Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 57, 27 December 1862 — Ka Pu Nui. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ka Pu Nui.

Iloko mai nei o ke au kaua ma Amcrika Muipuia, ua hukiia mai imua o kakou na mea akamai a pau a ka nmnao kanaka e hiki ae ke uuinao ae, 1 mea e hooholo mua ai i na mea e hiki ai ke hoomaka aku i ka poe o na aoao kue, a i hiki ai ia lakou ke hoopioia ; a iloko o ia imi ana a na aoao e kaua mai nei, ua hoopukaia mai Ua pu nona ke kii e kau ae nei maluna, he pu nui ia, a he pu ano hou no hoi 1 hanaia mai nei e ka aoao akau. Ua hanaia keia pu ma Pittsburg, Peneselevenia, e Knapp Kudd &Co., mahope o ke kauoha a Kapena Rodamana, (Rodman.) Penei koua nui: " lie 16 kapuai ka loihi oua pu la; he 15 iniha ke ana waena o ka poka e hahaoiu'i ia pu; ua aneane e hiki na tona o kona kaumah* r'ke kanalima. He 425 paona lee kaumalia o kona poka. Oka manoanoa 0 ka hao o ka waha o ka pu, he elima iniha." "Ua hoaoia ka ikaika o kona kiola ana ika poka, aua ikeia kona ikaika, penei: Ina he 6 ° ka hio o ka pu, (a he 35 paona pauda,) ua hiki ia ia ke ahai i ka poka i na i-a he 201 /,1937,1902,1592, ame 1573. Ina he 10 c ke kiekie, ahe 40 paona pauda ka mea hahaoia, alaila, he hiki ka ikaika o kona kiola ana i ka poka i na i-a he 2700,2900, 2754, a me 2760. Ua oielo iho o Major Banards, he hiki i ua pu nei ke kiola i ka poka a hala na mile eha, aoi aku no. Ua ala mai no ka hoopaapaa iwaena ona poe noiau o Enelani, a me Amerika Huipuia, no ke ano o ka hana ana i na pu kaua, moLa.knuap, a me na mea e ae .no-hoi- — *•— — n—' maopopo i ke kaua ana iho nei o Kusia, me Enelani, a me Faiani, ua hiki ole i na inok-u kaua laau ke hoouka aku i na pakaua, i paa pono i na kanaka, a me ka makaukau; a nolaila, o ka hopena o ka ikeia'na, o ka hanaia o na pale hao ma ka aoao o na manuwa, o ka makamua o ia mau mea, o ia ka mokuhao Beritania, Warrior, a me ka mokuhao Farani, La Gloire. CJa oleloia, aole ka e hiki ina pu kahiko ke hoopilikia ia mau moku, oia na pu mai ke 32 paona ke kaumaha, a hiki ike 42paona, Aka, ua aeianaeeka poe ikeapau, ka hiki ole i na moku o ia ano ke ku iinua o na poka i kiia rij§ji e na pu he 10, 11, a hiki Ika 15 iniha ke ana waena oka waha. Ano ia mea, ua manaoia onapu o ia ano, ke kupono ke kauia ma na papu, e kiai ana i na palekai o na kulanakauhaleo Amerika Huipuia. Eia nae kahi e kanalua ikiia i>ei, oia ka, i na e hanaia ua pu nei, aole ka eikaikaa paa hoi, no ka mea, ua hana holookoaia ke kino o ka pu, a mahope houia ka puka; i keia wa mai nei nae hoi, ua hoopauia ia pilikia e Kapena Rodamana; no ka mea, ua hanaia no ka waha o ka pu i ka wa no e hanaia'i o ka pu, a i ka wa no e enaena ana, ua kiolaia aku ka wai «muanu iwaenakonu o ka pu, a ua hoomaalili malieia. Ma Enelani, ua hanaia na pu ina ka apana, ua hana paukuia no mamua a paa, alaila hookuiia. Aka, ua mahalo nuiia no nae keia ano pu i hoikeia inaluna, a e lilo ana paha o ia mau pu na mea kaua, o na pakaua a puni o ka akau.