Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 3, 17 January 1863 — Page 3

Page PDF (1.60 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

olelo Alii o Ame rika Huipuia, e hui me ka Peresidena, me ke koi aku ia ia, aohe make hoopuka i kana olelo kuahaua e hookuu ana i na nika. Aole i hai pono mai ka Peresidena i kona manao no ia mea. Hoole kekahi o ua mau Komite la, aole e koi aku ia Linekona.
            Ua paiia ka olelo hoike a Gen. Burnside no ka hoouka kaua ma Feredarika buga. Ua lawe ae oia i na hewa a pau maluna ona, o ka lawe ana i ka puali ma kela kapa o ka muliwai o ka Rapahanoka ma Feredarikabuga, mamua iho o ka wa i manaoia a me na wahi hoi i manao ole ia e ka Peresidena, ke Kuhina Kaua, a me ka Alihikaua Gen. Haleka, o ke kumu o kona hana ana ana pela, o kona ike e ana ia ia i hiki ai ma kahi i wae mua ia'i ma kela kapa, ua kiola ae na kipi i kekahi mau koa he lehulehu wale ma ka muliwai, a no ia mea, ua nawaliwali loa ka palena mua o ka aoao aupuni, a no ia mea, ua lana kona manao, ma ka ae hikiwawe ana'ku la ma kela kapa o kona poe koa a pau, a me ka hoouka ikaika no hoi e hiki ai ia ia ke komo mawaena o na koa e noho pili muliwai ana, a me na koa hoi e noho mai ana mahope o lakou iloko o ke kulanakauhale, a ma ia hana ana la hoi e loaa'i na pomaikai o ke kulana, a me ka hoouka ana i na koa aupuni wale no; aka, no ka lohi o ka hana ana i na Alahaka e hiki ai na koa ma kela kapa o ka muliwai, nolaila, ua loaa i ka enemi he iwakaluakumamaha hora e houluulu mai ai i ko lakou poe koa ma ke kulana, e ikaika pono ai lakou, a e hiki ai hoi ke hoouka mai me ka lanakila. No ia loihi wale ona no ke kumu i poino ai, e hiki no la hoi i ka wa i manaoia'i, ina la ua oi ka pomaikai e loaa ma ka ae ana ma kahi a Gen. Burnside i wae ai, mamua o ka pomaikai e loaa mai ma kahi i wae mua ia'i, i wahi nona e ae ai, no ka mea, me ia nahili no o ka hana ana, ua aneane no e pomaikai. Mahope iho oia hoouka kaua ana, ua noho na koa aupuni he elua la, e kali ana no ka hele mai o na enemi mailoko mai o ko lakou mau pakaua, aka, aole lakou i hele mai; nolaila, ua hoi hou mai na koa aupuni ma keia aoao o ka muliwai. Ua hoi ae no na koa a ko lakou mau hale lole, me ke ano haunaele ole, a me na helehelena luuluu ole no hoi. A no ka mea, nana no i wae ae e hele ma ia laina ma Warenatona, me ka ae ole mai o ka Peresidena, Kuhina Kaua, a me Gen. Haleka, nolaila, maluna wale no ona na hewa a pau o kana hana.
            Ke olelo wale ia mai nei ma ka waha o ka poe a pau o Wasinetona, ua hoihoi mai o Generala Burnside i kona palapala hookohu, e haalele ana i kona noho ana Luna koa maluna o na koa a pau o ka Potomaka, aole no nae i maopopo loa ka oiaio oia mau mea e olelo waleia mai nei malaila.

Na palapala.

            E ke KUOKOA—Aloha oe.—He mea mau no i ka poe i hele ka manao ino a manoanoa, ka imi ikaika i na mea nana e hanai mai i ke ola o ua mau manao ino la. Ua ike iho au i ka olelo a kekahi kanaka nona ka inoa o G.W.H. Uma, ma ka Helu 14 o ka Buke 2 o ka Hoku Pakipika, e pili ana i ke kii makana o ko kakou Moi aloha, a me kona mea hoi nana e hoopuka nei. Ua minamina au i ka hele ana o keia kanaka a hookomo i kona manao hoopunipuni iloko o ka nupepa i mea e alakai hewa ia hai, a na ia mau mea i koi mai ia'u e pakui aku i na olelo epa ana i hoolaha ae nei.
            O ka mua, aole no o ua Uma nei i hooko mai i na rula i kukuluia no keia pepa, oia hoi o ka hookaa pau mai i na dala Elua.
            O ka lua, e haawiia ana no ke kii i ka poe a pau i uku mua mai i ko lakou mau dala Elua.
            Aka o ke kumu manao hoopaapaa nae a ua o Uma nei, o ia no ka haawi ole ana'ku i ke kii ia ia, pehea la e hiki ai ia'u a me ko'u hoa ke hana mamuli o ko'u manao iho oiai o ka poe wale no i oleloia e loaa ke kii o ka poe no i uku mua mai i ko lakou mau dala Elua. Oiai hoi he hookahi wale no dala a ua Uma nei i uku mai ai. No kona nele ana anei i ke dala ole ke kumu o kona koiia ana e imi hala i ke Kuokoa ma na olelo hoopunipuni? Ke manaoio nei au me ka minamina, pela io no.
            Eia kekahi ina oe he mea i hoomaopoopo mua i kou kumu manao mamua o kou hookuu ana i kou alelo i ka epa, a me ka apaapa, i ua la ua ike oe, aole no o H.M. Wini i olelo iho ma kana olelo hoolaha o ka wa no e uku mai ai i ke dala ka wa e haawi aku ai i ke kii, aka, ua olelo oia e loaa ana no i ka poe i uku mua mai i na dala Elua. O ke kumu wale no o ka lohi oia ka lohi o ka moku, a ua maopoopo no hoi i na mea a pau aole e hiki ana ia kakou ke kauoha i ke au a me ka makani e wikiwiki mai i ka moku, anolaila, e na makamaka a pau mai Hawaii a Niihau, mai puni oukou i ka hoopunipuni a Uma i haiia'ela maluna.
            He mea i maopopo ia makou, aole no i manaoioia kana kukahekahe e ka poe naauao o keia pae moku, a na ka manawa no i hooiaio mai i ka'u i hai ae nei, a e hoolaha'ku imua o ka lehulehu i ka hoopunipuni nui o na mea a pau ana i hoike ai ma kona kukulu manao ana.
            Ua kumaka iaia o Iesu e Iuda no na apana dala, a ke manao paa nei au, pela paha o Uma i kumakaia ai i ka oiaio i loaa'i kona mahaloia e ka poe nana e kalele kona poo, a nolaila paha kona kiola ana ia ia iho iloko o keia epa nui, i loaa'i ia ia kauwahi pauku uuku o ka mahaloia mai e ua poe la. O ke kanaka e kuai ana i kona manao kuokoa no ka maka'u a me ka hoopili meaai, ke manao nei au he kupono ole ke kapaia a ke helu puia hoi oia ma ka inoa o ke kanaka, a e aho hoi e holoiia ae kona inoa mai ka papa Helu ae o ke kanaka Hawaii.
            He minamina ko'u i ka akahi a hoopuka ua o Uma i kona manao mua iloko o ka nupepa, aka, o ua manao mua'la nae ona, ua kukuluia ma ke kahua o ka wahahee. Me ka mahalo.
P. H. P.*

He mele kanikau no Makuaole.

Kanikau la he aloha,
Nou no e Makuaole,
Ua hala e aku oe,
I ka la Poaono,
I ka hora o ke ahiahi,
Au iho nei makou,
Aole oe i loaa,
Ua lilo i ka enemi,
I ke kipikua o ka po,
Kaili no ua lilo,
Ua nalo kuu pua lei,
Kuu pula kau maka hoi,
Kuu lei kau a-i,
Kuu hoa pupuu-anu,
O ka noho ana Inea,
Aina makamaka ole,
O ka makani hulilua,
Apaapaa o Kohala,
Akahi a pilikia,
Oiai oe ua hele,
Ua haalele mai nei,
I ka pili me ka wahine,
I pili aku ai kaua,
Ka ihona o Honoipu,
Ka piina la i Nunulu,
A hiki i Kilohana,
Nana aku na maka,
O ka lele mai o ke ao,
O ka aina hanau,
I noho ai a kupa,
A kulaiwi hoi,
Aole hoi e hihi,
Ua noho aku kaua,
I ka hale makamaka ole,
Hookahi no makamaka,
O ka oihana aupuni,
Ilaila kaua la,
Noho ai a pilikia,
A ka mai i ke kino,
O ke kino kai ka luahi,
Ke uku la na iwi,
I pani hakahaka hoi,
No ka noho ana aupuni,
Kaili lawe i ke hoa,
Nalo i ka poliu-kua,
I kauhale a ka po,
Ka huina o na la,
O ke ala hoi ole mai,
Noho iho hoi makou,
Na ohana hoi a pau,
Kanikau me ke aloha,
Me ka u me ka minamina,
No kou kaawale ana,
Noho iho nei hoi au.
I ke kau o ka pilikia,
O nei mea he aloha,
O ke kaawale o ke hoa.

Na KEKOOLANI.
Kohala Akau, Hawaii, Ian. 12, 1863.

 

A.S. Cleghorn, AKE.
MEA KUAI LOLE
A ME NA WAIWAI E AE. Ma ke Kuai Kukaa a me Kuai Liilii,

                AIA MA KA Hale Pohaku. Ma ka Uwapo. MA ke kihi o ke Alanui Kaahumanu me Moiwahine. Ma Alanui Nuuanu, MAWAENA O Alanui Alii me Alanui Hokele. MA KA AOAO HIKINA O HALEOLA.
Honolulu, Ianuari16, 1863. 60-6m

I KA POE KANU LAIKI!

                E UKU AKU KA MEA NONA KA INOA MALALO NEI mai keia la aku, i ke kumukuai kiekie loa ma ke dala maoli, no ka laiki maikai a pau e laweia mai ma kona Hale Kudala, ma ke Alanui Moiwahine, me ka hoihoi aku no i ka eke i ka poe nana ka laiki. O na kanaka a me na haole a pau e makemake ana e hooili mai i ko lakou laiki ia'u, a na'u e kuai aku me hai ma ke kumukuai kiekie, me ka hooili pu aku hoi i ke dala ia lakou, a i ole ia e uku aku i ka lakou mau kikoo.
H.W. SE VERANCE, (Hanale.) Luna Kudala.
Hale Mahoe, Honolulu, Ian. 16, 1863. 60-3m

Ka make ana o Iulia Kealahea.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:
            Ua loaa maiia'u ka palapala a J. W. Hipa, o Kohala, no ka make ana o Iulia Kealahea, kekahi pua nani ma ko laua kihapai, a oia nohoi kekahi kaikamahine i aloha nui ia e kona poe makua a me kona poe hoa'loha, nolaila, ke waiho maikai aku nei au imua ou, a nau ia e hoolaha ae ma ke akea, i ike iho kona poe kini e noho ana ma keia mau mokupuni i kona make ana, ke oluolu oe.
            O keia kaikamahine, ua hanau oia i ka la 3 o Ianua ri, M. H. 1851, nolaila, ua umi makahiki a keu ae o kona noho ana me kona poe makamaka, a ua hele aku oia i ke ala paa ole mai i ke kohi aku. O keia kaikamahine ua hookomo ia oia e kona mau makua i ke kula haole a Emma Smith o Kohala, i ka M. H. 1859, a mailaila mai, a ka M. H. 1862, ua hookomo hou ia i ke kula hanai a Miss Snapp, ma ia wahi no oia i noho ai maloko oia kula, a hiki i kona la i loaa ai i ka pilikia, oia ka la 21 aku nei o Dec. a i ka la 7 iho nei o keia mahina kono make ana. Aloha ino kuu kaikamahine!!
Kanikau aloha no Iulia K.
Ia Keanohalia kuu halialia,
O ka halialia aloha o kuu kaikamahine kai hiki mai,
Kaikamahine a makou me lakou la,
O lakou la no kai lokoino ia'u,
Aohe i palapala mai i ko pilikia ana,
Ana maele kuu kino i ka une a ke aloha,
Aloha ino ka wai o Maulili i ka lai,
Kahi a oukou e holoholo'i me ou mau pokii,
Kii maila na anela la lilo oe,
Haalele i ka la i ka mea mehana,
Hana iho ke aloha i ou mau kini,
O ko haupu kini mau noia o ka ua,
Aole no e like me Makahuena,
O ke aiwaiwa ia a ka haki nua a ka ale i ka moana,
Ana maeele i ke anu a ke kehau makani,
Makani luna ke lawe nei ke ao,
Ke iho ae la e inu i ka wai o kemamo,
Akahi lei mamo, lei hulu a makou i lilo'
Aloha ino kuu kaikamahine!!

Samuel Kahoohui opio.
Royal, School, Ianuari 18, 1862.

Hale Hana Piula.

                MA KE ALANUI NUUANU, MAKAI IHO o ka Loiala Ho tele. Mau mea hana, a kuai Piula, Hao, Keleawe, a me na mea e ae e pili ana i ka hale oihana piula. A e hoomoe hoi i ka Piula Wai, me ka hooponopono kupono i na mea a pau e pili ana ia oihana. Ua lako mau i ka Piula Wai maikai. E hele mai e ike no oukou iho
59-6m F.H. & G. SEGELKEN.

Olelo Hoolaha.

                I KA MAHINA O FEBERUARI, I KA LA 3, i ka hora 10 o ke kakahiaka, e halawai ana Ka Ahahui o na Ekalesia Maoli o Oahu, ma ka Hale Pule o Kawaiahao, i Honolulu. Oahu.
B.W. PAREKA.
Kaneohe, Ianuari 12, 1862. 60-3t

Wili Ko Kuai.

                HE WILI KO HOU, ME NA LAKO a pau i hanaia noloko mai o ka laau paakiki, o ka mea makemake WILI KO, e hele ma ka Hale Kuai o
S. SA VIDGE. 60-4t Alanui Papu.

OLELO HOOLAHA,

                E IKE AUANEI NA MEA A PAU LOA ke nana mai ma keia Palapala Hoolaha, o maua o ka mea nona na inoa malalo nei, ke hai aku nei maua, ua lilo ia maua ka Hale Wili Ko, Ma Amauulu, Hilo, Hawaii, a me na mea a pau e pili ana i ka Hale Wili Ko. Eia kekahi, o na kanaka AIE mai ua e hele mai e hooponopono me maua, me na mea nona na inoa malalo nei.
AHUNAKO, APAKANA.
Honolulu, Ianuari 13, 1863. 60-3m

Olelo Hoolaha.

                UA WEHE AE NEI AU HE Hale Kuai hou, ma ke Alanui Papu, mawaena o Alanui Alii me Hokele, a ua hoopiha ia i na Lole Maikai o na ano nu hou a pau, ano no i hiki mai nei, i kuaiia e au Ma Enelani a me Sekotia, i ka makahiki i hala iho nei. O ka'u keiki ka mea nana e hooponopono ma i a Hale Kuai. E hele a pau e nana i ka Lole Nu Hou! HE LOLE NU HOU WALE NO! E HOOMAOPOPO NO KA Helu 10.
JOHA THOS. WATERHOUSE.(Halewai.)

Olelo Hoolaha.

                AOLE O KANAMAI O KA LOLE NU HOU i hiki mai nei, a ua makaukau hoi no ke KUAI NUI, A ME KE KUAI LIILII. Lole kupono no na kane, na wahine, na keikikane a me na kaikamahine. A he mau Noho Lio Maikai, A ME NA Kaulawaha Nu Hou NO HOI KEKAHI, MA KO'U Hale Kuai Nei, a me na KEPA pu no hoi nana e hoohoihoi i ka Miula e hole, e like me ka holo o ka Lio. NA PAHI A ME NA O, A ME Na Pa o kela ano keia ano.
69-3m JOHN THOS. WATERHOUSE. (Halewai.)

Hale pau i ke ahi.

E ka Nupepa Kuokoa e: Aloha oe:
            I ka la 1 o keia malama, ua pau i ke ahi ka hale o J.H. Opupahi, Lunakanawai Apana o lihue, mokupuni o Kauai, i ka po ka pau ana. Aole i ikeia ka mea nana i puhi, ua manao ia, i puhi kolohe maoli ia o kekahi mea kolohe, a me ka manao ino.
            Ua pau loa na mea o loko, he mau pahu, a me na mea e ae no oloko o ka hale, a o na Buke kekahi o ke Aupuni, a me na Buke Kanawai, a pau loa i ke ahi, aole mea lawe o loko o ka hale. Aole no i kokuaia aku, no ke kaawale loa o ka hale i pau ai, a kaawale kahi o kanaka, aole no he kanaka o ua hale la.
            O ka mea nona ka hale, ua hoi i uka o Kapaia ma Hanamaulu, no ka pilikia o kona kino i ka mai, aole no oia i ike i ka pau ana, i ke ao ana ae ua holo aku kekahi mea e ae e hai ia ia, no ka pau o ka hale i ke ahi, akahi noia a ike a lohe hoi. Nui kona minamina, a me ko kaumaha o ka naau, no keia pilikia i loaa hou ia ia.
            Akolu ona mau pilikia i ike ia maula, o ka pilikia mai ma ke kino o ka pau o ka hale i ke ahi, a me ka pau o na Buke o ke Aupuni i ke ahi. nolaila, ua nui ke aloha nona, no ka loaa ana o keia mau pilikia ia ia.
            Eole kekahi wahi hale uuku malalo, ma ka aina, koe ana kekahi mau mea uuku no ke kino, aole no nae he nui, o ka hapa nui kai pau. Me ke aloha i ke Kuokoa me kona Ahahui me ka Luna pai pu kekehi.
S.R.H. KAMAKAENA.
Niumalu Kauai Ianuari 10, 1868.

OLELO HOOLAHA,

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU. A me na Haole o kela ano keia ano, o makou o na mea nona na inoa mala o nei, ke papa aku nei makou i ko makou mau aina hoolimalima, a me na aina kuleana, ina e komo hewa kekahi holoholona a kanaka paha o kela ano keia ano: Eia na inoa o ua mau aina la: Kalii, Haukulu, Waialamihi, 2 Alihulama, 2 Waihi, 2 Lualaea, Kahuaiki, Naniuapo, 2 Waaloa, Waiakekua, Kali nukele, Lanikaumamao, Pia, Kahoiwai, a me Kahoiamano, Ma Manoa, Oahu, alaila, ina e komo kekahi mea i haiia maluna, e ukuia no pakahi dala no ke poo hookahi ($1 00,) a i na ua nui ka poino o na mea kanu maluna o ua mau aina la, pela no e nui ai ka uku, aka hoi, ina e hookuli kekahi mea holoholona a kanaka paha o kela ano keia ano, a e hopu no makou e like me ke Kanawai no ke komo hewa ana. Eia kekahi, ua kapu na mea e ulu ana, o kela ano keia ano, a me na mea e waiho ana ma ko makou mau aina, mai kii wale o pilikia auanei, pili keia papa ana i ka poe i ae oleia. Eia iho na inoa o makou nona na aina i haiia maluna. Sale, Davida, Kapili, Kilua, Makaele, Kaawa, Maunu, Kaina, Kaililehiwa, Haawinaaupo, Kaahui, a me Homai.
Na HOMAI.
Kahaumakaawe, Manao, Oahu. Ian. 15. 1863. 60-3t*

Olelo Hoolaha.

                NO KA MEA. UA NOIIA MAI WAU E Kekoolani, e hoonoho i Luna Hooponopono Waiwai no MAKUAOLE, o Kohala, Hawaii, i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 27 o Ianuari, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me hora i olelo ia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko'u hale, ma Halawa, Kohala, Hawaii.
J. WIGHT, Lunakanawai Kaapuni.
Kohala, Hawaii, Ianuari 8, 1863. 60-2t

Olelo Hoolaha.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU O kela ano keia ano, na Haole, na Pake, a me kekahi poe kanaka ano e ae, ke hookapu aku nei makou, i ko makou mau aina kuai e waiho nei, ma Kekualele 1. Kekualele 2, Kaao. Ma Hamakua, Hawaii, aole e hiki i na holoholona ke hele maluna o ua mau aina nei o makou i baiia aela maluna, Lio, Bipi, Hoki, Miula, Kao, Hipa, Puaa, a me kekahi mau holoholona e ae, aole e hele maluna o ua mau aina la. Ina e komo kekahi holoholona a ai i ka mauu, o kela ano mauu keia ano mauu, e uku ka mea holoholona, $1, no ke poo hookahi. Ina e komo hewa kekahi holoholona a hoopoino i na mea kanu, e uku ka mea holoholona $1 00 no ke poo hookahi. Ina aole e uku mai ka mea holoholona, e hoopii no makou e like me ke Kanawai, a pela hoi na kanaka aole e kii wale kekahi i na mea ulu, ma ke ano hookano me ke noi ole e uku no ia $0 12 1/2 keneta ka uku. Ina i loaa i kekahi o makou a i ko makou luna paha o keia mau mea i haiia maluna, e hopu no e like me ke Kanawai, o na Pepeiao Laau e waiho ana ma ua mau aina nei o makou, ua kapu loa, mai keia la aku i hoolaha ia ai e lilo ia i Kanawai paa loa, a mau loa aku. A no ka oiaio ke kau nei makou i ko makou mau inoa.
S.W. Pauelua, J.E. Kahookaamoku, J.W. Kimokeo I.W. Kaualoha, G. W. Kakae.
G.S. KAHOLO. Ka luna o ka aina o Kakae a mau loa aku.
Hamakua, Hawaii. Dek. 25, 1862. 60-2t*

OLELO HOOLAHA.

                O MAUA O NA MEA NONA NA INOA malalo, ke hookapu aku nei maua i ko maua mau aina kuai. Elua apana aina ma Kapohakuhaku, hookahi apana aina ma Kamaui a me Kauleokohau, a me ke kuleaua pu, hookahi apana aina ma Manienie a he ahupuaa okoa o Kamoauau, Aia ma Hamakua, Hawaii, aole e hele wale kekahi Lio, Bipi, Hoki, Kekake, a holoholona e ae maluna o ua mau aina la o maua. Ina i loaa kekahi o na holoholona i haiia maluna ia maua. E uku ka mea nona ka holoholona i hookahi dala ($1 00); no ke poo hookahi. Aole no hoi e kii wale kekahi i ka Pepeiao Laau maluna o ua mau Aina li o maua, o ka mea kii wale i ka Pepeiao Laau, a loaa ia maua e uku ia oia i hookahi dala ($1 00) no ka hewa hookahi, aole no hoi e kii wale i na mea ulu e ae maluna o ko maua mau aina me ko maua ae ole. O na kanaka o kela ano keia ano, ke papa aku nei maua, aole e hele wale maluna o ko maua mau aina e hoa a e hoohei ai i na holoholona, ina e loaa ia maua kekahi e kue ana i keia papa ana, e uku ia oia i hookahi dala ($1 00) no ka hewa hookahi. O ka hoolohe no ka pono e na makamaka, oiai ua waiho aku la maua ma ke akea, a i hookuli oukou, no oukou ia, o ka Lunakanawai aku no ka palena i koe o ka maua hana.
B. KUEHU,
N. MAKAAA.
Manienie, Ham, Hawaii, Dek. 29, 1862 60-lm*

Olelo Hoolaha.

                E IKE AUANEI OUKOU E NA KANAKA, a me na Haole, a me na Pake, o kela ano keia ano, o makou o na mea nona na inoa malalo iho nei, ke hai aku nei makou ia oukou a pau loa. Ke hoopii nei makou, Ka Poe Hana Paakai, i ka uku o ke kumukuai o ka pahu paakai hookahi, $2 00, o ke poi paakai, hapawalu mamua, he hapaha ia i keia wa. E like me ka pii ana ae o ke kumukuai o ka poi a me na mea e ae, pela no makou e hoopii ai i ke kumukuai o ka paakai. Ina o ka mea e kue i keia olelo, e hoopii no makoa ia ia imua o ka Lunakanawai, a e lilo keia olelo i kanawai paa mai kona la e laha ai ma ka nupepa Kuokoa. Nolaila, ke kau nei makou i ko makou mau inoa, eia ka nui o ko makou mau inoa, he 40.
Na KIPOHO.
Honolulu, Ianuari 13, 1863. 60-1t*

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu aku nei au i kuu mau apana kuleana aina e waiho la ma Honomalino uka, e 3 apana aina: 1. Puuoleilei, 2. Halekaulaole, 3. Kanana. Nolaila, ua kapu na holoholona koma hewa ma na mau apana aina la. Oia ka Lio, Bipi, Kao, Puaa, Hipa, Hoki, Kekake, Moa. a me na mea like; ina e komo kekahi o keia mau holoholona, e aku no i ka hapalua no ke poo hookahi, i hookahi komo ana, oia na holoholona eha, no ke Kao, Puaa, a me ka Moa, he hapaha ka uku. Nolaila, ua kapu na mea alu ma ua mau apana aina la, nolaila, ina e hoole kekahi i keia mau mea i hai la ae la maluna, e hoopii no ia la e like me ke Kanawai o ka aina. Owau no
E.Z. KEOLA.
Honomalino uka, Kona, Hawaii, Ian. 15, 1863. 60-1t*

AWA O HONOLULU.
No ka Moku ku mai.

                Ian. 8—Neke, mai Hilo mai, me 500 pahu ko, 28 bareha malakeke, 29 ili bipi, 30 ili kao, a me 13 ohua.
            9—Kuna Am. Olivia, 17 la mai Kapalakiko mai.
            9—Ema Kuka, mai Makena a me Lahaina mai, me 65 bareta malakeke, 14 pahu, a me 47 eke ko, 5 bareta bipi, 3 bareta aila bipi, 40 ili bipi, 100 ili kao, 2 lio, 1 bipi waiu, 8 puaa, 11 hipa, 24 palahu, $1300, 33 ehua.
            10—Odd Fellow, mai Hanalei mai, me ka ili bipi, me 29 ohua.
            11—Annie Laurie, mai Kauai mai, me 180 pahu ko, 14 ili buti, 10 paila wahie, me 6 ohua.
                11—Manuokawai, mai Maui a me Lahaina, me 110 pu awa, 8 ope puka, 3 eke uala, 6 eke pia, 100 ili kao, 12 pelehu, 4 dox moa, 14 hipa, $100, me 20 ohua.
            11—Moikeiki, mai Kahului a me Lahaina, me 80 bareta malakeke, 200 pai ai, 10 eke kulina, 100 ipupu, me 11 ohua.
            14—Kilauea, mai Hawaii a me Maui mai, me 143 pahu ko, 6 bareta malakeke, 100 bareta uala, 147 kukaa pulu, 15 kukaa pepeiao, 34 kukaa hulu hipa, 7 ope ili, 20 ili bipi, 3 pua ili kao, 2 barela aila bipi, 3 eke kope, 3 pahu waiuhaia, 4000 alani, 200 niu, 18 bipi 3 lio, 32 hipa, 17 puaa, 1 eke dala ($4 630)
                14—Kalama, mai Koloa a me Nawiliwili mai, me 114 ili bipi, 25 barela aila bipi, 400 kapuai laaukukui, 1 wili ko, 150 pai ai, 426 ope poopahu, 2 eke pepeiao, 13 ½ paila wahie, a me 7 ohua.
            15—Annie Laurie, mai Kauai mai, me 63 pahu ko, 25 ili bipi, 1 lio, 4 paila wahie, me 16 ohua.
            15—Kamoi, mai Kahului a me Lahaina mai.

MAKE.

OKA. 11, ma Pololu, Kohala, make o Kakaa (k.)
OKA. 12, ma Kealahewa, Kohala, make o Awela (k.)
OKA. 21, ma Makapala, Kohala, make o Kalopi (k.)
No v. 8, ma Palawai, Lanai, make o Rebeka (w.)
No v. 4, ma Waiapuka, Kohala, make o Waipio (w.)
No v. 2, ma Kamano, Kohala, make o Paahao (k.)
Ian. 5, ma Hakipila, Manaalole, make o Kahanani.
No v. 29, ma Honomailino, Kona, make o Nui (w.)
Dek. 20, ma ia wahi no, make o H.S. Kekuni (k.)
Dek. 7, ma Kamakeia, Honolulu, make o Kawahalama (k.)
Dek. 28, ma ia wahi no, make o Maikaaloa k.

HANAU.

Dek. 12, ma Kapaau, Kohala, hanau o Liawahine (w.) na Kawai me Keai.
Dek. 15, ma Kapaau, Kohala, hanau o Iosabata (k,) na Olepau me Waiwaiole.

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU loa, na Haole, na Pake, a ma ka poe waiwai e ae, o kela ano keia ano. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei. Ke hai aku nei au imua o ka lehulehu, e noho ana mai Hawaii a Niihau, no kuu wahine i mareia. O Kahipa, kona inoa, no Kainehe, Hamakua, Hawaii, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia i ko maua wahi moe, ua hele aku oia aia ma kahi e kahi i noho ai i keia manawa. Nolaila, ke kauoha aku nei au i kuu wahine e hoi mai, a noho pu maua, he kane, he wahine, aka hoi, ina aole e hoi mai, a noho pu maua, he kane, ke papa ia aku nei oukou, mai hoaie mai i kuu wahine, no ka mea, aole au e hookaa iki ana ia aie. Aka, ina oukou e hoaie, maluna ona ko oukou poho. No ka mea, ua kii aku no wau, aole kela i maliu mai, i mea aku hoi ko'u hana, mai kaua, e seku kapakahi mai ana kela, e seku aku ia oe. Ma-u ia, ke hoi nei au ua poeleele, me ke aloha no.
IELEMIA S. PAALUHI.
Puumoi, Hilo, Hawaii, Dek. 22, 1862. 60-2t*

Olelo Hoolaha.

                UA NOI MAI O KEONI w. OIA KA MAHOE wahine, mamua, i ka Mea Hanohano John Ii, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e ae aku ia ia e mare hou, e like me ke Kanawai o ka la 22 o Iune, 1856, o ka la 28 o Ianuari, oia ka la hana i keia hoopii, ma ka hora 10 o kakahiaka.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian. 13, 1863. 60-2t

OLELO HOOLAHA.

                UA HOOPII MAI O George Brooks (k.) kue i kana wahine o Wainee Brooks, no Honolulu, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Wainee, i kana kane. E hanaia keia hoopii ia ua o ka Mea Hanohano o G.M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 23 o Ianuari, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian.12, 1863. 60-2t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano, G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Wahineaea w, a me ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o Kanehue (k.) no Koolauloa, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 21 o Ianuari, 1863, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka hora i olelo ia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian. 8. 1863. 60-2t

Olelo Hoolaha.

                NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano, John Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha ka Aha Kiekie o Mele Thompson w, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha waiwai no William Thompson k, ma Honolulu, i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 21 o Ianuari, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka hora i olelo ia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Hono1ulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian. 12, 1863: 60-2t

Olelo Hoolaha.

                UA HOOPII MAI O Puumanalua (w,) kue i kana kane o WALAWALA, no Ewa, Oahu, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Walawala, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano o John Li. kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 21 o Ianuari, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian. 7, 1863. 59-2t

OLELO HOOLAHA.

                UA HOOPII MAI O Kauhao (w) kue i kana kane o AIAI, no Wailuku, Maui, e hooki i ko laua mare ana no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Aiai. i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano John Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 28 o Ianuari, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian. 7, 1863. 59 2t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano G.M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e K. Kaumehameha e hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Kihei, ma Koolauloa, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 20 o Ianuari, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka hora i olelo ia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana a me na mea hoole i hoikeia aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ian. 7, 1863. 59-2t

Olelo Hoolaha.

                KE HAI AKU NEI KA MEA NONA KA inoa malalo iho nei, owau ka Luna Pa Aupuni, No Kohala Akau, Hawaii, mamuli o ka hoonoho ana mai o ke Kuhina Kalaiaina me ke Kiaaina o Hawaii nei ia'u. Nolaila, ke hai aku nei au i na mea a pau no keia mau la, ma Iole ka Pa Aupuni, aia a pau kuu Pa ma Kapaau, malaila no ka Pa paa ma la hope iho.
J.W. NAIHE.
Kohala Akau, Hawaii, Dek. 24. 1862. 39-3t

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A pau, owau o ka aiea nona ka inoa malalo iho, ke hai aku nei au ma ke akea, eia ma kuu aina, Ma Kuaokala, kekahi lio wahine, hulupala kikokiko i ka hulu, nona ka hao R.H., e kii mai ka mea nana keia ilo me na dala he umi, $10, a i na hala na la he 30, alaila, lilo loa keia lio ia'u.
PETER LAIKINI.
Kuaokala, Dek. 27. 1862 58-3t'

KA MOKUAHI
'KILAUEA,'
E HOLO ANA O "KILAUEA" MAI
Honolulu aku ma ka
Poakahi, Ian. 26, 1863

                Ma ka hapalua o ka hora Eha o ke ahiahi. LAHAINA, KALEPOLEPO. ULUPALAKUA, KEALAKEKUA. HONOIPU, KAWAIHAE, KAILUA. A ME HILO. KA MOKUAHI "ANNIE LAURIE," E HOLO ANA KA MOKU Annie Laurle. Ma ka Poakahi Jan. 19. Ma ka hapalua o ka hora Eha o ke ahiahi. No NAWILIWILI.
JANION, GREEN & Co.
Honolulu, Nov. 13, 1862. 51-tf

MOKU HOLO MAU
NO
Anahola a me Maloaa.
KAUAI.

                E PONO I NA KANAKA A PAU e noho ana ma na wahi i haiia maluna, ke ae maluna o ka moku kialua maikai JEANNETTE. O Kahalemake, ke Kapena, he mea i akamai i ka hookele a me ka malama ana i na ohua i oia ke Kapena mua iho nei o ka moku kiakahi Ainahou. Hookahi holo ana i ka pule hookahi. E ninau i ke Kapena ma ka moku, a i oleia, ia
Von HOLT & HEUCK,
Ma ke kihi o ke Alanui Papu me Kalepa Honolulu. 59 3m

Olelo Hoolaha.

                UA HUI AE NEI NA MEA NONA NA inoa malalo iho, ma ka inoa o CANDAGE & WHITE no ke kuai ana i na Waiwai Kalepa, ma keia wahi, ua hoomaka keia hoohui ana ma ka la 3 o Sepatemaba, 1861.
D.F. CANDAGE,
ALEX WHITE
Hanalei, Kauai, Dek. 13, 1862. 57 1m

J.H. COLE
LUNA KUDALA.

                Ma ka Hale Pohaku o MI. Aniani ma. Ma ke Alanui Alii Wahine. 59-6m

H.W. SEVARANA.
Luna Kudala a mea Kalepa.

                Hale Mahoo. Alanui Aliiwahine.  59 6m

Olelo Hoolaha.

                E IKE AUANEI OUKOU E NA KANAKA a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au i na mea holoholona a pau, na Bipi, Kekake,  Lio, Hoki,  Hipa, Kao,  Puaa. Ina e koma kekahi holoholona ma kuu aina. Ma Makaha, Waianae, Oahu, alaila, e hiki no i o'u hope ke hopu a hookomo i ka Pa Aupuni ola o Kahalemake a me Mu i a e hiki no hoi ia laua ke koi mai i hookahi dala me ka hapawalu ($1 12 1/2) pakahi no ke poo. Eia kekahi, ua kapu na mea e ulu ana, a e waiho wale ana; a me na mea e waiho ana ma ko'u aina kai a aina kula, mai kii wale na kanaka a lawe; pili keia papa ana i ka poe i ae ole la.
JOHN D. HOLT.
Makaha, Dec. 26. 1862. 57 1m

KAKELA ME KUKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o  Kela ano keia ano. NA MEA AI,  NA BAKEKE, NA IPU TINI, NA PA LEPO, NA KAMAA, NA PAHI me na O-O, NA PAPA me na NOHO, NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA. NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaba, 1861.

Olelo Hoolaha.

                INA KANAKA A PAU O KELA ano keia ano, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nei au ia oukou, he mau lio hele hewa, eia maluna o ko makou mau aina. Eia ka ano a me ka hao, lio wahine ulaula lae kea, ua kuni ia ma ka uha hope, N. Lio kane ahinahina keokeo, aole maopopo lea ka hao, he K. paha, he hao e ae paha, ke hai aku nei au i ka mea nona keia mau lio. E ku koke mai me ka uku pu mai he $10 pakahi, no na lio elua, o ka noho ana maluna o ko makou mau aina a me ka malama ana. Ina kii ole mai a hala na la he 30, lilo loa ia'u mai keia la aku, o kona hoolaha ana ma ka nupepa Kuokoa. Aloha kaua.
JOSEPH KAAI.
Kanahonua, Ham., Hawaii. Dek. 4, 1863.

NUHOU! NUHOU!

                I NA MAKAMAKA A PAU LOA. NA KEIKI papa hoi o ka aina hanau, e noho ana ma ka apana o Hilo Akau, a hiki aku i Hamakua, Waipio. Na poe opio, ai maka palupalu i nohea i ka ua lai o ka aina. Ia oukou hoi e kuu nui kini e noho mai nei, e makemake ana e lawe i ka Nupepa Kuokoa. He oluolu loa wau e kuai aku me oukou i ka Ili Bipi, Ili Kao, Pia, Pepeiao Laau, no ke kumu kuai makepono loa i mea e lako ai oukou i ka Nupepa, a e ike mau ai hoi i na nuhou o na aina e mai, a me na mea kuai no hoi o keia Aupuni. Nolaila, e lawe mau mai i ko oukou mau mea kuai i hai ia maluna ae, ma ko'u hale kuai ma Laupahoehoe, Hilo. O ka poe makemake e hookaa i ke dala o ko kakou Nupepa Kuokoa i ka makahiki hou e hiki mai ana, oia hoi 1863, e hoomaka ka helu ana mai ka pule mua o Ianuari. E hele mai oukou e kakau i na inoa maloko o ka pepa pai hakahaka, e waiho ana ma kuu lima, ma Laupahoehoe nei.
56- tf JOHN J. PORTER.

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hole ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1 00 (hookahi dala) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1 00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana Kula la me ke kuleana ole.
P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi.
Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. 19-tf