Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 3, 17 January 1863 — Na olelo paipai a J. li imua o ka AHAHUI KUOKOA. [ARTICLE]

Na olelo paipai a J. li imua o ka AHAHUI KUOKOA.

Ma ka la hope o Dek. iho nei, ua kauoha ia mai au e ka hope Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, e hele aku ma ka hale ahaaina, ma kahi o Joe Roderick, i ka hora 3 o ka auina la o ka la 1 o Ianuari, M. H. 1863. No ka mea, ua hooholo ka poe Hui Nupepa, e kukulu hou ana lakou i ka Nupepa Kuokoa no ka makahiki e hiki mai ana paha, mamua ae o kona hoea ana mai. Ua hele no au malaila. A i kuu ike ana ia lakou e noho ana he alo a he alo, ma kela aoao a ma keia aoao o ka papaaina, mai kai a i uka, a mai uka aku hoi a i kai, a pela no hoi ka lua o ka papaaina, ua hele a piha pono, e ai ana i na mea ai kupono, me he ahaaina Pualiinuwai la ke ano, no ka mea, he mau hue aniani wai einu ke ku ana maluna o na papaaina, aole mea e ae. A he Kahunapule no ko lakou, e like me ko'u ike ana ma ka la mua o ka makahiki i hala, nana ka hoomaikai leo, a me lakou pu ma ka naau i ka Haku, mamua o ko lakou ai ana. I ko'u ike ana ia lakou, make e luna, alakai kahelekua iho la au, a hina kapu moe e ke kawelu, me he la e moe ana au i ka hale halaulo mana, i ka olioli. Ninau aku la au i ka mea nana wau i kono mai e hele ilaila, i ka nui o ka poe Hui, hai mai la ia "he 65 ka huina." A o ka Luna Hoomalu, aia no ia ma kona aoao akau. Ia manawa, noonoo iki iho la wau i ka mea pono ia'u ke haiolelo iki aku ai imua o lakou, iloko o'u iho. Ia manawa koke no, hiki mai ka Lunapai nui o ua nupepa nei me kekahi mau hoa'loha pu me ia, a noho lakou ma na noho, a o na mea ai i kauia ma ua mau papaaina nei, aole au i hoomaopopo; aka, aia no ia i ka Luna ahaaina ia mea, o ka ike wale ana no ka'u. I ka pau ana o ka paina ana, oiai e noho paa ana no na hoa, alaila, ku mai la ka Luna Hoomalu o lakou a wehewehe mai la i na haina olelo maikai kupono no ke kukulu hou ana i ka Nupepa Kuokoa, no keia makahiki, a ma na haina a pau ana, aole i hooneleia kekahi o ia mau haina i ka pa-i-pa-i ole ia e na hoa a pau wale kana haina. Alaila ku ae la ka mea nana na haina olelo a na hoa lawe Kilohana, i ike ae nei ma ka Helu 2 iho nei, a pela'ku. A ma kekahi haiolelo ana, e noi ana i ka Ahahui, e hoomanao i manawa kuka no lakou, i kela a me keia hapaha makahiki, i mea e makaukau mau ai ka nupepa, mahaoi koke ae la au, kokua, kokua. A pau keia mau wehewehe ana, noiia mai la au e hai aku i ko'u wahi manao e ka Ahahui, oiai e ku ana au ia wa, mahope iho o na koena leo paipai o ka hale a na hoa, e like no hoi me ka hana mua ana. Alaila, hoolai iki iho la au, a pane aku la, "E hauoli! E hauoli! E hauoli! i ko oukou makahiki hou! oia paha ka'u haina kupono imua o oukou, no ka mea, he ahaaina makahiki hou keia. Aka, ke hauoli nei au a me ka mahalo nui, no ko'u lohe ana i na olelo a pau a ko oukou Luna Hoomalu i hai ae nei. A pela no hoi au i na haina a pau a ko oukou Komite, a ua piha loa au i ka olioli. A ke manao nei au he nupepa maikai keia ma kona inoa, a ma kona ano, pela ko'u ike ana i kona hanau mua i ha|a aku nei, a ke lohe nei au ano e kukulu houia ana no e oukou kona hope. He oiaio no, no ka mea, he hoomaka wale ana no keia e na hoike.

Nolaila, ke manaolana nei au e mau ana no keia nupepa i na makahiki a mau makahiki, a pela aku, no ka mea, na makou e kukulu ia ia ina kona ano Kilohana, a o kona ano ma*** me kana mau hana he Kuokoa, aole ia i pili i ke kanaka, a i ka haole wale no, a me ke aupuni, pela no i na aoao hoomana Akua a pau. Ina pela, ke manao nei no hoi au, he puu oioina kupono keia no ka poe hele huakai a imaloeloe, alaila hoomaha iki iho maanei a maha, a kuu ka nae a *** ka maloeloe, alaila, ka ae hele hou aku, pela wale no e hiki ai ia mea, ua pili no ia i ka poe pilikia a nele a me ka hune, a e haawi aku no i ka mea kupono e like me ka mea pono, a pela no ia e hooluolu ai i kona enemi ina ua makewai. A nolaila, he kumu no hoi ia no ko'u manaolana e hai aku nei. Eia kekahi, e pono no ia oukou e kau i mau rula no na haina olelo a na hoa a pau e hanai ana i ka oukou nupepa i ka ai maikai, i hokuku ole iloko ona, a lilo ole hoi ia i mea maamau nona. No ka mea. ua ike paka no kakou i na ano o ke kanaka a me ka wahine, ina o ke kanaka maikai kona hiohiona a me kona manao a me kana hana, alaila ua lilo holo okoa ia mea iloko o ko kakou rnau huhui aloha a me ka anoi, pela no ka wahine hiohiona maikai a onaona puloku, oia ano, oia no ka ohia paemalu la. Pela oukou e hoonani ai ia ianei, a lilo ia i mea onaona i ka pua hau o Maluaka, i mea ona ia mai e ka makemake. A nolaila kuu manao wale ana, e nui ae ana paha keia pepa ma keia hope, no ka nui mai o na mea manao a haina olelo paha, a me na kii o kela ano a me keia ano, e like no me kona mua, no ka mea, ua hamama ka puka. Eia kekahi, o ka luna pai o ka oukou nupepa, he kanaka Hawaii no, ma ka aina o Makaweli i Kauai kona one hanau kona wahi i hanau ai, pela ko'u manao, a ua houna kona mau makua ia ia ma ko laua one hanau e aoia i na mea ike malaila, a ua loaa ia ia keia oihana ike a akamai. Aole nae ia i manao e noho aku ma ko laua one hanau, a me ka nui o kona mau makamaka malaila, ua haalele aku no ia lakou, no kona manao no i kona one hanau. Nolaila ke waiho lako nei no kana mau mea pai pepa imua o kakou, a o keia mau mea a kakou e ike nei, oia ka hooko ana o ko'u lolie ana mamua ia ia no e noho ana malaila, ua akamai i nei mea, a ua huli nae, a ke ko nei ia mau mea. A ke ike nei no hoi kakou, o kana nupepa ponoi e pai nei, aole okanamai ka holo mama mamua o ka Polunesia, he mau mea hou wale no, pela kuu lohe. A aole no hoi o kanamai ko'u mahalo, i keia mea he nupepa ke Kilohana o ko oukou naauao, i ka noonoo ana i kahi kupono e pai ai ka oukou nupepa, oia nae ke kumu o ka mokuahana ana o ka Ahahui nupepa i ka hoomaka ana, a kapaia kela he inoa okoa, a he hui okoa, a pela hoi keia, he inoa okoa, a ua like loa no hoi me lakou la, ke kapa ana i kahi aoao o ke aupuni o Iseraela, o ke aupuni Iuda ma ke ano mokuahana no, a no keia hanauna hookahi no ka hoi ia poe. No ka uku nui o ke pai ana i ka mea i manaoia ua hala iluna ka'u mahalo ana, no ka mea, pela no ka manao naauao o ka poe e imi waiwai ana, i emi ka lilo malalo o ka loaa mai. Eia kekahi mea mahalo au, ina oukou he poe ano maikai a pau o ka Ahahui nei, pela no auanei ka maikai o ka oukou nupepa ma keia hope aku, no ka mea, na oukou no na hooponopono pu ana me ka Lunapai nupepa a oukou. Nolaila, ua mahaoi ae au i ka wa e haiolelo ana ko oukou Komite, no kona noi ana mai i halawai hapaha makahiki ko ka Ahahui e pane ana, kokua ! kokua ! no ka mea, ia oukou no ka pono nui o ka nupepa e mau ai, ma ka imi mau ana i na inoa lawe nupepa, a me na haina olelo maikai kupono no ka nupepa, na haina hoike ano Akua a Baibala no hoi, na haina hoike honua a mau kaao kupono hoi, pela hoi na mele kupono a me na kanikau, a pela aku. Aka, heaha la keia mea ia'u, ina ma ka lawe nupepa wale iho no ka oukou kukulu ana i keia nupepa? Ma na Ahahui a pau o keia ano a o kela ano, a pela aku no hoi. E waiho mua mai hoi kela hoa keia hoa o ka Ahahui i ko lakou kuleana, he dala paha, a mea e ae paha i aponoia e ka Ahahui. Ina paha elima dala ($5.00) a kela hoa keia hoa e waiho pakahi ai no ka Ahahui, e hoomoe ai no ka hapaha makahiki, a hapalua, a makahiki okoa paha, he elima keneta ka uku hoopanee no ke dala hookahi ($1.00) no ka malama, ina hala ka makahiki, alaila, ehiku dala me ka hapalua ka loaa mai no kela hoa keia hoa o oukou, a pela aku. Ina he nui ka puu dala i waihoia ma ka hui ana, alaila ua nui mai no ka loaa i ka mea nona ia mau dala, alaila, e lilo ia i ola nou, a no kou wa hemahema paha, ma kona uku panee ke malama ponoia, ina e noho mau ia ma ka hui a o ka make kona pau, a o ka haalele paha, alaila, e lilo i ka mea e, me kona waiho mai i kona kuleana e like me kona mua. Alaila, ua hiki pono ka lawe ana i ka nupepa me ka uku ole. A no keia mea, ua hai hou aku au imua o oukou, he haina olelo pili i ka i ana, O ka hua kulina hookahi, a o ka lau uala paha i kanuia iho ma ka lepo, a i ko laua ulu ana a hua mai, alaila, aia no na kauo me na hua kulina me ko lakou aa e wahi ana ia lakou, e opuu mai ana ma ia kumu hookahi eha a elima paha opuu, a pela no hoi ka pue uala hookahi, ua lehulehu wale na uala maloko, e like me na ano laau a pau i ike ia; no ka mea, ua kanuia iho laua ma ke ano pili mua he hookahi ma ka lepo, a ma ko laua pili lepo ana, i ka hua ana mai he lehulehu wale. Pela no ka hoonui waiwai ana, i mea e lako ai keia ola ana, ma ka hana mau a me ka ai pakiko. Nolaila keia haina hope loa ia oukou i ka i ana, Homai! homai ! ko pa kalakala, alihi ala, he olelo hooulu a hooikaika i kona aoao paha ke ano oia pane ana i ka wa paumeume, i pau loa mai ma kona aoao na hoa paumeume o kela aoao, a eo ae la, a o ka akaaka no ka lanakila ka hope i ko lakou wa e paani ana. E hoopokole no hoi au i ka'u haina makemake nui ia oukou." A ma ke noiia ana mai e haawi aku i ka'u mau haina no ka nupepa, nolaila, ua hooponopono iki iho au i na haina, ua pono paha, aole paha, ia oukou mai hoi kekahi. Owau no ka oukou kauwa, me ka mahalo. J. Ii.