Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 39, 23 August 1862 — KA MOOLELO O KA MONITA. [ARTICLE]

KA MOOLELO O KA MONITA.

Ma keia Helu, ua pai inakou i ke Kii o, ka Moku Kaua Hao MonUa o ke Aupuni. i: ka \va i kaua ai me ka Meri/naka, Moku, Hao o ka Hema. I Ua hanaia o MonUa, e kekahi haole o Erikesona kona inoa, he kanaki oia i hanau ma Suedena. Ua paipaia oia e hana i keia moku hao mahope iho o ke puhiia'na o ka aunioku manuwa ma Norefoka, ua ike no o Krit<esona i ka hemahema nui o na moku o| ia wa i ke kaua, me ka manao e loaa mai ka | ianakila nui, a no kona liio no hoi mamuli o| ka aoao Aupuni ; nolaila, ua iini koke ia i r:.ea e ikaika ai ka aoao Akau ma ka moana. Manao oia e hana i mau moku hao, e like ine na moku i hannia ma Beritania a me ■ Farani; aka, ua ike no ia i ka hemahema ; nolaila, hapai no ia i ano moku hou, a hoao j oia i ka pono a me ka ole, a maopopo ia ia ka Ipono; alaila, o kona kakau koke aku no ia i| [ ke Keena o na Moku Kaua, e hai ana i kona! ! manao e hana i moku hao i oi ka paa mamua ] jo na moku e ae a pau i hooholoia ma ka| moana. Ua maikai na mea a pau a Erike-; sona i waiho ai ūuua o na Luna o ke Keena, Kaua Kai. | ! Ua hanaia o Monila ma Greenpoint. Long Island, e Kapt. Erikesona, a ua hooleleia i ke kai ma ka la 30 o lanuari, M. H. 1562, he 1100 na la o kona hanaia'na. Ua hanaia oia ji mea paa loa, a hiki ole hoi he wawahiia. I | He 174 kapuai kona loihi, he 41 kapuai ka j I laula, a he 10 kapuai ka hohonu. Ua kapij/iia kona mau noao i ka hao, eono iniha ka manoanoa. A o kona keeua, kahi e waiho! ai ka ipuhao, ka heleuma.a me na mea e ae, aia no ia inalalo o ka Oneki, o ka Oneki no ' hoi ua paa no i ka hao manoanoa, a me ka ! hiki ole hoi i na poka homa ke hookomoaku, i aole no hoi he nui o hona mau pu.elua wale ! no. Ua kukuluia ka hale poepoe e ku ana liluna o ka moku ma ke Kii i paiia, i wahi e waiho ai na pu, he papu no hoi ke ano o ia wahi. Ua poepoe loa, aole e hiki i na poka j ke hoopoiuo aku ; no ka mea, ina e ku aku ii kapoka, alaila pokakaa ae la no ua hale . la. Eiwa kapuai ke kiekie o ua hale la, a he 20 kapuai hoi ke anapuni. He eiua pu j oloko o ua hale nei, a e hiki no ke hoohuliia e like me ka makemake o Kahumoku, he hiki i ka papu, ota hoi kela haie poepoe a ikakou e ike nei ina Kii, ke pokaaka he 15 poanawa i«kaminute hookahi, he 11 iniha ka manoanoa o ka hao o kekahi wahi, a i ka manao no o ka mea nana i hāna ka Monii«,

aole loa no he moku i liiki ke lianaia a oi ka ikaika manma o keia moku. j Ke hoomaka hou nei no oia e hana he | eono moku hao hou, e like me ka Monita. S Ua nui ka mahalo o na kanaka o Suedena i i ko lakou hoahanau ia Erikesona, a ua haa- ■ wiia mai he makana maikai loa nana. Aia j a keia pule ae ; alaila, hoopukaia'ku ke kaua Jana a Moniia me ka Pilikua o ka Hema.oia j ; hoi ka Merimaka, ame na mooleio no ia | j hoouka ana. j