Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 14, 4 April 1863 — Page 4
| This text was transcribed by: | Lynn Mangel |
| This work is dedicated to: | MacKenzie and Kendall Mangel |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
He inoa no Kekamakahala.
O Kekamakahaia he inoa la,
I Kauakea no he makua la,
Aia kew aloha @ Kauiki la,
I ke kai hone o Moluhano la,
One lai o Kapu@okahi la,
I ka wai olu o Punahoa la,
O kolu hoa luhi keia la,
O ke kikina moa i hala aku la,
Haina ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
NAPUA.
O Kekamakahala he inoa la,
O Kauaolinau he makua la,
I Wai ehua paha ke aloha la,
Ke malu U@ o Wainee la,
Mai @ iho @ a nee aku la,
Eia mai no o Huelo la,
Laau a Kawelo i pahu ai la,
Haiaa ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
KAHOOILIWALE.
O Kekamakahala he inoa la,
O Kalaiolele he makua la,
Wai o Kapoulu ke aloha la,
Ua Paupili o Lahaina la,
E pili a@ me Puunoa la,
Kaua i ka hale pahupahu la,
Maluna au e pahu la,
O keaka lawe ae ka iala la,
Hama ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
KAHELE.
O Kekamakahala he inoa la,
O Kananiohaupu he makua la,
I Maunaloa paha ke aloha la,
Kuahiwi lai o Molokai la,
Kalehua o Kukalia la,
Ke mohala mai la i Kaana la,
Kuhi au o Maili kela la,
Ka wahine i ka iu o Kapaa la,
Haina ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
KAAWA.
O Kekamakahala he inoa la,
O Kauakunhine he makua la,
Nani wale ka noho a Manoa la,
O ka ua nihi mai i na pali la,
E hoomolale ana i ke kino la,
Laau Kauila a ia nei la,
E hoomaikai ana ia oe la,
Puka e ka makani kuehu la,
Haina ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
KUAPOI
O Kekemakahala he inoa la,
O Kawaiokemamo he makua la,
Aia ka lai i Haleohu la,
I ka hale lau ai a ka naulu la,
Ke lai mai la i na moku pani la,
O ke ala huli i Koolau la,
E ake no wau e ike la,
I ka ulu hala au o Naue la,
Haina ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
HELELA.
O Kekamakahala he inoa la,
O Kauanihipali he makua la,
Noho ana ka nani i Maemae la,
Wai olu hoi o Waipiula la,
Ke hoohua ae la i ke Kaona la,
Ma-u aku la i Honolulu la,
Ola kai o Ainahou la,
Haina ka inoa ua lai la,
O Kekamakahala he inoa la.
KALIMAKUHI.
He Inoa no Keakaku.
Hooponopono iluna ke ao a ka naulu,
He ao ua ole ia na ke Koolau,
I hoomalumalu no e malu i ke aka pali o Makana.
Malu Waimea, piha Oopu na Kahawai,
I hoopiha e piha i ke kaha o Kalaihi,
Kukulu Mana i ka hale a ka Liula,
Keekeehi i ke one kani o Nohili,
E haale ana iluna o Limaloa,
E ao oe ia Kahelekua,
E oe loaa ka poe o Kaunalewa,
Ua noho aloha laua me Aahoaka,
Ua haina'e la e Ainaike,
Ua loaa mai na hala ai a Kekinau,
Ke hookokohu iho la e kohu ia Kaununui,
He oa kauwila no Puukapele,
Hu'e ka laau he wai haale no Kahikikolo,
I hookolo aku e hoopii,
I lohe ke Kaoona nui o Kauai,
Ua hookoia mai e Kalaniohai,
Ua ia'e la e ka ua,
Punonohu ula o Makaweli-e,
Weliweli i ke anu o Aipo,
Po ka ua ka nahele o Hokuula,
Hilu ka hana a Kikiopua,
Kukulu ka ua a ka poe o Halelea,
A Halelea kupa ka ua Makakoi,
Hookoikoi i ka wai o Namalokama,
Ua pai ka uha o Kaiwa oni i ka malie,
Ke owe mai la ka ua i ka liko o ka lehua,
Kau ke kana wai a ka la,
Ano liliu, liliu ka la ua ahiahi,
Nani na pae aina e waiho nei,
Na pae pali o Kalanipuu iluna,
Ku ae la o Haupu,
Kalalea ka pali o Huleia,
Hula haa lewa o Keolewa i ka lai,
Haa o Maunahina kulana i ke anu,
Aohe lihi i koe o Kipapaola,
Ei aku ke koena la i Limunui,
He nui ka heluna a Kupakoili,
Kii hoene i ka limu pahee ke kanaka o Manuakepa,
Aohe nao ai o Niumalu,
I ka hoina a ka ulu lehua,
He ou ka i-a Oloa na Kekapaaoa,
He hoailona ia no ke one o Luhi,
He Hinana ka i-a paili kanaka no Waimea,
He i-a pipili mamau i ka wawae,
He i-a pa lima ia no Lehua,
Ke kau mai la ke ao a ka makani he Inuwai,
O ka Noio au kai luu i-a,
I imiia e Maluaka,
Akaka ka pua kukui lana i ka wai,
Okai ka pua hau i ke one o Alio,
He kao hali kanaka ia,
No ka muliwai halau i Wailua,
Lu iho la ka pua koolau o Kalena, lana i Houola,
Ola i ke kaha ai ole o Mana,
E aha au e ka luna o Hihiwanu,
E ka makani anu he Waipao,
He makani anu no Luluupali,
E ohi e ke kiu Wailua no Lehuakona,
E hoi e noho aloha me ka makani Hulilima,
He mea aloha ia'u na lehua o Kemamo,
He makana na ka ua Waiahulu,
I ka waiho lala a Kaipolia,
Waiho kahela ka Puukolu i ka laula,
Ka laula mauka o Kahoiwai,
He ahe makani.
He lu pua hau no Kapaa,
Paa i ka hale kalukalu o Kamao - e,
Me he mao wauke kama la,
Ka uka o Kaawaloa,
He loa ia'u ka uka o Kaipuhaa,
Haao Waialeale kulana o Kaunuohua,
I ke kokohia e ka lehua Makanoe,
Kohi ka ii a Kaunuaiea,
Owa Kaukaopua,
Pa ka makani he Kalapu,
E kani ana iluna o Kalepa,
Me he pila kani la i ka makani ka wai o Waialoka,
He loa loha ke ala me Kalauae honi hoomau i ke ala,
O ka liko pua Naenae,
Heaha ia - e? KANOEOALAKAI.
Honu@po, Kuu, Hawaii, Maraki 30, 1863.
Ahahui Misionari o Wailuku.
Ma ka 11 o Feberuari i hala iho nei, ua akoakoa na hoahanau o ka Ekalesia o Wailuku maloko o ka Luakini, e kuka pu no na mea e mau ai ka noho ana o na Misionari Hawaii ma ko Nuuhiva pae aina, no ka mea, ua loaa mai ka palapala mai na luna Misionari Hawaii mai, a ua holo ka manao e hoihoiia mai na kumu e noho la i Hivaoa a me Fatuhiva.
O ke kukulu i Ahahui Misionari, oia ka mea i hooholoa. Eia ka manao, a me na Pauku i aponoia malalo nei, ke Kumukanawai a me ka Aelike o ka Ahahui Misionari.
1. E kapaia keia Ahahui, "He Ahahui Misionari o Wailuku i kokua i ka Ahahui o Hawaii."
2. Eia ka hana a keia Ahahui, e hoolaha i ka Euanelio a Kristo-ma na mokupuni, ma kahi i hoounaia'i na Misionari Hawaii.
3. Elua halawai ana o keia Ahahui i ka makahiki hookahi, i ka monede mahope iho o ke Sabati mua o lanuari a me lulai, e paipai kekahi i kekahi, i holo ai ka hana a keia Ahahui.
4. E koho makahiki ia na luna o keia Ahahui ma ka balota, hookahi Luna Hoomahu; hookahi Kakauolelo; hookahi Puuku; a na lakou e koho i eha mau luna kokua.
5. Ekolu mahele o keia Ahahui ma ka haawi dala ana. O ka mea kakau i kona inoa me na dala elima, he lala mau ia no keia Ahahui a make, a o ka mea kakau i kona inoa me ke dala hookahi, e noho oia i elima makahiki, a o ka mea kakau i kona inoa me 50 keneta, e noho oia i hookahi wale no makahiki.
6. E hoopaaia keia, ke hala na la he kanakolu, mahope iho o ke kakau inoa mua ana.
Ua kohoia na luna e like me ka Pauku 4. O Kahale ka Luna Hoomalu, Z. Poli ke Kakauolelo, W.P. Alexander ka Puuku, J. Humphreys, H. Kuihelani Kahunapule, Kahauolopua a me Wahinekuapuu na luna kokua. Kakauia na inoa o kela mea keia mea e like me kona makemake, he 20 lala mau e like me ka hapa mua o ka Pauku 5, a me na lala e ae no he nui wale. He $277.37 1/2 i loaa mai, nani ea! nani io no, o ka lima pu o ka Haku me lakou ma ia halawai ana. Nolaila, ke paipai nei keia Ahahui i na hoahanau a pau o ka Ekalesia o Kristo mai o a o, e ala, a e pani i ka waha o na luna Misionari. Ua oki! ua oki! mai hoihoi mai i na elele a ka Haku mai Nuuhiva mai. Ke paipai aku nei no hoi keia Ahahui i na hoahanau Kerisitiano a pau, mai Hawaii a Niihau, e hana pu i na mea e piha ai ko Nuuhiva pae aina i ka malamalama o ka olelo maikai e ola'i. Ke manao nei keia Ahahui, o ka kakou hana ma ka pae aina o Nuuhiva ma ka hoolaha i ka Lamaku o ka ke Akua olelo, oia ka hana akahi a me ke kilohana o na hana i hanaia ma Hawaii nei, no ka mea, he lahui ia i kokoke like loa na olelo me ka kakou, a e akamai ana i ka olelo Hawaii ke ao ia, e nana i ka Rev. A Bihopa olelo no A. Nakua, a me ka S. Kauwealoha palapala ia W.P. Alexander i paiia ma ka Hae, a me ka Elele Hawaii, he mea ia e maopopo ai, e oi ana ka hoouna Misionari ilaila mamua o ka hoouna ana aku i na mokupuni e ae o keia moana. Aole e lilo mai ke dala i ka mea Paipalapala no ka hoolaha ana i ka ke Akua olelo ma Nuuhiva, e hiki no ke paiia ka Baibala ma Hawaii nei, a me na huke e ae no e hoona auao ai, a hoouna aku me ka uuku loa o ka lilo.
Ke noho nei ko kakou mau kumu ilaila umi paha makahiki, ua oi aku ia mamua o ko na misionari Beritania a me Bolabola, i hele ai a noho ilaila. Ke kukulu nei lakou i ke kahua o ka Euanelio a Kristo, i pio ai ka pouli, a lanakila ka pono. Ua Kukulu anei ko kakou enemi ke Diabolo i papu nona ma ko Nuuhiva Pae Aina, i auhee ai ko lerusalema puali kaua?
E na Hura a me na Aarona Hawaii, aole anei e pono ia kakou e paepae i ko Mose mau lima? Oia! e paepae kakou me na lima o ka pule, ka Ahahui Hoouna Misionari, ke kokua mahina hou, a lanakila ko Iesu mau koa maluna o ka noho pouli ana, ka ai-kanaka, a me ka hoomanakii, a me na hana haumia e ae a pau. Owai ko kakou mea e makemake ana e hoi hou i na kapu kahiko o Hawaii nei, a me ka noho pouli ana? Ua hoopauia keia ano e ka hoomana Karistiano mamuli o o ka haoomau ana o ko ke Akua poe kanaka haipule ma Amerika, a hiki i ka wa i loaa'i ia kakou ka malemalama, a ke hoomahui nei kakou mamuli o ia hana maikai a hemolele hoi; he pono ia kakou ke hoomau i ka kakou hana maikai ma na Pae Aina o Nuuhiva a me Maikonisia, a lilo kolaila mau Pegana i poe i waeia no ke ola mau loa. ma ka manaoio i ka inoa o ka hiwahiwa a ke Akua.
W.P. KAHALE, Kak@olelo.
Wailuke, Maui, Feb. 2@, 1863.
He Mau Haina Ohana.
No ka mea, o ka maikai a me ka pono o ka noho ana o na ohana me ka maemae, oia kekahi kumu e pii mai ai keia lahui, no ka mea, ua manaoia he mau haneri tausani ka nui o na kanaka ma keia mau pae moku mamua, oiai e launa ole ana i na kunaka o na aina e mai. Aka hoi, he mea kupanaha nui no hoi na mai ahulau ma ia hope mai, ka wa ia Kapena Kuke, a i ka wa ia Kamehameha I, a ia Kamehameha III. A ke emi nui aku nei no, no ke aha la?
Aka, ua nui na kumumanao e hai nei ka poe akamai, no ka loohia o na wahine a me na kane i ka mai pala no na aina e mai; pela hoi ka olelo nui o nei wa he mai kaokao; nolaila, ua ino ke koko o na wahine a me na kane, nolaila, ua ku kohana wale ae na kane a me ka lokou mau wahine aohe keiki, a oia ka hapa nui i noho nei; nolaila, ua kakaikahi loa ka poe hanau, a ina e hanau mai, he kakaikahi wale iho na keiki ola, o ka make no ka nui.
A ua olelo nui ia no ka moekolohe mai keia mau kumu, aka hoi, he mea kupanaha nui no hoi ka hanau ana o na wahine ike ole i ke kane ma ke ano moekolohe; aka, ua lawe no ka make i ka hapanui oia poe, a he hapa uuku ke ola mai. Nolaila, ua mau no ka oi o ka make mamua o ka hanau i na manawa he nui i hala ae nei, a ua manaoia no ka moe aku a moe mai ma ke ano moekolohe ka mau ana o ke emi, no ka mea, o ka moekolohe, oia ke kumu ino loa i pilikia'i ke ao nei; no ka mea ua niua na maka i ke kuko o na kane a me na wahine i ka moekolohe.
A nolaila, ua pakuiia maluna iho oia mea he Kanawai Hookamakama e ka Ahololelo o ka M.H. 1860, i mea e emi ai, a pau loa ka moekolohe. No ka haawi ana ma ke Kanawai i mau palapala Laikini i na wahine, ua emi anei ia mau hana? Aole! Ua hanau nui mai anei na wahine lawe Laikini i mau keiki? Aole no he akaka. Aka hoi, he kumu maopopo maoli ia e kokua ana i ka moekolohe. A no keia Kanawai kokua i ka moekolohe, nolaila, ua haalele pinepine ra wahine i ka lakou mau kane. A no keia Kanawai ae i na wahine e lawe i palapala Hookamakama, nolaila, ua holo nui mai na kaikamahine opiopio kupono ole i Honolulu nei, me he mea la ua kamaaina ma nei mau hana. A o ka mea no hoi nana i hoala'e keia Kanawai, a i kokuaia mai hoi e Nahinu, ka Lunamakaainana o Kona Hema, me he mea la oia pu no kekahi i hana i keia mea. A i ka hoi ana'ku o ua Lunamakaainana la o Kona Hema, a ua ai iho oia i ka hua o kana mea i hana'i.
A ma ke alaki mau ana o nei kumu moekolohe, aia hoi, ua hapai ke kaikamahine a K., me ka male kane ole ia, a ma ka la 10 iho nei o Ianuari, ua hopuia laua no ka launa hewa e K., a ma kekahi la mai, ua hookuuia e ka Ahahoomalu no ka maopopo ole paha; aka, no ka ike ole no paha o ia Aha, no ka mea, he aha okoa no kahi i hoike ai ua kaikamahine la, i kona hapai ana, noaila, malihini maoli ka Ahahoomalu.
A no ka mau okeia kumu ino e emi ai ka lahui, a heaha ka pono ia kakou e na mea ohana e noho pono ana? E pono paha e pepehi aku e like me ka Davida hana ana i ka liona, a me ka Bea, a pakele na hipa. No ka mea, o ua K. la i oleloia'e nei, he kanaka kuaaina hoi oia no M.H., a he mau ohana maikai i ka nana ana, a ua haalele aku ia ia M.H., i kona wahi i noho mau ai, no ka mea, he nawaliwali kino malaila, a ua hele mai oia a noho ma ka aina o K,. me kona ohana, e ao ana i ka laua mau keiki i na hana maikai, e hookuu ana i ka laua mau keiki a@pau i ka wa kula. A i ka wa noho ma ka hale he hana no ma ko lakou lima, he mahiai ka na keiki kane, a he hooponopono ma ka hale ka na kaikamahine, a ane makaukau lakou malaila, a o kana kaikamahine oia ka oi o ka ike ma ka helu, a me na hana Baibala.
A i ka wa i nele ai ka hale pule o Kawaiahao i na kaikamahine himeni ole, ua imi aku o li me kana wahine, ma ka Moiliili i mau haumana himeni, ua hookuu kela mau makua e aoia i na lula o ka himeni, a me ke ao Piano, wahi a laua, a ua mau ka launa ana me ka oluolu, a ua hoomaaloia ua kaikamahine la e li ma kauwahi aloalii, a ma ke anaina himeni hoi, a ua hele ae no i ka helu akahi o ka poe pono, nolaila, olioli nui na makua, a pela pu hoi ko makou manao ana, mai ka M.H. 1860, ka hoomaka ana, a 61. A ike ke kakauolelo o ka Papa Hoonaauao, i ka makaukau o ua kaikamahine la, ua lilo ia i kumu kula no Makiki, a me Palolo, 10 dala no ka mahina, a eha malama kona ao ana, nolaila, ua loaa ia ia he 40 dala, a ua nui ka olioli o na makua, aka, ia manawa no ike na makua ua hapai i ke keiki, a hala ka wawa i Haupu, hoopau ia kona ao hamana ma Palolo.
Nolaila, hoopii na makua i na luna Ekalesia o Kawaiahao, i ka mea nana i kolohe kana hipa maikai, a ua kapaeia oia mawaho o ka Ekalesia, pela no oukou e noonoo e iho ai e na mea ohana noho pono ana, mai hoolauna i ka mea i maopoopo ole me ko oukou ahana, aka, e malama pono me ka hoomaemae ana ia lakou, ma ke alakai ana ma ke ao a ka Haku, a nui na makahiki aole ia e hele ae. Owau no me ka mahalo i ka poe heluhelu. OLAIO.
Kanikau no Miss Kaholomoku.
Kanikau la he aloha.
Nou no e Kaholomoku,
Ua hele aku ka uhane,
I ka hookainopu lio,
I ka uka o Halama,
Hoolono ae ka uhane,
O ke kani mai a ka hele,
O ka uka o Lahainaluna,
A ka luna o Maunaihi,
Nana iho o kanani,
Kiowai kapu o Wao,
Haina ka inoa ua lai no,
Aea no he kupuna e.
O Paniani no he makua e,
Kanikau lahe aloha,
Nou e Kaholomoku,
Kuu moopuna aloha nui,
Haalele mai nei oe,
I ka pili a kakou,
Noho iho nei maua,
Me ka u me ka minamina,
No kou nalo ana iho nei,
Ei aku nei paha ka uhane,
I ke kui pua Oliana,
I ka uka o Kaukaiweli,
Haina ka inoa ua lai no,
Lii no he kupuna e,
O Mama no he makua e,
He u me ka minamina,
Nou hoi e Kaholomoku,
Uwe helu mai o Lahapa,
Aloha ino no kuukama,
Kuu hoa hele o ke kula,
Kula loa o Puopelu,
Kaihona o Anehenehe,
A ka malu ulu o Lele,
Lele aku nei ka uhane,
Mokumoku i ka manao,
Haina ka inoa ua lai no,
O Kaluna no he kuaana e,
O Mose no he kunane la,
He u me ke kaumaha,
Nou no e Kaholomoku,
Ua hala e aku oe,
I ka wehe ana mai o keao,
Aia paha ka uhane
I ka maka o ka Opua,
O ka pua hookahi oe,
A ka po i kii mai ai,
Au iho nei makou,
Aole oe i loaa,
Ke uwe kanikau nei,
Na makua a pau,
Me na kupuna pu,
I ka pua laha ole ua lilo,
Auhe wale ana oe,
E kuu lei hulu mamo,
Kuu hoa o ka uka wela,
Uka lai o ka makalii,
Oia kula wela i ka la,
Iahona i ke kehau,
O ka po o kahooilo,
O ka la hoi o kekau,
Kaunui aku ka manao,
O ka ike i ka mea aloha,
Haina ka inoa ua lai no,
O Kaiholo no he kunane.
Z. Aea.
Lahainaluna Maui, Mar. 5, 1863,
I KA POE KANU LAIKI!
E UKU AKU KA MEA NONA KA INOA MALALO NEI mai keia la aku, i ke kumukuai kiekie loa ma ke dala maoli, no ka laiki maikai, a pau e laweia mai ma kona Haled Kudala, ma ke Alanui Moiwahine, me ka hoihoi aku no i ka eke i ka poe nana ka laiki. O na kanaka a me na haole a pau e makemake ana e hooili mai i ko lakou laiki ia'u, a na'u e kuai aku me hai ma ke kumukuai kiekie, me ka hooili pu aku hoi i ke dala ia lakou, a i ole ia e uku aku i ka lakou mau kikoo.
H. W. SEVERANCE, (Hanale.)
Luna Kudala.
Hale Mahoe, Honolulu, Ian. 16, 1863. 60-3m
OIHANA LOIO!
JOHN L. NAILIILI. AIA KONA KEENA
Oihana Loio, ma ke Alanui Nuuanu, makai iho o ka Hale Kuai o A.L. Cleghorn, ma ka Hale Ai o na Kanaka Hawaii, i kapaia
OHALEOLA,
ma Honolulu, Oahu. a makaukau oia e kokua ma ke ano Loio i ko oukou mau pilikia ma ke Kanawai, no kela hewa keia hewa i hoopii ia ai oukou, a ua makaukau no hoi oia e hana me ka maemae loa, a me ka pololei, i ko oukou mau Palapala Kuai o kela ano a me keia ano, me na Palapala Hoolimalima, me na Palapala Haawi Waiwai Paa a Waiwai Lewa, na Olelo Ae Like o kela ano a me keia ano, na Palapala Hoopaa o kela ano keia ano, na Palapala Moraki, Waiwai Paa a Waiwai Lewa, o na Palapala Hoohui o kela ano a me keia ano, a me na Palapala Hoopii i na Ahahookolokoko, no keia hewa keia hewa Kivila a Karaima, a me na Palapala Kauoha a pau, a me na Palapala a pau o keia ano a me keia ano. E ninau no ia ia no ka uku.
Honolulu. Nov. 7, 1862. 50-1y
Olelo Hoolaha.
KE PAPA IA AKU NEI NA MEA A PAU, MA hookuu eslr i ko lakou mau holoholona, ma ka aina kapaia ka inoa
O Hamohamo, Waikiki, Oahu,
oia ka aina o ka Mea Hanohano Lilia Kamakaeha. O ka po e h olohe ole ana i keia hoolaha, e hoopii ia no ma ke Kanaw ai
JOHN O. DOMINIS.
Honolulu Mar. 7, 1863. 67-3m
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
Emi ka uku no ke kii, hookahi wale no dala no kii, he elua dala ka uku i ka poe Pai Kii mua. E paiia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA.
E hele mai e @a makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H.L. CHASE (Keiki.)
67-6m Mea Pai Kii.
OLELO HOOLAHA.
O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o
Ukumehame,
mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoho ona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mua holoholona $100 (hookahi dala,) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $100 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna alaiia, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke iolohe i ka mauu o na Apana kula la me ke kuleana ole. P. ANHAOLELUA.
Hope Luna Aina o ka Moi
Lahaina, Maui, Maraki 31, 1863 19-@
MOKU HOLO MAU
NO
Anahola a me Maloaa,
KAUAI.
E PONO I NA KANAKA A PAU e noho ana @ ua wahi i haiia maluna, ke ae maluna o ka moku kial@ maikai
JEANNETTE.
O Kahalemake, ke Kapena he mea i akamai i ka hookeia a me ka malama ana i na @; oia ke Kapena mua iho nei o ka moku kiakahi @. Hookahi holo ana i ka pale hookahi. E ninau i ke Kapena ma ka moku, a i oleia, la
@ HOLT & HEUCK.
Ma ke kihi o ke Alanui Papame Kalepa Honolulu. @-3m
J. H. COLE.
LUNA KUDALA.
Ma ka Hale Pohaku o Mi. Auiaui ma.
Ma ke Aianei Ahi Wahine. 59-6m
H. W. SEVARANA.
Luna Kudala a mea Kalepa.
Halo Mahoo.
Alanui Aliiwahine.
59-6m
Olelo Hoolaha.
UA WEHE AE NEI AU HE Hale kuai hoa, ma ke Alanui Papu, mawaena o Alanui Alii me Hokele, a ua hoopiha ia i na Like Maikai o na ano na hou a pau, ano no i hiki mai nei, i kua@ia e au
Ma Enelani a me Sekotia,
i ka makahiki i hala iho nei. O ka'u keiki ka mea nana e hooponopono ma ia Hale Kuai. E hele a pau e nana i ka
Lole Nu Hou!
HE LOLE NU HOU WALE NO!
E HOOMAOPOPO NO KA
Helu 10.
JOHN THOS. WATERHOUSE, (Halewai.)
Olelo Hoolaha.
AOLE O KANAMAI O Ka Lole Nu Hou i hiki mai nei, a ua makaukau hoi no ke
KUAI NUI,
A ME KE
KUAI LIILII,
Lole kupono no na kane, na wahine, na keikikane a me na kaikawahine. A he mau
Noho Lio Makaki,
A ME NA
Kaulawaha Nu Hou
NO HOI KEKAHI, MA HO'U
Hale Kuai Nei,
a me na KEPA pu hoi nana e hoohoihoi i ka Miula e holo, e like me ka holo o ka Loi.
NA PAHI A ME NA O.
A ME
Na Pa o kela ano keia ano.
&c. &c. &c. &c. &c. &c. &c. &c. &c.
&c. &c. &c. &c. &c. &c. &c.
&c. &c. &c. &c. &c. &c.
&c. &c. &c. &c. &c.
&c. &c. &c. &c.
&c. &c. &c.
&c. &c.
&c.
60-3 JOHN THOS. WATERHOUSE, (Halewai.)
HALE HANA KAMAA.
UA MAKAUKAU KA MEA NONA
ka inoa malalo iho nei. e hana i ke
KAMAA MAIKAI LOA,
no ka poe a pau e makemake ana; o na ano no a pau, e like ka naui me na mea oia ano i hanaia ma
Europa a me Amerika.
A hele mai ma ko'u hale, mauka iho o ka Hale Kuai o
George C. Mc Lean,
ma ke Alanui Nuuanu. WM. BENNETT.
Honolulu, Nov. 7, 1862. 50-6m
KAKELA ME KUKE.
MA KA HALE POHAKU HOU. MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o
Kela ano keia ano.
NA MEA AI,
NA BAKEKE,
NA IPU TINI,
NA PA LEPO,
NA KAMAA,
NA PAHI me na O-O,
NA PAPA me na NOHO,
NA IPU HAO,
NA NOHO LIO,
NA MEA E KAKAU,
NA PENA ME NA AILA,
NA MEA MAHIAI.
A me kela mea keia mea.
Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaha, 1861.
HALE KAMANA
A ME KA
HALE AMALA.
Ma Waialua, Oahu.
UA MAKAUKAU KA MEA NONA ka inoa malalo nei, oia o Willaim Clarke, e lawelawe ma ka
Oihana Kamana a me ka Oihana
AMALA,
ma kona Hale Oihana, ma Paalaa, Waialua, Oahu, me ke kumukuai EMI LOA, nolaila, e popo i na kanaka a pau e makemake ana i na mea e pili ana i na oihana maluna, ke hele koke mai ma ko'u Hale Hana.
WILLIAM CLARKE.
Amala a me ke Kamana.
Paalaa, Waialua, Oahu, Feb. 20, 1863. 65-3m
KA LAKO HALE
A ME NA
Pahu Kupapau!
AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale. Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Aianui Papu.
NA PAPA KAUKAU!
NA LAKO HALE!
NA PAHU KUPAPAU!
PAHU KOA…..$12.
Ua loaa ma hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he noi loa, a e kuaiia no ka uku makepono.
A ua makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e k@ai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.
HANALE ALENA.
63-6m Alanui Papu
I KA POE KANU LAIKI.
UA MAKAUKAU KA Hui Wili Laiki o Honolulu, e ihi i ka aa, a me ka hoomaikai i ka Laiki, he
Hookahi a me ka hapa keneta
ka uku no ka paona hookahi; a ua makaukau pu no hoi e kuai aku me ka poe mea Laiki, me ka uku aku kookahi keneia me ka hapa no ka paona hookahi, a i na he Laiki maikai @ pii ae no ke kumukuai, a ia ia no ke eke o ka Laiki e laweia mai ana ia ia. E ninan ma ka Hale Wili Laniki, ma Apua, a i oleia, ia
S.P. FORD (Kauka Poka.)
Hope o ka Hui Wili Laiki o Honolulu.
Aia kona keena, ma ke Keena o ke Kanikela o Amerika Huipuia, ma ka aoao hikina o Halemahoe.
61-3m
Hale Hana Piula.
MA KE ALANUI NUUANU, MAKAI IHO o ka Loiala Holete. Mau mea hana, a kuai Piula, Hao, Kelawe, a me na mea e ae e pili ana i ka hale oihana piula. A e hoo@ hoi i ka Piula Wai, me ka hooponopono kupono i @ mea a pau e pili ana ia oihana. Ua lako mau i ka Piula Wai maikai. E hele mai e ike no oukou iho.
59-6m F. H. & G. SEGELKEN.
J. P. HUGHES.
MEA HANA
NOHO LIO
AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio @ a he Noholio meleka, a me na Noholio Wahine, @ ano a pau, na Nohpo Paniolo nu hou.
NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau
NA KAUI, AWAHA, a me na mea a pono a ka
NA ILI KAUO o na ano a pau.
NA EKE ILI.
NA HUIPA.
NA HAO KEEHI.
NA PALAKI LIO.
NA KAHI IAO.
A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na @ a e kuai ana no ia mau mea.
No ke kumukuai makepono loa!
Aia no ke waiho mau nei malaila na pela maua.
O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwa@a @ hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai.
Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a @ @ makepono hoi.
Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka@ @ me ka maikai.
E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia @ ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukoa ma @@ ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J.P. HUGHES
Honolulu. Okatoba 4, 1862. 19-45-@
OLELO HOOLAHA
I NA KANAKA HAWAII!
Makai iho o AIGUPITA
Ma hope iho o ka Pa
O MAHUKA!
KA
Pa Kuai Papa
O
LEWERS & DICKSON,
MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA ano keia, ano, me ke kumukuai makepono loa, nolaila e naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipai ia oukou e @ makamaka Hawaii.
NA PAPA OLEGONA,
LAAU HALE A ME NA POU,
LAAU KAOLA A ME NA PINE PA.
LAAU AAHO HALE PILI MAOLI,
PAPA ULAULA, PAPA PAINA,
PAPA KEPA A ME KA AAHO,
PILI ULAULA A ME KE KEOKEO.
Eia ka mea
KUPANAHA
Ma keia hale - maanei i wiliia'i ka
PALAOA a ma ka HANA PAHU
e like loa me ko
ULAKOHEO
mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue mai e makaikai.
Na Pena Keokeo a me ka Omaomao,
Na Pena Ulaula a me ka Eleele,
Poho, Kolu, Hulu Pena,
KUI o na ano a pau,
LAKA o na ano a pau,
Ami, Kilou, Kui kakai moena,
Kui Nao,
Pani Hale,
Pani Aniani, Pake,
Aniani kaawale,
Pani Olepelepe.
A PELA WALE AKU.
Aole o maua hoolimalima i poe e koi aku i na kanaka e kuai mai ma ko maua wahi; uka, he hilinai no mauama ke @ @ kai o ka maua mau mea kuai, a me ke kumukuai o ka @ papa, me ka malama pono hoi i ka maua @haua iho, i @ @ ia mai ai ka domaikai, i loaa mau ia maua mamua aku nei.
Honolulu, Okatoba 30, 1862. (62-3m)
A. S. Cleghorn, AKE.
MEA KUI LOLE
A ME NA WAIWAI E AE.
AIA MA KA
Hale Pohaku.
Ma Ka Uwapo.
Ma ke kihi o ke Alanui Kaahumanu me Moiwahine.
Ma Alanui Nuuanu,
MAWAESA O
Alanui Alii me Alanui Hokele.
MA KA AOAO HIKINA O
HALEOLA.
Honolulu, Ianuari 16, 1863. @@
PAPA MAKEPONO!
AIA KA HELE KUALO LUI (C. H. LEWERS.)
ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai.
NA PAPA OKEGONA l a hiki 3 iniha.
LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me oa opaka @
LAAU PA a me na PINE PA,
LAAU AHO HALE PILI.
PAPA ULAULA, PAPA PAINA,
PAPA KEPA.
PILI ULAULA a me KEOKEO.
PENA KEOKEO, OMAOMAO,
ELEELE, ULAULA.
POHO, OALU, HULU PENA.
KUI o na ano a pau, LAKA.
AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO
PEPA HOONANI KEENA.
PANI HALE, PANI ANIANI.
ANIANI KAAWALE, PATE.
PANI OLEPELEPE.
Kai ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. K hele nui mai e kuai a e ihe wale i keia KAMELO,