Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 37, 9 August 1862 — Na Palapala. He Olelo Pane ia R. P. Heeia. [ARTICLE]

Na Palapala.

He Olelo Pane ia R. P. Heeia.

E ka J\"upfpa K'uokoa e ; .iloha oe : Aia ma koa Holu «'35, o ka la :2G o lulai i hala iho nei, ua iko iho au i na 01010 pane a R. P. Heeia, ia Beni, ua pono no hoi ia ; aka, eia ka howa o ua o R. P. Heeia, o kona huipu ana mai hoi ia makou, a penei kona pane ana ma kauwahi o kona kukulu manao nna, "Kupanaha oukou e ka Lahamaluna, ka hooakamai, hooio, hoomikioi, me ho poo naauao loa la." Ke pane aku nei au, owau ka mea nona ka inoa malalo iho, kekahi wahi Lahainaluna, a ma kona ano au e omo nei; a no kau pane kalaea ana iho hoi, i ka hooakamai, hooio, hoomikioi o makou na poe Lahainaluna, me he poe akamai loa la, wahi au. Ae, aohe io ne hoi paha o makou akamai, o oe no ke akamai loa; no ka moa, u;i pau loa'ku la no ia oe na hanuu ekolu, oia hoi, akamai, akamai iki ae, a ineakamai ltva. Nolaila, ua loaa aku la ia oe ka hanuu loa o ke akamai ; oia hoi keia, " Akamai Loa." 0 ke kokoolua ka hoi oe o Helekela, ka nu a nona ka imi e nana'ku i ka Hokuhelo 1 kapaia i keiawa o llelekela, ka hoa hui hoi oe o Furedona, ka mea nana ka imi ana i ka Enekini-mahui ka mea e holo ai ka Mokumahu. Akamai loa io no, hu ke akamai o ua o R. P. Heeia. Xo ko komo ana nae paha i ke Kulanui o Ahuimanu, i olelo iho ai oe i ka hooio o ka poe Lahainaluna, a no kou aoia ana nae paha i ka olelo Latina, Hebera, Farani; nolaila, manao iho la oe ua akamai loa 00. Ao paha, ke pane aku nei au, " Aole no ww paha i ikeia ke keiki o Ahuimanu, i aoia 1 na olelo e, ke hoopapa me ka Lahainaluna Boy, ka mea i aoia i ka olelo Hawaii walo no ?" Ua paa ko'u manao, he Pope oe; no ka mea, ma ke Kulanui oe o ka Pope i aoia'i ma Aiiuimanu. Ina he akamai oe, a no ke aha la hoi kou raoa i hai ole mai ai i ka lona o na ninau a G. Koha, ia VV. Piiiole, o k<> olua aoao hookahi hoi ia ? No ka mea, ua lohe au, he Pope o W. Piliole, a he hao!« hoi, aohe nae hoi he loaa ana o ka ninau a G. M. Koha, ka Lahainaluna, pane m;ii ia hoi oe, he loaa iho. I ko'u manao, ina ma ka olelo Hawaii ka Ahuimanu Boy (keiki.) me ka Lahainaluna Boy e hoopapa ai, aole no hoi paha i akaka. Ke ninau nei au ia oo- • O oe anei ke pookela o na kanaka Hatvaii ? O oe no anei ka Loio akamai o ka Lahui Hawaii ? " O oe io hoi. Ke hai aku nei au ia oe, o J. VV T . H. Lahainaluna ka Loio pookela o ka Lahui 't)J. tvaii; aole o R. P. Heeia, ka Ahuimanu. Mahea i maopopo ai ko makou hooio ana ia oe ? I ko'u maneo, o oe ka hooio, hoookamai, hoomikioi, me he kanaka akamai loa la, a ua pono ke kapaia oe o R. Petero Hooio, aole o R. P. Heeia. E ka hoa, e akahele, mai pulale, mai wikiwiki i ka olelo mai, he hooio ; aka, e akaka io ko makou akamai ole ko pane mai oe i keia mau apana Ninau Helu. 1. He wahi Aina ko'u, ninau aku Ia au i ka mea akamai i ke Ana Aiua, e hai mai i ka loa a me ka laula o kuu Aina, i mai la kela, 14 ina e puunaueia ka hiula i ka hui,

m hoonui o ka loa , a roe ka like ole o na aorso h'. -4 roda ka puuhapa ; aka hoi, ina e puumueia ka loa i ka huina hoooui o ka iau,n. m<? ka like ole o na aoao. he 6 roda w*ale mo ka puuhapa. £ hai mai oe ia'u ika ioa me ka lauia o kuu Aina. '2. Kuai aku la au i Aina huinaha loa no'u, • haawi ana i 810 no kela kapuai, keia kaokc anapuni. Aka, ina i kuai au i Aina huinaha, e iike ana ka lli, ina ua emi iho ho 56,930 ; a ma au i kuai i Aina huinaha iike e ae f e iike ana ke anapuni me kei.i Aina huinaha ioa mamua, ua oi aku kona lii, he roda. E hai mai oe ika loa a iu<! ka iauia o keia Aina. He mau ia mau wahi apana nioi, oka maneo ka paha oka li-.iku o ka hai ieiki, ike aku i ua mea he wauwau i ka nuku. Ke papa aku nei au ia oe, mai noho oe a holo nku imua o na wahi kumu au e makilo aku ai, a e noi aku hoi i pohue no ko iae, o haule auanei oe ika auwaha au i eli ai. Ina i loaa keia mau ninau ia oe me ko makilo ole; alaila, e kapa aku au ia oe, he kanaka akauiai loa, a ua makepono no hoi kou kapa ana rnai ia makou, he hooio, &c. IC ka hoa, e wiki mai kaua, i ike mai na hoa Lahaiualuna o*u i ka hooio o makou, ke ! »:ia keia mau wohi apana nioi ia'oe. E niua n>ai oukou e o'u mau hoa Lahainaiuna a j'«au, i keia hana a R. P. Heeia ia kakou, <■ aiu ae kakou ia ia nei, a hoka iho ; oia hoi, • E alu ka pule ia Hakalau." Ke nioha'ku n' i au ia oe e R. P. Heeia, me ka mahaio. Kt> hoi nei ko Kalaweia keiki, ua uhi kuawa iluua o Lihau. He ukana nui io no keia. K lioala auanei. J. P. Kelukanaka.ole.