi a Kuakua Polu, ua hnawiia i ke Komite o ka j llale i ka la npopo. | Noi mai o Kaauwai, e hapai houia ka noonoo ana o k.i palapala noi a Ira Riehardson no kona mau dala i uku ai no ke Alahaka ma Puunui. Kue o Wilimana, Kaakua, Nuuanu, ame Kanuka. Kokua o Barenaba ia Kaauwai. Ma ke noi a Kanuka, ua hoopaneeia ka huna. LA 70.—Il'lai 22. Heluheluia ka moolelo a nponoia. Pule a pau. Lilo ka Hule i Komite 110 ka Bila e hoololi ana i ka Pauku 130, a me ka Pauku 131 j OKe Kanawai Kivila. Ma ke noi a Kaakua ua hoomoein kn Bila ma ka pnpa. Hoopauia k\» Ko vite a|>onoin na hnnn, a hopaneeia j hoi ka halnwni. j LA 71.—Iulai 23. j Heluheluia ka moolelo a apqnoia. Pule| a jxui, lieluhelu mni kn Luna Hoomalu, he pala-j pala na ke Kuhina Waiwai, e heakaka mai| ana no ke kohoia nnn'ku, e hele kino mai ij ka Hale 0 ka Poeikohoin. Noi mai o Moku,e kuuohaia no ke Kuhina Waiwai, e hele kmo mai. Kokuaia e Manini, Knakua, a me Nuuanu. Hoopuka mni o Kipi, he Olelo Hooholo, e kauoha nna i ke Kuhina Waiwai, e hele kino mai e pane no na ninau i hoomakaukauia e niele nku ia in. Manao o Halasi, aole pono e kauoha'ku, e kali no i manawn, 1 elua la jvaha ; alaila, kauoha'ku ia ia e hele mai. Kue o Knakua, ame Bala\vina. Heluhelu hou mai ka Luna lioomalu, he {xtlapala no ka Hale o na'lii mai, e hai mai ana. ua hooholoia e ia Hale ke Kanawai e kauohu nna e kukulu i Hale e malama ai i na pupule, a me ke Kanawai hoi e hoololi ana i ka Pauku 235 o ke Kanawai Kirila, ua hoololiin. Mn ke noi a Kipi, ua hooholoia me ka hoololi a nalii. Heluhelu akolui.i a hooholuia kn Bila Kanawai no ke Alanui. Hoopnneeia ka hana. LA 72—Iulai 24. HeluheUm ka moolelo a aponoia. Pule a pau. Hiki mai ka Bila Haawina imua o ka Halo, mai ka Hale 0 na'lii mai, ua heluheluia mai mua a hope, a ua nui no na inea i hoololiia e na'li», ua haawiia i ke Komite Wai» wnii, na lakou e hooponopono a hoike mai imua o ka Hale, i ka vra e makaokau ai. Hoopaneeia ka hana.

Hoolaa Luakim.—Ua hool&aia ma Hilo, Hawaii, kekaUi L\nkini Katolika hou m > ia wahi, na nui no ka poe i hele mai ma ia hoo> laa ana, oia hoi ka la 9 o keia milama. He 100 paha ka nui ka poe i bapetisoia ma ia la. Ua oluolu maikni no ka hana aua