Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 45, 4 October 1862 — NA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

NA MEA HOU O HAWAII NEI.

Na Moi.—Ua holo aku na Moi i Nanakuli, Waianae, ma ke kakahiaka i Poaha iho nei, ua maikai no ko laua ola, ma ka moku mahu Pele ka holo ana. Naue i ke ala hoi ole mai.—Ua make aku o Mrs. Kalakini, kekahi o na kupa o keia aina nei, ma ka la 29 iho nei o Sepatemaba, a ua luuluu kona mau kini e noho nei, no kona apoia'na mai e ka make, a me lakou hoi e uwe nei. Aloha ino ia. Young Hector.—Ua kuaiia ka moku Young Hector e Wilcox, Richards, & Co, i moku e holoholo mau ai mai a nei aku a Kapalakiko, i pani ai i ka hakahaka o ka moku Speedwell i kuaiia iho nei. Kalama.—Ke holo mau nei no ka moku maikai no na ka inoa Kalama, i na awa ma ka aoao kona o ka mokupuni o Kauai, oia hoi o Nawiliwili, Koloa, Waimea, a me na awa liilii e pili ana. E hoao mai no oukou e na a-u kai o Kaieiewaho ia ia i ike maka oukou i kona mama maoli. Kilauea.—Ua ili o Kilauea i keia holo ana'ku nei, a ua ku mai oia ma ka la Sabati, aole no i poino nui loa oia, a e makaukau ana no paha e holo i keia malama'e nei. Ua nui na pipi i kau mai nei maluna ona, a

ua nui no hoi na pipi i make, no keaha la keia make? E komo ana nae ka mokumahu kialua Annie Laurie ma kona wahi i keia wa. Ma ka la 13 ae nei oia e holo mua ai, e nana i ka olelo hoolaha ma ka pepa o keia la. Mele Nika.—Ua hoohuiia kekahi mau keiki Hawaii e ke kaula palupalu o ke aolha a ua lilo lakou malalo o ka nakii ana a ia mea hemolele i Komopane MELE NIKA, a i keia po lakou e oli ai. E hele ae no e na makamaka e makaikai ia kakou Hawaii nei, he emi loa ka uku e komo ai. Aia no i ka Hale Keaka lakou e mele ai. Hawaii nei i ke Kaua.—Ua lohe mai makou ua lilo o Samuela C. Limaikaika, (ka Lunahooponopono iho nei o ka Hae Hawaii.) i Kapena no kekahi papakoa iloko o ka puali o ka Akau, a ua aneane e makaukau kona papa e hele aku i loko o ke kaua, aia paha a kaua kona papa koa, alaila kakou lohe mai i na hana a ke kanaka Hawaii ma Amerika Huipuia. Raiki.—Ma na leta i hiki hope mai nei ua ike ia iho ka piha loa o ka Halekuai o Kapalakiko i ka raiki a nolaila, ua emi iho ke kumukuai o ka raiki i keia manaw ma ia wahi, a ua emi pu hoi me ke kumukuai o ka raiki me ka aa o Hawaii nei. He elua keneta wale no paha me ka hapa no ka paona hookahi, aole e kaa ka luhi, o ka poe mahiai ia mea; aka, aole no nae ia he kumu e kanalua ai kakou i ke kanu ana ia mea; no ka mea, ua maopopo aole e mau ana ka emi ana

o ke kumukuai, a ua maopopo no hoi aole e loaa ka laiki maikai mai Amerika mai, iloko o keia manawa mai, a no Hawaii nei aku ka laiki maikai, e loaa'i i ka poe ai laiki o Kapalakiko. Ua loaa mai ia makou kekahi leta, i kakauia e J. Nakila, o Maliko, Haiku, Maui, no kekahi I-a kupanaha i ikeia ma ia Apana, a penei no kana mau olelo: " He wahi I-a Kupanaha, o kona loihi, elua iniha, a o ke anapuni ma kona opu, he hapalua iniha, a mai kona mahamaha a hiki i ka hiu, he ano like me ka Moo, a ma kona poo, he poo o ka I-a maoli, a o kona nuku ua like ia me ka nuku o ka Hinalea nuku-iwi, aole i ike ia kona wahi i hiki ai ke holo, ua ike ia paha keia I-a ma kahi e ae, aole paha? o kahi i loaa mai ai keia I-a mailoko mai no ia o ka opu o kakahi Oio i loaa i kekahi kanaka, a o Pulehu kona inoa." Mare.—Ma ke ahiahi iho nei o ka Poaha la 2 o keia malama, ua mareia ko makou hoa o ka iu o ka la, a me ka inea o ka makani welawela o keia aina aloha, oia o Geo. W. Mills Esq., ia Sarah Kamakina, na Rev. E. W. Clark i mare, a aia me laua ka waimaka aloha olioli o keia pepa. Ka mare ma ke Kanawai, He Hanohano no. Na Komisina.—Ua kohoia iho nei e ka Moi na Komisina nana e huli ke kumu o ka emi ana o keia Lahui, a me ka huli hoi i ka mea e pii hou ae ai, a eia na inoa : Ka mea Kiekie Prince L. Kamehameha, Dr. W. Hillebrand, o Honolulu ; Dr. F. W. Hutchinson o Lahaina ; Dr. J. W. Smith (Kamika) o Koloa ; a me Judge J. Wight o Kohala, Hawaii. No ka mea, ma ke Kanawai, aia no iloko o na malama eono e hoike mai ai ua poe Komisina la ; nolaila, e hoomaka koke ana aha lakou i ko lakou hana i keia manawa iho, aia a hoike mai lakou, alaila, hiki ke hoomaopopo i na mea e pili ana i ka pono a me ka ole. Aha Kaapuni o Hawaii. Kau o Sepatemaba.—Ua hoomaka ka hana a ia aha ma ka Poaha la 4 o Sepatemaba, ka Mea Hanohalo Judge Robertson ka Lunakanawai, H. L. Sheldon a me Judge J. Wight na hoa. Aole no he nui o na hihia i hanaia, a eia iho no ia : Ke Alii vs Mohomoho.—Hoopiiia no ka pue ana i kekahi wahine, o Kona. Ahewaia ; a hooaiia 2 makahiki ma ka hana oolea. Ke Alii vs Hikiau.—Hoopiiia no ka mare Lehulehu, a ua ahewaia. No na kumu pono, ua hoopai oluoluia $.00 me eono malama me ka hana oolea. Ke Alii vs Hoohai.—Hoopiiia no ka wawahihale, ua hooleia ka hoopii, a ma ke noi a ka Loio Kuhina C. C. Harris, ua hoihoi houia i ka Aha Apana e hookolokolo'i no ka aihue. Ke Alii vs Malo.— Lawe i ka waiwai i waihoia ma ka lima e malama. Ua hoihoi hou ia i ka Aha Apana. Ke Alii vs Lilikalani.— Hakaka, hoihoi houia i ka Aha Apana o Hamakua. Ke Alii vs Kamakawiwoole, a me Kalili. —No ka hookahuli i ka pono, ma ke noi a ka Loio Kahina, ua hoopauia ka koopii. Ke Alii vs Kaualoha.—Hoopiiia no ka aihue holoholona. Hookuuia. Ke Alii vs Puhi.— Hakaka, ua hoihoi hou ia i ka Aha Apana. Ua noho iho ka Lunakanawai Robertson ma ke Keena a hiki i ka Poaono. Ke Alii vs Nueku, Kaia, a me Kuoha.— Hoopiiia no ka wawahi ana a me ka aihue ana i na dala 135 mai ka hale mai o Puupuu, ma ka apana o Hilo ; ua ae mai no o Kaia, a me Kuoha, i ko laua hewa, aka o Nueku, no ka maa no ona i ka paa i ka hao, nolaila, ku no ia ma ka hookolokolo, ua ahewaia e ka poe Jure, a ua hoopaiia oia he elima makahiki ma ka hana oolea ; a o na hoa ona he elua makahiki pakahi e hana'i ma ka hana oolea. Ke Alii vs Kaiama.—Hoopiia no ka wawahi hale a me ka aihae, ua ae mai no oia i kona hewa, a ua hoopaiia he elua makahiki, me na malama eono, ma ka hana oolea. He mau hihia waiwai kekahi, a i ka pau ana, ua hoopaneeia ka hana.