Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 10, 7 March 1863 — KA NU HOU! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA NU HOU!

Ke ku ana mai o ka Moku li Archer."

Ua ku mai nei ka moku kiakolu mama! Archer ma ke kakahiaka Poalima o ka pu- j le i hala, he 14 la inai Kapalakiko mai, a; ua hiki mai ma ona la na nu hou e hiki j ana i ka la 11 o Feberuari, mai Amerikaj Huipuia mai; a eia malalo iho nei ka hui-| na o na mea hou i hiki mai nei. ! —Ma ka la 5 iho nei, ua hoikeia mai e • ka luna o ka puaii koa o ka Patomaka ka| nawaliwali o ke kulana o na kipi ma ia! wahi—no ka manao mai aole e hoouka I oku ana na koa Akau iloko o keia mau l , la. He kakaikahi wale no na koa kipi i ikeia aku nei. He makani ikaika ke pa ana, a ua hanini nui mai no hoi ka ua. —Ma kekahi nupepa o Piledelefia, ua ikeia iho he 15,000 wale no ka nui o na! koa ma Ferndarikubuga. Ua hoounaia ka nui o na koa e noho ana ilaiia i Vikabuga, a ua manao no hoi kaHema, he hiki i na koa o lakou he 15,000 kealai aku i ka hele ana rnai o ka puali koa Akau ma ka aoao hema o ka muliwai o ka Rapahanoka. —Ma ka 27 iho nei o lanuari, ua paniia ka papu McAllister ma ka nuku o ka muliwai Ogiki. He 16 mile ke kaawale o keia muliwai mai ka muliwai mai| o Savana, ma Geogia. Hookahi wale no| moku kaua aupuni nana i hoouka, o ka| ]\lontauk, he moku hao. He eha hora' o kona kipu ana, alaila emi hope oia, no ka haki liiliiana o kahi e waiho ai o kona mau pu i na poka o ka papu mai. Ua hoaoia ka ikaika o ka moku, a ua maopopo. —Ua hiki mai ka lono, no ke kaua ana ' a kekahi mau puali koa lio kipi, me ke-j knhi mau puali koa pualu—lie poe nikaj ma ka muliwai St. Mere, ua hoao na kipi; e lawe pio i ka mokumaliu John Adums \ o ke Aupuni ; aka, ua liee aku nae i na i koa nika. ; ! Kaua na 3foku Kipi ma Kaletonn. j Ma ke kakahiaka o ka la .'3l o lanuan iho uei, puka ae la kekahi mau moku j kaua kiwi hao o ka Hem;i,a hala mawaho; 0 ke awa o Kaletona, f Karolina Hema,) o| Chicora a me PahneUo State ko laua I mau inoa, me na mokumahu e ae ekolu i! poe kokua no laua. Me ka manaopaae| kaua aku i na moku Aupuni nana e pani! ana i ke awa. Ua hoomaka ke kipu ana| 1 ka hora akahi, a ma ia manawa iho, ua i lelepi launa ole ke ki ana. A liuliu wale] ma ia hope mai, kamolamola mai ana ke! kani ana o na pu ; aka, ua hoomauia nol nae ke kipu ana, a hiki i ka hora eiwa oj ke ahiahi. O Komodoa lngraham ka! Luna Nui o na moku kipi, a iluna kona| hae o ka Palnietto State. j 0 ke kumu ka o keia hoouka ana maii o na kipi, no ke pio ana o ka mokumahu i Beritania Princess Royal. mawaho ponoi ' iho o ke awa, ma ia ahiahi iho, i na moku I Aupuni, oiai oia e hoao ana e holo malu me kana ukana iloko o Kaletona. A ua holo malu aku nae ke Kopena, me ke! Pailata o ua moku nei i pio ai, iloko o ka | uhi ana mai o ka poeleele; a ia laua pa- | ha i lohe ai ka poe kamaaina o Kalelona. i Ua hoao ua moku Beritania nei, e komo malu ma kekahi awa i kapaia o Beach I lnlet; aka, ua ike e ia nae e ka poe o ka ; moku aupuni ma ia manawa, ua' huki koke oia i ka hoailona, i ike inai ai na moku aupuni e ae ; a ma ia wa kokei no, alualu mai Ia ka moku pani awa o kel aupuni o Unad'dla kona inoa, a hoopio koke ia iho la i ua moku nei e hoao ana e komo malu i ke awa o Kaletona. Aka, j no ka holo malu ana o ke Kapena, a mel ke Pailata, ua manao waleia he mau pala-! pala ano nui kekahi i lawe pu ia e laua! na ke aupuni o ka Hema. j 1 ka wehe ana mai no o ke alaula ia ao! ana ae, ua loheia ka halulu o na pu, ua > manao wale ia ia manawa o oa moku au-: puni !a. e kauaia mai ana e na moku po~! wa ka Alahama a me ka Felorida, ua u| hiki mai la i ka po, a eu hoao ana la e! komo iloko o ke awa o Kaleiona, eia kai auanei aole. Ma ka malamalama loa ana ■ ae, ikea aku ana elua moku kipi e holo! mai ana mai kahi e pili ana i Stone Inlet, j

me ka hoopololei ma» nae i kahi a na moku aupuni iku ai. Ua hoouka mua laun i ka nioku Mercedita o ka Akau, a aole i liuliu iho holo mai la kekahi o ua mau moku kipi nei me ke kiwi hao mamua, a me kona ikaika a pau, a hookui mai la i ( ka aoao oka moku aupuni; no ka ikaika loa e ka hookui ana mai, ua kulana ka moku aupuni. aua aneane e hulihia. Ma ia hope iho no hoomau mai la na moku kipi i ke kipu ana, a kuia mai Ia kekahi p<>ka i ka ipuhao mahu o ka moku aupuni, a make iho la ekohi kanaka. Ia wa, kahea mai la ka poe o ka moku kipi i ka moku aupuni; a hookuu koke iho la o Kapena Stelwagen o ke aupuni i kona waapa uuku, me ka hookuu mua nae i ke o kona moku i komo ae ai ka wai. A hoomaka aku la no hoi ka moku aupuni e kahea aku, aka, ua pa e mai no ka ninau mai na kipi mai. "Ua pio anei oukou?" Ekolu kaheu ana mai pela, pane aku la ke Kapena o ka moku aupuni, " Ke pihonei makou," a ekolu no hoi ana pane ana aku pela. Alaila, kahea hou mai la na kipi, " Ina aole oukou eae mai i ko oukou pio ana, alaila, e kii no makou ia oukou a lele mailoko ae o ke kai, e hoouna koke mai i ko oukou waapa iluna nei oka moku." Ia manawa, ae aku la ke Alii moku o ka Akau, iluna o ka waapa i kuu mua ia'i, a holo aku la a ma ka aoao o ka moku kipi, me ke noi aku hoi e aeia oia e pii aku iluna o ka moku kipi. Hoole ia mai la. Ma ia wa koke no, kahea mai la ka Malamamoku mua o ka moku aupuni, " Ke piho nei makou." Pane aku na kipi, "Aole e hiki ia oukou ke piho iho malalo o ka palekai o ko oukou moku, aole e hiki ia makou ke lawe mai ia oukou iluna o ko makou moku." Hai aku la ua luna aupuni nei, aole e kaua kue aku i ka poe kipi, nolaila, ua hookuu hou ia oia e hoi iluna o kona moku. Ua puni maoli na kipi i ke ano o ko ka moku aupuni waiho ana, e kuhi ana paha lakou la ua nui loa ka poiuo ; aka, ua ili maoli no ka moku aupuni, a nolaila ka pai;e ana mai a na kipi, " Aole e piho malalo o ka palekai." Ma ia hope iho holo aku 1a ua moku kiwi kipi nei, i kahi a ka molui aupuni Keystone State i lana ai, a ki aku la i kekahi poka, a kuia aku la i ka ipuhao o ua moku la. a make iho la he 21 kanaka, a me ka hoehaia hoi o kekahi poe e ae elima. Ia wa e kaua ana ka moku aupuni iīoumionie, me ka lua o na moku kipi,a i ua hee aku ia waa kipi. Ama ka hapa-j iua o ka hora eono o ke kakahiaka, pau | na moku a elua i ka hoi aku iloko o ke! awa o Kaletona. | Oiai e hoouka ana ke kaua, lawe malu | ia'ku la ka moku Beritania i pio ai a hiki i i Piledelefia, a i ka nanaia ana o ka wai-! wai o luna o ua moku nei, ua 1 >aa he . moku hao, ua makaukau na mea a pau,' 0 ke kukulu wale ae no koe, na pu, na | kia, na ipuhao mahu, a me na lako e ae! no a pau e pili ana i ka oihana moku kaua,; a o ke kumukuai paha a na kipi i uku ai i no ia moku he miliona dala, a me keka- j hi mau lako kaua e ae no hoi he nui wa- ; le, a he haole Beritania hoi kekahi i ho- j puia iluna o ua moku nei. ua akamai loa j 1 ka hana ana i na poka, a me na mea ' make e ae. | Ma na nupepa o Rikemona, o ka la 2! a me ka la 3 o Feberuari nei, no na mea j e pili ana i ke kaua ana o na moku kaua j ma Kaletona, ua kamaiiio nuiia e lakou me i kahoike pu mai hoi, ua hoouna'ku ke Ku- ! hina Nui o ka Hema, he palapala i ke Kani- j kela o Beritania, a me Farani, e hai aku j ana, ua weheia ke pani ana o na awa o ka j Heina ; a wahi hoi a ka Luna Hooponopo- j no oka nupepa Dispatch. Ua lohe mai nei! makou, ua hoounaia'ku he m<»kumahu mai j Kaletona aku, maoope iho o ka weheia ana |

0 ke pani ana o na awa o ka Hema, i Namu, e hoike aku i na luna Beritania e noho nei ilaila, i ka hoopauia'na o ke pani ana Ina awa oka Hema. Ua manaoia, no ka hoike ana'ku ma ke ano oihana, i ka weheia'na o ke pani ana i na awa oka Hema, nolaila, la hiki ole ke pani hou ia, mamua o ka haia ana o na la he 60, mahope iho o ka hoike ana'ku i ke pani hou ia o ke awa, i k>he ai na Aupuni ku i ka wa. Ka Alabam4.—Ua pio bou mai nei he eono moku o ka Akau, i ka eu o ka moana ia Alahama, mawaho iki aku o Kingston, Jamai;a. Ika hiki ana'ku oua moku la ilaila, u% huro mai na kamaaina me ka mahalo i kona Kapena. Ua lohe wale ia mai nei n% hoi, ua pio ka ua moku la i kekahi moku Beritania, aole nae i maopopo. A keia pule ae, kuupauia'ku na mea nui a me ni mea liilii o na mea hou hope loa i hikimai nei. ! i

mea nia ka 91i$iisipi. i

Ua hiki ae o Gen. Grant ma Yik ma ka h3O o lanuari iho nei. Ke h. - i nei ka hana a ke aupuni ma ia waiu. .. ike kohi ana i kekahi auwai, mawaena 0 .Vikabuga a me ka aina e pili ana, i; a e moku ua auwai la, alaila, f>au na kr. | ka hoopuniia e ka moanawai e kohiia nei |a me ka puaii koa aupuni. Ua kukir!u itl he mau pakaua ma ke kapao ka muhw. : Misisipi, ma ka waha makai o ka au\vai l2 !a na koa aupuni e kohi nei, a ua ki i mai lakou i na poka pohapoha, a ua aujhee mai kekahi o na koa aupuni nia I wahi mai. He maikai no ke ola ona kr-a (aupuni ma Vikabuga. Aua haiia n»a» e jkekahi Alii koa Akau, he 60,000 waleno |ka nui oua koa Hema mnlaila. £ hoo. iunaia mai ana he 1000 nika mai Mepali|sa mai, i poe nana e kokua i ke kohi ana i ka auwaha. j Ua hoike mai ka nupepa Dhpatch o ;Rikemona i na manao mahope nei ponei. jUa pae mai ka lono mai Vikabuga, e hoike mai ana me he la, e hoomaka koke ana ke knua malaila. Ke kohi nei he e!ima tausani poe koa Akau i ka auwalia. |0 ka manao o na poe Akau, oia no ka hooholo aku i na moku lawe koa ma ua auwaha la, a hoolele aku i na koa o lakou |makai iki aku. Oka nui ona mnku auipuni malaila, he 120, a e hiki hou mai |ana no paha mamua o ka hoomaka anao ika hoouka e manao wale ia nei. oka nui o na koa aupuni malaila, he 80,000. i Ua puka mai ka mokumahu kaua okc |aupuni, nona ka inoa o Que?n of the ĪVest, (Ke Aliiwahine o ke Komohana) mailoko mai o Vikabuga, he 100 ka nui 0 na pu i kiia mai ia ia i ka wa hookahi, j& he ekolu hapaha hora ka loihi o ka ma- | nawa ana i holo ai, me ke ki mauia aku i :na poka, mai na papu kipi mai. Ma ka Ila 2 o Feberuari iho nei kona pnka nna Imai. Mahope iho o kona kaawale nna mai na pakaua kipi mai, ua holo mai oia makai mai, a ua pio ia ia he ekolu mokumahu o ka Hema i hoopihaia i na mea ai , nanakipi, aohe wahi ahailono aku oia ! poe moku. A i kona >va i hiki ai i Vaelila ma kela aoao uiai o Na(chez ia ahi:ahi, ua hoounaia he mau koa e hopu aku jai i ke Alii kipi e noho ana iuka oia wa'hi; aka, ua mahuka aku no nae aua j>aI kele no hoi, o ua o Kanela Zebulona | York, ka mea i manaoia e hopu. Ua nui ;ka mahaloia e na mea a pau, o ka moku akau nona ka moolelo i hoikeia maluna t nei.

IYo Enropa.

Ua lohe wale ia mni, ua hoouna mai o Farani, he mau palapala i ka Akau a rne ka Ilema, e noi ana e koho na aoao a elu.i i Komisinn, a e hele aku ma kahi mawaho o ko lakou Aupuni, e hui ai,a e kuka'i hoi, no ka hoopau ana i ke kaua me ka hookuikahi hou hoi ia mau Aupuni. Aka, oiai no nae e kuka ana no ia mea, aole no ia e lilo i kumu e hoomaha'i ke kaua aku a kaua mai o na aoao e hnkaka nei. A ma na mea a na Komisina i kohoia e hooholo ai, malaila no e ne mai ai na Aupuni, nana ua inau Komisina la i kohoia. La hoouna mai o Farani, he eono tausani koa hou no Mesiko. Haunelk o Polani.—He haunale nui ma Polani, ma naapanae pili ana i Wasa, he nui wale o na koa aupuni i make. Ma na mea hope loa nae i lohea mai nei. ua emi iki mai ka haunaele ma Wasa, o ke hooikaika nei ke aupuni e imi i na mea e maluhia'i ka noho ana o ia wahi. Ma ka nana ana iho ma na mea o ka Hikina i hiki mai nei ma ka moku Archer : ua ikea na mea hou e hiki ana i ka la 11 o Feberuari iho nei. Aole no he inea ano nui i hanaia iloko o ke kowa mai Ka

| wa o na mea i lolieia mua ia niai e kakou. je pili ana i ka hoohokoke niai i ka hopej na o keia kaua. O kahi meanno nui iki I no o ka hoouka ana o na mokukaua ma Kalelona, Karoiina Hema. Malaila, ua ikeia ka puka ana mai o kekahi mau nioku hao kaua elua, e kaua mai i na nioku aupuni e pani ana i na awa, ua hanaia paha keia mau moku e na kipi ilokoo na makahiki elua i hala ae nei. Ma ka la 31 o lanuaii iho nei ke kii ana mai e hoouka i na moku kaua o ke aupuni. O ke kumu o keia kii koke ana mai o ka poe jkipi e hoouka i na moku aupuni, oia no ke pio ana o kekahi moku holo nana e lawe mau mai nei i na lako kaua i o lakou la ; a o kn ukana o ua moku la i ka wa i pio ai, he moku hao kaua no na ki- , pi, ua hana mua ia no i Enelani, a o ke j kukulu wale no ka hana i koe, (e like me ? ka mokumahu PeU, i Amenka kahi i ha- > naia'», a o ke kukulu wale ana no kaia- 4

ī i:'-i.) ame na waiiv3! eae no boi he nui ī wai»'. Oka inr»a oua mokuholola i pio ai. o Princeo Royal. Ikawao ua mo ; ku nei i pio ai, ua ili koke ua moku la, * | nnlaila paha ka holo ana mai o na moko kipi p. iKW)weliwe!i mai i namoku aupuni, a Lolo lakoo, alaila, ki» mai na kipie we- »• \\<: »ui moku Ja i pio ai. Aka, iloko no r nae o ia hoouka ana, ua poino iki nonae k«-kaht mau moku aupuni, aole hoi e like nie ka o!r!o a na nupepa o ka Hema, ka al»na wa'e iho no ika hee ona moku oujjiini. me ka weheia ana o ke paniia <i!,ii oke awa ena moku aupuni. He mau wahi moku liilii wale no kai komo iioko o ke kaua ana ilaila, a aole no i nui k i poino i ioaa i ua mau moku la, no ka na laua no laua i holna hiki i Hillon lltud, kahi e hiki ai ia ke kapili i koluua' inau wahi i poinoia. Aka, ua nui no nae ka aaa me ke koa 0 ua keiki o ka Hema, i ke kii ana mai e kaua i tia moku lehulehu waieoka Akau. c ku weliweli ana imua o Kaletona ; uaj o;i nuai na kipi, o ka hooko aku hoi koeoi ka Akau i kona makemake* Ke lana nei ko uiLikou manaoe kaua ana no na mokui ilaila, mninua ae o ka haia una o ka ma-j lama o Maraki nei; a ina aole, aiaila, ua j kuii.in'wa makou i ke ano o na nu hou i; hiki mni nei. He elima mnku hao hou oj ka Akau, ke huiia me ka moku hao! Ironsi(ics, i hiki uku ma kalii e kokokei ana ilaila; u elimo e hiki ae ana ilaila i ka la 15 o F(.l)t'ruari ae nei. Ua lawa i k\ipono ia mnu moku no ka hoouka aku| ia K ;ih'iona, me ka lawe hou mai no hoi i < rvn i'apu, n me na waiwai e ae o ke au-| puni. i l.tw«* koloheia e na kipi, i ka wa a! keia kipi nna i hoomaka'i. Ua olelo wale ia v. ki-kahi uiau nupepa o ka Hema,j Ufl lana ko lakou manao, e pupuhiia'na I ke kulanal i ke ahi, ina e pio i na moku aupnni. | ! Aohe no he inau kaua nui i hooukaia! rhn na mokuaina Komohana. Ua kii mai| na ki;>i e kaua ia Papu Donclasona ; aka,] un <mi ho|»e hc>u aku no nae me ka ma-j ke iiui. Ke houluuluia nei ena aoaoa| eln;i. na puah koa he nui waie, ma Vika-! bULM. u v aui'ane ana paha e hooukaia ! kek iiii kaua nui weliweli loa iloko o kein mau 11 k»«ke ih<»; no ka mea, ua maopopo 1 11a ;t'>;io a elua, o Vikabu«ra ke ki oka miMWiii Misisij»i. A ina e lilo ia wahi i ka Akau, al.iila, nawaliwali na kipi ; no ka um'u, inoku pu na inokuaina kipi maVarnak onu, nni ka hikina ame ke komo- ! lii'.na.a koino ka Akau mawaena. A no-; lail.i. aia ilaila o huli aku ai kakou i keia niau 11 iho, iio na nu hou auo nui mai Auunka mai.