Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 8, 21 February 1863 — KA MOOLELO O LAIEIKAWAI. [ARTICLE]

KA MOOLELO O LAIEIKAWAI.

MOKI'NA XXIV. i A I.AIKIKAWAI MA I HOI AKU AI, inai Koiuwi aku, maho{w iho o kona : f hiH»hiiahilaia ana e Waka, a noho ma U!aa. ! la manawa. kukakuka ae la na kaikuahi- • no o Aiwohikupua i ka mea hiki ke hoolu-! olu aku i ka naau kaumaha o ke alii (Lai-| eikawai} no kona hilahila i ka olelo kuma-j kaia a Waka. j Hele aku la kkou a hai aku la i ka lakou ; olelo hooholo i kuka ai imua o Laieikawai me ka i aku : j •• Eke Alii wahine o ka lai; Ua kukakuka ae nei makou i mea e hoopau ai i kou naau kaumaha no kou hoohilahilaia, aka, aole o oe >vale kai kaumaha, o kakou like no a pau, no ka mea, ua komo like kakou & pau no ia pilikia hookahi. " Nolaila, e ke Aiii e, ke noi aku nei makou ia oe, e pouo 110 e hoopauia kou naau kaumahn, no ka mea, e hiki mai ana ia oe ka poiuaikai ma keia manawa aku. " Ua hooholo ae nei makou i pomaikai like no kakou, ua ae ae nei ko kakou kaikaina e kii aku īa Kaonohiokala i kane nau, i,o keiki Alii e noho ia i Keaiohilani, ua lioonohoia ina ka pea kapu o Kukulu o Ta--4

i i,!, h- !.a k:::i īi," t. < • «aki'U. ko A.Wu-h.i-.a:.-:a n.'n.a ; !.<•:: ;i ?:• ia :a. *• I ii.; - o" - kiiia ko knk'.u kaikunan". alaiia. «• ;.»a:t ia kakwu ka haiiiiiiano nui i oi :ika r:;aniua o k«ua. a »' i-.10 auanei oe i niea kaj)U iiiiihi I.»a. in" ko iauua oie mai ia ruakoa, a nia ka inakou i lioonou iho nei, a ae ae, alaila, ku kou makaia, hi'aiiila o aka." I niai ia o Laieikawai, " L"a ae no wau e hooj)au i ko'u knuiuaha hi'.aliila, a hookahi a'u ruta a.* o!v, o kuu lilo aua i waliine i.a ko kakou kaikunaue, 110 ka mea, ke oleio rnai nei oukou. he Alii kaj>ii k'ela, a ina paha e hoao uiaua, p»-heu la wau e ike hou ai ia oukou, ii*» ka mea. he Aiii kapu kela, a oia ka'u mea iiiinamina loa, o ko kakou launa pu ana." I aku la kona mau lioa. 44 Mai manao mai oe ia uiakou. e nana oe i ka olelo hoohilai hila a ko kupunawahino, aia ku kona makaia, alaila pono inakou, no ka mea, o oe no; ka makou mea manao nui." I A no keia mea, hooholo ae la o Laieika-' wai i kona ae. - | la manawa, hai mai la o Kahalaoinapuana i kana olelo kauoha ia Laieikawai, a me ko-: na mau kaikuaana, 44 Ke kii nei au i ko kakou kaikunane i kane na ke Alii, e pono ia oukou ke malama jx>no i ko kakou Haku, | ma kana wahi e hele ai, malaila oukou, na i mea ana a jiau a makemake ai, oia ka oukou 1 e hooko aku, aka, koe nae ka maluhia o kona : kino a hiki mai maua me ke kaikunane o kakou." Mahope iho o keia mau mea, haalele iho la o Kahalaomapuana i kona mau leaikuaa-: na, a kau aku ia maluna o ua moo nui nei (Kih.inuilulumoku,) a kii aku la ia Kaono-; hiokala. i (Ma wnhi, c woiho IUI i lto l:n»T>ailio j ana no keia mea. E pono ia kakou e ka-' mailio no Laieikawai, a me kona loaa ana ii ka Makaulu nana i īke mai Kauai mai, e' like me ka mea i oleloia ma na Mokuna; mua elua o keia Kaao.) | Alahope iho o ko Kahalaomapuana haalelei ana i kona mau kaikuaana, kupu ae ia iloko: 0 Laieikawai ka manao makeinake e kaaj>u- ; ni i;t Hawaii. j A no keia manao o Laieikawai, hookoaku ! Ia kona mau hoa i ko ko Alii makemake, a hele aku la e kaapuni ana la Hawaii u puni.: Ma keia huakai kaapuni a ke Alii, ma Kau iniia, ma Kona, a hiki lakou ma Kaio-, j)ae i Kohala, ma ka aoao akau mai Kawaihae mai, aneane elima mile ka loihi mai Kawaihae ae, malaila lakou i noho ai i ke- • kahi mau la, no ka inea, ua makemake iho' la ke Alii wahine e hooluolu malaila. Iloko o ko lakou mau la malaila, ike mai! la kn Makaula i ka pio a keia anuenue i kai,' me he mea la i Kawaihae ponoi la. I uka nae o Ouli, ma Waiinea, kahi a ka Makaula: 1 ike mai ai. No ka mea, ua oleloia ma na Mokuna mua ac nei, ua hiki ka Makaula ma Hilo, i Kaiwilahilahi; a ua loihi no na makahiki malaila oke kali ana i kana mea i imi ai. 1 Aka, no ka hiki ole i ua Makaula nei ke knli no kana mea i imi ai, nolaila, hoojviu: ae la oia i kona manao kali a me ka imi aku | no kana mea i ukali mai ai mai Kauai mai. I JSolaila, haalele keia ia Hilo, a manao ae j la oia e hoi loa i Kauai, a hoi aku la. Iloko ' nae o ko ka Makaula hoi ana, aole oia i haa- 1 lele i kana mau mea i lawe mai ai mai Kau- j ai mai, (oia ka puaa, a me ka moa.) j Ma keia hoi ana, a hiki ma Waimea, i! Ouli, oia ka ka Makaula ike ana akij i ka pio a ke anuenue i kai o Kawaihae, e like |me ka kakou ike ana ma na pauku raua o ; keia Mokuna. j [ Ano ka maluhiluhi oua Makaula nei, |aole oia i wikiwiki mai e ike i ke ano o kei januenue, nolaila, hoomaha iho la oia malai-; | la. Ama kekahi la ae, aole oia i ike hou i j | kela hoailona. ! | Ma kekahi b ae, haalele ka Makaula ja j I wnhi, oia la no hoi ka la a Laieikawai ma ij hnalele ai m Kaiopae, hoi aku la a mauka o |Kahuwa, a ma Moolau ko lakou wahi i| ! noho ai. - j ! Ika Makaula i hiki mai ai i Puuioa mai j : Waimea mau ike aku ia oia e pio ana ke j . anuenue i Moolau, ia manawa, haupu iki ae jla ka manao o ka Makaula me ka nalu ana j iloko ona iho, " O kuu mea no paha kela i | imi roai nei." I Hoomau mai la ka Makaula i kona hele , ann a hiki iluna pono o Palalahuakii, alaila, ; ike maopopo aku la oia i ke ano o ke anuej uue, me ka hoomaopopo iioko oua» a ike lea | i kaiia mea e nni nei. I la manawa, pule ak« la oia i kona akua,

e hai mai i ke ano o kela anuenue ana e ike nei ; aka,aole i loaa i kona akua ka hookoia 0 kana pule. Haalele ka Mnkaula ia wa'ai, hiki aku la oia ma Waika, a malaila oia i noho ai, no ka mea, ua poeleele iho la. Ma ke kakahiaka ana ae. aia hoi. e pio ana ke anuenue i kai o Kaiojxie, no ka mea, ua iho hou aku o Laieikawai ilaila. la manawa, iho aku la ka Makaula a liiki 1 kahi ana e ike nei i ke anuenue, a i ka hookokoke ana aku o uu Makaula nei, ike maopopo aku la oia ia Laieikawai. e kono mau ana i ka iae kahakai. He mea e ka wahine maikai, aia iluna pono o ua kaikamahine nei e pio ana ke anuenue. la manawa, pule aku la ka Makaula i kona akua. e hoike mai ia ia i keia wahine, o kana mea paha e imi nei, aole paha. Aka, r.ole i loaa ka hoike ana ma ona la, nolaila. aole ka Makaula i waiho i kana mau mohai iinua o Laieikawai, hoi aku la ka Makaula a noho mauka o Waika. I kekahi la ae. haalele ka Makaula ia wahi, hiki aku la keia ma Lamaloloa, a noho iho la malaila. la mnnawa. komo pinepine ae la oia iloko o ka Heiau i Pahauna, malaila oia i pule hoomau ai i kona akua. Ua loihi na la mahope iho o ka noho ana o Laieikawai ma Moolau, haalele lakou ia wahi. Hele aku la lakou a noho ma Puakea, a no kahi heenalu malaila, nolaila, ia lakou malaila e makaikai ana i ka heenalu ana a na kamaaina. ua nanea loa lakou maiaila. Ma kekahi la ae, ma ke awakea, i ka wa e lailai ana ka la maluna o ka aina. Ia wa ka Makaula i puka ae ai maiioko ae o ka Heiau, mahope iho o ka pau ana o kana pule. Aia hoi, ike aku b oia e pio aua ke anuenue i kai o Puakea, iho aku la ua Makaula nei a hiki ilaila, ike aku la oia, ke kaikamahine no ana i ike mua ai i Kaiopae. A no keia mea, emi hope mai la oia a ma ke kaawaie, pule hou aku la i kona akua e hoike mai i kana mea e imi nei; aka, aole no i ioaa ka hoike ana ma ona la. A no ka hooko oie ia o kana mea e noi nei i kona akua, aneane oia e hoohiki ino aku i kona akua ; aka, hoomanawanui no oia. Mahope iho o ko ka Makauia hoopau ana

i kana pule, hoopuka loa aku la oia a hiki ma ko Laieikawai ma wahi e noho ana. lle mea pilikia loa i ka Makaulu ku ike ana aku ia Laieikawai, a ia lakou ma kahi hookahi, ninau aku la ka Makaula ia Laiei- : kawai ma, 14 Heaha ka oukou mea e noho nei maanei, aole he au pu me na kam-iaina i ka heenalu ? " 4 ' He mea hiki ole ia makou ke hele aku," wahi a Laieikawai ma, 44 he pono e nana'ku i ka na kamaaina heenalu mai." Ninau liou aku ka Makaula, 44 Heaha ka oukou hana maanei ?" 14 E noho ana makou maanei, e kali ana i waa, ina he waa e holo ai i Maui, iMolokai, Oahu, a hiki i Kauai, alaila, holo makou ?" Pela aku o Laieikai wai ma. A no keia olelo, i aku ka Makaula, 44 Ina e holo ana oukou i Kauai, alaila, aia ia'u ka waa, he waa uku ole." I aku la o Laieikawai, 44 A ina e kau makou ma ko waa, aole auei au hana e ae no makou ?" I aku la ka Makaula, " Auhea oukou, mai inanao oukou i kuu olelo ana, e kau wale ; oukou maluna o kuu waa, e hoohaumia aku ana au ia oukou ; aka, o ko'u makemake, e lilo oukou i mau kaikamahine na'u, me he mau kaikainahine ponoi ia, i liio ai oukou i mea nana e hookaulana i ko'u inoa, aia a iiio oukou i mea e kaulanu ai au, alaila, e oia auanei ko'u inoa. Na Kaikamahine a Huiumaniani, aia ia, ola kuu inoa, peia wale iho la no ko'u makeinake ?" Ia manawa, imi ae la ka Makaula i waa, a loaa ia ia he kauiua, me na kanaka pu no hoL Ma ke kakahika o kekahi la ae, kau aku ia iakou maiuna o na waa, a holo aku la a kau ma Honuaula, i Maui, a mai iaila aku a ! Lahaina, a ma kekahi ia ae, i Molokai, haalele iakou ia Molokai, hiki lakou ma Laie, Koolauioa, a maiaila lakou i noho ai i kekahi mau la. Ia la a iakou i hiki ai ma Laie, a ia po iho no, oieio ae la o Laieikawai i kona mau hoa, a me ko lakou makuakane hookama. Eia kana olelo: " Ua lohe au i ko\i kupunawahine, ianei ko'u wahi i hanau ai, he mau mahoe ka maua, a no ka pepehi o ko maua makuakane i na keiki mua a ko maua makuahine i hanau ai no ka hanau kaikamahine wale no, a ia

.ih;-::a; n'i :a >• ki I i iu'.i:. r ti.ik"''i \v:xhi : :\x k. =' vj k , .spu:'..»\vah::;o. •• A o ko'i h::'.. :;!■> i:t i ko r.ui- : Uania. a r;o k:i iko an:< o ko nnna i i ui.ilama i ko'u kok-.-ouia. i ka Makaula nana :i iko n:.u mai Kauai mai. kauoha at ! ko K:\huua : ko u uu[ unawahma. oahai ioa, ja oia ko'u moa i ahaiia ai i Paiiuli, a hala- | wai wa'u kakou." j A ka Makaula i koia moa, ulaila. i hoonuonopo loa ao !a ka Makaula, o ka moa ■no kr:a ana o imi noi. Aka hoi, i moa o j maopopo ioa ai, na\io aku ia ka Makaula raa jkihi kaawalo. a p*slo nku !a i kona akua o |hooiaio mai i ka 01010 a ko kaikamaliino, | (Laioikawai.) j A pau kana pu!o ana, iioi mai la a hiimoo ! īho la, a iiokoo kona mauawa hiamoo, hiki |mai la ma o ua Makauia noi, ko kuhikuhi ma ka hihio, mai kona akua mai, mo ka 01010 mai, '• Ua hiki mai ka manawa e hookoia'i kou makomake. :i e kuu ai hoi ka luhi o kou imi ona ika loa. Ano hoi, n ka mea nona ko kamailio ana nona iho ia oukou, oia no ua | mea la au i imi ai. I " Nolaila. o ala ae oe, a e lawe i kau moa i hoomakaukau ai nona, e waiho aku i kau mohai imua ona, me ka hoomaikai mua ma j ka inoa o kou akua. j " A pau kau hana, alaila, mai kali, e lawo j koke aku ia lakou ma koia po no i Kauai, a i hoonolio i na :ali o Haena, iuka o Honopu-■ waiakua." ; | Ma koia moa, puoho ae la ka Makaula inai kona hiamoo ana, ala ae la oia a lalau aku 1:1 i ka puaa a ftitj ka inoa, a hahau aku !a iinua o Laieikawai, me ka olelo aku, u Po- | maikai wau o kuu Haku, i ka hoike anamai , u ku« uku'i 00, no ka mea, he nui ko'u īnanawa i ukali aku ai ia oe, me ka manao o h»aa ka pomaikai mai a oe mai. | " A nolaila, ke noi aku nei au ia oe e ae ' inai, e malamaia keia mau īwi ma kou loko-1 inaikai o kuu Haku, a o waiho pu ia ka po- ; ;maikai uie ka'u mau mamo a hiki i ka'u ; hanauna-ho]>e. M j L aku o Laieikawai, " E ka makua, ua ha- | |la ko kau o ko'u poinaikai nui, no ka meaj ' ua lawe aku o Waka i ka hoopomaikaiia mai i o'u aku nei ; aka, in;i keia hope aku, e kali ; ioe a loaa ia'u he pumaikai oi aku mamua o | ■ka pomaikai a me ka hanohano i loaa mua : iia'u, alaila, o oe pu kekahi me makou ia | | hoopomaikaiia." ! | A pau keia mau niea, iawe ae la ka Ma-1 • kaula e like me kv kauoha a kona akua,holo jaku la ia po a hoonoho i kahi i kauohaia. | lua Makaula nei me kana mnu kaikamajhine mauka o Honopuwaiakua, a he mau la |ko lakou malaila. He mea mau iua Makaj ula nei ke kaahele i kekahi manawa. Iloko o kona la e hele ana ma kona ano ! Makaula, ia ia hoi i hiki aku ai i Wailua. : Asa hoi, ua hoakoakoaia na kaikamahine j puupaa a pau o Kauai, ma o ka poe kaukau|alii a me na kaikamahine koikoi, mamuli nae 'o ka olelo kuahaua a Aiwohikupua, e laweia | !mai na kaikamahine puupaa imua o ke Alii, j 0 ka mea a ke Aiii e lealea ai, oia ka wahine i |a ke Alii (Aiwohikupua.) j j A hiki aku la ka Makaula iloko o ke'a | jakoakoa. aia hoi, ua hoakoakoaia na kaika-| imahine ma kahi hookahi, e ku ana imua oj | ke Alii. I | Ninau aku Ia ka Makaula i kekahi poe o \ka Aha, " Heaha ka hana a keia Aha ? A j ! heaha hoi ka hana a keia poe kaikamahine e ku poai nei imua o ke Alii? " Haiia mai la, 44 Ua kuahauaia na kaika- j mahine puupaa a pau ma ke kauoha a ke j j Alii, a o ka mea a Aiwohikupa e make- j jmake ai, alaila, e iawe oia elua mau kaika-! ! mahine i mau wahine nana, a o laua na mea j 1 pani ma ka hakahaka o Poliahu a me Hinai- j Ikamalama, a o na makua nana na kaikama- j ; hine i laweia i mau wahine na ke Alii, e j | hoaahuia ka Ahuula no laua." j | la manawa, ku ae ia ua Makauia nei, a j kahea aku ia me ka leo nui imua o ke Alii j a me ka Aha a pau : '• E ke Alii t ke ike nei au, he mea maikai I no ke Aiii ka lawe ana i kekahi o keia poe j punpoa i mea hoolealea no ke Alii; aka, aole i i e hiki i kekahi o keia poe kaikamahine puuIpaa ke pani ma*ka hakahaka o Poliahu a me | Hinaikamalama. " Ina i nana iho nei wau i kekahi o keia poe puupaa, ua ane iike iki aku ka maikai me ka uha henn o ka*u mau kaikamahine, alaila, e aho la ia. He nani no keia poe, aole aae e Uke aku me kekahi o ka'u poe kaikamahioe,"

I :v. v. ! i ■ • V . a ■ U•;jv:.i L \ :v.'. " l r.. : i '.'ht■ ;■»i !.<■ !s.\, *... " • kn-i r A o '.:.i ;•.!,» .;<• 1;\ :.i ; , r, : , v.o L.\ ( : ! n\ , i o k».' A;M. A !:•> k;\ o!fU> huim :\\v\ \\\:\\ > ko A'.;^: iiku ui Mak:ui!a )j»m. " Owau ho.'kaiii k.i moa t i:;ii ikaik-a i Haku i;o k.i aiua a ; na m«>ku. .> ua H iku la o ka aiha, «>:a : i kaiknmahuK' ia a'u. a o ra kaikai:u»hiJ:o «' ao a'u, iio maa kaikualiiuo t<,i> ta m> k•:: Haku kauo. '• I na o !u"'Io uiai ua kaikamahiuo u« i a'.; a ku iioko o k<« kai, iio kaik<><> iua ka :u. .;;a. iua o ku ma ka aiua. iu!u ka makaiu. :u.!'; ka ht, ua ka ua. ku: ka hokili. i> !a}vi ka uu ;• ia, «)jxiijui ka inauna, waikaho ka aiua, puaioua ka moana i ka hoio a kuu k:\ik.uuai. m * llaku."' A iin koia oiolo a ka Makauia, iii.» ih•-> 'i ia oioio aua i moa oohia no na kauaka a pu:u ka aha. Aka hoi, o ka }>.><' naua na k.ukamahine }>uujua, :\«>io o lakou oiu«»iu. \oiaiia, koi ikaika ao la lakou i k«" Ai:i. e hoopaaia iioko o ka halo }v\ohumu (Ha!« - paahao.) kaiu o iioopaa ai i ko ko Aiu poo iaw-'hala. .Ma ka manaopaa o kona poe onomi, h< <>- hoioia ao hi ua Makaula noi o lawoia tiok.> 0 kahi paa, a malaila oia o noho ni a mako. Ma ka ia o ua Maknula nei o hoopaaia";, a ma ia po iho, ma ka wanaao, puio aku ia oia i kona Akua, a ma kona ano Makauia. ua hiki aku ka leo o kana puio imua o koua Akua. A ma ka malamalama i«»a ana ao. ua wehoia ka puka o ka halo n«>na, a 10-ie aku la oia me kona ike oioia mai. la kakahiaka, hoouna aku !a ko A!li i i on \ liamuku e hel«* aku o ik<> i ka pono o ua Makaula nei maloko o k'ahf*p?Ta o ko Aiii. A liiki aku la ka liamuku m iwaim o ka hale, kahi i hoopaaia'i ka M'\kau!a, a kahoa aku la oia me ka leo nui. "E Hulumani.ini e ! E Huiumaniani ' ! E ka Makauia o ko Akua !!! Pelu a i><- i l"a tn:\ke anoi oe ? Ekoiu hoa ana <» ka liamuku 1 koia oioio, aoie nae oia i lohe i kokniii ioo nolnko mai. Hoi aku la ka liamuku, a hai aku la i ke Alii, •* Ua inake ka Makaula." Ia manawa, kauoha ae la ke Alii i na Luna o ka Heiau, e hoomakaukau no ka la <• kauiia ai ka Heiau, a kau aku i ka Makau a ma ka iole imua o ke kuahu. A lohe ka Makaula i keia nu»a ma k: hi kaawale aku, a ma ia iho, lawo j.ku ia oia hookahi pumaia, ua wahiia i k» kapa mo he kupapau In, a hookomoia iioko o kahi i hoopaaia'i \ia Makaula nei, a hoi aku i \ a hui me kana mau kaikamahine, a haiaku ia keia mau inea, a me kona pilikia aua. A kokoke i ka la kauwiia o ka Heiau, lawe ae la ka Makaula ia Laieikawai, a mo kona mau hoa pt» maluna o na kaulua. 1 ke kakahiaka nui hoi o ka la e kauwi'a ai ka Heiau, kiiia aku la ke kanaka o ka Heiau, a i ke komo ana aku o na Luna o ke Alii, aia hoi, ua paa i ka wahiia, law- .a aku Ia n waiho maloko o ka Heiau. A kokoke i ka hora e kauia'i ke kanaka ma ka I»»Ie, akoakoa ae Ia na mea a pau, a me ke Alii pu ; a hiki ke Alii iluna o ka anuu, laweia mai la ua pumaia la i wahua a kupono malalo o ka lele. I aku la ke Alii i kona mau Luna, " E wehe i ke kapa o ke kupapau, a kau aku iiuna o ka leie i hoomakiukauia nona." I ka wehe ana ae, aia he pumaia ko l<'»k«.<, aole ka Makaula ka mea i manaoia. He pumaia keia ! Auhea hoi ka Makaula, wahi a ke Aiii." Nui loa iho ia ka huhu o ke Alii i na Luna o ka Halepaahao, kahi i hoopaaia'i ka Makaula. I kela manawa, hookolokoloia iho la kona mau Luna. Ia manawa hoi e hookolokoloia ana na Luna o ke Alii, hiki mai la ua Makaula nei me kana mau kaikamahine maiuna o ke kaulua, a lana mawaho o ka nuku o ka muliwai. Ku mai la ka Makaula ma kekahi waa, a 0 na kaikuahine o Aiwohikupua ma kekahi 1 waa, a o Laieikawai hoi iluna o ka pola o na waa kahi i ku mai ai, iloko hoi o kona pu'louiou Alii kapu. | Ia manawa a lakou e ku la me Laieikawaī, | iulu ka makani, malu ka la, kaikoo ke kai, : pualeoa ka moana, hoi ka waikahe o na kahawai a paa i na Inimu wai, aole he puka wai i kai, A pau ia manawa, lawe ae la ka Makaula , i ka pau o Laieikawai a waiho iuka, ia ma- ,

nawi.ku» ka l.'khi. inoio k-\ H<-ina. haiha* k-a A p-Hi k-.i !i;nv) i ki hoik'-ia. i nana nk-,; ki Knnn o Aiwo!.;ktj;vi3. n rr»v ni mea r? ri". »• ku rnat ana o Lni' ikawai maloko o ka »>;ilou!ou Alii kapu :/;rwi o fia waa. Ia r:nī.3'.va. kanikani pihe ak*« la ka aha. " Ka wa'iiino mnikni—c! Ka wahine maikai—c!! Kil'i ki!a in e kn rnai ia ! ! !" I v manawa, naholo mai la na kanaka a ku manka o kahakai, hehi kekahi maluna o kek:ihi i jke !ea aku likou. !a inaniwa, kahea aku ]a ka Makaula ia Aiwohikupua. " Mai hoahewa aku i kou i:irn; Luna, aole wau na lakou i }nx'kun mai krihi paa mai. nn kuu Akua i lawe mai ia'u i:.ii k-Hi piiikia mauwale ana a ktni Hrfku. " He oiaio ka'u olelo ia oe, he kaikauiahiji.■ ka'u, kuu Haku hoi a'u i imi aī, inea ii;im k"i;i mau iwi." A 110 ka ike inaopopo ana aku o Aiwohikit{i j;i ia Laieikawai, he mea e hoi ka fiaa!u!'j u kona puuwai, a waiho ai»u la i ka hnnua me he mea make la. A mama ae la ke Alii, kauoha ae la oia i kona Luna e lawe inai i ka Makaula me na kaikamnhine pu mai, i pani ma ka hakahaka o l'oliahu, a nie Hinaikamalama. Ht !e aku la ka Luna a kahea aku la i ka Makaula, iluna o na waa me ka hai aku i ka n]Y|i» a ke Alii. A loh'- ka Makaula i keia mea, hai aku la oia i kana olelo i ka Luna, " E hoi oe a k" Alii, kjm Ua'ku hoi, e oielo aku oe, aole | e lilo kuu iuvkamahine Haku i wahine nnna, | aia he Aili aimoku, alaila, lilo kuu kaikamahine." ldoi aJui la ka Luna, hoi aku la no hoi ka Makaula ::ie knna mau kaikamahine, aole i ik<- houia mn i % hojie iho i Wailua. ! hoi aku la lakou a nohe i Honopuwaiakua. ! (Aolt i }>au.) J