Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 13, 28 March 1863 — Ka moolelo o na la hoouka ehiku imua o Rikemona, mawaena o na Koa Aupuni malalo o Gen. G. B. Makalelana, a me na Koa o ka Hema malalo o Generala Lee. [ARTICLE]

Ka moolelo o na la hoouka ehiku imua o Rikemona, mawaena o na Koa Aupuni malalo o Gen. G. B. Makalelana, a me na Koa o ka Hema malalo o Generala Lee.

n i i.r 4 f | No keia luna hou ana oka manao ona 'l Uo:\ iku Gcnora!a Hill hooikaika ona, nolail lu. ua umliu mal kekahi mau puali eaeo ko | innkou aoao, a ua komo hou ka laina holo- | okoa mai o n o, aua hoomauia ke kipu ana a hiki wale iwaenakonu o kn po. No kn ; nu'a, o kahi pono wale no ia makou o kn hooinau aku i ke kaua, rae ka hilinai aku hoi i ka maknua mai o ka aoao akau, a me ka f manaolana ae no hoi ika hiki mai oko ma« [ koa poo kokua. Ai ka hora umi a me ka \ hapa oke aumoe, hiki mai ana na mahele [ koa malalo o Gen. Magruder, Wise, ame ! Holmes, a nee ae !a iakou imua oko makou j puali. Ina no la hoi e pono ka hana aua a na'lii koa o keia mau inahele, e eieuia no la hoi ka hana aua, a me ke ak<tmai la hoi ka hooko ana o na olelo kauoha ia iakou, ina ia : ua koo na gaiani koko he nui wale, a ina ia ua emi hope aku ka Akau iluna o ko lakou inau koa ku i ka wa, t ka «*a kakahiaka no; aka, ua kiki lakou i o makou la, iioko o ua L.

hora he 17 mahope iho o ka \va kupooo. tJa huikau ka holo ana mai o ua mnu Generaia ia. no ko J:\Wou kanalua i ke kauoha e kai, a no ia mea, ua nui waleka manawa makamae i pau i ka iilo wale. Aka, iloko no nae o ko lakou heie iohi ana mai, ua lilo 110 he mea kupono na niakou ke hoomaikai aku i ko makou ola ana ia lakou. Nolaila, i ka wa no i hiki ai i keia poe koa hou ke kiolaia a pau mamua ponoi iho o ko makou mau laina, 0 ka wa no ia i emi hope ai o na puali koa e ae a pau, me ka hooponopono hou īa o ke kuiana, a ua hoihoiia nohoi na'lii koa ma na wahi e hemaheun ana, a ma ia manawa no hoi ua hiki mai ka ai ; a ua lilo hoi kekahi manawa o ka po i ka haawi ana aku ia mea 1 na koa, a ua hoomakaia no hoi ka malama ana i ka poe i hoehaia, a me ke kanu ana iho hoi i ka poe i naue aku i ke ala hoi ole ina i. . Mu ka Poalua, ia 1 o lulai, i ka hora 2 o ka wannao, oiai e ikea ana na hoku ma ka poli o na lani kiekie loa, a me na no polohi- ! wa hoi e kau hoohahale ana, hoomaka hou ia aku la ka hooukaana e Gen. Magruder, a iloko o ka wa pokole loa ma ia hope iho, no 1 ka weliweli loa o ke ki kupinaiia ana o nn ; pu, nolaila, ua hele a naueue ka honua, o me . he mea lu, ua lewa na kukuna i ku ai o ka honua. Ma ka hora 12 o ke awakea ana'e, aia hoi, ua haalele iho o Gen. Makalelana i kona mau kulana a pau, me ka haalele pu iho hoi i kona poe koa i make, a me kekahi o kana mau pu nui. a me kekalii o kana mau kaa lawe ukana. Hoomau aku la no nae c Gen. Magrudcr i ke alnalu ana, me ke aka hele no nne, no ka mea, ua lilo kekahi mnna wa ona i ke kipu nku iloko o na ululaau « ihoopuniana, no ka makau no, malia e koe iana no kekahi poe koa aupuni ilaila.. Ma ! ka hapnlua o ka hora 4 o ke nhiahi, hiki aku ; ko makou mau koa ma kekahi wahi i kupain 0 Alalvern 11 i 11. Ma ia wahi no, ua kukulu hou ae o Gen. Makalelana i kona inau puali, ' me ka makaukau e hoouka kaua ho i mai 1 ka wa no a Gen. M«igruiler i ike aku ai i : ke kulana o ua poe enemi nei o makou o ka wa iho la no ia i alakai hou aku ai i konn '< mau koa iloko o ka hoouka. Ua kaihele aku ! kona mau koa ma ka aina kaawale e waihe fana iwaena o lakou a me knhi a ka poe koa jaupuni i ku mai ai, me ka nani nui, a un |hooukaaku no hoi i kahi ikaika loa o ka jenemi. Ma in manawa nae, ua kiolaia mai | na pokn a me na mea make no hoi he nui wale, iwaena o ia poe kon nui launaole, a ua anniia mai ia poe e ka make, mai oa o, a ua holo aku ke koena o ia poe e pee iloko o na iululaau e pili ana, ua aneane no e pau loa • na koa o ia mau mahele inaikai loa i ka ma- • ke. Hoomaka hou aku la no nae o Gen. ; Holmes, Anderson, a me Smith, e alakai i i ko lakou mau puali iloko o ka hoouka, a ma | ia wa hou no, kiolaia mai la na inea make o I kela ano keia ano iwaena o ia poe koa, a pau iho la na laina mua i ka hehee me he puuone la, no ka nui loa o ka make e lele mai ana ! mai na pu mai a na koa aupni, a ua nui loii : no hoi ka poino o na koa Hema ma ia ma- , nawa. No na aumoku mai keia mau mea make i lele mai ai, he elua mile a me ka ha- ! pa o ko na moku kaawale mai ke kahua kaua aku, a malaiia mai no ka lakou ki ana mai i ka lakou mau pu. Aole no nae i kuemi hope mai ko makou mau koa ; aka, ua hoouka aku no rae kanee mau imua, a iloko o ka wa pokole loa, aia hoi, ua puni ioa ae la o Malvem Hill, ma na iaoiio a pau, i ka hooukaia aku. Aka, ua pale mai no nae o Gen. Makalelana i kona kulana me ke koa nui, a eia nokona hnalele ana i kona kulana ikaika ma kona ano mau, a me ke akainai do hoi o ka hanaia'na, i ka hom 12 o ka po. No ke koa launa ole o ko inakou poe koa, nolaila, ua lilo tui mea a pau e alai mai ana i mea ole. E hooinanao uiau ia ana ke kaua o ka hiku o ka U e na puuwai o nakanaka, ma ka inoa 0 " Ke kaua o Malvern Hill." Aohe wahi 1 kauaia'i o na hoouka ana imua o Kikemo(na, e like me ia wahi; t*o ka mea, he «uku wale no ke kahua kaua. A eia hoi kekahi, 'o ka hui pu ana mai o na poka o na moku, na poka pahu he 26S na paona ke kaainaha, • he owe mai ka iloko o ka ululaau, a ina e i pahu mai, aiaila, me he mea ia, ua hiolo liiiii ka honua. Aohe no hoi he mau mea make , nui weliweli i komo iioko o na au kaua o ka t ' \va i hala hope, e like me na mea kaua i ko- , fmo iloko o keia mau hoouka ana. E lilo . |ana ko kaua i Malvern Hill, i kia hoomanao ; Inana e hoike mai i ka manao paa o oa kaoa- : | ka o ka Heina» e kukulu i ko lakou kuokoa una ma ke ano aupuni, a me ko lakon onipa^

ana hoi e lanakih a i ole ia, alaila. e maUe no. Ke haawi nei au i ko'u mahalo nui ia Gen. Makalelnna. He kakaikahi loa paha o na Genelala o ka Akau, i like me ia, me ka nele loa no pahn, i hiki ke ku mai mn kona aoao. Ua haaleleia oia e kona hoa MoDowell, iloko o kahi pilikia loa ; ua hoinoia hoi e ke Kakauolelo Stanton, ma \\asinetona. Ua kumakaiaia oia e ka manao lilio na Luna Aupuni ; ua okiia mai hoi oia mai kahi ana i hiki ai ke emi hope aku, a iloko no o ia mau pilikia ua wae hou ae ia i kulana nona e emi hope ai, ma kahi i moeuhane ole ia e kekahi poe e ae. Ua pale mai oia ina enemi me ke koa nui launa ole, a me ke akamai no hoi, a ma kahi ana i ku hope ai ma Mah*ern Hil), a me kona hoohui maalea ana i na puali koa ona me na moku, ua hoikeia inai kona koa, a me kona akamai nui no hoi ma ka oihana kaua. Aka, ua loohia mau ia mai no hoi kona mau koa e ke kanalua, iloko o na la kaua ehiku, a ua lilo aku ko lakou manao ake kaua i mea ole, a o ka hapanui hoi o kona nuiu Generala, ua hiki ole ke hooko i ka mea a ko lakou Generala nui e makemake ai, no ka mea, ua kiekie a noiau loa kaua mau mea e manao ni. Ma Harrison's Laiiding, ma kahi a ka muliwai James e pio ana, mnlaila oia i houluulu ai i kona mau koa malnlo o ka maluhia o na pu ona moku kaua ona. Aka. ma ko makou aoao, aohe koa e hiki ai ke hoopoino aku ia ia. (h'opena.)