Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 15, 11 April 1863 — KE KAAO O LOSINEHAMA, KA PUA MANI IUIU O SEVILA. [ARTICLE]

KE KAAO O LOSINEHAMA, KA PUA MANI IUIU O SEVILA.

[/wiuhiia maiioko ae o La Bukt a Geberiana.)

I" 1 v | E KAIKAM.A HIN'E KAULANA O Losinchuma. no kona haipulea kupaa ; niau eia ma na hana pono a pau. O V koni makuakane, he kanaka Tureke, he kihun > kui keleawe, o Abenera kona inoa. Iloko o kona mannwa wahine ole, lawe ae la oia ia Loisa i wahine nana, a o Losineharna ka hua mua a ko laua opu. 1 ka ewalu o na makahiki o Losinehama,: hookomo ae la kona mau makua ia ia i ke | Kulanui o Napela, ma Italia. £ha makahi-; ki o Losinehama ma ke Kuianui o Napela, | alaila, Sawe aku la kona mau makua ia ia a j hookomo ma ke Kulanui o Sevila, ma Sepa- j nia, ma kapa muiiwai o Quakelekiwa. Elua makahiki o Losinehama Abenera ma \ ke Kulanui a Sevila, alaila. hoounaia aku la \ oia i ke KuU Alii ma Parisa, mamuli o ka 1 manao o kana Kumu, a he keikikane kona | kokooloa i hoouna puia'i e noho ma ua Kuia ! Alii la, no Sepania kona makiiakane. A o ; ka inoa o ua keiki nei t o Kaukesik Homela.! Iloko o ko laoa raau la ma ke Kulanui o \ Sevila, o laua ka oi raa ke akamai i ka huli j Baibala, a me na mea hoonaauao. Mamua nae o ko laua hoounaia ana i ke | Kula alii ma Parisa. kakau iho la ka iaoa j Kumu i palapaia hoike no ko laua akamai! ma na mea kula, a me ka huli Baibala ana f | a hoike pu aku b» no hoi ma ua palapaia nei i ko laua maluhia ma na Kanawai o ke Kula, īloko o ko laua mau la ina Se?ik. Hookahi I& mamua o ko laua haalele aoa ia Seri!a, hana iho la ka laua Kumu i Aha. aina aloha pu me laua, a kaheaia aku Ia na hoa kula e ae o laua a pau, e akoakoa mai ma ka Ahaaina i hoomakaukauia e ka iakou Kumu. Mahope iho o ka pauana o ka Aha-

auv!, tvx\ ;\k i 'rv • K'v.v; ' a h-v\ e -10 o L»-1, p>v : : " Auhoa o ;\'u nv\<.\ ha".?:;v.!v.\ *■ ' Kuhma:. ua hiX*rnakiuk.\u \v:\m \ kw.i A:v- -\ Ah\:i::v\ nlohn. c !iro;t'rpi k't*o • nun koKi ru»r»i. m> ka ho;»kn:\w»!o n:r» :ik:: i ; ko o;ikou oiau iunkiil i n\ o kou K i';uvt 1 aku. o mo k- kuj>-?no i k>Vti n/" n.io e ak.ika i kt»ia !.». a nn k:\ n ik > ai ouko'.i. Xo!:u!v. ko k:iinii: \ nku *A't w.ui ia o a jxiu !cu'u nnii h hv".a ih. •• h- ; nmi ma k<\ hur.t S k.ik»hi.;ka o k i h :\|*>r.\ ma ka ha'o ku'a, u\o ka <>uicoi! auiu in» i ■ kula mai () k t niea inin ka Hi:h \ ■ i e kuniia t k.- Siia o k»> Ku'anui, oia ko hoo. utiai.t iko Kula A!:i ma |\irisa." * A piu koia oloh> ako Kumu. ho.>»mi : . i :w» ia ka Aha-.una. Ina haum:is.a i puka :;ka ai mawaho o k\ halo Ahaaina. ' t koa.-.lii i kokahi. "()w:\i h n kakou k»' h■■■•■•. unaia at)a i ka ha!o Ku!\ Alii m t Par>i ' ;vaha, oo- piha, o ia!a p.ih:»," :\ p • aku. Ma kokai'.i la ao. akoakoa mai !.\ m in.;niiua a pan o ko Kiilanui o S.'\iia n: i k.; hora i kauohaii'i, o na makua p » mai k•■k.i!ii i akoikoa mai i ua la ti<u. la lakou ma ka lialo ktt!a, ku uni !i k<lūimu a o!n]o mai In imua o na hauman:«, ponoi : •> t'u lo!io oukou i nohinoi i kutt »»!••- 10, o hoounaia ana koknlii mau liaumana : ko Kula A1 ii ma Parisa, no)aila. okam • i nan i k.r I3uk<» HaiUila e kuniia i ko Sii.i .» koia Kula, oia ko hele. n noiaila, ma k< ia kakahiaka oukou v iko ai. M lioko o ko!a m uiawa :t ke kumu o o!o!■ana. aia hoi o Losim?hama AKmon, a ni>' Kauke>iia Homela, ua paa o!e ko liua waimaka no ke nloha i ko laua mau hoa kuh, no ka inoa, u\ hiki o!o ke hoomann\van:ti, a ma koia uwe waiu:aka o Losinoham a t::a ti.t ui nei hoi o Sevila, ua hoomaopopo a<* h }.n laua in«u hoa haumana c ae, o Inua k» 1 !;mounaia ana. I na hoa haumana e noho mahihia ana i kela maiuiwa, hele ae !a ke kumu kula ma ke a!o o na haumana a ma kahi e noho ann o Rauke?iia Homela.a lawe ae la i kana Bait>ala, a hele loa aku la ke kumu a ma ka aono o na kaikamahine, a lawe mai Iu i ka Baibala a Losinehama Ahoneni, a kuniia iho 11 i ke Siia oke Kulanui ma ka inoa i kakauia " Ke Kulauui o Sevi!a ma kn auponi o Sepania." I kela manawn, maopopo ae la i ko laua inau hoa kula o laua ke heie ana i ke Kuia Alli ma Parisa. Ia manawa, haawi nku li ke kumu ia laua e olelo ae ina hoa haumana inamua o ko laua kaawale nna, alaila, ku mai la o Lohāoehamo Abenera n hai mai !a i kana olelo: " E na hoa haumana o'u ma keia Kuianui, he nui kuu aloha ia kakou no ko maua kaawale nku ma ke kula e aku, nka, he moa pono no ia i ko'u manno, aole nae o'u kaumaha no ko maua kaawa!»» nna aku mai <. oukou aku, hookahi walo no a'u mea kaumaha ma keia hope aku. O ko oukou ma. kaukau oh i na ulili no kealanui e hiki aku ai i ke Kulanui o na uhan« ma ke no mau loa ma ka lani. Owai la o ko'u mnu hoa i makaukau no kela Ku!anui kauhna, nolaila» ke kauoha nei wau ia oukou, e hoo. ikaika oukou ma ka pono, a huli tmu ma na Kauoha Hemolele." Ku mai la no hoi o Kaukesiia, a olelo mai la i kona mau hoa, " Auhea oukou.aoh" a'u olelo nui e ae e hai aku ai, ma koia o!i»!o «ale no a ianei i hoike iho nei. ua like no ko rnaua manno malaila." A pau keia mau mea, hookuui i ae la laua me na hoa a pau a hele aku la i Parisa, me ka laua mau pa!apala hoike mai ke kumu aku. Elua makahiki o laua ma ke Kula Alii rna Parisa, alaila. hoounaia aku ia o Lo<in» hiraa i ke Kulanui o na kaikamahine Alii ma Ladana, mamuli o ke kauoha a kana kumu ma Se%*ila. I ka manawa i hikt mai ai ka olelo a ke kumu o ke Kula Alii ma Parisa ia Lo«inehama mamuli o ke kauoha a ke kumu o Sevila. Alaila, kakau aku !a oia i wahi pahpa!a na Raukesila Horne!a : M E Raukesila Homele e, ua hiki mai ka olelo ma o'u nei, mai ka kaua kumu mai o keia Kula Alii nei, he olelo e hoouna ana ia'u i ke Kulanui o na kaikamahine Alii ma Ladana, e like me ka makemake o ka kaua kumu kula ma Serila, a nolaila, ua hiki mai ia'u ano ke aloha hoohaki naau no kaua ma keia kaawale ana, a nolaiia, ke lana nei ko'u manao i ke akua e hoohui ia kaua ma ka pule ana. Ano keia mea, ke waiho nei wau

•; hoohiki paa no kaua ma keia h'opeaku (oia h.-'i e iknika m* kr\ prno. c hooiaio ma na k"j;joha homolele a hiki i ko kaua mau i.i h"i> A .i mniia paha o hoohui kino puia ka»ia >:,-i ka lokomaikni o Ics-i ka Haka. Amone/ , I k< awh ke-3. i ka mn nnwa i heuomaha ai i.i Rauke*ih e kinipopo ana. nana -f. j-> o a !*o akm i<i 1 ka iak&n*? .. HT.īk'-«jjia " ana ma ka pnia o kr- keenrv koU. hookomo iho la o Lwinohania i k"U;3 wr:!ii piinpiia. A i ki manavra i pau ae ai ka lealea ana 0 li.iuko.'-ila. hoi mai !a oia a komo i kona ri:r\ hoi he palapala rna kona lakeke. < 11 :iv-vn. puiwr» koke ae la oia. r» holo aku i?t iioko r » keknhi nimi haipule, a hoomaikai . •ik'i h ; ke Akua. A pu ae la kana pu!e ana, wehe ae la oia' 1 ui painpala n"i. aia hoi, e kau ana ka inea r:j:"!a!o - Losinehama Abenera." A no!ai!a, i.u: ao la o Raukesi!a a ma kona :ioho kula, kikau iao !a i wnhi palapoia. I •• E Losinchama Abencra maikai e ; ano, •.vau i halawai iho nei me kau palapala, aka } . in'iniua o ka loaa ana ia'u o ua paiapala nei,. u t hool-.-leia ko'u oi!i. me kuu kuhihewa he ;> i;.ipa!a e hoohaumia mai ana ia'u, mai kekahi iii"ī ona kaikamahine alii o keia Kulanui, uolaila, komo koke aku la wau ma ke kwna mehameha, a hoomaikai aku la i kej Akua, a pau ka'u pule una, wehe ae la wau,j aia hoi he olelo Karistiano maloko, na kekahi : 0 ko'u hoa'loha ma ke Kulanui o Scvila. A' nv!aii;i, k<- hoopuka aku nei wau i olelo ho-1 oiaio ma ka inoa o ke Akua, a e hookoia no ko kaua manaolana i ka Haku, imua o ko kaua Akun. He oiaio, mai ko'u hoomakaj ana e ike i ka Baibala, mai laila mai manaolana i ka Haku e like me oe, aole o Uj kaumnha ke hookaawa!e ia oe i Ladana, kes inaiiaokuia nei wau i ka Haku." j A pau kana kakau palapaia ana, hele aku | la oia a ma ka noho liula o Losinehama, we-: he ae la i ka Baibala, ma ka haawina kulai (ūa manawa, a waiho iho la. 1 ka manawa i kani ai o ka bole kula o ka ; hora 2, !ioi aku la na hauinana a pau ma ke . koena kula, wehe ae la oia i kana Baibala| nn ka hauwina kula oia manawa, aia hoi he; palapala ke waiho ana. I I na minute hoomaha elima o ka manawaj kula ahiahi, puka aku la oia a ma ka halej liilii, pani ae la i ka pukn, a heluhelu iho la! Ika palapala, a pau hoi aku la ike kula. j I ka manawa i pau ai ke kula, i ke Kumu! i hoi ai, hele ne la o Losinehama a kakau aku la i kana olelo ma ka papa eleele ia Rau- j kesila ina ka olelo Sepania, penei: " K K:Hikesila Hanohano e, pomaikai wau i ka hiki ana mai o kau olelo ma o'u nei, e hoiaio inai nna ma ka'u kauoha. A i keia minute, ke lana nei ko'u manao e hele.n.ku e kuka pu ine ka kaua Kumu, no ko'u makeniake e hoopalau ia kaua mnmua o ko'u hele nna i LaJana. ke ae nae oe, E hai mai." Ia manawa, ku ne la o Kaukesila a kaknu aku la i kana olelo ma kekahi papa eleele e a»\ ma ka olelo Sepania no : 1 " E Losinehaina mnikai, ua like ko'u ma- J nao me kou, muliope iho o ka lona ana mai o kau palnpnla i hookomoia ma kuu lakeke, ua manao mua wnu e hele aku e kuka pu me ke Kumu no keia men, aka, no ka lilo mua ana 0 ka olelo ia oe, nolnila, nau hoi e olelo aku 1 ko Kumu." .Mahope iho o keia mau kakau palapala nna a laua, ma ke ahiahi, hele aku la o Losinehama a halawai me ka laua Kuniu ma keknhi rumi hooluana, i aku la : j i * 4 1 hele mai nei wau e kukakuka kaua no| kekahi mea a'u e noonoo nei, no ka mea, ua I kokoke mai jKiha ko'u la e hele aku ai i La- j dana, inalia paha he mea hiki ia oe ke ae mai, ke ike nae oe he kupono ia noonoo ana o'u." I mai la kana Kumu, ". Heaha ia mea ? E hai mni." 1 aku la o Losinehama, u Ua > mannolana wi\le iho wau owau wale iho no. j He mea pono no'u o hoopalauia me kuu hoa | kula Kaukesila." Pane aku la kana Kumu. \ " Auhea ee e Losinehnma maikai e, pela no 1 wau i manno mna ni mahope iho o ko olua' komo ana mai ma keia kula alii ; aka, aole e; hiki i\'u, no ka mea, aole na'u ka hua o oe-i IVla no hoi, mn kau i»ea i hoakaka maij nei, he mea maikai no, aka, aole o'u mana j maiuna o olua e hoopalau aku, aia no na koj olua inau makua e ae, a i ole na olua no, a j holo ia olua ia mea, alaila, e waiho aku wau; i palapala hoike i ka olua Kumu ma Sevila."! la manawa, hoopukn aku la o Losinehama! i kana olelo hope imua o liana Kumu. u Ina ] pela, alaila, e laweia mai hoi niaua imua ou; ma keia rumi, ma ka hora nu i manao ai/' | " E Losiuehama maikai e," \\-ahi a kana! Kumu, '• He mea maika» kau i olelo maii nei, noiaila, ma ka hona ehiku o keia alnahi e hele mai ai oe me Kaukesila." Hoi aku la o Losinehama a mawaho o ka puka pa, ia Kaukesila e paani ana me kona mau hoa koU ma ke kahua kioipopo, kahea aku 1« ma ka olelo Sepania, i mea e lohe ole ja ai ena hoa e ae. A penei ke kahea ana aku. 41 E Kauke?ila! |Ja kauohaia mai wau e ka kaua Kumu e hele aku oe ma kona nimi hooluana, ma ka hora ehiku o keia ahiahi, aole e kali, aole hoi e hoopanee, ma ia hora e haiia mai ai ia kaua ka kaua mau mea i noonoo lealea ai. M A \ohe o Rauke?ita i keia leo» alaila, hoopau ae la oia i kona lealea ana me na hoa L. ■

ona. a hoi aku la ma knna keena moe. a pani ae la i ka pukn, hoomaikai ak\i la i ke Akua. Mahope iho o ka pau ana o kana pule. i iho ia oia iloko ona, " Heaha la kela knuoha a kuu Kumu A heaha la ka mea e hanaia mai ai no'u ? So na ieia paha a maua ?" , A kokoke i k.i manawa, hek aku la oia ma ! ka haie o ke Kumu, a ia ia i hiki aku ai ma, ka rumi hooluann» aia hoi e noho mai ana o> Losinebama ma ua rumi la oia wale no, a komo aku la keia iloko. Ia manawa, hookani ae la o Losinehama i ka be!e liilii. aka, he mea maka'u ioa ia ia Kaukesi!a, i iho la oia, '• Ua hoowaiewaleia inui nei wau e Losine-j hama e iawe mai īa'u maanei, i hookolokoioia mai >vau ro ke Kanawai o ke Kula, me he j mea !a ua olelo hooohaumia aku wau ia Lo-, sinehama." • Mahope iho o ke kani ana o ka bele. komo mai la ke Kumu, a olelo mai la. " Auhea' olua, aole a'u olelo nui no olua i keia rnana-! wa, eia wnle no. Ina ua makemake olua e; lawe ia olua ma ka hoopalau ana ia olua iho, | alaila, e hoike mai olua i ko olua ae ma kel kau ena o na lima iluna." Ia manawa hoi,! hapai ae laua i ko laua lima. Alaila, kakau; iho la ke Kumu i palapala hoohui hoopalau ; no na mnkahiki eha, a kakau inoa aku Jaj laua malalo oua palapala hoohui hoopalu la.i Mahope iho oia mau la, hoounaia aku la! o Losinehama i ke kula kaikamahine Alii ma Ladana. A hala aku la o Losinehama, noho iho la o Kaukeaila hookahi makahiki hou ma Pa-| risa, alaila, hiki mai la ke kauoha a konaj makuakane mai Sepania mai, ma o ke kumu la o ke Kula Alii ma Parisa, e kauoha mai ana e hookomo i ke Kulanui ma Geremania, no ke ao ana ina oihana kakau Buke Kalepa. A no keia mea, hoounaia aku la o Raukesila i Gerotnania, hookahi makahiki. Ai ka la hope o kona nmkahiki malaila, alaila, kakau ae la kana kumu ma Geremania a puni he olelo hoike ma na nupepa, no ka oi o ke akamai o ke keiki Sepania ma na palapela huli naauao a pau ; a he akamai ina o'.elo o ka honua nei. I ka la mua o ka lua o kona makahiki ma Geremania, hoike ae la ke Kulanui ana e noho nei ma ke kulanakauhale o Hanovela. la la ka akoakoa ana mai o na'lii, a me na inea a pau ma ka haie kula. Ia manawa hoike, ua ike maopopoia ae la ka naauao loa o Raukesila. A no kona akainai i na olelo he lehulehu o ka honua, lawe ae la ka Moi o Geremania, a hoonohoia i "Kuiiina no ko na aina k." A lilo ae la o Raukesila ma ka aoao o ke aupuni, ma ka M. H. 875 o ka Haku, a ma ka inalama o Feberuari oia makahiki no, hoouna aku la oia i palapala ia Losinehama ma Ladana, a penei knna palapala ana: "Miss. Losinehama Abenera, aloha oe: Mahope iho o kou haalele ana ia Parisa, hoo-j kahi makahiki mahope mai, hilei mai kaj olelo a kuu mnkuakane ma ke kumuoke! Kula Alii ma Parisa, e hoouna mai ia'u maj Geremania nei ma ke Kulanui iloko o ke | kulanakauhale o Hanovela nei, aka, no kuu J p}\a i ke kanawai o keia kula, nolaila, aole | wau i hoopuka aku i palapala ia oe mai kou; kaawale ana aku a hiki i keia la. Oia hoi,j akahi ae nei o'u makahiki ma keia kula, uaj hookuuia mai wau mai ke kula mai, n kej noho nei wnu ina ka aono o ke aupuni he; u Kuhina ko ko na aina E." A nolaila, ua kokoke mai ko'u la e hiki aku ai i Ladana, a e lawe mai no wau ia oe mailokomai oke kula au e noho la. Eia hou, ke noho nei no ■ wau me ka manao maikai i ke Akua a hiki' mai i keia la." i (E waiho i ke kamailio ana no Raukesila.) j A o Losinehama Abenera hoi, ia ia ma kela kula knikamahine Alii, o ka oi no ia o ke kaikamahine manao maikai i na manawa a pau, a mnikai no hoi ma nn hana a pau. mej ka maluhia i na kanawai o ke kula. ] {JoU i pau.) j