Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 3, 17 January 1863 — Page 4

Page PDF (1.54 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

KA MOOLELO
o
MAI SELA NE,
Kekahi o na Hamuku Kaulana Loa
o
NAPOLIONA BONEPATE.
HELU 2.

            I KA MAKAHIKI 1763, NO KONA koa a me kona makau ole, ua hapaiia ae kona kulana, a ma ia makahiki ae, oia ka iwakaluakumamaha o kona mau makahiki, haawiia ia ia he papa koa. No ko Generala Kaleba (Kleber.) ike ana i kona ano koa, nolaila, ua haawiia ia ia kekahi puali koa, he elima haneri kanaka ka nui, me ka uku oleia nae o ia poe, aia no ko lakou ola ma na waiwai o ka enemi, e hao waleia ana e ia poe, oia wale iho la no ko lakou wahi pomaikai. O ka hana mau a ia poe, oia no ka hele e kiu i ke kulana o na puali o ka enemi, a no ia mea, ua loohia pinepineia ia poe koa e na pilikia he nui wale, a ua nui no hoi na puali koa kokua o ka enemi i hoopuehuia e ia poe.
            No ko Ne makemake nui e hookiekieia'e kona kulana, nolaila, ua ahai mau oia i kona poe koa iloko o na wahi pilikia loa, a ua lawe mai no hoi ia i ka naau koa me ka wiwo ole, i hoa nona iho ma ia hele ana. A na kona manao ikaika i hoolawa iho i kona moe ana, i na po ona i hiamoe ole ai, no ka lilo i ke kiai a me ka hakaka. No kona wiwo ole i na pilikia e hoopuni ana ia ia, no kona luhi ole i na hana nui i haawiia ia ia, a me kona hoi ole hoi i ka upena a kona mau enemi e hoohalua mai ana nona, i ka wa ana e noho ana maluna o ua poe koa la ona, a nolaila, ua haawiia ia ia ka inoa "Indefatigable," mea hiki ole ia e ka luhi. He mau makahiki ekolu ma ia hope iho, ua loaa ia ia ka mea e hookaulana mai ai i kona inoa, ma ka hoouka kaua ma Diedofa, Aletakina, a me Maunateba. Me na koa lio he hookahi haneri wale no, ua hoopioia o ia he elua tausani koa o ka enemi, me ka lilo pu mai hoi o kekahi kulanakauhale nona ka inoa o Watabaga. A ma ia wa no hoi, alakai aku la ia he elua koluma a hiki i ka muliwai, a oiai no e hele ana na pukunialii a ka enemi ma kela kapa mai o ka muliwai a manoanoa, a aia hoi, hele aku no ia a ma kela kapa o ka muliwai, kahi a na enemi e noho mai ana, a hoopio aku la ia Fosema, he wahi kulanakauhale uuku.
            No keia mau hana koa ana, nolaila, ua hooliloia oia i Generala no ka Brigade. Ma ke kaua ma Niuwaide, ia ia ka papa koa kaua lio, a ua holopololei aku no ia a komo iloko o ka laina o na papa koa Ause teria, a no kona hoopuniia ana mai e na koa i oi pa umi ka nui i kona, nolaila, ua hihia oia me kona lio, a hina pu iho la hoi laua ilalo. I ka ike ana mai o kekahi mau koa eono o ka enemi e waiho ana o Ne ilalo, alaila, kii wikiwiki mai la lakou e pepehi ia ia, aka, pale ae la no nae ia ia ia iho me kona pahikaua, a hiki i ka wa i kaawale ai oia mai kona lio mai, alaila, ala ae la ia a hoomau aku la i ke kakapahi me kekahi mau koa eono o ka enemi, pela kona pale ana ia ia iho, a hiki i ka wa i hai pu ai kana pahikaua mawaenakonu, a ia wa no hoi, hiki mai la he kanaka koa hou, a hopuia iho la ia, a lawe pio ia'ku la e na enemi.
            Laweia'ku la ia a hiki i kahi noho o kona poe enemi, a i kekahi la, ike aku la ia i ka poe Generala ona i pio ai e ku ana ma ka aoao o kona lio; aka, ua hiki ole nae ia lakou ke a'e aku maluna o kona kua, no ka huhu o ua lio nei. I ka wa no a kekahi o ua poe nei i hoao ai e kau ae iluna o ua lio nei, o ka manawa iho la no ia e hoomaka ai e owala, a e lele hoi i o a ianei. Ia manawa, hele aku la o Maisela Ne, a hai aku la i ua poe nei no ko lakou ike ole i ke ano o ka hana ana aku i ua lio nei, me ke noi aku nae e haawiia mai ka lio ia ia, a nana e hooholo imua o lakou. I ka aeia ana'ku, kau ae la o Ne iluna o kona Lio, a i ka ike ana ae no paha o kona lio o kona kahu no keia e kau nei i kona kua, o kona hola aku la no ia me ka haaheo nui. Holo kaapuni ae la o Ne i kahi a ua poe Generala nei e ku ana, elua paha kaapuni ana, alaila, holo pololei aku la ia mai o lakou aku me ka mama, e like me ko ka makani.
            A i kona hoomau loa ana no i ka holo, aia hoi, makau iho la ua poe Generala nei, no ka manao e holo malu ana o Ne, nolaila, ee koke ae la lakou iluna o ka lio me ke alualu pu aku hoi ia Ne. Ia manawa koke no nae hoi, huli mai la ia a hoi mai la i kahi a ua poe Alii Koa nei i ku ai, ua puni nae oia i ka akaaka, no ka manao ana iho i ke kuhihewa ana o na'lii koa ona i pio ai e mahuka ana ia.
            Ma ia hope iho, i ka wa ona i hookuuia'i mai kona noho pio ana, ua hooliloia oia i Generala no ke Divisiona. I kekahi manawa mahope iho o ke kuikahi ana ma Leoben, ua noho oia ma Parisa; aka, i ka hoomaka ana o ke kaua i ka M.H. 1799, ua hele hou oia i ke kahuakaua, e hookeke ana me na enemi lehulehu wale ma na kapa o ka Rhine. A ilaila oia i hana'i i kekahi o na hana koa loa, i kupono ke waihoia ma ka aoao o na hana keaka. E kahe ana mawaena ona a me ke kulanakauhale o Mauheim, ka muliwai o ka Rhine, a ua paa pono hoi ia wahi i na pakaua ikaika a me na koa lehulehu wale no hoi. Ua nui a lehulehu ka hui ana o na Generala, e kuka no ke ano a me ka hana ana hoi e hiki ai ke komo i keia wahi, (Mauheim;) no ka mea, o ke ki ia e hiki ai ke komo aku iloko o na moku o Geremania. Ia manawa, manao iho la o Ne iloko ona iho, ma ke poi po wale no e hiki ai ke hoopio i ua wahi nei, nolaila, komo iho ia ia i kekahi lole ano e, i hiki ai ia ia ke huna i kona ano maoli, a holo aku ia ia ma kela kapa, a komo aku la iloko o ua wahi la, i hiki ai ia ia ke makaikai i na wahi nawaliwali, a me na wahi e hiki ai ke hoouka aku i pio ai; mahope iho o kona ike ana i na wahi a pau, alaila, ike iho la ia i na wahi nawaliwali, a hoi aku ia ma kela kapa. Wae ae la ia he haneri me kanalima kanaka koa, a ma ka hora ewalu o ke ahiahi, a-e aku la ma kela kapa o ka muliwai, a hoouka ikaika'ku la i na koa kiai mawaho o ua wahi kulanakauhale nei. Ia wa, hoouka koke mai la kekahi mau puali koa o ua mau pakaua nei; aka, ua hee no ia lakou nei, a i ko lakou holo ana a komo iloko o ke kulanakauhale, alualu ikaika aku la o Ne mahope o lakou, a komo pu aku la iloko o ke kulanakauhale, a lilo mai la ia ia, me ke pio o na mea a pau oloko. Na keia hana koa loa ana, i kukulu paa i kona kulana. Ma ia hope iho no, ina na kaua i Worms, Frankenthal, Frankfort, Suttgard, a me Zurich, ua mau no kona kaulana ana, a me kona mahaloia.
            I ka makahiki 1802, hoi oia ma Parisa, he luna nana no na puali koa lio, a ma ia manawa no hoi oia i Mareia'i me Madamamosele Augne, he kaikamahine i hui loa, a he hoa haihai hoi no Hortense Beauharnais, ke kaikamahine a Iosepine, ka wahine a Napoliona Nui. I ko laua wa i mareia'i, haawi aku o Napoliona ia Ne i kekahi makana maikai loa, oia hoi, he pahikaua Aigupita; aka, na ia makana nani no nae hoi i i ahai aku i ke ola o ua kane ui koa la i ka make. Ma kamakahiki 1803, hoounaia i Luna Nui no Farani i Swiltzerland, a no kona naauao a me ka hana pololei ana i na poe o ia aupuni, nolaila, ua haawiia mai kekahi makana maikai ia ia e ua poe la. I ka makahiki 1804, hooliloia oia e Napoliona i Hamuku no Farani. Ma ia makahiki ae, hooliloia oia i Duke no Elchingen, no ke koa o ke kaua ana ona ilaila. Ma ia kaua ana, aole oia i hoonalonalo iki ae i kona ano; aka, wahi a lomini, "Me he mea la ia e lawaia ana no ka make." No ka mea, ua aahu ia i na nani a pau o kona kulana, a e hele ana oia imua o kona Divisona, oiai hoi o ke alanui a lakou e hele ana, e ki mau ia mai ana e na poka weliweli o ka make.
            Me ia hoopuni mau ia ana ona e keia mau mea make, ua pakele no ia mai ka make ana. Ma na kaua o ka makahiki 1806—7, ua kau ae oia i ka panepoo o kona kaulana a me kona mana no hoi, a ma ia wa mai, ua lilo ia i ko Napoliona manao, o kekahi o na kukuna ikaika e paa ai o kona Noho Alii. Ma ka makahiki 1808, hui aku oia me na puali koa e noho ana ma Sepania, a malaila oia i noho ai a hiki i kona wa i kauohaia aku ai e hoi mai e hele pu me Napoliona ma i Rusia. Mahope iho o ke pio ana ilaila, hoouka no ia i na kaua ma Bautzen, Dresden, a me Leipsic, a ma ka honua hoi o Farani, ua ala mau kana pahikaua me kona naau koa, me ka makaukau mau e pale aku i ka hehi ana mai o na wawae o na enemi iluna o ka lepo o kona one hanau—a ma Watalu oia i hahau hope ai i kana pahikaua, no ka pomaikai o ka Emepaea o Farani.
(Aole i pau.)
            Ina oe e komo maloko o kekahi hale o keaha kau mea e honi mua? Kou ihu.

HE KAAO
NO KE KEIKI ALII OPIO
CAMALAZAMANA.
A ME KE LII WAHINE OPIO
BADOURA.

            I unuhiia noloko mai o ka Arabian Nights, hoomakaia mai ka po hookahi haneri me kanahiku, a pau i ke koena o ka po elua haneri me kanaha kumamaiwa.

HELU 2.

            KE POLOLEI KA KE KANAKA haku mele i hoike mai nona.
Ua uhola mai oia ekolu iwilei o kona lauoho i kekahi po,
A ua pa-haia ko lakou kiekie,
Huli aku la kona maka i ka mahina,
A hoike mai ia'u olua mahina i ka wa hookahi,
O kona ihu ua like me ka maka o ka pahikaua i anaiia,
O na papalina, ua like me ka waina ulaula,

O ka pokole, aohe mea maikai e like me ia.
            O ka makuakane o keia kaikamahine, he Moi ikaika loa, nana e au na kai o ia pae aina, i ka po a me ke ao, aohe ona makau ae i ka make. O ka inoa o ua kaikamahine nei o Kuini Badoura.
            I ka wa i kaulana aku ai o kona nani, hele aku na Moi he nui, e koi aku i kona makuakane i wahine ia, a hai aku kona makuakane ia mea imua o kana kaikamane; aka, hoole mai kana kaikamahine, "Aohe o'u manao e mare; no ka mea, he Aliiwahine opio au, a he Moi Wahine alua, aia malalo o'u ke kane, aohe o'u makemake e lilo ke kane maluna o'u." No ke koi pinepine loa ia'ku e mare, nolaila, olelo hou mai la ia imua o kona makuakane, "Ina oe e olelo hou mai ia'u e mare, alaila, hou au ia'u iho i ka pahi a make loa."
            I ka lohe ana o ka makuakane i keia olelo, lilo iho la ka malamalama i pouli imua ona. No kona pilikia loa i ke kaikamahine a me na Moi i koi aku ai e mare, nolaila, olelo aku ia i kana kaikamahine, "Ina aohe ou makemake e mare, alaila, mai hele oe iwaho, nolaila, hoopaa ia iho la keia iloko o kekahi lumi, me ke kiaiia, aohe ia e puka iwaho; a palapala aku la ka makuakane i ka Moi, Ua huhu oia i ke kaikamahine, a ua hoopauia i hookahi makahiki."
            I ka pau ana ae o keia olelo ana a ke kanaka lele Danasi, koi aku ia ia Memouna, "E hele mai oe me a'u i ike ai oe i kona nani; a mahope iho, ina he makemake kou e hoopai mai ia'u, alaila, e hana oe e like me kou makemake." Akaaka iho la o Memouna, a kuha aku la i ka maka o Danasi, a olelo aku, "Heaha ka maikai o keia wahine au i olelo mai nei? Heaha la kau e olelo ai, ina oe e ike i ka'u mea e aloha nei? Ua kuhi au he mea kupanaha maoli kau e olelo mai nei, aole ka! Ua ike au i kekahi kanaka i keia po, a ina paha oe e ike ia ia iloko o ka moeuhane, manao au, waihololo oe i ka paulehia i kona nani."
            "A heaha hoi ka moolelo o keia kanaka?" Pela mai o Danasi. Olelo aku la o Memouna, "Ua like loa ka mea i loaa i keia kanaka, e like me kau i olelo mai nei no kau mea aloha. He nui loa ke koi ana aku a ka makuakane e mare, a hoole mai kela, o ka makuakane, no ke pakike aku o ke keiki, huhu iho la ia, a hoopaaia iloko o ke Towela, kahi a'u e noho nei, a i kuu pii ana mai nei, ike aku nei hoi au."
            "E hoike mai oe ia'u, i ike ai au i ka oi ana aku o kona nani a me ka ole, mamua o kau mea aloha, ke Kuini Bodoura," pela aku o Danasi, "Ke manao nei au, aohe i keia wa ka like o kau mea aloha."
            "Kanaka i hoinoia, a me ke Debolo i i hoopailua loa ia," pela mai o Memouna. "Ua akaka loa ia'u, aohe ka lua o ka'u mea i aloha ai ma keia pae aina."
            Koi mai o Danasi, "E hele mai oe me a'u e ike i ka'u, a hoi mai kaua, hele aku au e ike i kau." Olelo aku la o Memouna, "Aia ko'u hele me oe, a ae mai oe e pili kaua; a ina he oiaio ka oi aku o ka ui o kau, alaila, eo au ia oe, a i oi aku hoi ka'u, eo oe ia'u."
            Ae mai la kela, a olelo hou aku la o Memouna, "E hele mua kaua e ike i ka'u, alaila hele aku kaua e ike i kau." Ko laua hele aku la no hoi ia a komo iloko o ke Towela; kukulu iho la o Memouna ia Danasi ma ka aoao o ka moe, a wehe ae la ia i ka uhimaka o Camalazamana, ke keiki a ka Moi Sa-Zamana; a ike iho la o Memouna i ko iala nani huli ae a olelo aku ia Danasi "E nana mai oe, a mai naaupo oe, he kaikamahine opiopio au, a ua lilo ko'u manao ia ia."
            Nana aku la o Dan si a hala kekahi manawa, luliluli iho la i ke poo, a pane aku, "Ma o Alahe, e kuu haku wahine, he okoa no ke ano o ka wahine i ko ke kane; aka, he like loa keia keiki me ia ka nani." I ka lohe ana o Memouna i keia olelo a Danasi, lilo ae la ka malamalama imua ona i pouli, a kipai aku la ia i ka eheu ona i ko ia la poo, a manao iho la kela ua hiki mai kona hopena, i ka ua meu he eha; a olelo aku ia, ke hoohiki nei au ma kona nani, e hele oe e na mea i hoinoia, i keia wa koke no, a hapai mai i kau mea e makemake nei a hiki i keia hale, i hoomoe iho ai kaua ia laua ma ka aoao o kekahi, i ike ai kaua i na mea o laua i oi aku ka nani."
            Pane mai la o Danasi, "Ke hoolohe nei au i kau kauoha; aka, ua ike no au o ka'u ka oi aku o ka nani a me ke ala." A lele aku la o Danasi, a hahai aku la o Memouna, i mea nana e pale ae i na pilikia; hookahi hora mahope iho o ko laua hele ana, hoi mai laua me ua kaikamahinei. Lawe aku la laua nei a hoomoe iho la i ke kaikamahine ma ka aoao o ke keiki kane, a wehe ae i ka uhi o na maka o laua, a ua like loa ko laua mau helehelena, a me he mea la he mau mahoe.
            I aku la o Memouna, "O ka'u mea aloha ka oi, e Danasi, he makapo anei oe?" Ninau hou aku la no o Memouna, "Owai la o laua nei na mea oi o ka nani?" Pane mai la o Danasi, "O ka'u mea aloha, o Badoura ka oi." "He wahahee oe, o ka'u ko oi," pela aku o Memouna.
            Pela ko laua hoopaapaa ana, a huhu maoli o Memouna; a olelo mai o Danasi, "Mai hoolilo oe i ka oiaio i mea nou e huhu ai; e hooki kaua i ka hoopaapaa ana; ke i mai nei oe, o kau ka nani, a ke olelo aku nei au o ka'u ka oi, nolaila, e waiho kaua i ka hoopaapaa ana, e huli kaua i mea nana e hooko mai i kekahi o kaua, a ma kana mau olelo kaua e hooko aku ai."
            Hoapono mai la o Memouna ia manao o kona hoa, a hehi iho la ia i ka papahele, hoea ae ana he kanaka lele, ua makapaa kahi maka ona; ehiku kiwi ma kona poo, o kona lima, ua like me ko ke Kalaba, (he holoholona ike ole ia.) a ua like kona mau wawae me ko ka Elepani.
            I ka hoea ana mai o keia kanaka lele a ike ia Memouna, honi iho la ia i ka lepo imua ona. (Memouna.) a opea ae la i na lima ona i ke kua, a ninau mai, "Heaha kou makemake, e ke kaikamahine a ka Moi?" Pane aku keia, "E Casicasi, e lilo oe i lunakanawai mawaena o'u a me Danasi." Hai aku la ia i ke kumu o ka hoopaapaa ana, mai ka mua a hiki i ka hopena; a pau ia, nana iho la o Casicasi i ke keiki kane a me ke kaikamahine, a ike iho la ia, ua apo ae la laua ia laua e hiamoe ana, a ua like loa no ko laua nani. A mahope o kona nana loihi ana. pane mai la ia, "Ma o Alahe, aohe i oi aku kekahi, aohe no hoi i emi mai kekahi, ua like loa no ko laua nani; aohe o ke kane ana o kekahi ko laua mea e oleloia aku ai, he ano e kekahi, a he ano e hoi ko kekahi Eia nae ka'u mea e makemake nei e hai aku ia olua, e hoala kakou i kekahi o laua, me ka ike ole o kekahi, a o ka mea o laua e hoike ana i ka oi o kona aloha, alaila, oia ka mea i emi o ka nani."
            Pane mai la laua, "Ua maikai keia mau mea au i olelo mai la." Hookua uku-lele ae la o Danasi, a nahu aku la ma ka a-i o Camalazamana, wauwau iho la kela i ka maneo a huli ae la, ike iho la ia e moe ana kekahi mea ma kona aoao, nona ka hanu i paa mai, i oi aku ke ala mamua o ka waiala, a me ke kino i oi aku ka palupalu mamua o ka waiu bata.
            Hoohuoi loa iho la o Camalazamana, a ala loa ae la iluna. Nana iho la keia a ike he wahine e like me ka momi maikai loa. I ka ike ana iho la o Camalazamana i ka Lede Badoura, ke kaikamahine a ka Moi Gaiona, a me kona nani a pau e moe ana ma kona aoao, ua pouli koke kona ike i keia mea kupanaha, a olelo iho iloko ona, "O ka ke Akua mea i manao ai e hooko, ua ko, a o kana mea i manao ai e ko ole, ua ko ole io no."
            Hoohuli aku la keia a hoala aku la; aka, aohe nae o iala aia ae; no ka mea, ua hoohiamoe loa ia iho la ia e Danasi, opa iho la keia a oolea, hooluliluli aku la, a olelo iho la, "E kuu mea aloha, e ala, a nana mai ia'u, o Camalazamana au" Aohe nae o iala wahi mea a ala iki ae. I iho la keia iloko ona, "Ina he oiaio ka'u mea e manao nei, o ke kaikamahine keia a kuu makuakane i koi mai ai ia'u e mare, a ekolu o'u makahiki i hoole ai; aka, e oluolu ke Akua, i ka wa e hiki mai ai i kakahiaka, olelo aku au i kuu makuakane, e mare aku oe ia'u ia ia, aole au e kali a awakea, mamua o kona lilo ana ia'u," Huli aku la keia e honi ia Badoura, haalulu loa iho la ka wahine lele o Memouna, a o Danasi hoi, lele ae la ia iluna, no ka piha loa i ka olioli.
(Aole i pau.)

OLELO HOOLAHA

                I KA KANAKA HAWAII! Makai iho o AIGUPITA! Ma hope iho o ka Pa O MAHUKA! KA Pa Kuai Papa o LUI, C.H. LEWERS, MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA ano keia ano, me ke kumukuai make pono loa, nolaila, e nane mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipai ia oukou e na makamaka Hawaii. NA PAPA OLEGONA, LAAU HALE A ME NA POU, LAAU KAOLA A ME NA PINE PA, LAAU AAHO HALE PILI MAOLI, PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA A ME KA AAHO, PILI ULAULA A ME KE KEOKEO. Eia ka mea KUPANAHA Ma keia hale—maanei i wiliia'i ka PALAOA a ma ka HANA PAHU e like loa me ko ULAKOHEO mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua: nolaila, e naue mai o makaikai. Na Pena Keokeo a me ka Omaomao, Na Pena Ulaula a me ka Eleele, Poho, Kolu, Hulu Pena, KUI o na ano a pau, LAKA o na ano a pau, Ami, Kilou, Kui kakai moena, Kui Nao, Pani Hale, Pani Aniani, Pake, Aniani kaawale, Pani Olepelepe. A PELA WALE AKU. Aole o'u hoolimalima i poe e koi aku i na kanaka e kuai mai ma ko'u wahi; aka, he hilinai no wau ma ke ano maikai o ka'u mau mea kuai, a me ke kumukuai o ka'u papa, me ka malama pono hoi i ka'u oihana iho, i hoomauia mai ai ka komaikai, i loaa mau ia'u mamua aku nei. Honolulu, Okatoba 30, 1862. (49-3m) LUI.

OIHANA LOIO!

                JOHN L. NAILIILI, AIA KONA KEENA Oihana Loio, ma ke Alanui Nuuanu, makai iho o ka Hale Kuai o A.S. Cleghorn, ma ka Hale Ai o na Kanaka Hawaii, i OHALEOLA. ma Honolulu, Oahu. Ua makaukau oia e kokua ma ke ano Loio i ko oukou mau pilikia ma ke Kanawai, no kela hewa keia hewa i hoopii ia ai oukou, a ua makaukau no hoi oia e hana me ka maemae loa, a me ka pololei, i ko oukou mau Palapala Kuai o kela ano a me keia ano, me na Palapala Hoolimalima, me na Palapala Haawi Waiwai Paa a Waiwai Lewa, na Olelo Ae Like o kela ano a me keia ano, na Palapala Hoopaa o kela ano keia ano, na Palapala Moraki, Waiwai Paa a Waiwai Lewa, o na Palapala Hoohui o kela ano a me keia ano, a me na Palapala Hoopii i na Ahahookolokolo, no kela hewa keia hewa Kivila a Karaima, a me na Palapala Kauoha a pau, a me na Palapala a pau o kela ano a me keia ano. E ninau no ia la no ka uku.
Honolulu, Nov. 7,1862. 50-1y

KA LAKO HALE A ME NA
Pahu Kupapau!

                AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale. Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. NA PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA.....$12. Ua loaa ma hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A na makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.  
HANALE ALENA.
37-6m Alanui Papu


MOKU HOLO MAU!

                KE HAI AKU NEI AU I NA KANAKA A PAU, e holo mau ana ka moku kiakahi, i kapaia Express, oia o "AINAHOU." i kela Poakahi keia Poakahi, no ka mokupuni o Molokai, a wahi e ae paha. Nolaila, e pono i ko Molokai poe ke makaaia ma na Awa ku moku, MA: PALAAU, KAUNAKAKAI, KAMALO, PUKOO, a me ONOULI. Me ko oukou mau ukana a ohua hoi, e hooili ai maluna o keia moku holohikiwawe loa. Ua keu aku ka holo a me ka maikai i keia wa no ka hana hou ia ana, aole hoi he lio. Nolaila, e pono i kela mea keia mea ukana a ohua hoi ke hookokoke mai ma keia mau awa, a he oluolu no hoi ka uku ana.
J.W. KAIKAINAHAOLE.

Honolulu, Aug. 29, 1862. 40-6m

J.P. HUGHES.
MEA HANA
NOHO LIO!

                AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho Paniolo nu hou. NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAWAHA, a me na mea e pono ai ka lio. NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI, NA HUIPA, NA HAO KEEHI. NA PALAKI LIO. NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea. No ke kumukuai makepono loa! Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na Kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J.P. HUGHES.

Honolulu, Okatoba 4, 1862. 19-45-1y

E MAKAALA!
O WAU
O KAMUELA,
KA HOA KUAI O NA
KANAKA HAWAII.

                NONA KA HALE KUAI PAPA MAuka iho o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau la ku wale no keia o kuu moku papa, "CONSTITUTION!" a ke ku mai oia, e loaa ana ia'u na LAKO KAPILI HALE o kela ano, keia ano. EIA NO KE WAIHO NEI. NA: PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE, AAHO, KEPA, PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA. IA MEA AKU, IA MEA AKU, Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia mau mea, a no ka maopopo no paha ia oukou he KEIKI KAMAAINA au, he hiki ia oukou e ka Lahui Mai Hawaii a Niihau, ke kipa mai i o'u nei. E hiki ana no na moku papa o'u i na manawa a pau, a hoolako mau ia'u. He mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ke kaena. A he mau Luaa kekahi i hoonoho ia e lakou e alako ana i ka poe maikai, me he lawehala la. Aka, he hiki ole ia'u ke hana pela, o ko'u ano no ka oukou e imi mai a loaa, maopopo no na hana a kakou, no ka mea, o ko Hawaii nei kupa ihola no ia o ko oukou makamaka.
KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.) Honolulu, Ian. 8, l863. 58-8m

HALE HANA KAMAA,

                UA MAKAUKAU KA MEA NONA Ka inoa malalo iho nei e hana i ke KAMAA MAIKAI LOA, no ka poe a pau e makemake ana; o na ano no a pau, e like ka nani me na mea oia ano i hanaia ma Europa a me Amerika. A hele mai ma ko'u hale, mauka iho o ka Hale Kuai o George C. McLean, ma ke Alanui Nuuanu.
WM. BENNETT
Honolulu, Nov. 7, 1862. 50-6m


MAKEMAKEIA!
LOLI, PEPEIAO LAAU!
A ME KA
LALA MANO.

                PENEI KA UKU ANA: No ka Pepeiao Laau, " " Lala Mano, 16 keneta. " " Loli Kohola, 12 1/2 keneta. " " Loli Koko, (ke nui.) 4 keneta " " Loli Kae, (ke nui.) 4 keneta. E hele mai ma ko maua hale kuai, ma ka aoao komohana o ka Hale Kuai o Daimana, ma Alanui Alii.
UTAI & AHEE.

Honolulu, Aug. 1, 1862. 51-3m

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HALEKUAI O LUI (C.H. LEWERS,) ALANUI PAPU, i e kuai oluolu ai. LAAU PA a me na PINE PA. LAAU AHO HALE PILI. KAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA. POHO, OALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau, LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO, PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO