Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 56, 20 December 1862 — Ka Hoohiki Wahahee. [ARTICLE]

Ka Hoohiki Wahahee.

i | No ka nui launa ole oko makou makema- ! ke e kanu aku i ka weiiweii a me ka manao l hoopailua hoi, no ka hana ana i ka hewa hoo- | hiki wahahee, iloko o ka puawai o ko makou poe heluhelu, a me ka lahui holookoa no hoi mai oa o; nolaila, ua hoomanao ae makou i na mea i hoikeia no ka hihia e pili ana i ka hoopii a Ke Alii rs. ia Kekipa ā me Karnai, no laua ka moolelo i hoikeia ma ka Helu 54 o keia pepa, i hanaia imua o ka Aha Kiekie, i ke kau Jiure o ka malama.olulai iho nei, a e hoomau ana no makdu i ka maawe d!f*kumtrmanao, i mea e kamailio ai j me ko makou mau makamaka i keia pule. | He mea i maopopo loa īa makou, ame ka i poe e ae no hoi paha, i heluheln 5 ka moohihia i hanaia imua o ka Aha Kiekie no ia hihia, ma ke kaupaona ana i na olelo a na hoike o ka aoao o ke Alii, ua maopopo ka hewa ona mea i hoopiiia; a nolaila, ua nele ma? kou i ka ike ana iho i ke kumu iiloopakele«ia'i na mea i hoopiiia e ka poe mahaloia o ke Jiure. Oke ano oka hoohiki wahahee ana, oia ko Kekipa a rne Kamaiolelo ana ma ka laua hoike imua o ka Ah?ji JiQpmahi, ma ka hihia a ke Alii vs. ia Mikala no ka aihue, mawaho mai o kahi o William Wright, ma ke alanui o ka hale o Pitimana a me ka huina o ke alanui Adam, ma Honolulu nei kahi i loaa ai o Mikala (w,) ka mea hoi i hopuia e Mr. J. Stewart, no ka aihue ana i kekahi apana lole mai kona hale kuai mai. O na olelo a Kekipa a me Kamai i lioike ai imua o ka Aha Hoomalu, ua hana laua ia mea, i kumu e hoopakeleia'i ka mea i hoopiiia mai ka hoopaiia'na mai ka hewa ana i hana ai. Ano ka maopopo i ke Alii, ua ku laua i ka hewa no ka hoohiki wahahee, nolaila, ua hoopiiia laua iinua o ka Aha Jiure, o ke kau i hai mua ia'e nei. ' O S. W. Kalama, Kaaihelemoku, Kapilikea, Waihinalo, Kawiliau, Keawehano, Keolaloa, Pikapika, iwa, Maeha, Kama- | kau, William Pinehasa Wood, ka ppe nana 1 noonoo ka hihia i oleloia maluna. Ina e hoomaopopo like kakou i na olelo a jna hoike o ke Alii ma keia hihia, nialoko o Ikf moohihia i hnike* o »r>a J pulo, o ike auanei kakou, aole he hoike hooI kahi nana i kue mai ka olelo hoike a ka aoj ao o ke Alii, a aole no hoi i paewa iki o ka j lakou olelo ana ; aka, ua like no ma na mea ano nui a pau, a o na olelo hoike a pau i hoikeia, ua pili wale no i ka hooiaio mai i ke kumu hoopii a ke Alii vs. ia Kekipa a me Kamai. Eia nae ka mea kupanaha, ua hookuuia na mea i hoopiiia e ka poe Jure nana i noonoo ka hihia, a o ka poe inoa hoi o ua poe la nana i hookuu, oia no o S. W. Kalama, Kaaihelemoku, Kapilikea, Waihinalo, Kawiliau, Keawehano, Iwa, Maeha, Pikapika ; na poe kue t W. Paulo Kamakau, W. Sumner Keolaloa, a me William Pinehasa Wood. Ke ninau nei makou ma ka inoa o ka lehulehu, oiai makou e ku ana i waha olelono na pono oka lahui Hawaii; a oiai hoi makou e noho ana me ka iini nui e hooko ponoia na Kanawai o ka aina, ma na mea nui.a me na mea liilii, nolaila, ke ninau nei makou i na kuinu o ko na Jiure hookuu ana ia Kekipa a meKamai,na mea i hoopiiia, a i ko iohoika hewa ma ke kanawai oka aina? CFa lawe mai makou i ka moolelo o ka hihia i oleloia maluna, mailoko mai ona huke moohihia e ka Aha Kiekie, liie ka manaolana e loaa ana ia makou kekahi kumu e apono aku ai i keia | hookuu ana a ke Jiure i na mea i hoopiiia. j Aka, ua auwe iho makou i ka nele ana o ka | mea a makou i manaolana'i. He nui ko ma- | kou minamina no ke kaheaia mai e keia ; mau mea i hanaia ma ia hihia, e kamailio j aku i ko makou mau hoa; aka, oiai e olewa |ana paha auanei ka pono o ka lehulehu ke mau ka hana kamolamola ana a na poe mahaloia o ke Jiure, nolaila ko makou kamaiiio ana 1 keia mea, me ke koi aku hoi i ko makou mau makamaka e hoomanao iho, ua | like ka hewa o ka mea e apono ana i ka haj na hewa» me ka mea nana i hana ka hewa. j Eia kekahi ina g?ijia e mau ka hana ka- | molamola ana Jiure o kakou, alaila, e pilij kia paha auauei ka pono o ka poe i hoopii | kumu oleia, no ka mea, ke hoopai oleia nei jka poe i ane maopopo maoli ka hewa; pela ! hoi paha auanei i na hoikeia mai ka pono o | kekahi mea i hoopii kumu oleia, alaila, e \ hoopaiia auanei paha ia me ka maopopo no |0 kona pono, e !ike ine ka hookuuia'na o na j mea i hoakakaia ka hewa maoli, ma na olelo j hoike ana hoike oka aoao o kelii. Kai- | noa e ka olele a na hoike ka mea nana e' I hoomaopopo mai i ka ponO io a me ka pono j |G&f, ona hihia i hoopiiia, a t waihoia hoi; I imua pna Jiure. He nui ko makou ake! | nui ana, e hana kapulu hou oleia na mea e, pili ana i ka pono o ka lehulehu, e ka poe j Jiure o ko kakou mau aha Kanawai. | H&le Istr Kope—Ua wehe ae nei o Lohe, • i haie inu kope make alanui Hoiele ma ; Mkai iho o fca hale aupuni. O! ka poe makamaka ona e inakemake ana e inu ? kope, e pooo e heie ma kona Hale hou maikai. i