Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 47, 18 October 1862 — HE MOOLELO NO MAJ GEN. HENRY WAGER HALLECK, KA ALIHI KAUA O AMERIKA HUIPUIA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO NO MAJ GEN. HENRY WAGER HALLECK, KA ALIHI KAUA O AMERIKA HUIPUIA.

K»* pai nei inakou i keia la i ke kii oGen. llonry Waper Halleek, ka mea i kohoia ina ka la 11 o lune iho nei, i Alihikaua Nui no Am<:rika Huipuia. Ua hanau o Henry W. Halleek, (Haleka) nia Wcston, County o U«eida, mokuaiua o \u loka, ma ka M. H. IS2O ; a nolaila, he kanaha-kuinamalua ka nui o kona mau maknhiki. Ua komo mua oia i ke kula koa o West Point i ka M. H. 1835; a ua puka mai no hoi oia ma ia hope mai* oia ka helu akolu o na keiki i hoohanohanoia i kona wa i puka mni ai. Ua hooliloia oia ma ka papa ke Ana Aina, a haua papu no hoi, a he hookahi mukahiki ka loihi o kona noho ana iiaila. Mai ka M. H. IS4O a hiki i ka M. H. 1815, ua lilo nui kona manawa i ka hoiolelo ma na wahi he nui waie ; a iloko nohoi oia inanawa koua hoopukaana i kekahi mau l>uke, i hiki ai ke weheweheia na mea a pau e pili ana i ka paikau, a me na mea no hoi e pili aua i ke kaua. I ka hoomaka ana o ke kaua inawaena o Ainerika a me Mesiko i ka M. H. 1917, ma Kaleponia oia kahi i hoomonna'i, a no kona koa i kekahi mau hoouka kaiiu liilii ilaila, nolaila, hooliloia oia i Kapena. Ma ia hope mai, ua lilo oia i nlii nui maluna o ka puali koa ukuli o Como<loa Shuhrick, a p»\u ia, i.Kakauolelo no ke keena Kalaiaina o ka inokuaina o Kalepoui. A i ka M. H. 1549, oia kekahi o na hoa nana i luuikumu ke Kuinu Kanawai o Kaleponi. A no ka nui loa o kona makemake i ka noho īna keia aoao o ka Pakipika, nolaila, ua hoihoi aku oia i kona palapola hookohu, a ua huli koke ia i ke ao ana ia ia iho i ka oihana /yjw, a ma Kapalakiko kona wahi i wehe nuia ai i kona keena oihana. Ma ia wa iho no nae, ua hui oia me kekahi poe e ae, a ua kapaia ka inoa o ko lakou hui o Halleek. Billings & Co.; a ua nui no ho» ka pomaikai i loaa ia lakou tna ko lakou hana. Eia ka mea kupanaha i kona hiki ana'ku i St, Louis, mahope iho o ka hoomaka ana o keia knua, ua kohoia mai oia i Loio no kona haku mua no i kokua'i, no Geti. Fremont. He wahi manawa pokole mahope iho o ka hoomaka ana o keia kaua, ua kauoha kokeia mai o Gen. Halleek e ke aupuni e holo koke | aku i Wasinetona nia ke kauoha a me ka paipai ana a ka mea kaulana Gen. Scott, ka Alihikaua o Amerika Huipuia ia manawa, a i kona hiki ana īlaila, ua haawi kokeia la ia ka noho ana i Luna Nui o na koa a pau o ke j aupuni, ma na mokuaina komohana o Amen-1 ka. ma kahi a Gen. Fremont i noho mua ai | a hoepauia'i, a o Gen. Hunter hoi, e noho! hoomalu wale ana no ia manawa. I kona hiki ana i St. Louis, e.kani ana ka aka iki | a na kipi; no ka mea, ua lilo ia lakou o Te* | nesi mai o a o, a me b hapa nui o ka moku-; aina o Keneluke, a me ekolu hapaha o ka mokuaina o Misouri f a ua pania paaia hoi ka waha o ka muliwai Miaiaipi a hiki paha he 20 mile mai Cairo aku. Ua noho ka aoao kipi ma ia wahi iloko o ka lanakila nui, a o na koa aupuni hoi iloko lakou o ke ao naulu i o ke kaumahau I

Lalau mua iho la no hoi kona lima i na mea a pau i waihoia mai malalo o kona mau lima e ke aupuni, alaila, hoomaka oia i ka hoopai i ka poe kipi e pūhi aua i na Alahaka ma ka li ana ia lakou iluna; a pau ia, alaila, kau oia i ke Kanawai. ina e aihueia, a haowaleia paha kekahi waiwai o na kan&ka pili aupuni, alaila, na na haole kipi, a poe maka-1 maka paha o ka aoao kipi e uku i na poho a j pau oia poe ; irta ia mau hana ana, ua hoopio kokeia ke puhiia ana o na Alahaka, a me ka aihue, a haowaleia hoi 6 lā waiwai o na haole pili aupuni, a hookanalii iki aku hoi i ka manao a na haole kipi u*aiwai o St. Lou». A ma ia hope mai hoomaka koke kona mau |koa, a me na moku malalo ona e hele aku a e hooauhee aku i m, kipi mai Misouri aku t a k« hapa akau o ka mokuaina o Akansas, | a hoopio aku no hoi ia Papu Henry, Papu Donelasona, a roe Mokupuni Helu 10 (Island Nrf. 10;) a hookauliiiii nku no hoi i na kipi mai Bowling Giwn, Cojurabus, Corinth, a me Cumberbnd Gap; a ano la, ua hiki i kona mau koa ke hoomaha i na mahioa wela; no ka mea, ua aneane lawa pono na hana a

lakou i hoounaia mai ai e hana. Ua aneane e nele ioa no kona mau puali i ka loohiaia e ka pilikia. mai kona wa i hoomaka mai ai e noho ma ia wahi hanohano ; a no ka hoiopono maoli o kana mau mea i hana'i, nolaila, ina no e noho no na koa ma na wahi a iakou e noho nei me ka aee ole aku imua, alailn, e mau ana no ka maluhia ana nw na wahi'a pau ana i hoopio mai nei. A ua nui no hoi ka mahaloia ona e na poe a pau o Amerika Huipuia, he koa oia iloko o ka maiama, a aole no hoi ona imi wale aku i mea e poino ai na kanaka, ma ka hoouka kaua waie no, me ka ike ole i kona wahi e lanakiia'i, a ao- ! !e no hoi ia he kanaka puni hanohano, a ake ikeaku i kohai ana mai imua ona; aka, aoie nae ooa makemake e kainaiiioloihi mai kona mau aiii ia ia, o kona makemake no ke kamailio pololei mai no ma na mea e pili ana i ka raea i manaoia, aole ma ka hooloihi kamailio wale. O ko Major Gen. Haleka ano ma ka nai» ana*ku, he kii pololei, aoie uo he ioihi; aka, he ano eieu no kona me ka heieheiena koa, a kupaa no hoL He maikai ka hiona o kona

ihu, he moiale kona poo, a he aiohiiohi kona inau maka, ua iike me ka hoku kakahiaka ke ike aku. A ina oia e nana pono mai i kekahi mea, me he mea ia e ai mai ana kom n au maka i ka mea ana e nana ana, no ka weiiweii maoli o kona mau kii onohi, ku kauwahi o aa mea he weliweli. A ua hiki oie no hoi i ka poe aleio maaiea a me ka poe akamai i ka hoomaieo ke ku imua ona, me ko lakou mau palapnia apuhi; he maka hiki kona i ka hookomo mai i ka weliweli a me ka raak»u iloko o ka poe a pau e nana ana ia ia. He kanaka ano kupanaha ne nae hoi ma kokahi mau mea; oiai i kekahi ia e hele kaapuni ana oia i kona inau puaii koa a hiki i ; ke kauwnhi alu, alaiia. ike aku la ia i kekaj hi kahu kaa iio e ku ana ilalo o ke alu, na j paa nae ke kaa i ka mau a me ke poho, a he- : ie aku la no hoi ua o Gen. Haieka, a kokua | pa aku U i ke kahu kaa, a hemo ka paa aai p ke kaa, alaila, ao aku ia ia i ke kahu kaa mai heie hupo hou ma na wahi pilikia; aoie !nae i ike ua kahu kaa nei o kooa hako no kela e kamaiiio mai nei ia ia, a aole no hoi i

| hoike mai o Gen. Haieka ia ia iho, a i ka hiI ki ana o iaua iluna o ka aina popu, aiaila, ! hoomaka iho ia ua kahu kaa nei e oleio ino no na'iii koa nana oia i hoouna mai me ke kaa, a me ka poe nana e ai ana ka ai ana e lawe nei, a oleio hoinoino loa ae la hoi no Gen. Haleka ; no kona hana ole i alahaka ma ua wahi nei, me ka oleio iho hoi ua ike no ia i ke ino o na wahi a na kaa e hele mai ai, a no keaha ia kona mea i hana oie ai i alanui maikai no na kaa ? A ina ka e ike kino ua wahi kahu nei i oa Haku nei ona, aiaik, nana ponoi no e ao aku ia ia no keia mau hemahema. A pau ke kamaiiio ana a ua wahi kahu kaa nei, a me ka akaaka ana a ua o Gen. Hakka, no ka nuku mai o ua wahi ka-! naka n?i, me ka ike ole e o ka haku no keia ona ana e huhu oei me ka oielo ino; alaiia, > hoi aku la o Gen. Hakka me kona hoike ole mai no i kona ano maoii i ua wahi kahu kaa nei, a ia manawa no hoi hoounaia mai la ka. poe kamana e hana i aiahaka, a e hooouikai \ no hoi i na wahi ino a pou o ke aianui a na kaa bwe ukaha o ke aupuni e heie ai; a mahope iho hoike inai ua atii b i kona raea na-

; na i ao aku e hnna koke i ua mau aianui no , ioia hoi o kahi k-ahu kaa i oleioia mamua iho , noi. Ai ka (ohe ana mai o ua wahi kahu | kna noi i kona oielo hoinoino ana i kona ptv. jmakau iho !a ia; aka, ua mahaio nuiia mat hoi oia. Oke kaua ana ma Pittsbur£ Landing kekahi hnna kaulaim ana iloko o kei;\ 1 kaua ana ; no ka mea, natu no i hoomakau- ! kau i ke ano o ka hoouka ana mamua o kn | hiki ana mai o kona mau koa ma knhi i kaua'i. a oia no hoi kekahi o īm hoOuka kau.\ | weliweli loa i hooukaia ina ka pnpwlina o kn 'honua i ka wa hou nei, a ua lanakila nui no ; hoi kona mau punii. [ Ke loheia mai nei e lilo ana kn oia i Ku- ; hma Kaua no Amerika Huipuia, aole nae i ( maopopo ioa ka oiaio oia mau mea, a aolo jno hoi paha e loihi ana ka mannwa a kakou 'e knli aku ai 110 ka hiki ana mai o ka iohe | io io kakou nei ; a nolaiia, o ka hooinanawuinui wale no ka mea i koe ia kakou, a hiki jmni u:t manawa la.

n\.ioi£ m:\it y wager iiai.i,K€K, Ka Alihikaua o Amenka Huipuia.