Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 13, 28 March 1863 — NA MEA HOU OHAWAII NEI. [ARTICLE]

NA MEA HOU OHAWAII NEI.

Okohola.—Ua loaa mai ia makou he leta na ko makou makamaka, e hai mai ana ua make hou kekahi kohola ia C'apt. O. J. Harris o ka moku kiakahi Luika, ma Lahaina. 0 ka loaa a ia poe noloko mai o keia mau kohola i make ia lakou, he 81,200. Nani ka pomaikai. E aho e hoomau maia mea. KoounA.—Ma Waipuka, Kohala Akau, ma ka la 3 o Feberuari, M. H. 1563, make o Koouha, (\v,) he wahine kahiko loa ia ; u* hanau oia mamua'ku o ka noho aupuni ana 0 Kaleiopuu, i ka M. H. 1752, nolaila, o ka nui o kona mau makahiki he 110 a keuaku, 1 kana olelo mai, ua loaa ke kamailio ia ia t ka wa i noho aupuni ai o Kaleiopuu.

| Kailaakanoa.—Ua make emoole o Kaij laakanoa, (\v f ) wahi aJ. \V. Maluna, o Wai- • anae. He nui wale na make emoole o keii |mau la, me he mea la, e wanana mai ana jke Akua ia kakou a pau, e hoomakaukau jno kona la e hiki mai ai, e like me ka kr | Palapala Hemolele, " Eia hoi, ano ka ma|nawa e maliuia mai ai; eia hoi, ano ka la c jola'i." NolaiK la e hoomanao ena hoa. I Hana Maikai.—Ua hiki mai ka lohe i c makou nei, ua kokuA manawalea aku na'li koa o ko ka Moi mau koa ponoi i ke Penn ana i na noho o ka Haiepule o Waiahao hookahi hapaha o na noho oloko o ka Hale j i paa i ka lakou Pena, na lakou no na lak( I a pau, a na lakou no i hoolimalima i ke kat i naka Pena akamai. Ua lana ko makou ma : nao, ina e hapai na hoahanau oia apana ike Pena ana iho i na noho, aiaila, e ihiih | no auanei ka Heiau o ke Akua kiekie loa. | Ka Ninau Kumukanawai.—Ma ka Poa ! kolu ilio nei, ua hoopukaia mai ka Olel» Hooholo e na Lunakanawai o ka Aha Kie kie, no ka hihia e pili ana mawaena o tc Alii vs Joeseph liooth, no ke kuai ana i ka rainū ina kanaka Hawaii. Ua ahewaia o Joeseph Booth, ma ka Aha Hoomalu, a ui hoopii oia imua o ka Aha Kiekie holookoa; o kana kumu pale, o ia no ke ku ole o k« Kanawai e papa ana i ke kuai aku i na waiona i na kanaka Hawaii i ke Kumukanawai |o ka aina. Ua naauao no ka wehewehe ani I a D. L. G regg, ka Loio o J. Booth, no ke ku; lana o ke Kanawai i ke Kumukanawai o la jaina; a ua noiau no hoia moakaka ka wehei wehe ana mai a ka Loio Kuhina C. C. Harris j i ka pili pono o ke Kanawai me ke kue ole , jke Kumukanawai oka aina. Ua hoike ma j ka Aha Kiekie i kana Olelo Hooholo, e apo j no ana i ke Kanawai, a me ka hooia mai n» j hoi i ke kue oleia o ke Kumukanawai e ki ; Kanawai e papa ana i ke kuai ana i ka wai 1 011:1 ina kanaka Hawaii.

i Pauahi ma Waioli.—Ua poloai ia mai moikouoH. Kauohilo, o Waioli, Ilanalei, Ka- | uai, e hoike mai ana i ke puliiia ana o ki | halekula hui o Waioli, ma ka hapalua o kt i hora eiwa o ke ahiahi o ka la elua o Maraj ki nei, a e uwe mai ana no hoi, me ka u am« |ka minamina i ke puhi kaloheia ana ok* 1 lakou keena hoonaauao, me ke noi pu mai | hoi e kokua'ku kakou a pau; he hana hemoI lele io keia e waihoia mai nei imua o kakou |a he wa kupono hoi keia ia Hawaii e hoike imaiaiikona aloha ame ka punihei i nei | mea makamae oka naauao. O makou ke- | kahi e hui ana ma ke kaumaha ame ka mejnemene no hoi, i awiliia me ka luuluu i ke aloha no ko Waioli poe Hawaii nei poe opiopio» > hooneleia i kahi e hanai ai i ko lakou j mau manao, i ka ike ame ka noiau a naaj uao no hoi, a ke lana pu nei no hoi ko ma- ; kou manao e kuihe ole ana ka Papa Hoona|auao, ma ka hoopau koke ana ia pilikia nui | i loohia mai nei ia poe.

i Moku Pau Ahi.—Ma ke ahiahi o ka Poa- | lima iho nei, ua pau i ke ahi ka moku Kiapa | o ke Poonahoahoa (Thomas Spencer,) o i Florence kona inoa. Aohe maopopo o ke s ! kumu o kona pau ana, i puhi maoiiia paha, | he ahi haule w*ale paha, aole no i maopopo. I E kalewa ana no ua moku la iwaho o M a . | mala, a i ka wa i ikeia'i o ke ahi, o ka wa no iia o na Luina i hoomaka'i e lawe i ko lakou j mau ukana iluna o na waapa me ka hoao oie jaku e kinai i ke ahi. Ua hooholoia mai ka j moku a hiki mawaho ponoi iho o Puuiki, me | ka manao e hooili i ka moku, i koe ai kekajhi inau waiwai o ka moku. Aka, i ka hiki ana mai o ka waapa o Kapena Babcock, a me P. S. Wilcox, a me ka waapa hoi o ka moku kaua Enelani Heeaie me ka malaniamoku nui o luna, a ma ia manawa. ua pani kokeia na puka a pau o ka moku, i pio ai ke ahi, a ma ka hooikaika ana a ia poe, a ma j kekahi mau Keonimana e ae o keia Kaona |0 » wale no ke kumu o ke kanalilii aoa iho ;o ke ahi, a hiki i ka wa o ka hiki ana mai o' $ ka Pde. I ke komo aua mai iloko o ke awa. ja ku ma Aina Hou, ua hoomaka koke na | Hui Kinai Ahi, e hoopio aku i ke ahi, a i ; ka haia ana o ka hona hookahi, a ia hoi, ua ;pio loa ke ahi. a ua kupono loa ka mahalo

ana aku i na Hui Kinai Ahi. no ko iakou ikaikn, a m-? ko lakou eleu maoli no hoi i ka hoopio ana i ke ahi ia po. oiai e hoohanini mai ana na lani kiekie loa i na pakaua hoohaukeke. Hihia Aihue ixt A o ka Aha Hoomalu. Ua iiio nui ka manawa o ka Aha Hoomaiu i ka puie i hah iho nei. ame ka hapa hope o keia pule, i ka hookolokolo ana i kekahi mau kanaka no ke Karaima aihue, me ka wawahi haie. Oka mua ona hihia i hanaia oko Liii Kaukini, ka inea nana i aihue a i komo wale hoi ka hale o Mr. W. Goo<lale, ka Luna Dute n«i; ma ka la 14 o Maraki, ua hoopaiia no ka aihue ana i ka Uwati, a Mr. Brewster, a ua hoopaiia 6 malama ma ka hana oolea, 825.00 uku no ke koina, 51.12A; ma ia Ia no, no ka aihue ana i .kehahi waiwai o Mr. W. Goodale, hoopaiia, 6 mahina ma ka hana oolea, no ke koina 81.12J. Ma ka Ia 20, no ka Aihue ana i ka iole o Gapt. Quinn, hoopaiia, 9 mahina ma ka hana ooiea, SlO no ka uku hoopai, no ke koina he 81.25; ma ia ia no, no ka Aihue ana he mau lole no John Pease, ihoopaiia, hookahi makahiki, ma ka hana oolea, me ka uku hoopai he 815.00, no ke | koina 51.12£. Ma ka ia 23 iho nei, no kekaihi Aihue ana i ka haie o Mr. W. Goodale, ,ua hoopaiia, e hahauia ma ke kua i umiku'mamalima kaula, ka huina o kona manawa i hoopaiia'i, he 2 makahiki me 9 malama. ! A ua waihoia na ke Jiure o keia kau ae e •kolokoio i kekahi hihia ona. | Ma ia ia no, ua hoopaiia o Kekuaokaj lani, noka aihue ana ika iole o Haili (w,) j ame Paewahine, ame ka noholio o Wiiliam ; Wond opio, ua hoopaiia eiua makahiki ma ka • hana oolea, S2O ka uku hoopai, a he 52.75 i no ke koina. | Ma ka ia 21, ua hoopaiia o Kanoenoe no |ka aihue ana i ka pahu o G. R. Ross, he 6 I malama ma ka hana oolea 85.00 no ka uku |hoopai, me 81.50 no ke koina. | Ma ka la 23, ua ninaninauia ka hihia o j Letit alias Laekela, no ka aihue, aua waihoia i ka aha Jiure. Ua naaihue ma ke kuianakauhaie nei iloko o keia mau la iho nei, a akahi no a huai pau ia mai, ma ka imi īkaika ana o ka Makai Kiekie W. C. Parke, ame na Luna Makai haole malalo iho ona; e hele ana ma o a maanei o ke kulanakauhaie me ka hiamoe ole aao ka po. Ke mahalo aku nei makou i ka oihana Makai hoomalu o Hono- • lulu, no ko lakou makaala ana ma ka lakou •oihana, me ke kuihe ole, ame ke kuemi hope ! ole hoi, i ka imi ana iioko oka inea nui i ; kahi a ka poe kolohe i noho ai, a no ko iakou 1 ikaika wale no ke kumu i loaa'i o keia mau I hihia i hanaia me ka maaiea nui e keia poe | kalohe. | Eia kekahi, ke kanaiua ole nei makou i |ka pane aku i na poo oupuni, i ka lawa kupuno ole o na makai enoho nei ma keia kui lanakauhale, no ke kiai ana i kona maluhia. j Ke uku nei na makaainana i ko lakou auhau, Ime ka hooko pono hoi i na mea' i manaoia no lakou mai, anolaila, o keia uku ana, i I uku aku i mea e malamaia mai ai ko lakou • maluhia ma ke kino ame ka waiwai, anlolaila, ke iini nei makou e koho hou ia i poe makai liou nana e hooiawa mai no ke kiai ana i keia kulanakauhale, a i hiki ai jhoi ke hoopioia ka ulu ana o ka liewa iwae- ; na o keia Kaona. ! I ;