Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 3, 17 January 1863 — HE KAAO NO KE KEIKI ALII OPIO CAMALAZAMANA, A ME KE LII WAHINE OPIO BADOURA. [ARTICLE]

HE KAAO NO KE KEIKI ALII OPIO CAMALAZAMANA, A ME KE LII WAHINE OPIO BADOURA.

1 r.~!oki> r:iai «.> ka Ar<Vn:n hoomakaia. uiai ka po hoo.{aht hanen mr \ana.u\u . a paii i k* koina o la t>o e/ua haneri me kanaha humamaiu:i lIELi; 2. POLOLEI KA KE K.ANAKA haku inele i lioike inai nona. l'a uhola mui oia okolu iwiki o kuna X lauoho i kekahi p>, A ua pa-haia.ko iak<.'U kiekio, liuii aku maka i ka mahina. A hoiko mai 'm'u olua mahina i ka \va liookalii, 0 kona ihu ua like ine ka inaka o ka pahikaua i anaiia, O na paj-alina t ua liko me ka waina ulaula, O ka ]x>kole, uohe mea maikai p like me ia. 0 ka malluakane o keia kaikamahine, he Moi ikaika loa, nana e au na kai o ia pae aina, i ka po a me ke ao, aolie ona inakau ae ika make. Oka inoa o ua kaikamahine nei o Kuini Badoura. 1 ka wa i kaulana aku ai o kona nani, hele aku na Moi he nui, e koi aku i kona makuakane i wahine ia, a hai aku kona makuakane ia mea imua o kana kaikamane ; aka, hoole mai kana kaikamahine, " Aohe o'u manao e mare ; no ka mea, he Aliiwahine opio au, a iie Moi Wahine alua, aia malalo o'u ke kane, aohe o'u makemake e iiio ke kane nialuna . o'u/' No ke koi pinepine loa ia'ku e mare, nolaila, oleio hou mai la ia imua o kona makuakane, " Ina oe e olelo liou inai ia'u e mare, aiaila, liou au ia'u ilio i ka paiii a make loa." I ka iolie ana o ka inakuakane i keia olelo, iilo iho la ka maiamalama i pouii imua ona. No kona pilikia ioa ike kaikamahine a me na Moi i koi akuai e ma-

: re, noiaila, oleln aku ia i kana kaikama- ' liine, '* Ina aohe ou makemake e mnre, lalaila, niai iiele oe iwaho, nolaila. lioopna ; ia ilio la keia iloko o kekahi lumi, me ke :kiaiia, aohe ia e puka iwaho ; a palupala jflto lu. i Il«.4 Mi'i, u>l llli;hu oia i ke kaikamahine, a ua hoopaaia i ' hookahi makahiki." I ka pau ana ae o keia olelo ana a ke kanakn lele Danasi, koi aku ia ia MemoI una, - E hele mai oe me a'u i ike ai oe i kona nani ; a mahope iho, ina he make|make kou e hoopai mai ia'u, alaila, e hana oe e like ine kou makemake." Akaaka iho la o Memouna, a kuha aku Ia i ka maka o I)anasi, a olelo aku, " Heaha ; ka maikai o keia wahine au i olelo mai j nei ? Heaha la kau e olelo ai, iha oe e jike i ka'u mea e aloha nei ? Ua kuhi au jhe mea kupanaha maoli kau e olelo mai ; nei, aole ka ! Ua ike au i kekahi kanaka i i keia po, a ina paha oe e ike ia ia iloko o ;ka moeuhane, manao au, waihololo oe i j ka paulehia i kona nani." | " A heaha hoi ka moolelo o keia kana|ka ? " Pela mai o Danasi. Olelo aku la jo Memouna, " Ua like loa ka mea i loaa ji keia kanaka, e like me kau i olelo mai ;iiei no kau mea aloha. He nui loa ke koi :ana aku a ka makuakane e mare, a hoole mai keln, o ka makuakane, no ke pakike aku o ke keiki, huhu iho la ia, a hoopaaia iloko o ke Towela, kahi a'u e noho nei, a i kuu pii ana niai nei, ike aku nei hoi iau." | " E hoike mai oe ia'u, i ike ai au i ka oi nna aku o kona nani a me ka ole, ma|mua o kau niea ke Kuini Bodoura," pela aku o Danasi, " Ke manao nei au, aohe i keia wa ka like o kau mea aloha." i{ Kanaka i hoinoia, a me ke Debolo i i hoopailua loa ia," pela inai o Memouna. kt Ua akaka loa ia'u, aohe ka lua o ka'u mea i aloha ai rna keia pae aina." , Koi mai o Danasi, 4t E hele mai oe me a'u e ike i ka'u, a hoi mai kaua, hele aku au e ike i kau." Olelo aku la o Memouna, Aia ko'u hele me oe, a ae maioee piii kaua ; a ina he oiaio ka oi aku o ka ui o kau, alaila, eo au ia oe, a i oi aku hoi ka'a, eo oe ia'u." Ae mai ia kela, a olelo hou aku la o Memouna, E hele mua kaua e ike i ka'u, aiaila heie aku kaua e ike i kau." Ko laua hele aku ia no hoi ia a komo iloko o ke Towela; kuk'ulu iho la o Memouna ia Danasi ma ka aoao o ka moe } a wehe ae la ia i ka uhimaka o Camaiazamana, ke keiki a ka Moi Sa-Zamana ; |a ike iho la o Memouna i ko iala nani huii ae a oielo aku ia Danasi <( E nara mai oe, a mai waupo oe, he kaikamahine opiopio au, a ua iilo ko'u manao īa ia."

Nana aku la o Dai.asi a hala kekahi iiianawa. luliiuii iho la i ke poo, a pane aku, " Ma o Aiahe. e kuu haku wahine, he okoa no ke uiio o ka wahine i ko ke kme : aka. he hke loa keia keiki me ia ka nani." Ika iohe ana o Memouna i keia ok-io a D.inasi, lilo ae la ka malamalama imua ona i pouii. a kipai aku la ia i ka eheu ona i ko ia la poo.a manaoihola keij ua hiki mai kona hopena, i ka ua *neu he eha ; a olelo aku ia, ke hoohiki nei au ma kona rwini, e hele oe e na inea i hoi-

noia, i keia \va koke no, a hapai mai i kau mea e makemake nei a hiki i keia hīile, i hooinoe iho ai kaua ia luua ma ka aoao o kekahi, i ike ai kaua i na mea o laua i oi aku ka nani." ; Pane mai la o ī)anasi, "Ke hoolohe : nei au i kau kauoha ; aka, ua ike no au o ka'u ka oi aku o ka nani a me ke ala." A iele aku la o Danasi, a hahai aku la o ; Memouna, i mea nana e pale ae i na pi-i likia ; hookahi hora inahope ihooko laua liele ana, hoi mai luua me ua kaikamahinei. Lawe aku la laua nei a hoomoe iho la i ke kaikamahine ma ka aoao o ke keiki kane, a wehe ae i ka uhi o na maka o llaua, a ua like loa ko laua mau helehelena, a me he mea la he mau mahoe. I uku la o Memouna, " O ka'u mea aloha ka oi, e L)ariasi, he makapo anei ' oe ? " Ninau hou aku la no o Memouna, i'-Owai la o laua nei na mea oi o ka na-; ni ? " Pane mai la o Danasi, 11 O ka'u j |mea aloha, o B;«doura ka oi.'' '• He \va<: hahee oe, o ka'u ko oi," pela aku o Me'mouna. " Pela ko laua hoopaapaa ana, a huhu maoli o Memouna : a olelo mai o Danasi, Mai hoolilo oe ika oiaio i mea nou 'e huhu ai ; e hooki kaua i ka lioopaapaa ana ; ke i mai nei oe, o kau ka nani, a ke olelo aku nei au o ka'u ka oi, nolaiia, e waiho kaua i ka hoopaapaa ana, e huli kaua i inea nana e hooko mai i kekahi o kaua, a ma kana mau olelo kaua e hooko aku ai." Iloapono mai Ja o Memouna ia manao o kona hoa, a hehi iho la ia i ka papahele, hoea ae ana he kanaka lele, ua inakapaa kahi makaona ; ehiku kiwi ma kona poo, 0 kona lima, ua like me ko ke Kalaha, (he holoholona ike ole ia.) aua like kona inau wawae me ko ka Elepani. I ka hoea ana mai o keia kanaka lele a ike ia Memouna, honi iho Ia ia i ka lepo imua ona. (Memouna.) a opea ae la i na lima ona i ke kua, a ninau mai, " Heaha kou makemake, e ke kaikamahine a ka 'Moi?" Pane aku kua, " E Casicasi, e lilo oe i lunakanawai mawaena o'u a me Danasi." Hai aku la ia ike kumu oka hoopaapaa ana, mai ka mua a hiki i ka hopena ; a pau ia, nana iho la o Casicasi 1 ke keiki kane a me ke kaikamahine, a ike iho la ia, ua apo ae la laua ia lauae hiamoe ana, a ua like loa no ko laua na-

1 ni. A mahope o kona nana loihi ana, i{>ane mai la ia, " Ma o Aialie. aolie i oi iaku kekahi, aohe no hoi i emi mai kekahi, ua like loa no ko laua' nani ; aolie o ke kane ana o kekahi ko kua meae oleloia aku ni, he ano e kekahi, a he ano e i hui ko kekahi Eia nae ka'u mea e makemake nei e hai aku ia olua, e hoala kakou i kekahi o laua, me ka ike ole o kekahi, a o ka mea o laua e hoike ana i ka oi o kona aloha, alaila, oia ka mea i emi o ka nani." Pane mai la laua, u Ua maikai keia mau mea au i olelo mai la. M Hookua uku-lele ae la o Danasi, a nahu aku la ma ka a-i o Cama!azamann, wauwau iho ia kela i ka manev> a huli ae la, ike iho la ia e inoe ana mea ma kona aoao, nona ka hanu i pīia mai, i oi aku ke ala mainua o ka waiala, a me ke kino i oi aku ka palupalu mamua o ka waiubata. j Hoohuoi loa iho la o Camalazamana, a :ala loa ae la iluna. Nana iho ia keia a 'ike he wahine e like me ka momi maikai loa. I ka ike ana iho la o Camalazamana i ka Lede Badoura, ke kaikamahine a ka Moi Gaiona, a me kona nani a pau e moe ana ma kona aoao, ua pouli koke kona ike i keia mea kupanaha, aoleloiho ' iioko ona, O ka ke Akua mea i manao :ai e hooko, ua ko, a o kana mea i manno ai e ko ole, ua ko ole io no." Hoohuii aku la keia a hoala aku ia ; aka, aohe nae o iaia ala ae ; no ka mea, iua hoohiainoe Joa ia iho )a ia e Danasi t opa iho la keia a oolea, hooluiiiuli aku la, , a olelo iho la, E kuu mea aioha, e ala. a nana uiai ia'u, o Camalazamana au '' Aohe nae o iala wahi mea a aia iki ae. I jiho ia keia iloko ona, Ina he oiaio ka'u ;mea e manao nei, o ke kaikamahine keia ;a kuu makuakane i koi mai ai ia'u e mare, a ekoiu o'u makahiki i hooie ai; aka, |e oiuoiu ke Akua, i ka wa e hiki tnai ai .i kakahiaka, oieio aku au i kuu makuaka-

ne, e mare aku oe ia'u ia ia, a°l e au ; e kali a awakea. inamua o kona lilo ana ia'u." Huli aku la keia e hoiii ia Bado-, ura, haalulu loa iho la ka wahine iele o Memouna, a o Danasi hoi, lele ae la ia; iluna, no ka piha Icki i ka olioli. ; {Ae-U i )xiu )