Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 51, 16 November 1862 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

KA MOOLELO

—O—

MURATA.

HELU 1.

                O MURATA, OIA KEKAHI O NA Generala koa loa o Napoliona mua, i a oia hoi ke kane ui hookahi o kona wa i ka hololio, a no kona koa a me kona ui; nolaila, ua mare oia ia Karolina, ke kaikuahine o Napoliona, a ma ia hope mai, ua noho oia i Moi no ke Aupuni o Napela.

                Aia i Felorida o Achille, ke keiki makahiapo a Murata i noho Moi ai no na Sisili. Ua holo malu mai oia mai Farani mai, a ua noho i Amerika, ilaila i loaa'i ia ia kahi hoomaha ; no ka mea, o kahi hoomaha no ia o na poe koa he nui wale, nana i hoonaueue ae o Europa mai kona waiho malie ana. O na Moi, na'Lii, na Ilamuku, a me na poe hanohano he nui wale, ua hoio ae i Amerika, e noho ai ma ka malu o na eheu o ka Aeto.

                Ekolu ano kanuka a ka wa kaua e lawe ai a hoikeike, i mea nana e hoopuiwa mai ka honua a pau, ma ka lakou mau hana koa. O ka mua, o ka poe ikaika e ake mau ana i ke kaua, a e komo holookoa ana hoi iloko o ka make. I ka wa kaua ole, aohe lakou e hiki i kahi hanohano ; no ka mea, aohe wahi a ia poe e hana'ku ai i ko lakou mau manao koa; aka, i ka wa kupikipikio, ka wa e hiki ai i ka lima kakauha a me ka naau koa ke lawe mai i kekahi Kalaunu me ka lima ikaika, oia ka wa a ia poe e ala mai ai, me ka hele iloko o na make a ke kaua, me he mea la o ko lakou wahi mau ia. O ka makamua o keia poe, o ka Ilamuku Ney (Marshall Ney)—ke koa haaheo pio ole, nona ku inoa i kapaia, " Ke Koa o na Koa."

                O ka papa elua o keia poe, ka poe e makemake ana e kiola i ka lakou a pau ma ke kaua hookahi, o lakou no hoi ka poe pomaikai i ka wa o na haunaele nui. Aka, i ka wa kaua ole, ua lilo ia poe, he poe palaualelo, a he poe i kaulana no ka hana hoohaunaele a me na mea ano kolohe e ae. I ka wa kaua, he nui wale ko lakou hana ana i kekahi mau hana koa loa, a no ko lakou koa loa, ua kanu iho lakou i ko lakou inoa me ke kaulana nui, ma ke kihapai o ka wa pau ole. Ma ke poo o keia poe o Ilamuku Iunot (Marshall Junot,) ka mea nona ka inoa o ke " Kikiao Makani."

                O ka papa ekolu, oia ka poe koa me ka haaheo a me ka hookiekie no hoi, i awili pu ia me ka lakou mau hana. Ua komoia ko lakou mau puuwai e ka manao ake mau no ka nani, a me ka hanohano, mai ko lakou wa opiopio mai, a e ola ana ia poe, me he mea la i ka wa o ka poe koa o ka wa kahiko. E kau muu ana no ko lakou iini i na kahua kaua, a me na wohi e hiki ai ke hana i kekahi hana nui. aole lakou e hiki ke koiia e komo ilokoo na hana e oluolu pono ai o ke ola, i na wa kaua ole. Ia poe, ua lilo ke ola he mea ole, ke ole e huipuia me kekahi mau hana koa, a me na mea kaulana e ae. I ka wa kaua ole, he moeuhane wale iho no ka hana a ia poe, me ka hele i na hana lealea e ae. Aka, i ka wa kaua, o ko lakou waiolu ia, ua hele lakou iwaena o na haunaele, me he mea la o ko lakou wahi mau ia. O na mea, e makauia ana e ka poe e ae, he mea oleia ia poe. Ma ke poo o keia poe ma ke aloha aina o Pa-trick Henry, ma ke ano koa hoi o Murata, nona ka inoa o ka " Prieux Chevalier."

                Ua hanau o Iokimo Murata, i ka la 25 o ka malama o Maraki, M. H. 1767, ma Basatide, he wahi kulanakauhale uuku, he umikumamalua mile mai Cahors aku. He haku kona makuakane no kekahi wahi Hale Hotele uuku ma ia wahi. He kanaka hoopono oia, a he kanaka hana no hoi, he ohana keiki nui kona, aole nae he ano mikimiki o lakou, e like me ka mea nona keia moolelo, ua kapaia oia he keiki makau ole, e ka poe o ko lakou wahi. Ua like kona akamai i ka hololio me he kauaia Arabia la, a ma ka hololio no o kona makuakane oia i maa'i i ka hololio, a lilo ai oia i koaa mau la he kanaka akamai loa i ka hololio No kona ano koa, a me kona mikimiki no hoi; nolaila, ua lilo oia i Beniamina na kona mau makua. Ua noho kuene kona makuakane, no ka ohana o Tallyrand, a no ia mea, ua hookomoia o Iokimo Murata i ke kulanui o Cahors, me ka imi hoi i ka naauao, a me ke aoia i na mea e hiki ai ke lilo i Kahunapule. Ua koho na makua ia ia ma ka oihana kahuna; aka, aole nae oia i kupono iki no ia mea, aole e hiki ke ao aku ia ia. Ua malama ole hoi oia i na mea i aoia aku ia ia, a ua komo oia i na hana ino a pau; ua hoowahawahaia oia e kona poe kumu, a ua alohaia hoi e kona mau hoapaani. Aole i hana iki ua o Murata ke kahuna, i na mea e pili ana i kana oihana; aka, ua hana oia i na mea a pau e kue ana i ka oihana kahuna. Hoike mai na kumu i ka ino nona, a hai mai hoi i kona mau makua, aole he hana pono ia Murata, hookahi wale no o ka hana koa ka mea kupono ia ia, a ua pololei hoi ka olelo a na kumu ia hana ana. I ka haalele ana i ke Kulanui o Cahors, komo oia iloko o ke Kulanui o Toulouse. He nui na mea pono ole i oleloia nona i na la o kona noho ana ilaila, he oiaio paha, aole paha, aole i maopopo; aka, me he mea la no nae ua ku no na mea i oleloia nona. Ma ia wa, ua loaa ia ia kekahi wahine, a ua hakaka oia me kekahi mea nona ua wahine nei, a ua lilo no ia ia, o kona holo malu aku la no ia, a hiki i kekahi wahi kuaaina, ilaila oia i noho pee ai, me ua wahine nei, a hiki i ka wa i pau ai o kana wahi dala ; alaila, hoike hou mai oia ia ia iho imua o kona mau hoa. No ia hana ana ona pela; nolaila, ua kiola ae oia i kona aahu kahuna, a iloko o ka manao kaumaha, ua komo koke oia i ke koa, iloko o kekahi papa koa e hele ae ana ma ia wahi ia wa. A no kona ikiiki i na kanawai koa ; nolaila, ua kakau aku oia i kona kaikuaana, e noi ana, e hookuuia oia mai ka noho koa ana. Ua ae mai ke kaikuaana ona, ke hoi hou nae ua o Murata i ke kula. Ua ae aku oia, a ua hoi hou no hoi i ke kula ; aka, ua nui loa nae kona uiha ia noho ana ; a nolaila, ua haalele oia i ke kula, a hoi aku no hoi e noho kahulio ma ka hale o kona makuakane. Aole no hoi i liuliu, ua hoopailua oia ia noho ana, a ua komo hou aku no hoi i ke koa. Aole no i liuliu komo hou no ka hoowahawaha i ka noho ana koa, a nonoi hou no e hookuuia mai. Ma ia manawa oia i apuka ai i kekahi haole, ma ke kuai ana'ku i kekahi wahi pahu waiho paka i hamoia i ke gula, me ka olelo aku nae he gula maoli, aole nae o ke dala ke ke kumu o kona hana ana ia mea. He keiki hoa koa nona, ua makemake e haalele i ka noho koa ana, aia nae a uku aku i mau dala ; alaila, hookuuia, a nolaila kona kumu i apuka'i i ua Iudaio la.

(Aole i pau.)

 

Halawai Mua

—O—

KA AHA HUI MISIONARI HAWAII

—O—

CALIFONIA.

                Ma ka hora ekolu o ke ahiahi o ka la 14 o Mei, M. H. 1862, ua hui makou na kanaka Hawaii o keia wahi, e kuka no na kumu nui e holo ai ka malamalama iwaena o oa Inikini e noho ana iloko o ka pouli ma Califonia nei.

                Ua hoolilo ka Aha ia T. W. Kulika i Lima Hoomalu, a o Moses Nahola i Kakauolelo.

                Alaila hai mai ka Luna Hoomalu i na kumu manao a ka Aha e noonoo ai;—

                1. Heaha la ka mea e holo ai o ka malamalama mawaena o ka lahui Inikini ?

                2. E noono ka Aha i inoa kupono no keia Aha Hui.

                Alaila ku mai la o Kapuaa a hoike mai i ke ano o ka noho ana o ka lahui Inikini ma Califonia nei, a ua kokuaia e Nalau.

                Ma ke noi a Kapuaa, ua lilo ka Aha ma ka noonoo ana i inoa kupono no keia Aha : A o keia ka mea i kohoia;—

KA AHA HUI MISIONARI O CALIFONIA.

                A ma ke noi a Nalau, e koho ka Aha i Komite nana e noonoo i ke kumu manao akahi i hoakakaia maluna, ua lilo ka Aha ma ka balota ana.

                L. H. Kapuaa, H. R. Nalau, a me J. M. Kake, oia na Komite i kohoia.

                Alaila wehewehe mai ka Luna Hoomalu no ka noho ana o na Misionari ma na aina Pegana.

                Ma ke noi a Nalau, e hoopaneeia ka halawai i ka la 17 o Mei, ma ka hora 7 o ke ahiahi. Ua hooholoia.

                Pule ka Luna Hoomalu: a pau ia ; ua hoi nui na hoa ma ko lakou wahi.

MOSES NAHORA, Kakauolelo.

Irish Hill, Eladorado Co, Cal., Mei 14, 1862.

 

OLELO HOAKAKA.

                O kakou kekahi o na kanaka Hawaii e noho ana ma Califonia, no ko kakou aloha i na uhane o ka poe Pegana e noho ana ma ka moana Pakipika, a ma Califonia nei, ua hoolilo ia kakou iho i Aha Hui, i kapaia, " Ka Aha Hui Misionari Hawaii o Califonia."

NA KANAWAI.

                1. Na Luna o keia Aha, he Luna Hoomalu, he Kakauolelo, a me ka Puuku.

                2. E kohoia na Luna o keia Aha ma ka balota ana ; e noho Luna no lakou a hala na malama eono. Aka, i na i pilikia na Luna i oleloia maluna, e hiki no i ka Aha ke balota hou i mau pani hakahaka, i ko lakou wa pilikia.

                3. Na halawai. I ke ahiahi o ka Poakahi mua o keia mahina kela mahina e halawai mau ai.

                Ina ua loaa mai kekahi manao a ka Aha e noonoo ai, alaila, na ka Luna Hoomalu e kauoha i na hoa o keia Aha e akoakoa mai, i ka wa kupono i kona manao.

                4. Ma na halawai i na Poakahi mua o kela mahina, keia mahina, oia ka manawa e haawi mai ai kela mea keia mea i kona manawalea, e like me kona manao iho.

                5. O kela hoa keia hoa e manao ana e kamailio, e pono ia ia ke ku iluna a pau kona kamailio ana, alaila e noho ilalo.

                6. Aole pono o na mea elua, a ekolu paha, ke kamailio i ka wa hookahi.

                7. O ka mea e kamailio ana, e pono ia ia ke kamailio imua o ka Luna Hoomalu, aole me kekahi mea e ae, ma ko ano hoopaapaa.

                8. E kakauia na inoa o na lala a pau o keia Aha Hui.

                9. E lilo ka Aha ma ka hoonani ana i ke Akua i hookahi hapalua hora.

                10. E akoakoa mai na hoa o keia Aha mamua o ka hoonani ana i ke Akua.

                11. E kahea ke Kakauolelo i na inoa o na lala o keia Aha mamua o ka hoonani ana.

HEAHA KA MEA E HOLO AI KA MALAMALAMA

MAWAENA O NA INIKINI ?

                O makou o na Komite a ka Aha i hooholo ai, e imi i ke kumu nui e holo ai o ka malamalama iwaena o na Inikini.

                Nolaila, eia malalo iho nei na inoa a makou i hooholo ai, e like me ke kumu manao a ka Aha iwaiho mai ai na makou e noonoo.

                1. O ka pule, ke manao nei makou o ka pule ka hana nui e pono ai, a na ke Akua no e wehe mai i na naau o ka poe e noho ana iloko o ka pouli, e like me kana i hai mai ai ma Luka 10 :2. E pule nui aku i ka Haku nona ke kihapai. Pela no ma Mat. 9 : 37, 38. A ma keia mau kumu, e pono i keia Aha ke noonoo nui.

                Nolaila, e pule nui aku kakou i ke Akua i hooko mai oia i ka kakou mea e manao nei, e hoola i na uhane o ka poe e noho ana iloko o ka pouli.

                2. O ka lulu. I kela mahina keia mahina, e hiki no i keia Aha ke hoahu i wahi puu waiwai a waiho aku ma ka lima o ka Puuku, a nnna no e hoouna aku i ka Aha Hui Misionari Hawaii ma Honolulu, e like me ke kauoha a keia Aha, me ke noi ana i mau Kumu no na Inikini.

                Oia na mea a makou i noonoo ai.

                E ola "ka Aha Hui Misionari Hawaii o Califonia" i ke Akua.

                Na Komite. L. H. KAPUAA, J. M. KAKE, H. R. NALAU.

                He manao paipai imua o ka Aha Hui Misionari Hawaii o Califonia, no ka malama o Iune 1862. E na hoa o ka A. H. M. H. ma Califonia ; Aloha oukou :

                He wahi manao paipai ko'u no ka hana a kakou e kukulu nei, e like me ke kauoha a ka Luna Hoomalu ia maua o L. H. Kapuaa, e noonoo i mau kumu manao kupono no keia Aha, e hoike aku ai hoi imua o oukou i keia la.

                Ua maopopo paha ia oukou ke ano o ka kakou hana e kukulu nei, e like ke ano, a me ka hana, a me ka inoa, me lakou ka poe e hapai ana i keia oihana ma Bosetona, Ladana, a me Honolulu hoi, ma ka Pae Aina o Hawaii, a ina ua maopopo io ea, e pono ia kakou ke hoomau a hiki i ka hopena.

                E like me ka olelo a ke Akua e olelo mai nei, " E aloha aku oe i kou hoalauna, e like me kou aloha ia oe iho. E aloha aku hoi oe i ka Haku i kou Akua, me kou naau a pau, a me koa manao a pau, a me kou ikaika a pau, a me kou uhane a pau," nolaila ea, e pono ia kakou ke noonoo hui i keia huaolelo o ke " aloha."

                O ke aloha ke Kanawai i oi mamua o na Kanawai a pau, wahi a ka Palapala Hemolele, noloila, e hoolilo ana au i keia Kanawai i kumu manao mua no keia paipai ana, aole no hoi paha kakou i poina a palaka hoi, i ka hana a ke aloha i na makua o kakou, a me kakou pu kekahi no na makahiki he kanaha a keu aku, ma ka Pae Aina o Hawaii.

                Nawai la i lawe mai ka malamalama, a mai hea mai hoi ? Ke hai aku nei au imua o oukou na hoa o keia Aha. O ke aloha ka mea nana i lawe mai, a mai Amerika Huipuia mai hoi i hoounaia mai ai, e ka poe e noho ana ke aloha iloko no na uhane o kakou, ka poe e noho ana iloko o ka pouli, a me ka naaupo.

                Ma ke kulanakauhale o Bosetona, Amerika Huipuia, e noho ana ka poe aloha loa i na uhane o ka poe Pegana ma ka honua nei, a ma ia wahi i kukuluia'i he Aha Hui Misionari, e like me keia a kakou e hoohalike nei, a ma ia Aha no i kuhi ai i ke kukui, e hoomalamalama ia kakou ma Hawaii, a me na wahi e ae a pau loa.

                I ka hapa hope o ka makahiki 1819, hoounaia mai e lakou na Misionari mua, oia o H. Binamu a me kona mau hoa, ma ka moku Thadeus, a ku mai la lakou ma Kailua, Hawaii, i ka malama o Apelila M. H. 1820, a o kekahi o na'lii oia moku, aia no lakou e ola ana a hiki i kela wa, o Hunnewell kona inoa.

                A aeia mai e nalii ko lakou noho ana, e hana i ka lakou hana i hoounaia mai ai, alaila, hoomaka koko lakou e wehe i na ipuka o ka po, e hai mai ana, aia ke ola ma o Iesu Kristo wale no, aole ma ka mea e ae, a aole no hoi he Akua e ae ma ka honua a pau, a malalo iho o ka la, o ka mea wale i kapaia o Iesu Kristo, aia ma ka lani kona wahi, a he mana kona, a nana hoi i hana na mea a pau loa.

                Ua maopopo ae la ia kakou, o ke aloha io no ka mea nana i hoomalamalama ia kakou, e like me kela mau olelo maluna, a e like me ko lakou aloha ia kakou, e pono ia kakou ke haawi i ko kakou aloha no kekahi mau lahui Pegana hou aku, e noho ana i ka pouli o ka naaupo, a me ka poelele o ka make ; e haawi io i ko kakou aloha, me ka minamina loa i ko lakou mau uhane ; e pule nui aku hoi i ke Akua me ke aloha oiaio, e nonoi aku a e paulele ia ia, i hiki ai ia ia ke hooko mai e like me ko kakou makemake. No ko kakou aloha i na uhane o ka poe Pegana e noho ana iloko o ka pouli, nolaila, ua hapai ae nei kakou i keia hana maikai, oia ke kukulu ana, a me ka hoolilo ana ia kakou iho i Aha Hui, e like me ia" i haiia maluna.

                Eia ka lua o ke kumu manao i keia paipai ana, O ka manaoio; no ka mea, ina ua hapai wale no kakou i keia hana me ka manaoio ole, o ko kakou lilo no ia imau kupapau make, e like me Iakoba i olelo mai ai. O ka manaoio hana ole ua make ia, a pela hoi ke kino uhane ole.

                Ke ike nei no hoi kakou i ka poe huli waiwai o ke kino, ua hui lakou me ka manao lokahi, e imi i ko lakou waiwai, ua hookumu hoi lakou me ka manaoio nui loa.

                A pehea la hoi ko kakou manao no ka Aha Hui Misionari o Ladana ma Beritania ? E olelo anei kakou ua hana wale no lakou me ka manaoio ole ? Ina pela ko kakou manao ua kuhihewa kakou, kuhihewa loa !

                Ua hapai lakou i keia oihana mamuli o keia kumu manao, o ka manaoio, i hooko ia e ke aloha nui iloko o ko lakou naau, no na uhane e noho ana i ka pouli a me ka malumake.

                Ua kanaono paha a keu na makahiki mai ko lakou hoouna ana mai i na Misionari e hele mai ma ka Pae Aina o Tahiti, e ao mai, a e hoohuli ia lakou mai ka hewa a i ka pono, e hai ana aia ke Akua i ka lani, he Akua mana o Iehova kona inoa.

                Mai ka hiki ana o na Kumu ilaila a hiki i keia wa, ua malama lakou, a pela no kekahi mau mokupuni hou aku ma ka hema, a me ke komohana, a me na mokupuni e ae ma ka hema o ka poaiwaena, e like me kakou ma Hawaiii. E na hoa o keia Aha, ua loihi o Tahiti mai Ladana mai, a pela o Hawaiii mai Amerika mai; aka, ma ke aloha a me ko lakou manaoio, aole lakou i kanalua i ka lawe ana mai i ka malamalama, a me ke ola, ma o Iesu Kristo la, no ka mea, ua hookokokeia e ke aloha a me ka manaoio.

                A pehea hoi kakou ? E waiho wale anei kakou i ko kakou aloha ? Aole e haawi i keia mau uhane he lehulehu ma Califonia nei, no ka mea, ua kokoke loa kakou ia lakou la, a ke noho pu nei no hoi iwaena o lakou ! E pono i keia Aha ke noonoo nui i na kumu manao i haiia maluna o le aloha a me ka manaoio.

                E pule nui aku kakou i ke Akua me ke aloha, ka manaoio, a me ka minamina loa i na uhane o na Inikini Pegana o keia aina, e lulu hoi kakou me ka manaolana loa, a mahope aku e hoiliili mai no hoi, alaila, e loaa ia kakou ko kakou uku, no ko kakou hana aloha ana aku ia lakou.

                E kukulu kakou i keia hana ma ke kahua pohaku o ko kakou naau, i ole ai e hiolo a hina hoi, ke hiki i ka wa e komo mai ai ka palaka, ke kui-he, a me ke kanalua, e like me kakou i aloha ia mai ai, pela no kakou e aloha aku ai.

                Oiai ua lalau ko kakou mau lima i ka oopalau, nolaila, e pono ia kakou e nana imua. E lawe hoi kakou i ka pahikaua o ka uhane, e kaua me na manao kanalua iloko o ko kakou naau, i ole ai kakou e kui-he, a hoi hope e like me ka wahine a Lota.

                E na hoa, e hooikaika kakou ma na hana maikai, e hoomau hoi a hiki i ke oo ana. E aloha auanei oukou.  H. R. NALAU.

KOMITE.

 

J. H. COLE.

LUNA KUDALA,

Ma ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma.

Ma ke Alanui Alii Wahine.  53-6m

 

H. W. SEVARANA.

Luna Kudala a mea Kalepa.

Hale Mahoe.

Alanui Aliiwahine.

33-6m

 

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o

Ukumehame,

mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala,) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.  P. NAHAOLELUA.

Hope Luna Aina o ka Moi.

Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862.  19-tf

 

ILI BIPI, ILI KAO.

E UKU AKU NO O F. S. Pratt & Co., ma ko laua Hale Kuai, ma ka

Hale Mahoe.

I ka uku makepono loa no ka mea i haiia maluna. O Mr. J. C. Spalding (Polena,) ka mea i kamaaina loihi ma ke kuai ana ma a mea, ka mea nana i hooponopono ma ia mea.  46-3m

 

OLELO HOOLAHA

I NA KANAKA HAWAII!

Makai iho o AIGUPITA!

Ma hope iho o ka Pa

O MAHUKA !

KA

Pa Kuai Papa

O

LUI, C. H. LEWERS,

MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA ano keia ano, me ke kumukuai makepono loa, nolaila, e naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipai ia oukou e na makamaka Hawaii.

NA PAPA OLEGONA,

LAAU HALE A ME NA POU,

LAAU KAOLA A ME NA PINE PA,

LAAU AAHO HALE PILI MAOLI,

PAPA ULAULA, PAPA PAINA,

PAPA KEPA A ME KA AAHO,

PILI ULAULA A ME KE KEOKEO.

Eia ka mea

KUPANAHA

Ma keia hale — maanei i wiliia'i ka

PALAOA a ma ka HANA PAHU,

e like loa me ko

ULAKOHEO

mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua ; nolaila, e naue mai e makaikai.

Na Pena Keokeo a me ka Omaomao,

Na Pena Ulaula a me ka Eleele,

Poho, Kolu, Hulu Pena,

KUI o na ano a pau,

LAKA o na ano a pau,

Ami, Kilou, Kui kakai moena,

Kui Nao,

Pani Hale,

Pani Aniani, Pake,

Aniani kaawale,

Pani Olepelepe,

A PELA WALE AKU.

                Aole o'u hoolimalima i poe e koi aku i na kanaka e kuai mai ma ko'u wahi; aka, he hilinai no wai ma ke ano maikai o ka'u mau mea kuai, a me ka emi no hoi o ke kumukuai o ka'u papa, me ka malama pono hoi i ka'u oihana iho, i hoomauia mai ai ka lokomaikai, i loaa mau ia'u maua aku nei.

Honolulu, Okatoba 30, 1862.  (49-3m)  LUI

 

E MAKAALA!

OWAU

O KAMUELA,

KA HOA KUAI O NA

KANAKA HAWAII,

NONA KA HALE KUAI PAPA MAuka iho o ka

Hale Hookolokolo

ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau la ku wale no keia o kuu moku papa,

O "Francisco,"

a ke ku mai oia, e loaa ana ia'u na

LAKO KAPILI HALE

o kela ano, keia ano.

EIA NO KE WAIHO NEI.

NA:

PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.

LAAU HALE, o kela ano, keia ano.

PILI HALE,

PINE,

AAHO,

KEPA,

PANI PUKA

PUKA ANIANI,

OLEPELEPE,

KUI,

PENA,

AILA PENA,

WAI HOOMALOO PENA.

IA MEA AKU, IA MEA AKU,

                Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia mau mea, a no ka maopopo no paha ia oukou he KEIKI KAMAAInA au, he hiki ia oukou e ka Lahui

Mai Hawaii a Niihau,

ke kipa mai i o'u nei. E hiki ana no na moku papa o'u i na manawa a pau, a hoolako mau ia'u. He mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ke kaena. A he mau Luna kekahi i hoonoho ia e lakou e alako ana i ka poe maikai, me he lawehala la Aka, he hiki ole ia'u ke hana pela, o ko'u ano no ka oukou e imi, mai a loaa, maopopo no na hana a kakou, no ka mea, o ko Hawaii nei kupa ihola no ia, o ko oukou makamaka.

KAMUELA. (Kaikaina o Kimo Pelekane.)

Honolulu. Sept. 19, 1862.  43-8m

 

J. P. HUGHES.

MEA HANA

NOHO LIO!

AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho Paniolo nu hou.

NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau,

NA KAULAWAHA, a me na mea e pono ai ka lio.

NA ILI KAUO o na ano a pau.

NA EKE ILI.

NA HUIPA.

NA HAO KEEHI.

NA PALAKI LIO,

NA KAHI LIO.

A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea,

No ke kumukuai makepono loa!

                Aia no ke wai mau nei malaila na pela mauu.

                O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai.

                Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi.

                Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai.

                E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wai ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.

J. P. HUGHES.

Honolulu, Okatoba 4, 1862.  19-45-1y

 

HOONANI HALE.

Makepono.

O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mai hale, e aho e naue mai o ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na

PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI,

NOHO O NA ANO A PAU,

MOE O NA ANO A PAU,

PAHU KUPAPAU.

E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.

C. E. WILLIAMA. (UILANA.)

Honolulu, Iulai 2, 1862.  32-6m

 

HALE HANA PIULA.

O

F. H. & G. SEGELKEN.

MA KE ALANUI NUUANU, MAKAI IHO o ka Loiala Hotele. Mau mea hana, a kuai Piula, Hao, Keleawe, a me na mea e ae e pili ana i ka

Oihana, Piula,

A e hoomoe hoi i ka Piula Wai, me ka hooponopono kupono i na mea a pau e pili ana ia oihana. Ua lako mau i ka Piula Wai maikai. E hele mai e ike no oukou iho.  33-6m

 

KAKELA ME KUKE.

MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o

Kela ano keia ano.

NA MEA AI,

NA BAKEKE,

NA IPU TINI,

NA PA LEPO,

NA KAMAA,

NA PAHI me na O-O,

NA PAPA me na NOHO,

NA IPUHAO,

NA NOHO LIO,

NA MEA E KAKAU,

NA PENA ME NA AILA,

NA MEA MAHIAI.

A me kela mea keia mea.

Me na laau a Dr D. Jayne.

Honolulu, Dekemaba. 1861.

 

HANA! HANA!!

UA MAKAUKAU AU E kepa i NA kanaka Hana Mahina, no na

KANU KO,

ma Hilo nei. Ina ua makemake kekahi kanaka e loaa i hana nona iho, ma na aina o Kaupakuea, Onomea, Kaiwiki, Paukaa, a me Amauulu paha, e hele mai ia'u, a na'u no e hoomaopopo ia oukou ka uku, a me na mea a pau e pili ana. Na'u na

D. H. HITCHCOCK.

Hilo, Hawaii, Aug. 20, 1862.  41-3m

 

MEA KUI POI MAIKAI LOA.

UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo, e hana i

Wili Kui Poi Maikai,

i mea nana e hoowali a Poi e like me ka lima kanaka; a he mea no hoi e hoouku ana i ka luhi o ka hana ana i ka Poi no ka ohana a no ka hoopukapuka paha. Aohe luhi iki o ka hana ana, he wili malie wale no, a aia hoi ua AEAE ka Poi. Na ka wili no e kui, hoowali, a kupele hoi i ka Poi me ka malaki loa, o ka poe a pau e makemake ana i

Wili Kui Poi

no lakou, e pono e hele ma ko'u hale, ma ke Alanui Alakeu, a ilaila hoi e ike ai i ke ano o ua wili la, he emi loa ke kumukuai.

56-1m*  PETER RICHMOND.

 

Olelo Hoolaha.

E IKE AUANEI NA MEA A PAU. O WAU o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nei au ma i ke akea, no ka'u wahine mare,

No Kahalehau,

no Niulii, Kohala, Hawaii, no kona haalele ana mai ia'u, i ko'u wa e waiho ana iloko o ka pilikia mai; ku kela a hele mamuli o ke koiikoni ae a ka poe ui; me ka olelo iho, opala ia mea, eia keia manawa i ka Peresidena. Nolaila, ke papa aku nei au i na mea a pau, mai ae aku ia ia ke aie aku i ko oukou waiwai ia ia. na na no e uku kona aie, aole au e hookaa, o poho oukou e like me ke Kanawai.  JOHN IMAKUA. Kikihale. Honolulu. Oka. 25, 1862.  49-1m

 

Olelo Hoolaha.

E IKE AUANEI NA KANAKA A pau ke nana mai, owau o ka mea nona ka inoa ma-lalo iho. Eia ma ko'u lima kekahi lio hele hewa, o kona ano, he

Lio wahine hulu lokia,

aole i kuniia i ka hao, ua malama au ia ia mai kona wa uuku mai a hiki i keia manawa. E kii koke mai ka mea nona keia lio, me na dala he $10, a i olu e kii mai a hala na la he 30, mai keia la aku, e kuni no au i ko'u hao kuni i lilo ai ia ia'u.

Na KEPEA.

Niulii, Kohala, Hawaii, Oka. 6, 1862.  49 lm*

 

MOKU HOLO MAU!

KE HAI AKU NEI AU I NA KANAKA A PAU, e holo mau ana ka moku kiakahi, i kapaia

Express,

oia o "AINAHOU," i kela Poakahi keia Poakahi, no ka mokupuni o Molokai, a waho e ae paha. Nolaila, e pono i ko Molokai poe ke makaala ma na Awa ku moku,

MA:

PALAAU,

KAUNAKAKAI,

KAMALO,

PUKOO,

a me ONOULI.

Me ko oukou mau ukana a ohua hoi, e hooili ai maluna o keia maoku holohikiwawe loa. Ua keu aku ka holo a me ka maikai i keia wa no ka hana hou ia ana, aole hou he lio. Nolaila, e pono i kela mea keia mea ukana a ohua hoi ke hookokoke mai ma keia mau awa, a he oluolu no hoi ka uku ana.

J. W. KAIKAINAHAOLE.

Honolulu, Aug. 29, 1862.  40-6m