Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 42, 13 September 1862 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

Ka Nupepa K uokoa.

KA N UHOU!

            Ua loaa mai ia makou ka nu hou, ma ka moku Ame rika Speedwell, he 16 la mai Kapalakiko mai. A eia iho no na mea ano nui i hiki mai nei malalo iho.
            Ke hoomakaukauia nei ma Wasinetona he hale kula no na koa he 50,000. I hiki ai ke aoia a makaukau no ke kaua ana.
            Aia o Makalelana ma Wi lliamsburg me kona puali a pau, o ke kumu o kona emi hope ana aohe i maopopo; a ua haiia mai nei no hoi e lilo ana o Gen. Burnside ka Alihikaua nui. He iwakalua eka ka nui o kahi i ku ai o na Halemai o na koa Akau ma Hampton; ma ia mea, ua maopopo ka nui o na koa Aupuni i poino ma na la eono i kaua'i ma Williamsburg oia hoi he 4,000 i make, a he 11,000 i hoehaia. Ke hoi mai nei na koa o Makalelana mai Iokatauna mai, a aohe no hoi he wahi mea a maopopo iki o kahi e hele aku ai. Ua holo aku o Gen. Burnside a hiki i Kikahomone, e makaikai ai i na koa a me ke kulana o ka aina malaila, no kona manao ana no paha e lilo ana oia ke alii o na koa o ka Patomaka ; a ua hoi hou mai oia, a aia i keia wa ma Papu Monoro; ua hoike mai no hoi aohe pilikia o na koa malaila.
            Ke nee aku nei na koa kipi i ka akau me he mea la e naue ana i Wasinetona, ua m anao wale ia e kekahi poe o ko Makalelana makemake nui no ia, i hiki ai ia ia ke komo mawaena o Rikemona, a me na puali koa kipi, alaila, ma ia mea e lilo mai ai ia kulanakauhale me ka make nui ole. Aole no nae o kanamai ka holo ana o na puali koa kipi, ma ka akau aku mai Rikemona, ma na kaa mahu ; e hoonaueue ana hoi ia mau mea i ke ana kau malie o ka manao o kekahi poe o ka akau, ke manao nei hoi kekahi poe i holo aku nei na koa kipi e hoouka aku me ko lakou mau puali koa a pau ia Gen. Pope, me ka hoopio aku ia ia, mamua o ka hiki ana mai o na koa e hiki ai ke kokua aku ia ia, a no ia mau kumu, ke manao paaia nei e hooukaia'na paha kekahi kaua weliweli loa ma Culpepper iloko o keia mau la mai. O ka makemake nui no o na koa aupuni, oia ke komo mawaena konu o na koa o Gen. Stonewall Jackson (Iakesona) a me Rikemona, i hiki hou ole ai i na koa kipi ke kokua mai ia Iakesona ; aka, eia no nae ka mea kupanaha, ua nalowale hou no ua puhi olali la, (Iakesona,) aohe i ikea kona wahi i noho ai me kona puali koa i keia manawa ; no ke kalepa akamai loa no kekahi ona, mahea la auanei oia e hoea hou mai ai? He ninau paakiki no keia.
            Ke nui nei ke okuku ma na moku akau i keia mau la, o ke kumu hoi oia mea, o ka hoole ana a ka Paresidena i ka olelo kuahaua a G en. Hunter, e hookuu ana i na nika a pau ma ka mokuaina o Karolina Hema. No ia mea, ua kue na moku aina ake hookuu nika o ka akau, a o ka poe hoi e ake ana e pau ke kaua ana, ua mahalo no lakou i ka ka Paresidena hana ana. Aka hoi, o na moku hikina o ka akau, ua ahewa i ka hoole ana a ka Paresidena i ka hookuu ana a Gen. Hunter i na nika. Ua aneane mokuahana kuloko no na poo aupuni o na moku akau; pela ke ano i ka nana ana iho i na olelo a ka Paresidena ; ua hai ae no oia i kona makemake nui e haawi i ka lanakila i na mea a pau e hana ana i ka hanu kanaka, aka, aole oia i manao ua pono ka hookuu ana i na nika i keia manawa, a ua hai mai no hoi oia i kona kaumaha no keia akiaki aku a akiaki mai o na Luna o na moku akau; ma ia mea e ikea'i ka hanohano iloko o ke kaumaha o nei mea he Paresidena, a e ike no hoi kakou, "Aole he Gula wale na mea e hinuhinu ana.''
            Eia iho hoi ke ano o ka hoouka ana a na kipi ma keia hope aku, pela na mea i hooholoia ma na la elua i halawai ai ma Rikemona, oia hoi ka la 4 a me 5 o Iulai iho nei. Ua paa ka manao o na'lii kipi e hooki i ka hoopio ana i na wahi a pau ma ko lakou malu e waiho nei, aole make ae aku i na koa aupuni e hoopio hou mai ia lakou, a ua hooholo iho no hoi na alii kipi, e pau ko lakou lilo ana i poe pale aku i ka enemi; aka, e hele no e hoopio aku i na mokuaina o ka akau. A ma ke koi ikaika ana a Gen. Biurigada a me Gen. Lee, ua aeia e komo aku iloko o na mokuaina o ka akau e kaua'i a penei e komo ai: Mai ke Cumberland, a i ole ia ma Williamsport e komo aku ai na koa kipi iloko o Peneselevenia ; ma Louisville a me Cincinnati e komo aku ai na koa kipi iloko o Iniana a me Ohio; a mai Paduach hoi a me Cairo e komo ai iloko o Ilinoe. Ua hoikeia mai no hoi na mea i hooholoia no ke kaua o keia mau la iho ; a penei no ia : O ka mua ; E hoopihaia'na ka muliwai James, me ka hanaia i mau mea e keakea'i, i hiki ole i na moku ke holo e kokua ia Gen. Makalelana, a i hiki ole ai no hoi ke laweia aku ka ai a me na mea e pono ai ke kaua ana. O ka lua. E hoonoho houia na koa o ka Hema ma Williamsburg a me Yorktown. O ke kolu. O ka hoihoi mai i na wahi a pau o ka mokuaina o Vereginia i lilo aku i ka akau, a me ka wawahi i na Alanui kaamahu o Balatimoa a me Ohio. O ka ha. O ke kii hou e lawe ia Nu Olina, Memphis, a me ka muliwai Misisipi ; me ke kipaku aku i na koa aupuni a pau e noho nei ma Tenesi, a me Kenetuke. I ka pau ana o keia mau mea i ka hooholoia, hoopuka koke mai o Gen. Biurigada, a me Gen. Lee i ko laua manao, e hoolilo koke i ka Patomaka a me ka muliwai o Ohio, i kahua no ka hana i keia mau la, a hoihoi hoi i ke kahua kaua mai ka mokuaina aku o Vereginia a i Marilana, o ka pili loa no ia i Wasinetona, a e hoouna koke aku mai Rikemona i 200,000 koa, i mea e hoopio aku ai ia Wasinetona. Ma ka lilo ana o ke kulanakauhale alii e kaawale ai o Marilana, a e hiki pono ai hoi i na koa Hema ke lilo i poe hoouka mai ; aole hoi e like pu iho nei me ka wa mamua iho nei, ko lakou lilo ana he poe e pale wale mai ana no i na koa aupuni. A ke lana nei no ka manao o na'lii koa o ka Hema, aia a he 500,000 ka nui kupono o na koa e hiki ai ke malama i na moku aku.
            Ua kauohaia'ku o Gen. Butler e hoi mai, mai kahi ana e noho nei, oia hoi ka noho ana Luna Koa Nui no Nu Olina, a ua lilo ae nei o Gen. Di x ka mea e pani i kona hakahaka. I ka wa a Gen. Butler i komo ai a hoopioia ma Nu Olina, ua lawe mai oia he $70,000.00 a keu ae mai ke Keena mai o ke Kanikela mai o kekahi o na aupuni Olelo e, a he $100,000.00 a keu ae mai ka Waihona mai o ke Kanikela o Farani; ua kue nuiia mau luna aupuni, ia hana ana a ka Luna Koa o ke aupuni o Amerika, no ia mea, ua hoopii laua i ka Peresidena, a ua hoouna mai oia ia Gen. Johnson, i luna nana e hooponopono ia hihia, a ua hooholo oia, he pono ke hoihoiia'ku ia mau dala i ua mau Luna la o na aupuni e ; nolaila, ua hoihoiia na dala a pau ia laua. Ke noho nei no o Nu Olina me ka maluhia, a ke pulelo nei no hoi ka hae o Amerika Huipuia ma na eheu o ka makani.
            Ke manao waleia nei e hoonohoia ana o Gen. But ler i luna no na koa ma Karolina Hema, aohe no nae i maopopo loa. He mea oia e olelo nuiia mai nei i ka puahi ka o ka hana, a he kupono ka ke oleloia nona o " holo ka hana ma Ualana."
            Ua kohoia ma Karolina Akau, he Kiaaina hou, a ua ko mo ka mea e noho kokua ana i ke aupuni kahiko, a pela no hoi na Lunamakaainana, he poe makamak wale no no ke aupuni, a i ka nana'ku, me he mea la e hoi koke ae ana ia moku aina iloko o ka hui kahiko ana. Pela no hoi me Kenetuke, ua haalele ko laila Kiaaina, a ua komo ma kona wahi o James Robinson ka Peresidena o ka Hale Ahaolelo o Amerika Huipuia, he kanaka ia i pili mamuli o ke aupuni. Nolaila, aohe kumu i makau ai i ka hana ino mai o na poo aupuni o ia mau moku. Aka, malia nae paha i malie no ka moana i ka hoonaueue oleia mai e na keiki eueu o ka Hema. Ke ala mai nei ka Powa ma na palena a pau o na moku Komohana. Ke hele nei na puali o ia ano e puhi i ke ahi i na kauhale a pau o na haole e pili ana mahope o ke aupuni. Aia o Morgan ( oia ke Kiaaina mua iho nei o Kenetuke,) me na koa he 1,800 ma Hartsville.
            No ke pai pinepine o na nupepa i na mea i manaoia e hana aku ana na puali koa aupuni, me ka hoike aku hoi i ka enemi i na mea a na koa aupuni i manao ai e hana'ku, nolaila, ua papa aku o Gen. Haleka ka Alihikaua i na Kakauolelo a pau, aole e hoolaha hou ; a ua hoouna'ku oia i ke kauoha e kipakuia na Kakauolelo o na nupepa, mai ka puali koa aku o Gen. Pope, a me na Generala e ae no hoi.
            Ua puhiia i ke ahi kekahi wahi kulanakauhale he 88 mil e mauka aku o Nu Olina; ma ke kauoha a ke Kapena o ka moku kaua o Amerika Huipuia Brooklyn. O ke kumu o ke puhiia'na, o ka noho mau o na puali koa powa ilaila; me ka hoolilo ia wahi i ana no lakou e pee ai.

No Eu ropa.

            Ke olelo waleia mai nei e hui koke ana na Moi o Europa, no ke kuka ana i kekahi mea nui, o ka inoa nae o ua mea la, aole no i haiia mai.
            Ke hoopaa nei na Nupepa o Farani, me ke koi ikaika no hoi e hooliloia o Turin no Italia.
            Ua olelo waleia he 300 ka nui o na koa o Garibaldi, a he lawa pono ole nae lakou i na aahu kupono.
            Ua oleloia ma Madarida , e lilo ana ka o Murat i Moi no Mesiko.
            He kaua nui kai hooukaia mawaena o na Tureke a me na koa Mon tenegrans, oia hoi ka poe o kekahi apana no o Tureke. Olelo no na aoao a elua ua lanakila no laua a elua.
            Ua hele aku o Slidel l imua o ka Emepera o Farani, a ua koi aku oia ia ia e ike mai i ke aupuni o ka Hema ma kona ano kuokoa ; ua ae mai no ke Alii i ka pono o ke koi ana ; aka, wahi a ke Alii, o Beritania no nae ka mea nana e alai nei i na aupuni a pau o Europa i ka ike ana aku i ka Hema ma kona ano kuakoa, o Rusia kekahi i hui mahope o Enelani ma ia manao hookahi.
            Ua maopopo mai nei ka hoole ana o Garibaldi i ko Victor Emanuela keakea ana ia ia i ke kii ana ia Roma, a e hiki ana paha i ke 50,000 ka nui o na koa e hahai ana mamuli o Garibaldi. Aia ma na moku aku o keia mau la, e lohea mai ai na mea a pau e pili ana i ke kaua ma na kihi a pau o ka honua.

He Kanikau no
            KILAUEA, KAIWIULA, KEPOLA, SAMUELA.

Aloha ka lai o Kona i ka holu a ke kehau ,
Aloha ka lae o Hanamalo au ana i ke kai,
Aloha ka Mauna kahi a ke au e hooipo nei,
Aloha ka lai o Mahana hone i ka poli,
Aloha na Hokuewalu i ka wai olu o ka pukini,
Aloha Ahulae i ka holo a ka lio,
Aloha Kuula i ka lai o Hanakai,
Aloha Hinahele e pupue nei i ke anu,
Aloha ka Ia ka-ka-pahi o Kapulau,
Aloha ka piina wela o Lokoula,
A me kaihona olu o Kalipo,
Hoolipo ke aloha hikikii lua i ke kula o Haleula,
E ulu ae ana i ka waimaka aohe e paa,
Aloha Puukani i ka malu a ka ohai,
Aloha Maui Hikina i ka holu a ka inia,
Aloha ka lai o Hoolale,
A me ka malu aloha o Kiapalu,
Aloha Hookaukeano i Halehulili,
Aloha K ulaloa o Kalihi a me Omokaa,
Aloha ka wai olu o Mawae,
A me ke one o Puluwai,
Aloha Waiaka i ka lai o ka Halepule,
Aloha Waikuaala i ka niuwili o Milolii,
Aloha ka lani hale, ka hale lai o Kona,
Aloha Waikini i kilohiia e ke kehau,
Aloha ka makani hoolale waa o Kona Hema nei he Eka,
E holu ana i ka welelau o ka lihilihi,
I kiina mai hoi au e ke aloha,
Puni hoi a'u mamuli o ka leo,
Aloha Puuhao i ka hoowali ke kula o Waiea
Aloha Puunoni i ka la wela o Puukoea,
Aloha ka uka o Papa i ka h one a ke kahuli i ke kuluaumoe,
Moe au a hoolana i ka leo o ka manu,
I ka holu malie i ka lau o ka awapuhi,
Aloha ke kula o Puainako, kahi a kakou e hele ai,
Aloha na lae makawalu e Kona,
He liuliu nanaina, he koke i ka manao,
Aloha ka ihu o Kekauluohi hone i ka a le,
Aloha a'u keiki mai ka lai o Kalahiki,
Hiki mai ka luna ka alele a ke aloha,
Uhuuhu launa ole i ka pali o Alaihi,
Aloha Manuahi haaheo i ke pili,
I piliia ka nani o Haliilua,
Aloha nui oukou e a'u mau keiki,
Haalele oukou i ke ao nei,
I ka puuwai o ka manaoio,
I ka hihio lua i ke alanui o ka inuwai,
E oluolu au ma ka olelo a ke Akua,
He mea ole ka mea nana i kanu,
A me ka mea nana i hookahe i ka wai,
O ke Akua ka mea nana i hooulu,
A loaa iho la au i ka olelo a Kepania,
Hoka !! hoka!! Me ke aloha pau ole Amene.
B. LEIALOHA.
Kona Hema, Hawaii, Aug. 23, 1862.

He kanikau no Kamae.

Aloha kuu wahine o ka lai o Kuhiau,
Kuu lehua maka onaona i Anoilele,
I awili puia me ka Ohelopapa,
Eia wale ana hoi au o kou luhi mua,
E aloha ae ana i ka lai o Awa,
Malama ana au o ko aloha,
O ko'u makamaka o keia wahi,
Hiki mai ke aloha naue pu no me ke kino,
O ke kino keia luhi ia ia la,
Au wale ana au o ko'u hoa,
O ke hoa alo anu o ka nahele ,
Hele oe haalele i ka pili a kaua,
He uwe aloha nou no e Kamae.
Huli ae nei au aole oe,
Aia paha i ka luna o Waialeale,
E walea ana hoi i ke kapili manu,
Eia wale ana hoi o kou hoa,
E uwe ana me ke kaumaha,
Kuu hoa alo anu o ka moana,
I hoomehana i ka poli o ke hoa,
O oe ka ia e Hauailiki,
Iliki iho i ka manao.
Hoohanini i ke kulu waimaka.
He makamaka ke aloha e hiipoi nei,
Aloha o Kuhiau wela i ka la;
I malumalu i ka Hekuawa,
Aloha kuu wahine,
Kuu maka maka o keia wahi.
O oe ka ka i ka luna o Ka lanipuu,
Nana aku o ke ahe a ka makani,
E kilohi iho ana ia Limaloa,
Aohe loa oia kula a kaua e hele ai ,
Auwe kuu wahine.
Kuu hoa mai ke one kani o Nohili,
A me ka pahapaha o Polihale,
I walea paha oe i ka hale a Limaloa,
Hele oe i ke ala loa hoi ole mai,
O ka hooilina mau o ke ao nei,
He kanikau aloha no Kamae.
Kuu hoa pili o ka ua me ka la,
Hoohehelo ana ka uhane i ka malu ulu,
I ka malu ulu la o Lele,
Lele ko aloha pili ia nei,
I ka pa kolonahe a ka makani la he Aa,
Kuu wahine mai ka malu hale o Haupu,
Haupu kuu manao o ka ike aku ia oe,
Aohe e hihi ua lilo i ka Pi likua,
Aia paha i Kupakoili,
Ke a-u ae la me na hala o Naue i ke kai,
Kai aloha na'u kahaka lewa i Nualolo,
I lohe olelo au i ke alialia liu la o Mana.
Kuhi aku ka manao he oiaio, aohe k a,
Kuu wahine mai ka ohai o Papiohuli,
Mai ke kula ohai o Limaloa,
Auwe kuu wahine—e.
Kuu wahine mai ka makani Kukalahale o Honolulu,
Mai ka ua kuahine o Manoa,
Mai ke kawelu holu o Lanihuli,
Huli ae au a hoolono i ka leo o ke Kahuli,
I ka hoene leo lea i ke kuluaumoe,
He uwe he aloha nou e Kamae.
Kuu wahine mai ka ua a ke Kamahala,
Ua hala aku nei paha oe i Lehua,
I ka inu wai a ka Paoo.
E uwe ae ana ia oe e ke hoa,
Ana ke kino luhi i ke aloha,
Apikipiki ke aloha me ka manao,
E kuu kaumaha ia oe—e.
S. W. KAL EO.
Nawiliwili, Kauai, Sep. 4, 1862.

MAKEMAKEIA!
LOLI, PEPEIAO LAAU!
A ME KA
LALA MANO

                PENEI KA UKU ANA:— NO ka Pepeiao Laau, 8 keneta. " " Lala Mano, 15 keneta. " " Loli Kohola, 12 1/2 keneta. " " Loli Koko, (ke nui,) 4 keneta. " " Loli Kae, (ke nui,) 4 keneta. E hele mai ma ko maua hale kuai, ma ka aoao komohana o ka Hale Kuai o Daimana, ma Alanui Alii.
UTAI & AHEE.
Honolulu, Aug. 1, 1862. 38-3m

Olelo Hoolaha.
Na Laka, na Ami, a me na Kui!
PAHI OKI LAIKI!

                E HELE MAI NA MEA A PAU E MAKEmake ana e kuai i Na KUI, na LAKA, a me na AMI! no ko oukou mau hale, na Pahi oki Raiki no ko oukou loi raiki; Na mea Paahana Kamana, Na Palau, Na Oo, A me na Kopala e waele ai i ko oukou aina. AIA MA KA HALE KUAI MEA HAO! Ma ka Hale Uinihepa, ma Alanui Papu, mauka ae o Alanui Alii. Ma ia wahi no e loaa ai na mea a oukou i makemake ai, no ka uku emi loa. E nana i na hua palapala maluna loa, ma ke alo o ka hale, penei: "I. O. O. F." NUKE.
Oia hoi o W. N. LADD.
Honolulu, Aug. 21, 1862. 39-1m

HALE PAI KII
O
J. W. KINI.

                INA MAKAMAKA A ME KA POE NO A pau o keia mau Mokupuni ka'u e kahea nei, ina e makemake ana e piia ko lakou kii, e hele mai no ma ko'u HALE PAI KII, ma ka aoao hikina o ka hale kuai o Daimana ma, maluna ae o ka hale kuai Bipi o Wiliama Dufena, ma ka aoao makai o ke Alanui Alii e pili kokoke ana me ke Alanui Papu. Ua makaukau loa au e hooko koke aku i ka makemake o ka poe a pau ma ka Oihana Pai Kii, a ke hilinai nei no au ma ka'u mea i ikeia imua o ka lehulehu no ka Hana Pai Kii.
Honolulu, Aug. 7, 1862. 37-2m

MOKU HOLO MAU!

                KE HAI AKU NEI AU I NA KANAKA A PAU, e holo mau ana ka moku kiakahi, i kapaia Express, oia o "AINAHOU," i kela Poakahi keia Poakahi, no ka mokupuni o Molokai, a wahi e ae paha. Nolaila, e pono i ko Molokai poe ke makaala mana Awa ku moku, MA: PALAAU, KAUNAKAKAI, KAMALO, PUKOO, a me ONOULI. Me ko oukou mau ukana a ohua hoi, e hooili ai maluna o keia moku holohikiwawe loa. Ua keu aku ka holo a me ka maikai i  keia wa no ka hana hou ia ana, aole hoi he liu. Nolaila, e pono i kela mea keia mea ukana a ohua hoi ke hookokoke mai ma keia mau awa, a he oluolu no hoi ka uku ana.
J. W. KAIKAINAHAOLE.
Honolulu, Aug. 29, 1862. 40 6m

MEA KUI POI MAIKAI LOA.

                UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo, e hana i Wili Kui Poi Maikai, i mea nana e hoowali ka Poi e like me ka lima kanaka; a he mea no hoi e hoouku ana i ka luhi o ka hana ana i ka Poi no ka ohana a no ka hoopukapuka paha. Aohe luhi iki o ka hana ana, he wili malie wale no, a aia hoi na AEAE ka Poi. Na ka wili no e kui, hoowali, a kupele hoi i ka Poi me ka maikai loa. O ka poe a pau e makemake ana i Wili Kui Poi no lakou, e pono e hele ma ko'u hale, ma ke Alanui Alakea, a ilaila hoi e ike ai i ke ano o ua wili la, he emi loa no ke kumukuai. (40-4t*)
PETER RICHMOND.

J. H. COLE.

                LUNA KUDALA. Ma ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma. Ma ke Alanui Alii Wahine. 33-6m

H. W. SEVARANA.

                Luna Ku dala a mea Kalepa. Hale Mahoe. Alanui Aliiwahine. 33-6m

OLELO HOOL AHA.
$ 50 MAKANA.

                E UKU IA NO HE $50 I KA MEA A MAU mea paha, nana e hai mai i kekahi mea e hoomaopopo mai ai i ka poe nona na ilio i pepehi nui i na hipa o ka Ahahui Hanai Holoholona a me Ka Mahiai, a ina e ike ia kekahi mea e hele kuleana ole ana maluna o na aina e pili ana mai Pohinahina a Lamaloloa, Kohala Akau, a maluna paha o kekahi aina e ae o ua Ahahui nei, e hoopii ia no e like me ke Kanawai. E pepehiia no na ilio a pau i loaa maluna o ko makou aina hanai hipa ; a o na holoholona, na lio, hipa, kao, e hanaia no e like me na holoholona hele hewa, a e hoopii ia no ka poe nona ua mau holoholona nei. O ka poe mea holoholona e holo nei maluna a ka aina o ka Ahahui, ua ae ia lakou e lawe aku i ko lakou mau holoholona a hiki i ka la 1 o Augate, 1862, a mahope oia manawa, e hanaia no e like me ua holoholona hele hewa. O ka palapala ae, e lawe aku i na holoholona, e palapala lima ia, a e kakau inoaia e ka Luna o ka Ahahui.
FRANCIS SPENCER. Luna o ko Waimea A. H. H. a me ka M.
Puuloa, Hawaii, Iulai 14, 1862. 35-3m

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala,) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.
P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi.
Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. 19-tf

OLELO HOOLAHA
I NA KANAKA HAWAII!

                Makai iho o AIGUPITA! Ma hope iho o ka Pa O MAHUKA! KA Pa Kuai Papa o LUI, C. H. LEWERS, MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA anu keia ano, me Ke Kumukuai makepono loa, nolaila, e naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipai ia oukou e na makamaka Hawaii. NA PAPA OLEGONA, LAAU HALE A ME NA POU. LAAU KAOLA A ME NA PINE PA, LAAU AAHO HALE PILI MAOLI, PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA A ME KA AAHO, PILI ULAULA A ME KE KEOKEO. Eia ka mea KUPANAHA Ma keia hale—maanei i wiliia'i ka PALAOA a ma ka HANA PAHU, e like loa me ko ULAKOHEO mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue mai e makaikai. Na Pena Keokeo a me ka Omaomao, Na Pena Ulaula a me ka Eleele. Poho, Kolu, Hulu Pena, KUI o na ano a pau, LAKA o na ano a pau, Ami, Kilou, Kui kakai moena, Kui Nao, Pani Hale, Pani Aniani, Pake, Aniani kaawale, Pani Olepelepe. A PELA WALE AKU.
Honolulu, Iulai 22, 1862. 36-3m

MAKEMAKEIA.
ILI BIPI,
ILI KAO,
a me ke KELEAWE kahiko.

                UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co. (Burua ma,) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 33 3m.
C. BREWER & Co.

KA LAKO HALE
A ME NA
Pahu Kupapau !

                AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale ! Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. Na PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA,.....$12 Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A ua makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.
HANALE ALENA.
37-6m Alanui Papu.

J. P. HUGHES.
MEA HANA NOHO LIO!

                AIA MA KA HALE KUAI O KA me a nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau: NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAWAHA, a me na mea e pono ai ka lio. NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI. NA HUIPA. NA HAO KEEHI. NA PALAKI LIO. NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, No ke kumukuai makepono loa! Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu. O na pela pulu, na peia hulu, na pela mauu, a me pela lelele. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Aperila 1, 2862. 19-1y

E Makaala! E Makaala!!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na an a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena, A me na mea e pili ana i ka hoomaikai hale.
C. BREWER & CO., (Burua ma.)
Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862. 37-3m

MANUAHI, MANUAHI.

                E IKE OUKOU E NA KANAKA a pau. eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo. NA io bipi momona loa o na bipi kupaluia a pau o na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u HALE KUAI BIPI, a he manuahi loa ke kuai ana. Maanei wale no ke keu o na Io Bipi Momona, Waliwali, a Palupalu hoi, O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka oo oia mau mea. E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke o KUAI MANUAHI, me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.
J. W. KAIKAINAHAOLE.
Honolulu, Aperila 25, 1862. 22-tf

HALE HANA PIULA.
F. H. & G. SEGELKEN.

                MA KE ALANUI NUUANU, MAKAI IHO o ka Loiala Hotele. Mau mea hana, a kuai Piula, Hao, Keleawe, a me na mea e ae e pili ana i ka Oihana Piula. A e hoomoe hoi i ka Piula Wai, me ka hooponopono kupono i na mea a pau e pili ana ia oihana. Ua lako mau i ka Piula Wai maikai. E hele mai e ike no oukou iho. 33-6m

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HALE KUAI O LUI (C. H. LEWERS.) ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha, LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me na opaka e ae, LAAU PA a me na PINE PA. LAAU AHO HALEPILI. PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA. POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau, LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO. PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE. Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO. Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai. 33-6m

HOONANI HALE,
MAKEPONO.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILLIAMA. (UILAMA.)
H onolulu, Iulai 2, 1862. 32-6m

KAMANO! KAMANO!!

                1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o 33-3m
H. HACKFELD & Co. (Kalema.)

KAKELA ME KUKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI, NA BAKEKE, NA IPU TINI, NA PA LEPO, NA KAMAA, NA PAHI me na O-O, NA PAPA me na NOHO, NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaba, 1861.

MEA ONO KA RAIKI!
E ka poe Kanu Raiki!

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA ka inoa malalo iho, e kuai nui i ka RAIKI, a o ka poe mea Raiki hou paha, e ulu ana aole i oo, e hiki no ke ohi mua kekahi uku hapa, ke kuai e ia ka Raiki me a'u. Eia kekahi, na'u no e hoolawa i na eke i mea e pono ai ke halihali, a e hele koke nui mai ka mea Raiki oo, a me ka mea Raiki e ulu ana e kuai me a'u. Aia ma ka Hale Kuai o KEOKI OLELO E.
Ma ke kihi o ke Alanui Papu. 35-3m

ILI BIPI, ILI KAO.

                E UKU AKU NO O F. S. Pratt & Co., ma ko laua Hale Kuai, ma ka Hale Mahoe. I ka uku makepono loa no ka mea i haiia maluna. O Mr. J. C. Spalding (Polena,) ka mea i kamaaina loihi ma ke kuai ana ma a mea, ka mea nana i hooponopono ma ia mea. 32-3m