Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 3, 17 January 1863 — KA MOOLELO O MAISELA NE, Kekahi o na Hamuku Kaulana Loa O NAPOLIONA BONEPATE. [ARTICLE]

KA MOOLELO O MAISELA NE, Kekahi o na Hamuku Kaulana Loa O NAPOLIONA BONEPATE.

lIKLI' i, II T KA MAKAUIKI ITG3,XO KOXA ki»a a me kona makau ole, ua hapaiia r ; ne kona kulana, a fna ia makahiki r ae, oia ka iwakaiuakumainaha o konn makahiki, haawiia ia ia he papa koa. No ko Generala Kaleha im' ana i kona ano koa, nolaiia, ua haawii;i ia ia kekahi puali koa, he elima haiif ri kauaku ka nui, me ka uku oleia nae 0 i i poe, aia no ko lakou ola ma na waiwai o ka enemi, e hao waleia atia e ia P >f\ riia wale iho la 110 ko lakou wahi poni ukai. Oka hana mau aia poe. oia no ka iic:hj e kiu i ke kulana o na puali o ka tm*mi, a no ia inea, ua loohia pinepineia ia poe koa e na pilikia he nui wale, a ua nui no lioi na j>uali koa kokua o ka enemi i hoopuehuia e ia poe. No ko Ne makemake nui e hookiekieia'e kona kulana, noiaiia, ua ahai mau oia 1 kona poe koa iloko o na wahi pilikia loa, a ua lawe mai no hoi ia i ka naau koa me ka wiwo ole, i hoa nona iiio ma ia hele ana. Ana kona mnnao ikaika i hoolawa iho i kona moe ana, i na po ona i hiamoe ole ni, no ka liio i ke kiai a me ka hakaka. No kona wiwo oie ina pilikia e hoopuni ana ia ia, no koiw lulii oie i na hana nui i haawiia ia ia, a me kona ht i oie iioi i ka upena a kona inau enemi e hooimlua mai ana nona, i ka wa ana e nolio ana maluua o ua poe koa la ona, a nolaila, ua iiaawiia in in ka inoa u I/idemea iiiki ole ia e ka Inhi. Ile

m;iu imiknhiki ekolu ma ia liope ilio, ua luaa ia ia ka men e hooknulana mai ai i kona inon, ma ka hoouka kaun ina I)icdof'a, AU'.lakina, n me Maunateba. Me ra kna lio he hookahi haneri wale no, ua Imopioia e ia he elua tausnni kf»i n Ln t tK ini. me ka lilo pu mai hoi o kekahi kulanakauhale nona ka inoa o \Vatal>ug:i. A ma ia wa no hoi, alakai aku la ia he elua koluma a hiki i ka niuliwai, a oiai no e hele ana na pukuniahi a ka enemi ma kela kapa mai o ka muliwai a manoanoa, a oia hoi, hele aku no ia a ma kela kapa o ka muliwai, kahi a na enemi e noho mai ana, a hoopio aku la ia Foseuia, he wahi kulanakauhale uuku. \o keia mau hana koa ana, nolaila, ua houliloia oia i Generala no ka Brigade. Ma ke kaua ma Niuwaieie, ia ia ka papa koa kaua lio, a ua holopololei aku no ia a komo iloko o ka laina o na paj>a koa Auseleria, a no kona lioopuniia ana mai e na koa i oi pa umi ka nui i kona, nolaila, ua hihia oia me kona lio, a hina pu iho la hoi laua ilalo. I ka ike ana mai o kekahi mau koa eono o ka enemi e waiho ana o Ne ilalo,alaila, kii wikiwiki mai la lakou e pepehi ia ia, ako, j>ale ae la no nne ia ia ia iho me kona pahikaua,a hiki i ka wa i kaawale ai oia mai kona lio niai, alaila. ala ae la ia a hoomau aku la i ke kaknpahi me kekahi n:au koa eono. o ka enemi, pela konn |u\le ana ia ia iho, a hiki i ka wa i hai pu ai kona pahiknua mawaenakonu. a ia wa no hoi, hiki mai la he konaka koa hou, a hopuia iho la ia, a lawe pio ia'ku la e na enemi. Lnweia'ku la ia a hiki i kahi nohp o kona poe enemi, a i kekahi la, ike aku la ia i ka poe Generala ona i pio ai e ku ana ma ka noao o kona lio ; aka, ua hiki ole nae ia lakou ke a'e aku maluna o kona kua, no ka huhu o ua lio nei. I ka wa no a kekahi o ua poe nei i hoao oi e kau ne iluna o ua lio nei, o ka monawa iho la no ia e hoomaka ai e owala, a e lele hoi i o a ianei. la manawa, hele aku la o Ne, a hai aku la i ua poe nei no ko lakou ike ole i ke ano o ka hana ana aku i ua lio nei, me ke noi aku nae e haawiia mai ka lio ia ia, a nana e hooholo imua o lakou. I ka aeia ana'ku, kau ae la o Ne iluna okona Lio, a i ka ike ana ae no j>aha o kona lio o kona kahu no keia e kau nei i kona kua, o kona hola aku la no ia me ka haaheo nui. Holo kaapuni ae la o Ne i kahi a ua poe Generala nei e ku ana, elua paha kaapuni ana, alaila, holo pololei aku la ia mai o lakou aku me ka mama, e like me ko ka makani. A i kona hoomau loa ana no i ka holo, aia hoi, makau iho la ua poe Generala nei, 110 ka rn&uao e holo malu ana o Ne t

noiaiia. ee koke ae ia iakou iluna o ka lio me ke alualu pu aku hoi ia Ne. Ia manawa koke no nae hoi. fiuii inai la ia a hoi mai la i kahi a ua poe Aiii Koa nei i ku ai, ua puni nae oia i ka akaaka. no ka manao ana iho i ke kuhihewa ana koa ona i pio ai e mahuka ana ia. Ma i3 hope iho, i ka wa ona i iiookuuia'i mai kona noho pio ana, ua hoohioia oia i Geiterala no ke Divisioria. I kekahi manawa mahope iho o ke kuikahi ana ma Leohen, ua noho oia ma Parisa ; .'ika, i ka hoomaka ana o ke kaua i ka M. H. 1799. ua heie hou oia i ke kahuakaua, e hookeke ana me na enemi lehulehu wale ma na kapa o ka Riiine. A ilaila oia i iiana'i i kekuhi o na hana koa iloa, i kupono ke waihoia ma ka aoaoona iiana keaka. E kaheana mawaena ona ;a me ke kulanakauliaie o Mauheim, ka muiiwai o ka Rhine, a ua paa pono hoi ia walii i na pakaua ikaika a me na koa iehulehu waie no hoi. l'a nui a iehulehu ka hui ana o na Generaia, e kuka no ke .ano a me ka liana ana hoi e hiki ai ke ;komo i keia waiii. (Mauiieim ;) no ka ;mea, o ke ki ia e hiki ai ke komo aku ! iiokoo na moku o Ge.remania. Ia manawa, manao iho la o Ne iloko ona iho, ma ke poi po wale no e hiki ai ke lioopio :i ua walii nei, noiaiia, komo ilio la ia i kekalii lole ano e, i lnki ai ia ia ke hunu i i kona ano maoii, a iiolo aku la ia ma kela kapa, a komo aku la iloko o ua wahi ia, i iūki ai ia ia ke inakaikai i na wahi inawaliwali, a me na waiii e hiki ai ke j iioouka aku i pio ai; m ihope iho o kona ike ana i na waiii a pau, niaiia, ike iho la |ia i na waiū nnwaiiwaii, a hoi aku ia ina kela kapa. Wae ae la ia ho haneri me kanalima kanaka koa, a ma ka horaewalu o ke ahiahi, a-e aku la-ma keia kapa o ka niuliwai, a hoouka ikaika'ku la i na ! koa kiai mawahooua wahi kuianakauha:ie nei. Ia wa, iioouka koke maiiakekalii irtau puali koa oua mau pakaua nei; aka, ua liee no ia lakou nei, a i ko lakou iiolo

'.anaakomo i'.oko o ke kulanakauhale, : alualu ikaika aku la o Nc maiiope o lakou, :a koino pu uku la iloko o ke kulanakauhale, a lilo mai la ia ia, me ke pio o na |mea a ]>au oloko. Na keia hana koa loa ;ana, i kukulu paa i kona kulana. Mn i» ihope iho no, ma na kaua i Worms, Frankenthal, Franklbrt, Suttgard, a me Zurich, ua mau no kona kaulana ana, a : me kona mahaloia. i Ika makahiki 1802, hoi oia ma Parisa, ;he luna nana no na puali koa lio. a ma ;ia manawa no hoi oia i Mareia'i me Mutlamamosele Augne, he kaikamahiue i hui loa, a he lioa haihai hoi 110 Hortense Beauharnais, ke kaikamahine a teepine, ka wahine a Napoliona Nui. I ko laua wa i mareia'i, haawi aku o Napoliona ia Ne i kekahi mak-.ina maikai loa, oia hoi, he pahikaua Aigupita ; aka, na ia makana nani no nae hoi i i ahai aku i ke ola o ua kane ui koa la i ka make. Ma kamakahiki 1803, hoouuaia i Luna Nui no Farani i Swiltzerland, a no kona naauao a me ka hana pololei anai na poe 0 ia aupuni, nolaila, ua haawiia mai kekahi makana maikai ia ia e ua*poe la. I ka makahiki 1804, hooliloia oia eNapoliona i llamuku no Farani. Ma ia makahiki ae. hooliloia oia i Duke no Elchingen, no ke koa oke kaua ana ona ilaila. Ma ia kaua ana, aole oia i hoonalonalo iki ae 1 kona ano ; aka, wahia lomini, " Mehe mea la ia e lawaia ana no ka make." No ka mea, ua aahu ia i na nani a pau o kona kulana, a e hele ana oia imua o kona Divisona, oiai hoi 4> ke alanui a lakou e hele ana, e ki mau ia mai ana e na poka v%*eliweli o ka make. Me ia hoopuni mau ia ana ona e keia mau mea make, ua pakele no ia mai k*a make ana. Ma na kaua o ka makahiki 1806-7, ua kau ae oia i ka panepoo o kona kaulana a me kona mana no hoi, a ma ia wa mai, ua lilo ia i ko Napoliona mnnao, o kekahi o na kukuna ikaika e paa ai o kona Noho Alii. Ma ka makahiki 1808, hui aku oia me na puali koae noho ana ma Sepania, a maftila oia i noho ai a hiki i kona wa i kauohaia aku ai e hoi mai e hele pu me Napoliona ma i Rusia. Mahoj>e iho oke pio ana ilaila, hoouka no ia i na kaua ma Bauteen, Dresden, a me Leipsic, a ma ka honua hoi o Farani, ua ala mau kana pahikaua me kona naau koa, me ka makaukau mau e pale aku i ka hehi ana mai o na wawae o na enemi iluna o ka lepo o kona one hanau—a ma Watalu oia i hahau hope ai i kana pahikaua, no ka pomaikai o ka Emepaea o Farani. (.ioie i pau-) Ina oe e komo maloko o kekahi hale o keaha kau mea e honi mua ? Kau ihu,