Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 3, 17 January 1863 — Page 1

Page PDF (1.35 MB)

NUPEPA KUOKOA:
Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.
BUKE II. HELU 3. HONOLULU. IANUARI 17. 1863. NA HELU A PAU 60.

He kanikau
ALOHA NO S.W. HEANO.

He kanikau aloha keia nou e Heano,
Kuu kane mai ka malu lau Inia.
Mai ka ua hei mai i luna o ka Hala.
Hala aku ia oe ma ke ala maaweiki a ke aloha,
Kuu kane mai ka wai huihui o Maili.
Aloha ia wahi a kaua e nanea ai.
Akahi a kaa wale ua nalo oe.
Kuu kane o ka po anu kapaole.
Hookahi kapa e pumehana ai o ke aloha,
Kuu mea aloha hoi o ke kane-a,
Hopu hewa ana au o ko kino wailua,
Elua mea a loko e hana nei,
O ka u o ka minamina i ko aloha,
Kuu kane mai ke ehu kai o Mapuna.
Mai ka wai au la e Honolii.
Mai ka piina ikiiki hoi o Paea,
Mai ka pihana kanaka la e Manaolana,
Kuu hoa o ka ihu o ka lio,
Oia lai o Kauhiula a kaua e hoonanea ai,
Kuu mea aloha hoi o ke kane-a,
Kuu kane o ka ua nui o Hilo,
Oia ua loku mai i luna o ka lau Amau,
He mea ole ia kaua ke anu o ka Hooilo,
A me ka la wela o ka Makalii,
Kuu hoa o ka lai huli lua o Puueo,
A me ke kawa leleopu o Piikea,
Kuu kane hoi o ka papa kahulihuli o Wailuku
A me ke one hanana o Punahoa.
Ua hele ia e kaua ka olu o ka makani he Malanai.
A me ka ua lihau anu nahunahu ili o Moomoonui.
Kuu kane mai ka leo hone mai o na manu i luna o ka laau.
Mai ha Bele leo nui o Haili, ilihia au eehia i ko aloha e noho nei,
Kuu kane mai ka i-a kuhea ma ka moana,
Kuu mea aloha hoi o ke kane-a.
Kuu kane mai ka nalu haimuku o Huia,
Mai na ahiahi holo lio la i Ohele.
Hele aku nei oe kaawale ka pili la he kane,
Ike ole au i ka lele ana o ko ea - a.
Ke waiho la ko kino hana nui i ka lai o Waikiki.
Ke nanea la ka uhane i ka ai uahi ole a ka haole.
Ke waiho la ko kino hana nui i ka lai o Waikiki.
Ke nanea la ka uhane i ka ai uahi ole a ka haole
Ke uwe helu nei o Keahilele.
Aloha ino no kuu kaikuaana,

Kuu hoa o ka wai o Malele,
Lele mapu mai ana ke aloha nou e Heano,
Kuu kaikuaana mai ke kai o Lalahala,
Hala ka mea a kuu kaikuahine he kane,
Kuu kaikuaana hoi o na pali kinikini o Hilo,
Kuu makua o ka wa makua ole.
Kuu kaikuaana o ka ai laulele i ka nahele,
Nou ke aloha e noho nei me ka minamina.
Mrs. D. KEPOUHIWA, & KEAHILELE.
Kauhiula, Hilo, Hawaii, Dek. 3, 1662.

KA MOOLELO
O
LAIEIKAWAI.
MOKUNA XV.

            I LOKO NAE O KO HAUAILIKI MAnawa e kamailio ana no ka lilo ana o na kaikuahine o Aiwohikupua i mau koa kiai no Laieikawai, alaila, ua manaolana hou ae la o Aiwohikupua e holo i Hawaii, no ke kii no ia Laieikawai e like no me kona manao mua.
            I iho la o Aiwohikupua, "Pomaikai wau no kuu haalele ana i na kaikuahine o'u i Hawaii, a e ko auanei ko'u makemake; no ka mea, ua lohe ae nei wau, ua lilo ko'u mau kaikuahine i mau koa kiai no ka'u mea e manao nei."
            I kela manawa a na Lii a pau e akoakoa nei ma Wailua, alaila, ku mai la o Aiwohikupua a hai mai la i kona manao imua o na Alii. "Auhea oukou, e holo hou ana wau i Hawaii, aole au e nele ana i ko'u makemake, no ka mea, aia'ku la i olu mau kaikuahine ke kiai o ka'u mea e manao nei."
            A no kela olelo a Aiwohikupua, pane mai la o Hauailiki, "aole e loa aia oe, no ka mea, ua ike aku la wau i ke kapu o ke Alii wahine, a kapukapu no hoi me ou mau kaikuahine, hookahi nae kaikuahine huhu loa, o kahi mea uuku, nolaila ko'u manao paa aole e loaa ia oe, a he uku no kou kokoke aku."
            A no keia olelo a Hauailiki, aole he manaoio o Aiwohikupua, no ka mea, ua manaolana loa kela no ka lohe ana o kona mau kaikuahine na kiai o ke Alii.
            Mahope iho oia mau la, hoolale ae la oia i kona mau puali koa kiai, a me kona hanohano Alii a pau. A makaukau ke Alii no na kanaka, alaila, kauoha ae la oia i kona Kuhina e hoomakaukau na waa.
            Wae ae la ke Kuhina i na waa kupono ke holo, he iwakalua kaulua, elua kanaha kaukahi, no na kaukaualii, a me na puali o ke Alii hoi a me koka Kuhina, maluna laua o ka pukolu.
            A makaukau keia mau mea a pau, e like me ka wa holo mau o ke Alii, pela lakou i holo ai. He nui na la i hala ma ia holo ana. A hiki lakou ma Kohala, ia manawa, a kahi no a maopopo i ko Kohala poe o Aiwohikupua keia, ke kupua kaulana a puni na moku. A no ko ke Ahi huna ana ia ia ma kela hiki ana ma Kohala, i hakaka'i me Ihuanu, oia ka mea i ike oleia ai.
            Haalele lakou ia Kohala, hiki aku la lakou i Keaau. I kela manawa a lakou i hiki aku ai, ua hoi aku o Laieikawai, a me na kaikuahine pu o Aiwohikupua i Paliuli.
            Ia Laieikawai ma i hoi aku ai ma kela la a Aiwohikupua ma i hiki aku ai, ua ike mua mai ko lakou kupunawahine i ko Aiwohikupua hiki ana ma Keaau.
            I mai la o Waka, "ua hiki hou mai la o Aiwohikupua ma Keaau i keia la; nolaila, e kiai oukou me ka makaukau, e makaala ia oukou iho, mai iho oukou makai, e noho oukou mauka nei a hiki i ka hoi ana o Aiwohikupua i Kauai.
            A lohe ke koa kiai Nui o ke Alii wahine i keia olelo a ko lakou kupunawahine, ia manawa, kauoha koke ae la o Kahalaomapuana ia Kihanuilulumoku ko lakou Akua, e hookokoke mai ma ka Halealii, e hoomakaukau no ka hoouka kana.
            Ma ko Kahalaomapuana ano kiai Nui no ke Alii, kauoha ae la oia i kona mau kaikuaana, e kukakuka lakou ma na mea e pono ai ke Alii.
            Ia lakou i akoakoa ai, kukakuka iho la lakou ma na mea kupono ia lakou. A eia ka lakou mau olelo hooholo, ma o ka noonoo la o Kahalaomapuana, ke koa kiai nui o ke Alii. "O oe e Mailehaiwale, ina e hiki mai o Aiwohikupua a halawai olua, e kipaku aku oe ia ia no ka mea, o oe no ke kiai mua loa, a ina e hai mai i kona makemake, e hookuke aku no, a ina i paakiki loa mai ma kona ano keikikane ana, e hookuke ikaika aku ia ia, a ina nui mai ka paakiki, alaila, e hoouna ae oe i kekahi manu kiai ou i o'u la, alaila, e hele mai au e hoohui ia kakou ma kahi hookahi, a na'u ponoi e kipaku aku ia ia. Ina he hele mai kana me ka inoino, alaila, e kauoha no wau i ko kakou Akua ia Kihanuilulumoku, nana no e luku aku ia ia."
            A pau aela ka lakou kuka ana no keia mau mea. hookaawale lakou ia lakou iho e like me mamua, oiai e kiai ana lakou i ke Alii.
            Ma ka wanaao oia po iho, hiki ana o Aiwohikupua me kona Kuhina. Ia laua i ike mai ai e ku ana ka pahu kapu, ua uhiia i ka oloa. alaila, manao ae la laua ua kapu ke alanui e hiki aku ai i kahi o ke Alii. Aka, aole nae o Aiwohikupua manao ia kapu; no ka mea, ua lohe mua no ia, o kona mau kaikuahii e ka mana kiai, nolaila, hoomau aku la laua i ka hele ana, a loaa hou he pahu kapu e like no me ka mea mua i loaa'i ia laua. Ua like no ko Aiwohikupua manao ma keia pahu kapu me kona manao mua.
            Hoomau aku la no laua i ka hele ana a loaa hou ke kolu o ka pahu kapu e like me na mea mua, no ka mea, ua kukuluia no na pahu kapu e iike me ka nui o kona mau kaikuahine.
            A loaa ia laua ka lia o na pahu kapu, alaila, kokoke laua e hiki i ka lima o ka pahu kapu, oia no hoi ko Kahalaomapuana pahu kapu. Oia no hoi ka pahu kapu weliweli loa, ke hoomaka aela e malamalama loa. Aka, aole nae laua i ike i ka weliweli oia pahu kapu, no ka mea, e molehulehu ana no.
            Haalele laua i kela pahu, aole i liuliu ko laua hele ana aku, halawai mua no laua me ke kiai mua me Mailehaiwale, mahamaha aku la o Aiwohikupua, no ka ike ana aku i ke kaikuahine; ia wa koke no, pane aku la o Mailehaiwale. "E hoi olua ano, he kapu keia wahi."
            Kuhi iho la o Aiwohikupua he hoomaauea. hoomaka hou aku la laua e hookokoke aku i o Mailehaiwale, kipaku hou mai la no ke kiai. "E hoi koke olua, owai ko olua kuleana o uka nei, a o wai ko olua makamaka?"
            Ua pai iho makou i ke kii i hoikeia maluna, i mea hoikeike aku ai i ka poe heluhelu o keia pepa i ke ano o ka hale ke malama pono ia, a me ka hale i malama pono ole ia.
            He mea nui ka malama maikai ana i na mea e oluolu ai, a e maemae ai hoi ka noho ana, ma ke ano o ko ke kanaka malama ana ia loko a me waho, i ikea ai kona ano maemae a noiau no hoi, a me kona ano kapulu. Aole i ka poe waiwai nui wale e loaa'i ka hoomaemae ana i kona hale; aka, aia no i ka poe e noiau ana no. He pinepine wale ko kakou ike ana i na halelaau nui maikai o waho, oiai hoi ua hele o loko a pelapela, aole no ka nele ka mea i pelapela ai; no ka malama pono ole no, me ke ake nui ole o ka poe mea hale e hoomaemae ia lakou iho a me ko lakou wahi noho. O ka hoomaemae ana ia loko o na hale na na wahine no ia hana; o ka hale o na wahine maiau ke maemae mau ana, ina no aole he lako nui, ma ka mikioi no o ka hoonoho ana i na mea oloko, ua lilo no ia i mea nana e hoomakaala mai ia loko o ka hale.
            A o waho hoi o ka hale na ke hana ia wahi e malama, ka hookauliilii ole i na pahu, a me kela mea keia mea iloko o ka pahale, ma ia mea no hoi e ikeia'i ko ke kane mikioi a me kona puni maemae; he pono ke malama i na pa hale, aole make waiho ino i na ukana maloko, aohe no hoi e pono e waiho liilii i mokaki i ka opala iloko o ka pa, he mea ia o pii mai ai ke ea ino ma na wahi e pili ana, nolaila, na kupa mai na mai ino ma ia mau mea pelapela mai. Pela ke ike nei kakou i ke Kanawai i kauia maluna o ka poe e waiho pelapela ana i ko lakou mau pahale, me ka hoopiha ia mau wahi me na mea e pelapela ai ka noho ana, ua hanaia kela Kanawai i mea e hoomamao aku i ka hikiia ana mai o ke kulanakauhale e na mai, a he uku hoopai nui no kai kauia maluna o ka poe malama ole ana i ua Kanawai la.
            Ma ke kii i ho keia maluna'e nei, ua hiki ia kakou ke ike ae i ke ano e nui mawaena o ka hale i malama pono ia, oia ka hale e ku la maluna, a me ka hale hoi i malama ole ia. oia ka hale e ku iho la malalo mai. Ke waiho kauliilii mai la kona mau ukana o waho. oiai hoi, ua waiho mikioi wale no na mea a pau o waho o ka hale i malama ponoia, e like me ke kii i hoikeia maluna.
            Eia kekahi, e pono i ka lehulehu a pau ke hoomanao ae, o na hoailona mua o ka noho naauao ana, oia no ka malama ana i ka oluolu a me ka maemae o ka ohana, a me ka hoolioli pu lio i ko lakou noho ana.
            "Heaha keia, e kuu kaikuahine." wahi a Aiwohikupua, "kainoa o oukou no ko'u makamaka, a ma o oukou la e loaa'i ko'u makemake."
            Ia manawa, hoouna aku la o Mailehaiwale i kekahi manu kiai ona, a hiki i o Kahainomapuana, he manawa ole. hoohui ae la keia ia lakou a eha ma ko Mailekaiuhea wahi kiai, a malaila i manao ai lakou e halawai me Aiwohikupua.

MOKUNA XVI.

            A MAKAUKAU LAKOU. KII IA'KU Ia lakou a hiki mai la. Ia Aiwohikupua i ike aku ai ia Kahalaomapuana e kau mai ana kela iluna o ka eheu o na manu, me he Alihikaua Nui la, a he mea hou loa ia ia Aiwohikupua ma. Pane mai la ke kiai Nui, "E hoi olua ano, mai lohi, a aole hoi e kali, no ka mea, ua kapu ke Alii, aole no ou kuleana ma keia wahi, a aole no hoi e hiki ia oe ke manao mai he mau kaikuahine makou nou, ua hala ia manawa." O ke ku aku la no ia o Kahalaomapuana hoi, pau ka ike ana.
            I kela manawa, ua ho-aia ka inaina wela o Aiwohikupua a mahuahua. Ma ia manawa, manao iho la oia e hoi a kai o Keaau, alaila, hoouna mai i kona mau puali koa e luku i aa kaikuahine.
            Ia laua i kaha aku e hoi a hiki i ka pahu kapa o Kahalaomapuana, aia hoi ilaila, ua hoopiiia ka huelo o ua moo nui nei iluna o ka pahu kapu, ua uhiia i ka oloa, ka 1eie, a me ka palai, a he mea weliweli loa ia laua ka nana ana aku.
            A hiki o Aiwohikupua ma i kai o Keaau, ia manawa, hoolale ae la ke Kahana o Aiwokupua i na puali koa o ke Alii e pii e laku i na kaikuahine, ma ke kauoha a ke Alii.
            Ia la no, ike mua mai la no o Waka i ko Aiwohikupua manao, a me kana mau hana. A no ia mea, hele mai la o Waka a halawai me Kahalaomapuana, ko ke Alii wahine Alihikaua, olelo mai la, "E Kahalaomapuana, ua ike wau i ka manao o ko oukou kaikunane, a me kana mau hana, ke hoomakaukau la oia i umi mau kanaka ikaika, nana e kii mai e luku ia oukou, no ka mea, ua inaina ko oukou kaikunane, no ko oukou kipaku ana i kakahiaka nei: nolaila, e noho makaukau oukou ma ka inoa o ko kakou Akua."
            Ia manawa, kauoha ae la oia ia Kihanuilulumoku, ka moo nui o Paliuli, ke akua o lakou nei. A hiki mai la ua moo nei, kauoha aku la oia, "E ko makou Akua, e Kihanuilulumoku, nanaia ke kupu, ka eu, ke kalohe o kai, ina e hele mai me ko lakou ikaika, pepehiia a pau, aohe ahailono, e noke oe a hoio ke olohelohe, e ao nae oe ia Kalahumaku, i ka ilio nui ikaika a Aiwohikupua, hemahema no oe, pau loa kakou, aole e pakele, kulia ko ikaika, ko mana a pau iluna o Aiwohikupua, Amaina, ua noa, lele wale la."
            Oia ka pule kauoha a Kahalaomapuana i ko lakou Akua.
            Ma ka po ana iho, pii aku la na kanaka he umi a ke Alii i wae ai e laku i na kaikuahine o Aiwohikupua, a o ka hope Kuhina ka umikumamakahi, mamuli o ka hookohu a ke Kuhina Nui i hope nona.
            Ma ka pili o ka wanaao, hiki lakou i kahi e kokoke iki aku ana i Paliula. Ia manawa, lohe aku la lakou i ka hu o ka nahele i ka makani o ka alelo o ua moo nui nei o Kihanuilulumoku, e hau mai ana ia lakou nei, aole nae lakou i ike i ike i keia mea, nolaila, hoomau aku la lakou i ka hele ana aole nae lakou i liuliu aku, he ike ana ka lakou i ka upoi ana iho a kea luna o ua moo nei maluna pono iho o lakou nei, aia nae lakou nei iwaenakonu o ka waha o ka moo, ia manawa, e lele koke aku ana ka Hope Kuhina, aole i kaawale aku o ka iauka koke ia aku la no ia pau loa, aohe ahailono.
            Elua la, aohe mea nana i hai aku keia pilikia ia Aiwohikupua ma. A no ka haohao o ke Alii i ka hoi ole aku o kona mau koa, alaila, he mea e ka huhu o ke Alii.
            A no keia mea, wae hou ae la ke Alii he ia a kanaka he iwakalua e pii e laku i na kaikuahine, ma ka poe ikaika wale no: a hookohu aku la ke Kuhina i Hope Kuhina nona e hele pu me na koa.
            Pii hou aku la no lakou a hiki no i kahi i pau ai kela poe mua i ka make, pau hou no i ua moo nei, aohe ahailono.
            Kali hou no ke Alii aole i hoi aku. Hoouna hou aku no ke Alii hookahi kanaha koa, pau no i ka make: pela mau aku no ka make ana a hiki i ka ewalu kanaha o na kanaka pau i ka make.
            Ia manawa, kukakuka ae la o Aiwohikupua me kona Kuhina i ke kumu o keia hoi ole mai o na kanaka e hoouna mauia nei.
            I aku o Aiwohikupua i kona Kuhina. "Heaha keia e hoi ole mai nei na kanaka a kaua e hoouna aku nei?"
            I aku la kona Kuhina, "Malia paha, ua pii no lakou a hiki iuka, a no ka ike i ka maikai o kela wahi, noho aku la no, a i ole, ua make mai la no i ou mau kaikuahine."
            "Pehea auanei e make ai ia lakou, o na kaikamahine palupalu iho la ka mea e make ai o kau manao ana e make ia lakou." pela aku o Aiwohikupua.
            A no ka makemake o ke Alii e ike i ke kumu e hoi ole nei o kona mau kanaka hooholo ae la laua me kona Kuhina e hoouna i mau elele e ike i ke kumu o keia hana a na kanaka o laua.
            Ma ke kauoha a ke Alii, lawe ae la ke Kuhina ia Ulili, a me Akikeehiale, ko Aiwohikupua mau alele mama, a pii aku la e ike i ka pono o kona mau kanaka.
            I ua mau elele la i hala aku ai, aole i liuliu halawai mai la me laua kekahi kanaka kia manu mai uka mai o Olaa; ninau mai la, "Mahea ka olua hele," wahi a ke kanaka kia manu.
            Olelo aku na elele, "E pii aku ana maua e ike i ka pono o ko makou poe, e noho ia i Paliuli, awalu kanaha kanaka i hoounaia, aole hookahi o lakou i hoi ae."
            "Pau aku la," wahi a ke kia manu," i ka moo nui ia Kihanuilulumoku, aole e pakele mai."
            A lohe laua i keia mea, hoomau aku la laua i ka pii ana, aole i upuupu, lohe aku la laua i ka hu a ka makani, a me ke kamumu o na laau e hina ana ma-o a ma-o, alaila "ina e hu ana ka makani, o ua moo la ia."
            Maopoopo iho la ia laua o ua moo nei keia, e lele ae ana laua ma ko laua kino manu.
            Ia lele ana a kiekie laua nei, i alawa ae ka ka hana aia maluna pono o laua kea luna e poi iho ana ia laua nei, a no ko laua nei mama loa o ka lele ana ina ko laua ano kino manu, ua pakele laua.

MOKUNA XVII.

            I KELA WA, LELE KAWALE LOA aku la laua a hala loa i luna lilo, i nana iho ka hana o ua o Ulili ma i kea lalo o ua moo nei, e eku ana i ka honua me he Oopalau la, alaila, he mea weliweli ia laua i ka nana aku, maopoopo iho la ia laua, ua pau ko lakou poe kanaka i ka make, hoi aku la laua a olelo aku ia ia Aiwohikupua i ka laua mea i ike ai.
            Ia manawa, kiiia aku la o Kalahumoku, ka Ilio nui ai kanaka a Aiwohikupua e hele e pepehi i ka moo a make, alaila, luku aka i na kaikuahine o Aiwohikupua.
            I ka hiki ana o Kalahumoku ua Ilio ai kanaka nei o Tahiti imua o kana moopuna o Aiwohikupua, "E pii oe i keia la e luku aku i oia mau kaikuahine," wahi a Aiwohikupua, "a e lawe pu mai ia Laiekawai."
            Mamua o ko ka Ilio pu ana e luku i na kaikuahine o Aiwohikupua kauoha mua ua Ilio nei i ke Alii, a me na kaukaualii na kanaka a pau, a penei kana olelo kauoha, "Auhea oukou, ma keia pu ana a'u, e nana oukou i keia la iuka, ina e pai ka oliu a kupololei i luna a kiekie loa, ina e hina ka ohu ma ka lulu, alaila, ua halawai wau me Kahanuilulumoku, manao ae oukou ua hoaikane maua. Ina hoi e hina anu ka ohu i ka makaai, alaila, ua hewa o uka, ua hakaka maua me ua moo nei. Alaila, o ka pule ka oukou i ke Akua ia Lanipipili, nana ae oukou i ka ohu a i hina i kai nei, ua lanakila ka moo; aka hoi, i pii ka ohu i luna a hina i luna o ke kuahiwi, alaila, ua hee ka moo o ko kakou lanakila no hoi ia. Nolaila, e hoomau oukou i ka pule a hoi wale mai wau."
            I ka pau ana o keia mau kauoha, pii aku la ka Ilio, hoouna pu aku la o Aiwohikupua ia Ulili laua me Akikeehiale, i mau alele na laua e hai mai ka hana a ka moo me ka ilio
                I ka Ilio i hiki aku ai iuka ma kahi kokoke i Paliuli, ua hiamoe nae o Kihanuilelumoku ia manawa. I ua moo nei e moe ana hikilele ae la oia mai ka hiamoe ana, no ka mea, ua hoopuiwaia e ka hohono ilio, ia manawa nae, ua hala hope ku moo i ka ilio, e hele aku ana e loaa ke kiai mua o ke Alii Wahine.

            Ia manawa, hanu ae la ka moo i ka hookalakupua hoi o Paliuli, a ike aku la ia Kalahumoku i ke aiwaiwa o Tahiti, ia manawa, wehe ae la ua moo nei i kona a luna e hoouka no ke kaua me Kalahumoku.
            I kela manawa koke no, hoike aku ana ka ilio i kona mau niho imua o ka moo. O ka hoomaka koke no ia o ke kana, ia manawa ua lanakila ka moo maluna o Kalahumoku, a hoi aku la ka ilio me ke ola mahunehune, ua pau na pepeiao a me ka haielo.
            I ka hoomaka ana nae o ko laua hakaka, hoi aku la na alele a hai aku la ia Aiwohikupua ma i keia kaua weliweli.
            A lohe aku la lakou ia Ulili ma i keia kaua a ka moo me ka ilio, a he mea mau me ia Aiwohikapua ma ka nana ia uka.
            Ia lakou no e nana ana, pii ae la ka ohu a kupololei i luna, aole i upuupu, hina ana ka ohu i kai, alaila, manao ae la o Aiwohikupua ua lanakila ka moo, alaila, he mea kaumaha ia Aiwohikupua no ke pio ana o ko lakou aoao.
            Ma ke ahiahi o ua la hoouka kaua nei o na kupueu, hoi mai ana o Kalahumoku me ka nawaliwali, ua pau ke aho, i nana aku ka hana o ke Alii i kana ilio, ua paa na pepeiao, a me ka huelo i ka moo.
            A no keia mea, manao ae la o Aiwohikupua e hoi, no ka mea, ua pio lakou. Ilio aku la lakou a hiki i Kauai, a hai aku mai ke ano o kana hele ana, a me ka lanakila o ka moo maluna o lakou. (O ke kolu keia o ko Aiwohikupua hiki ana i Paliuli no Laeikawai, aole he ko iki o kana makemake.
            Ma keia hoi ana o Aiwohikupua i Kauai, mai ke kii hope ana ia Laieikawai, alaila hoopau loa o Aiwohikupua i kona manao ana no Laieikawai. Ia manawa ka hooko ana a Aiwohikupua e hooko i ka olelo kauoha a Poliahu.
            I kela wa, papaiawa ae la o Aiwohikupua me kona mau kaukaualii, a me na haia-wahine ona e hoopau i kana olelo hoohiki imua o Lanipipili kona Akua.
            A loaa kona hoomaikaiia imua o kona Akua, me ke kalaia o kona hala hoohiki,
                "Aole e lawe i kekahi o na wahine o keia mau mokupuni i wahine hoao," elike me na mea i hoikeia ma kekahi o na Mokuna mua o keia Kaao.

            A pau na la o ka papaiaawa ma Kauai, hoouna aku la ia i kona mau alele ia Ulili laua me Akikeehiale, e holo aku e hai i ka olelo kauoha a ke Alii imua o Poliahu.
            Ma ko laua ano kino manu, ua lele koke laua a hiki i o Hinaikamalama ma Hana, a hiki laua, ninau aku i na kamaaina, "Auhea la ka wahine hoopalau a ke Alii o Kauai?"
            "E i ae no," wahi a na kamaaina.
                Hele aku la laua a halawai me ke Alii wahine o Hana.

            Olelo aku la na elele i ke Alii wahine, "I hoounaia mai nei maua e hai aku ia oe, ma ke kauoha a ko kane hoopalau." Ekolu