Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 36, 2 August 1862 — Page 1

Page PDF (1.52 MB)

KA NUPEPA KUOKOA
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

BUKE 1. HONOLULU, AUGATE 2, 1862. HELU 36.

He kanikau no Lahainaluna.

E ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii:— Aloha oe —
           
Me ka Ulumahiehie o ka manao, a me na Kuluwaimaka e haule ana ; i ka nana ana aku i na paia o ko makou makua ( Alemanaka) i pau i ke ahi, ke kakau nei i keia kanikau nona, me ke aloha nui no. Eia no malalo iho. i ike ia mai e na hoa Lahaina-luna, a hu ae ko lakou aloha i ko lakou Alemanaka.
1. Kanikau la he aloha,
Nou e Lahainaluna,
Ua hala e aku ia,

Ka wehena mai o ke ao.

2. Au iho nei makou,
Aole ia i loaa,

Ua lilo i ka enemi,
Hoopau ana i ka nani.


3. Aole no e pau,
Ka nani o ke kula,
E hoala houia ana,
A oi aku e ka nani.


4. E alohaia no oe,
E ke kini o makou,
Ua hala e aku nei,
Ko Hawaii pua rose.


5. Auhea la oukou.
Na makua a pau,
I na o ka pilikia,
Mai ike ole oukou.


6. Auhea la oukou,
Na Ekalesia,

Mai Hawaii o Keawe,
A Kauai o Mano.


7. Kokua mai oukou,
Keia pilikia nui,

I hui hou Hawaii,
Me na Aupuni e.


8. Eia moku la,
Iloko o ka pilikia,
Mahunehune e ke ola,
Mai loko mai o ke ahi.


9. Ua pau aku na Buke,
Na mea Helu a pau,
Hookahi mea minamina,

O ka Baibala Hemolele.

10. Na mea a ke akamai,
Ua lawe aku e ke ahi,
Ka Uwila pu kekahi,
E anuu ai ka manao.


11. He aloha no makou,
I ka leo la o ka Bele,
I ke kani hoolai mai,
I ka pili la o ke ao.


12. Ua pau kona kani ana,
Na ahiahi a,pau,

Me na kakahiaka,
Na Sabati hoomana.


13. O ka Bele ka mea aloha,
Ka uwe honehone mai,
Iloko o ka enaena,

O ka lapalapa o ke ahi.

14. O ka hope loa no ia,
O kona kani ana mai,
Motio aku nei ia,

I ke ala hoi ole mai,

15. Ke noho nei makou,
Me ka-u me ka minamina,
Aole makou wale,
Na kumu pu kekahi.


16. Aloha no hoi oe,
Ka makua o makou,
I ao ai i ka ike,
Malamalama Hawaii.


17. Kui aku no kou lono,
Na Aupuni a pau,

A hiki Fatuiwa,
Na aina Pegana.


18. Mahaloia ke Akua,
Iehova Sabaota.

Ka waiho ana mai hoi,
I ko makou ola.

No oukou ke aloha,
E na kaikuaana,

Mai ke komo akahi ana,
A hiki ia makou.


20. Me oukou ke aloha,
E na kumu a mikou,
I noho pu iho ai,

I ka wela oia kula.

21. He aloha o Kaukaweli,
O ka malu o ke kukui,
I ka uluwehiwehi mai,
Auwe! Aloha ino !!
Auwe! Auwe makou!!

JOHN. A PUNIWAI. & JOHN W. NAOLUOLU.
Lahainaluna. Maui. Iulai 24.1862.

Ke Aupuni.

He Aupuni ikaika,
Pehea e pono ai ?
Ke nana ole ia mai,
Mai luna mai.


Ka honua nei a pau,
" Kauoha" e malama,
I ka mea maikai,
I kauohaia mai ai.


O oe wale no,
Ka mea o nana mai,
Ia oe makou a pau,
E hilinai aku ai.
WELL.

(Unuhiia no ke Kuokoa.) HE KAAO
NO KA POE ILIHUNE E NOHO ANA MA NU IOKA.
Helu 11.

            A PAU KE KAHIKO ANA O LAKOU nei. puka aku la lakou nei mawaho o ka lanai o ka Hale Alii. olelo aku la o Eiki Peki imua o Kini Gula, " E hele au e imi i ko kaikamahine, i nana ae oe ia'u a po keia la, a i a ole mai ke ahi, a e manao iho oe ua make au ; aka hoi, i nana ae oe a po keia la, a i a mai ke ahi, ua loaa  ko kaikamahine." Ua maikai ia i ka manao o ke Alii. a hoomakaukau iho la lakou nei e ai, a pau ka ai ana a lakou nei, olelo aku keia i ke aikane, e komo iloko o ka hale. a komo laua nei iloko, a paniia ka puka, olelo aku keia i ke aikane, " Eia kuu hoailona la, a e malama pono oe, i nana oe i ka Eiki Peki, me ka Eiki Daimana, a ina oe e ike ua hui laua i kahi hookahi, ua make au ; aka hoi, ina e ike oe e mau ana no ke kau o ka Eiki Peki ma kona wahi, a e manao iho oe, aole au i make." A pau keia olelo ana i ke aikane, hele aku la keia a aloha aku imua o lakou a pau, aloha mai la no hoi lakou, ia manawa koke no, anai ae la keia i ke Komo o ia nei. ku ana ka Lio-lele. o ko ia nei ae aku la no ia, a lele aku la, uwa ka pihe o ke kulanakauhale. O ko ia nei lele no ia a pili i ka lani, mai ka lani iho ko ia nei hoi ana iho, ike keia i ke Aupuni o ka Pilikua, o ko ia nei hoi iho la no ia a hiki i ke Aupuni o ka Pilikua, ku iho la keia ma kekahi aoao. a hoi ae la no ka Lio-lele o ia nei a ke Komo. ike aku la no keia i ka Hale o ka Pilikua. ma kekahi aoao o ke Aupuni.
           
 Ia manawa koke no, hookomo keia i ke Kamaaholo o ia nei ma na wawae ona, a o ko ia nei holo aku la no ia a kokoke. wehe keia na Kamaaholo o ia nei, hele wawae aku keia a kokoke loa. ike mai la ua kaikamahine Lauoho Gula nei. peahi mai la. e hoi o make i ka Pilikua ; no ka mea, ua hiamoe ua Pilikua nei, a o kona poo, aia no iluna o ka uha o ua kaikamahine nei, a e moe palahalaha ana ua Pilikua nei, a e manea ana nae ua kaikamahine nei i ke poo o ua Pilikua nei, pale hou mai ka lima o ua kaimahine nei, e holo aku o make, hele aku la keia me ka manao kanalua ole. a me ka makau ole a kokoke loa, pale hou mai no ka lima o ua kaikamahine nei, e hoi o make oe.
           
Ia manawa no, ala mai la ua pilikua nei, a ike aku la ia Eiki Peki. a olelo aku la ua Pilikua nei. " O keia la pololi no auanei o'u a maona aku ia oe." Pane aku o Eiki Peki me ka wiwo ole, " Heaha la hoi auanei ka hewa. aia no hoi paha i ka hana ana, he alo no, he alo, ilaila ikea ua mea ikaika." Pane hou aku la no ka Pilikua, " A nui ko ikaika i keia manawa, pakele oe." Olelo aku la o Eiki Peki. " No kuu ikaika no hoi paha ke kumu o ka hiki ana ianei." Ia ma-nawa, nui loa ka huhu o ua Pilikua nei, a o ka hoomakaukau no ia o laua e kaua, olelo hou aku la no o Eiki Peki. " I hoounaia mai nei hoi paha au e kii mai ia ia nei, a ina e loaa, lilo na Aupuni ehiku o ia nei ia'u. a o ka walu keia, ke make oe ia'u." Kii aku la ua Pilikua nei i kana pahikaua, neenee aku la o Eiki Peki a kokoke ku iho la, ku mai la no hoi ua Pilikua nei, i hahau mai ka hana alo ae ana keia ; hala, hahau keia i ka pahi i ua Pilikua nei, i loa no a ku ka pahi ma ka aoao, o ka make koke iho la no ia o ua Pilikua nei.
           
Ike mai la ua kaikamahine Lauoho Gula nei. ua make ka Pilikua. ku ae la keia a he-le aku la e halawai me Eiki Peki. aloha mai la ua kaikamahine nei. aloha aku la no hoi keia. olelo mua la ua kaikamahine nei, " E aho e hoi kaua i ka hale." Pane mai la o Eiki Peki, " Alia kaua e hoi i ka hale, e pii kaua iluna o kela puu, e puhi i ke ahi : no ka mea, ua kauoha aku au i ko makuakane, i nana mai ia a i a ke ahi, ua loaa oe ia'u, pau ae la ko lakou pilikia a me ke kauma-ha nou." Aohe manao o ua kaikamahine nei no ia mau olelo, koi no keia e hoi laua i ka hale, olelo hou aku la o Eiki Peki imua  o ua kaikamahine nei " E lilo mai ana oe i wahine na'u ma keia hope aku ; no ka mea ua hoohiki ko makuakane i wahine oe na'u, a o na Aupuni ehiku, lilo no'u." A ma ia mau olelo a Eiki Peki, ae mai la ua kaika-mahine nei, pii pu aku la laua nei iluna o ka puu e puhi i ke ahi, i ike mai na makua o kaua, me na'lii Aupuni a pau loa. Ua mai-kai keia i ka manao o Eiki Peki, o ko laua nei pii pu aku la no ia iluna o ka puu, puhi aku la laua nei i ke ahi a a, ike mai la na makua, ua loaa ke kaikamahine, nui loa ka olioli o na makua, a me na'lii a pau o ke Aupuni, no ka loaa ana o ke kaikamahine Lauoho Gula. O ka hana a laua nei, o ka hoohui i na mnnao aloha pumehana kekahi i kekahi, hoi aku la laua nei a hiki i ka hale. noho iho la laua nei a liuliu iki, olelo aku o Eiki Peki, " E hoi kaua i ko Aupuni, i ike aku i na makua, a i ko Aupuni." Olelo mai ua kaikamahine Lauoho Gula nei, " E noho no kaua ianei ; no ka mea, ina paha kaua e hoi i kuu mau Aupuni. e lilo paha auanei oe i na kaikamahine maikai o kuu mau Aupu-ni; no ka mea, he nui na kaikamahine mai kai e noho ana ilaila. ina paha kaua e hiki ilaila, lilo aku oe me lakou, haalele oe ia'u." Pela ka manao kanalua o ua kaikamahine Lauoho Gula nei.
           
Ma ia hope iho. olelo hou aku la Eiki Peki, " Aole paha e hiki ia'u ke lilo wale aku no i kela mea keia mea ; no ka mea. aole au i hele mai e imi wahine. i hele mai au i ka imi Aupuni, a i ko'u hiki ana i kou Au- puni, lohe au i ka mea hou, oia hoi kou na- lowale ana, a i hoounaia mai nei hoi au e  huli ia oe, a o ko kino a me ko Aupuni, oia no hoi ka uku." Noho iho la laua nei a liuliu. olelo aku la o Eiki Paki. " E ai hoi ha kaua." Pane mai la ua kaikamahine Lauoho Gula nei, " He wahi ai no ka'u he palaoa." Olelo hou aku o Eiki Peki, "Eia ka kaua wahi ai la o ka Laumaona, hoopa ae no i ke alelo maona no, pela hoi ke make-wai, hoopa ae no i ka puu kena no ka make wai." Ia lohe ana o ua kaimahine Lauoho Gula nei i keia mau olelo, nui loa kona oli-oli, a hoomakaukau laua nei e ai, hoopa ae la o Eiki Peki i kona alelo maona, a haawi aku la i ua kaikamahine Lauoho Gula nei. hoopa ae la no hoi i kona alelo, maona no. makewai keia. hoopa ae la no keia i ka puu. kena no ka makewai, noho iho la laua nei a po ia la. mai ka po a ao, i nana aku ka hana o Eiki Peki, e kau mai ana keia wahi manu ma ka lanai o ka hale, olelo aku la keia i ua kaikamahine Lauoho Gula nei, " Aohe nae paha he pu a ko kane? " Pane mai la no ua kaikamahine Lauoho Gula nei, me ka olelo mai. " He pu no, aia maloko o ka hale." Kii aku la keia a loaa ua pu nei, hahao iho la keia a piha ka pu i ka poka, hele aku la keia me ka manao e ki i ka pu i ua wahi manu nei. i ki aku ka hana, hala ua wahi manu nei. o ka lele aku la no ia o ua manu nei, aole i ike hou ia aku a hala kekahi ma-manawa loihi. Maanei e waiho iki kakou i ko laua moolelo, a e nana kakou i ka moo-lelo o ka noho ana o ke kaikamahine Lauo-ho Gula me ka Pilikua.
           
 I kekahi la, hele keia i ka auau kai, i ko ia nei hiki ana ma kahi e auau mau ia ai, wehe keia i ke kapa ona a pau, a wehe no hoi i na owili Lauoho Gula. a me ke pine gula, a waiho ma kahi kokoke i ke kai, luu aku la keia iloko o ke kai, auau keia a pau, hoi ae la keia a ma kahi i waiho ai ke kapa, komo keia i ke kapa a paa, a no ka wikiwiki loa, poina na owili Lauoho Gula, a me ke pine gula pu, a piha mai ke kai, lilo aku la keia mau mea i ke kui, laweia e ke Aumiki laua me ke Aulawe. a pae i ke Aupuni o Kini Gula. hele kekahi wahine i kahakai i ka lawaia papai, loaa iho ia ia ia keia owili lauoho gula me ke pine gula. lawe aku la ua wahine nei a hiki i ka pa o ka Hale Alii ni-nau mai la na koa. "Heaha kau ? " Pane aku la ua wahine nei. " He owili lauoho gula hoi paha. me ke pine gula no." Pane mai la na koa. " O ka lauoho no paha keia o ke kaikamahine a kakou e lohe nei ua nalowale.'' Lawe aku la ua koa nei a ke kiai puka o ko ke Alii Hale. haawi aku la, me ka olelo aku, " O keia lauoho gula a me ke pine gula. i loaa mai nei i kekahi wahine hele kahakai." Lawe aku la ke kiai puka, a haawi aku la i ke Alii, nana iho la ke Alii me ka manao kaumaha i ke aloha. Hooke-; ai iho la ke Alii, a hala kekahi la, olelo aku la ke Alii i kona Kuhina, " E hele mai na kanaka kilokilo a pau o kuu mau Aupuni i hoike mai ai lakou ia'u i kahi i noho ai o kuu kaikamahine." I kekahi la ae. hele mai na kanaka kilokilo a pau o kona Aupuni, a ku lalani mai la lakou a pau imua o ke Alii, hai aku la ke Alii imua o lakou a pau, me ka olelo aku, " O ka mea o oukou e ike ana ina paha ua make, a ina paha e ola ana no kuu kaiakamahine, e hai mai ia'u i ka oiaio. a e haawi aku no au ia ia i kekahi hapa o ke Aupuni." Ha iho la ua poe kilokilo nei a hai mai la, aole i loaa, kipaku aku la ke Alii ia lakou a pau e hoi.
           
Noho iho la ke Alii a hala kekahi mau la. kena aku la ke Alii i kona Kuhina. e huli hou i poe kilokilo, huliia no a loaa, he wahi-ne luahine, a lohe ke Alii, kauohaia ua wa-hine luahine nei e hele mai, a i kekahi la ae. hele mai la ua wahine luahine nei, a ku mai la imua o ke Alii, a ninau aku la ke Alii, " O oe no anei ka wahine kilokilo i kauoha-ia'ku nei e hele mai." Olelo mai la ua lua- hine nei, " Aole au he wahine kilokilo, he kupua ko'u ano." Olelo hou aku la ke Alii, " Ina oe i ike ua make kuu kaikamahine, a i ole ia, e ola ana no paha, a e hai mai hoi oe i kona wahi i noho ai, a e haawi no au ia oe i ka hapalua o kekahi Aupuni o'u nou." I ka lohe ana o ua luahine kupua nei, i keia mau olelo a ke Alii. olelo aku la ua luahine kupua nei, " Aole i make ko kaikamahine, ua loaa nae i kekahi keiki kanaka maikai, a no ka nui o kona ikaika, ua kaua mai nei nae me ke kane nana i lawe pio i ko kaika-mahine. a ua make ua kanaka la, koe no ko kaikamahine, aole i make. ke noho ola mai la no." Olelo aku la ke Alii, " O ka hoi mai ka paha la, ike aku au i kona mau ma-maka, o ka pau ia o ko'u manao kaumaha." Olelo hou mai la ua luahine kupua nei. imua o ke Alii, " E ike aku ana no oe i na maka o ko kaikamahine i ka la apopo." O ka hoi no ia o ua luahine kupua nei a hiki i kona wa- hi, o ka hopu aku la no ia i ka moku aniani, a hookuu aku i ke kai, o ke ano nae o ka moku, aole kia, aole pea, aole hoi he kanaka, ma ka mana o ua luahine nei ka holo ana. E waiho iki kakou i keia moolelo. a e nana kakou i ka hiki ana o ka moku aniani i kahi; e noho ana o Eiki Peki me ke kaikamahine Lauoho Gula.
           
I ka moe ana o Eiki Peki a wanaao, ala mai la ia mai kona wahi moe. a hele aku la iwaho i ka lanai, ike aku la keia i ua wahi manu nei e kau ana iluna o ka pa, a kahea aku la i ke kaikamahine Lauoho Gu-la, " Eia no ua manu nei i hiki mai ai ma-mua." Kii aku la keia i ka pu, hahao iho la a piha ka pu i ka poka, i ki aku ka hana, hala no e like me mamua. a lele aku la no ua wahi manu nei. o keia manu. oia no ke kino manu o ua luahine kupua nei, i kii mai e hoowalewale ia Eiki Peki, i lilo ia ilaila e alualu ai, lilo ka wahine, hahai aku no o Eiki Peki i ua wahi manu nei, mahope aku no ka wahine, ki no keia i ua wahi manu nei. aole nae he ku, lele no kahi manu, pela no ka hana mau a ua wahi manu nei e hoowalewale ai, i kaawale ai ke kaikamahine Lauoho Gula. lilo ko Eiki Peki manao i ka manu e hahai ai, aohe manao iki i ke kaika-mahine Lauoho Gula e nu hele aku ana ma-hope ona, a liuliu iki ko laua kaawale ana, a kupu mai la ka manao iloko o ua kaikama-hine nei, e hooki i ka hahai aku mahope o Eiki Peki. noho iho la keia me ka manao e hoi hou mai ana o Eiki Peki. a no kona hoi ole mai, pau ka manao ana o ua kaikama-hine nei, pii keia a luna o ka palikahakai, ku iho la keia, nana ma o a maanei, aole keia ike aku ia Eiki Peki, nana hou iho la keia ilalo o ka palikahakai, ike aku la keia i kahi moku aniani e holo mai ana.

AHAOLELO HAWAII.
Hale o ka Poeikohoia.
LA 73.—IULAI 25.

                Heluheluia ka moolelo a aponoia. Pule o Moku a pau.
            HOIKE NA KOMITE MAU.
           
Hoike mai o Wilimana, no ke Komite Waiwai i haawiia e noonoo i ka Bila Kalai Waiwai. Ma ke noi a Hikikoke, ua laweia ka hoike hapa a ke Komite, aia a pau loa mai ko lakou hoike; ailaila, noonooia.
           
Hoopuka mai o Halasi. he mau Olelo Hoo-holo. Ma ke noi a Hikikoke, ua haawiia i ka Unuhiolelo. Ma ke noi a Kaakoa Polu, ua hoopaneeia ka hana a ka hora 3 o ka auina la.
           
Halawai hou i ka hora 3 P. M.
           
Hoike mai o Wilimana, i ka Bila Kalai Waiwai. Ma ke noi a Halasi, ua haawiia i ka hoike a ke Komite Waiwai, ka Bila Kalai Waiwai pu hoi kekahi me na hoololi a ka Hale Ahaolelo Alii i hooholo ai.
           
Hoopuka mai o Halasi. he mau Olelo Hooholo, a ua hooholoia penei :
           
1. Hooholoia. Aole no e holo pono na Oihana Aupuni ke ole e manao nuiia ka Hanohano o Ka Lei Ahi ma ke ano hooikaika e ma ka hana, a me ka oiaio o na mea e lawe- lawe ana ma na hana o ke Aupuni.
           
2. Hooholoia. Ke manaoio nei no makou he mea kupono i na Aupuni a pau, e hooli-malima i poe paahana uuku, a e uku ponoia lakou. A aole no he mea ia e hemahema ai; aka, he mea e poino maoli ai ke Aupuni o ka Moi. ke hoolimalimaia ka poe paahana he lehulehu me ka uku kupono ole ia lakou.
           
3. Hooholoia. Ua ku i ka pono e kohoia e ka Moi, ma na Oihana a pau o ke Aupuni na kanaka naauao makaukau ma na hana o ko lakou mau Oihana he poe oluolu, a he akamai, a he ano noho pono. Ona ole i na wai-ona, hooikaika mau makaala a noiau, malama i ka hanohano kupono i mea e ma-halo aku a e paulele aku ai ka lehulehu ia lakou. A he pono e uku kupono ia lakou. i hiki ia lakou ke noho me ka hanohano kupono i ka lakou Oihana, a me ke ano o ka Lahui kahi a lakou e noho ai.
           
4, Hooholoia. Ua paulele nui loa makoui ka noiau, a me ke akamai o ka Moi, a aole no makou i manao e koho ana oia i na Kuhina, na Kiaaina, a Lunakanawai paha, mailoko mai o na mea i ku ole i ka paulele ia e na Lunamakaainana, a me kalehulehu. Aka, maluna no oia mau Luna Aupuni ka malama i ko lakou mau inoa maikai ma ke ano o ko lakou hooko ana i ka lakou mau Oihana, , a me ke ano o ko lakou noho ana ma ke akea. a ma ko lakou Ohana. A na na Lu-; namakaainana pu me ka Lehulehu, ma ko lakou ano akamai a noiau hoi e hooholo ai i ko lakou manao ma keia mau ano, o na Kauwa a ka lehulehu.
           
 5. Hooholoia. Ke i nei na Hoa o keia Hale Ahaolelo no lakou iho a me ka lakou mau makaainana, aole no i oi aku kekahi mamua o lakou ma ka noonoo mahalo ana i kekahi olelo paipai mai ka noho Alii mai, a ma ka malama ana i ke kino a me ka Ohana o ka Moi, a me ka hoomaikai ana no ke Aupuni, i hoomalu mai ia lakou i hiki ai ia lakou ke noho me ke kuonoono a me ka oluolu a ke makemake nei lakou e hooholo i na Haawina kupono e like me ka mea e loaa mai ana i mea e ola ai ke Aupuni.
            I Ma ke noi a Kapena Loke. ua hooholoia e paiia i 300 Kope ma ka olelo Beritania, a me ka olelo Hawaii. A ua hooholoia no hoi e haawi aku i ka Moi i ka lima o na Olelo Hooholo.
           
 Hapaiia na hana i hoopaneeia.
           
KOMITE KA HALE.
           
Mr. Kahananui ka Luna Hoomalu. Ha-paiia ka noonoo ana i na hoololi a na'lii no ka Bila Kalai Waiwai. Hoololi 1. Hoihoiia ka uku o ka Mea Kiekie L. Kamehameha, ma ke poo o ke Keena Kalaiaina. Ua hoo-holoia me ka hoihoi ana i ka Lunakanawai Kiekie ma kahi o H. R. H. Prince Kameha-meha, a ua hoopaapaa na Luna no ka hoo-loli o ka Bila Haawina o ka Hale Ahaolelo, Alii mai, aeia kekahi, hooleia kekahi.
           
 Hoopauia ke Komite ana, a aponoia na hana. Hoopaneeia ka hana.

LA 74.—IULAI 26.

             Heluheluia ka moolelo a aponoia. Pule a pau.
           
 Hapaiia na hana i hoopaneeia.
           
KOMITE KA HALE.
           
Hapaiia ka noonoo ana o ka Bila Kalai Waiwai. Mr. Kaakua Polu ka Luna Hoo-malu. Heluheluia na hoololi a na'lii, a hoo-paapaa na Luna aeia kekahi, hooleia kekahi o na hoololi.
           
Ma ke noi a ka Kapena Loke. ua hoihoiia Bila i ke Komite Waiwai a na lakou e hooponopono a hoike mai i keia Hale. Ma ke noi a Kipi. ua hooholoia e kauohaia ke Ku-hina Waiwai e like me ka Pauku 53 o ke Kumukanawai e hele mai imua o keia Hale.
           
Ma ke noi a Kipi. ua hooholoia e hoopakaukau ke Kakauolelo o ka Hale i ka palapala e hoouna ku i keia Bila Kalai Waiwai, a e hoohalike me ka Luna Hoomalu o ke Komite Waiwai no na hoololi. Hoopaneeia ka hana.

LA 75-IULAI 28.

            Heluheluia ka moolelo a aponoia. Pule a pau.
           
Palapala Hoopii.
           
Heluhelu mai o Kanaka. he palapala hoopii no Niihau, e noi ana: Aole e hoohuiia o Niihau me Waimea, ma ka Lunakanawai hookahi. Ma ke noi a Kaakua, ua waihoia ma ka papa.
           
Heluhelu mai o Balawina, he palapala hoopii no Lahaina mai, e noi ana: Aole e hoopauia ke Kumukanawai. Ma ke noi a Kanuka, e haawiia ke Komite no ka Aha Hookolokolo. Kue o Kaakua Polu, a me Kamalo. A ua haawiia i ke Komite Wae.
           
PALAPALA HOOPII.
           
Heluhelu mai o Kanuka. he palapala hoo-ii no Niihau, e noi ana: Aole e hoohuiia Niihau me Waimea, ma ka Lunakanawai hookahi. Ma ke noi a Kaakua. ua waihoia ma ka papa.
           
Heluhelu mai o Balawina, he palapala hoopii no Lahaina mai, e noi ana : Aole e hoopauia ke Kumukanawai. Ma ke noi a Kanuka, e haawiia i ke Komite no ka Aha Hookolokolo. Kue o Kaakua Polu, a me Kamalo. A ua haawiia i ke Komite Wae.
           
HOIKE NA KOMITE MAU.
           
Hoike mai o Wepa, o ke Komite i kohoia e noonoo i na hoololi o ke Kumukanawai pa me na hoololi a ke Komite i hoololi ai ma na Pauku hoololi o ke Kumukannwai. Ma ke noi a Kipi, ua haawiia e unuhiia a e haa-wiia i ke Komite o ka Hale i ka la apopo. OLELO HOOHOLO.
           
Hoopuka mai o Kaakua Polu, he Olelo Hooholo e kauoha ana i na Komite no ke Aopalapala, e hoike mai i na palapla a me na hana o waiho nei ma ko lakou mau lima. Ua hooholoia.
           
Kapaeia na rula, a heluhelu mai o Kimo Pelekane. he palapaia hoopii na T. Hughes Haole Hana Hao ma Ulakoheo, e noi ana : E hanaia i Kanawai e hookuu ana i na dute maluna o na Kuihao Hana Ipuhao. Ma ke noi a Kamalo, ua haawiia i ke Komite no ke Kalepa ana.
           
Kapaeia na rula, a hoike mai o Balawina o ke Komite no ke Aopalapala, e hoomoe ana i na palapala hoopii no na kula ma ka papa, no ka pono ole. Kue o Kaakua Polu. Ma ke noi a Nuuanu, ua aponoia ka hoike a ke Komite.
           
Heluhelu mai ke Kakauolelo, he palapala na ka Paresidena o ka Papahoonaauao, e hoike mai ana i kona kaumaha no ka pau ana o ka Halekula o Lahainaluna i ke ahi, a me ka hai ana mai i na dala a Mr. Pokue manao ai e lawa kupono no ka hana hou ana i Halekula hou, manao oia $7,700 ka lawa kupono no ia mea.
           
Noi mai o Wilimana, e hookomoia ma ka Bila Haawina ma o ke Komite Hui la ke kohoia i $4,000 no ia mea.
           
Manao o Kapena Loke, e kali a lohe mai ka olelo aelike mawaena o ka Hui ma Bo-setona ; alaila, hapaiia ka noonoo ana no ia mea.
           
Manao o Balawina, e hoolawa pono keia Hale i na dala he $7,700 i holo ai ke kuku-lu ana o ua mau Hale la. Manao o Kaakua Polu, e waihoia ma ka papa, a hiki i ka wa e kohoia'i na Komite Hui no ka Bila Haa-wina; alaila noonooia. Kokua o Nuuanu ia Wilimana.
           
Wehewehe mai o Kaauwai i kona manao, me ke kokua no nae i ke kokua'ku i ke ku-kulu hou ana i Halekula no Lahainaluna. Pela no hoi o Kamalo.
           
Makemake o Kaauwai e ike mua ka Hale i ka palapala aelike mawaena o ka Hui ma Bosetona a me ke Aupuni, mamua o ka hooholo ana i ka Haawina no ia mea. Ua hooholoia e haawiia i ke Komite no ke Aopalapala.
           
Noi mai o Kaakua Polu, e hapaiia ka noonoo ana i ka Bila Kanawai e ae ana i ka aie o ke Kuhina \Waiwai i $100,000.000. Kue o Kahananui, a ua hooholoia. Hoopo-neeia ka hana.

LA 76.—IULAI. 29.

                Halawai ka Hale i ka wa mau.
            HOIKE NA KOMITE MAU. Hoike mai o Balawina o ke Komite no ke Aopalapala, no ka noonoo ana i ka mea i koiia mai no ke kokua ana i ke kukulu ana i ka Halekula ma Lahainaluna. Hoike mai o Kahookano, no ke Komite Wae i kohoia e noonoo i ka hoopii o Lahai-na i alanui ma Wainee.