Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 18, 2 May 1863 — NA MEA O NA AINA E. [ARTICLE]

NA MEA O NA AINA E.

KA MOOLKLO NU KK KAI A M\ P(")KT lll'dksona. —\Va!ii a ka uujM i pa Appeal o Jackson, Misisi|)i. o ka la 16 o Maraki ilio nei. ua hauk'iiia o P»anks. ina ke koino ana aku e kaua ma ka aina, oiai hoi e koino ana o Ailmiiala Farragut e lioouku ia Port HuiJesonn, nia ka muliwai Misisij)i ; a no ia men, o Farrairut wale no kai hele aku. Nee uku oia imua, a honuka f aku i na paj)u kij>i ; aka. no ka liiki ole i ; ka poka a na kij>i ke lele mai ma kahi ana i hoomoana ai me kona mau moku, nohiiln, aole no lakou i ki mai. Ma ka |jo ana iho, ua hoao hou o Farragut e koino ' iloko aku o ka muliwai, ma kela aoao aku o Port Hudesona ; aka, ua halawai oia ' me ke ki [>u ikaika ia maie na kipi. Ua j>iha ka muliwai Misisipi, a ke kahe nei iloko o ke kaikuono o Providence, a ua uunui kupono hoi na auwaha no ke komo ;ana o nn moku, e kaali wale ana no o ka huli ae o ke au. alaila, knnio aku nn hnoku ilaila. Wahi iioi a na kij>i, ke ku ! nei na aumoku o ke aupuni imua o Port i Hu(ks<>na, me ka manao e komo mai iloko o ka muliwai. me ka wiwo ole i ka j>u o na paj)u oia wahi. Penei no kalii moolelo i hiki mai nei no ka hoouka ana aku a na koa auj>uni i na koa a me na j)aj>u kipi ma Port llui desona : Ua hoopukaia ka hoailona no ka nee ana'ku imua, ma ka hapalua o ka ; hora eiwa o ke nhiahi, o ka la 14 o Ma- | raki iho nei. O na moku ia ia ke alakai 0 Hartford me ka Albatross, ua komo ; iaua iloko me ka hakalia ole ; o ka Richmond a me ke Gcnesee mahoj)e aku, un komo nui loa nae o Tiichmond iloko o ka pilikia. no ka mea, ua huaipau mai na pu jona papu a j)nu iluna ona. A ma ia j liope koke mai no, kuia kekahi mea e pili ana i kona masini, a nolaila, ua emi hope 1 hou mai oia, a ku makahi e knawale ai i na pu a na kipi. O ka nui o kona poino ; he ekolu j)oe i make, ehiku poe i !>oeha;ia, o kona Kapena kekaiii, o Luiet-Com. ;Cumrnings, a ua make oia ma Nu Olinn. I ma ka la 17 o Maraki. Ma ia hope aku, I holo aku o Monongehala a me ke Kineko, | ua nui loa ke kipu ia ana mai o ka moku j hope. Ua pau loa kona mau kaula likiui | i ka mokumoku ia, a ua poino hoi kona | hoeuli, a no ia mea, ua hiki ole ia ia ke ) hookeleia, oia hoi kona kumu i emi hope | ai, aole no i niaopopo ka nui o kona poiI no. Ua emi hope pu mai no hoi ka moI ku Monongehala, nie ka make he ehiku jo kona poe kanaka, a he iwakalua-kuma- . makolu hoi i hoehaia ; a ua emi hope mai j no hoi ka moku Genesce me ka poino no, ■aole nae i inaopopo ka nui. j Ma ka nana ana iho. o ka moku Misij sipi ka inoku hope loa i komo iloko o I keia hoouka kaua ana, me ka manao e _ komo oku iioko o ka muliwai Misisipi. | kahi hoi a na kipi e hoopue mai ana me | ko lakou ikaika nui. I ka holo ana aku i ka po o ka la 14, aole i nui loa kona po« , ino ana, aka nae, i ka nee ana aku a hiki ; imua o na papu waenakonu o na kipi, aia

hoi. no ka nui !oa n ka uwalii o na i>u o na moku m3.T.::a o.'.a. a rno ka uwahi nui no hoi e hele inau mai ai.a niai ka pu mai o na kipi. nolaila. ua poia oia iloko oia puno'ui uwani. a ua hu hewa hoi ka fuv>ko!e ana a kona Pai!ata : a no ia mt?a, ua ih:;i oia ma ka aoao akau o ka muliwai. He 40 niinute o kona kipuia ana mai ena papu a }xiu ona kipi. lloko oia manawa. ua ki aku oia he "240 manawa mai kona mau pu nku a pau : aka. nia ia hope iho nae. ua kuiamai ka hapanui oko na mau pu. a ua hiki ole ke ki aku o na pukapu a [iau o kona aoao akau, ua lilo he hakahaka niai mua a hiki i hope, a ua make hoi he *25 a iiiki i ke 30 «.» kona poe kaiv.\ka, me ka hoeha aku no hoi i na poe eha. Anoko ke Kapena ike ana iho i ka ane hiki ole ia ia ke huki hou i kona moku a kaawale. nolaila. ua hoopuka koke oia i ke kauoha, e haalele ika moku. Pau na kanaka iluna ona : waapa, a he lehulehu no hoi ka poe i lele iloko oke kai a make. Ile 56 nae poe i hoopakeleia eka moku Essex. Ai ka pau loa ana'e o na kanaka i ka haalele i ka moku. alaila. ua lulu ke Kapena i ka oneki o ka moku me ka aila hoomaloo (turpentine.) a kuni aku no hoi i ka moku i ke ahi; aole i liuliu ka a ana'ku ake ahi, o kn hiki aku la no ia o ke ahi i kahi e waiho ana o ka pauela. a o ke pahu aela no hoi ia o ka pauela, a aia hoi iloko o na ■sekona uuku mahopo ilio, aohe nioku e ku mai ana ; o ka mea e waiho ana ma kahi a ka moku i ku ai, o na apana laau iiiliiwale no. lie kanahakumamaono o |kona pue luina ua nalowale. a ua pio aku nae noluko ae oia poe, iie 4*2.

Ka ohuiiiu e kipi ma Kaliponia.

Penei iho kn olelo a ka nuj>epa Alta o Kaj>alakiko no ia mea. L:i hoomakaia ka hui kij)i ma Naj>a, nialaila kahi i hooliui ai o kekahi poe he *200 j)aha ka nui. me ka hoohiki e malania ina mea a lakou iae ai. Ma ke nno 0 ka lakou olelo ae like. me he mea la, ua liiki ole ia lakou ke hoole aku i ka \va e kiiia mai ai. me ka hana hoi i na mea o lakou e kauohaia mai ai me ka ninau ole aku i ke kumu oia Imiia nna. Aka, ua | loaa e nae ke Kapena oua poe kipi nei, ;a ua makaiia kana wahi i hele ai, a me ua mea ana i liana ai, a o ka jjoe i ikeia ;e kamailioj)u ana me in, ua kiu pu ia no. |La hoomakakiu hele ia oia mai Naj>a a hiki i \ allejo, a me na wahi e pili nnn. Ua hoomaknukauia no hoi na koa hoonioe oia mau wahi, a ua malama maknala ia ka lakou wahi waiho mea kaua. Aka, ■aole no nae hoi i loaa ia lakou ke kumu ; e puka ae e lawelawe ma ia hnnao lakou S i hoomakaukauia'i. ' La lawa kuj>ono no nae na mea i lohe jia mai e na poo nupuni, o ka manao ka joua poe kipi j)owa nei. o ka lawe ia |Mare's Island. Ma ka manawa nae aua jpoe kipi nei i manao ni e hooko i ka mea ;a Inkou i manao ai, ua nakiia ka moku ; aupuni Saginaw ina kn uwapo. A e lilo ;ia lakou la ua wahi hana moku nei o ke ; aupuni. o ka hlo j>u no la ja o ka moku 1 kaua Saginaw a nie ka Masekuscta a me \lndependence , a lilo pu no hoi me ka hale waiho pauda, o ka huki ae no la ko | lakou la i ka hae kipi, me ka hookau mai ! hoi i ka mana o Jefl* I)avisa iluna o ka ;aina, a me na moku n<> la hoi, holo mai a hoouka mai ika moku kaun Cyanc o ke aupuni, a me na papu o ke awa, a me ka hopu no hoi i na mokumahu holo ma jka muliwai, a me na moku e ku ana i ke jn\va o Kapalakiko, a ina e kue ia 7 ku alajiln, o ke kiola mni uo ko lakou la i na | poka polia, o ka lilo koke no la ia o ke j kulanakauhale i mea ole. Ua kuka no ka poe i na mea a lakou i manao ai me jka makaala nui, me ka mauao e hc>ala jinai i ke kaua kuloko ma Kalalonia, a ua |maopopo no hoi ke kumu io ka makau |o kekahi poe mamua aku nei. No ka |lohe e ana no o ka mea ia ia ka malama |o Mare's Island ke kumu i mnkaukau e ;ai, a no ia mea. ua hooholo loa ia ka mojku Saginaw i ke awa o Kapnlakiko, me jka makaukau no ke kaua. | He mea pamaikai maoli ka ike mua ia lana iho nei o ka hana kipi ma ka moku ; £hapman ; ua kiai makaala ia no nae na ī wahi a pau o ke aupuni, aka, no ka ikeia ;ana o keia mau mea, he mea ia nana e paipai mai e kiai pono loa ma keia hope aku.

! -\o Kīenetiikc.

j Ke komo mai nei na imnele o na kainaka me ko lakou mau ukana, mai wae[nakonu ae o Kenetuke» a ke nee nei ma jka Akau aku. Ua haiia mai no nae, ua jlawa pono no ka aoao aupuni, no ke pale aku i na mea a na kipi e lawe ruai ai. A

ua manaopaa la no hoi, ma ia wain o o hoonkaii'i ke kana nui o ktia mau !a mai. He olua hapakoiu onak< a a pau o ka Hema, ua pau mai i ka laweia h a ke Komohana, i mea e hooikaika ai i ke kulana o Gen. Johnston, ka mea e noho luna nei no na puali koa nana e kue n< i 0 Gen. Rosekrans, o ke aupuni ma 11 wahi, e haalele loa ana ka na kipi ia Vereizinia, pela ka olelo wale ia mai. —Wahi a kekahi Kapena o ka Henin. 1 pio mai nei i ka Akau. ua pohoh>pu ka aoao kipi ma na mea a lakou i nianao ai e hana'ku ma Kenetuke, pela no ka ka manao o na'lii koa kiekie o ka Hema. ke pio ana o Gen. Morgan o ka Ilema, ma Milton, a me ka lohe e ia ana o na mea a na kipi i manao ai e hana mai. oia waie no ke kumu i haulehiaai o ka lakou mea i manaoiana ai e hana'ku. —He hoouka kaua no iie eha mile mai Somerset ae, ma Kenetuke, i keia mau la iiio nei, he elua hora o ke kaua ana. a ua hee aku na kipi. He 50 poe i make. a ua aneane 100, i lawepio ia mai e ke aupuni, me na'lii koa kipi he 'iO, ua hoi hou mai he 400 o na kipi i lawe aihueia aku. L'a make he umi. me ka hoehaia he iwakaluakuinamalima, o na koa o ka aoao aupuni. He U'OO ka nui ona k<-a aupuni. a he -.2000 hoi ka nui ma ka aoao o na kipi. l'a mii ka mahalo oCienera!a Burihsiile. no ka hana koa a na poe koa aupuni ma ia wahi, ua hoouka lakou me ke kuupau i ko lakou ikaika, no ka pono a me ku pomaikai o ke Aupuni o Ainenka Huipuia.

Xo Tfiitsi.

Ma ka la 30 iho nei o Maraki, ua lohe ia niai he S.UOO koa kipi malalo o Grn. \an I)orn, ua manao wale ia e he!e ana lakou ma ka muliwai CumberlaiKl, makai iki iho o Clurksville. me ka manao e ke;i- . kea i ka liolo ana o na uioku aupuni ma . ia wahi. ! —Ua hai wale ia mai, ke houluuluia nei he 60,000 koa kipi imua o ko Gener;\!a >RosL>kraus puali, me ka manaopaa e keakea mai ia ia, a i ole ia, e hoouka mai 1 no. Ua manaoia nae aohe koa ma Kaliaiionn, aohe koa i hiki oe ma Knoxviil«>. !Ke 1 awe nuiia mai nei na mea ai a na kipi niiii Yeregiuia a i 'i'ulahama. l'a manaoia ke nui nei ka pilikia o na kijn no ka wi. —Ua pio ia Gen. Forrest oka Ilema, ;he ewalu haneri koa aupuni, ma Rrenlwooel, a ua pio pu no hoi he 17 kaaukana o ke aupuni, a ua hoopoinoia na waiwai e ae o ke aupum ma ia wahi. —Uahopuiao CoI. Taleott, ka mea nana i hana na papu ma lokatauna,a me papu Oalina, a ua laweia i ka papu Latieta e hoopaa'i. aia ia wahi ma Nu luka.

.\o TOc*iho.

Aohe lanakiia iki o iki koa Farani ma Mesiko, he nui nae ka olel«»ia no ko lak<m eleu a ine ka lanakila no hoi. aka, me he mea la aohe oinio oia niau mea, no ka inea, eia no o Puehela ma ka linia o na Paniolo, a aohe 110 hoi he launa nku o na Farani i ke kulanakauhale o Mesiko. Ke nui mai nei no lioi ke koino ana mai o na ipoe koa kokua mamuli o ka poe kamaaina.

| Furo|>;i.

—La hiki aku i Liv;i|>ula, ka mokumahu Ilawhins mai Matamorasa aku. ni».* : n «! bela f>ulupulu he 1,800, a me na <la a he GOO,OOO, ma ke dala maoii. Aua ku 'aku no hoi ka inoku Fanny ma Queeustown, mai Karolina Akau aku, me ka j iI ha pulupulu. I —Ua paiia na palapala Dipolomatika. i (oia na palapala i knkauia e na Luna aupuni me ka Luna o kekahi aupuni e aku.) :o ka mnnao nui o ka palnpala a Mr. | Adams, ke Kuhina o Amerika Huipui:». : no na mea wale no e pili ana i ka m<.ku powa kipi j4labama, e ahewaana ia En» - jani. no na hana ana e pili ana ia m< a. 0 ka manao nui o na pala[-ala a Mr. Mason, ke Kuhina o ka Hema, e koi aku ana !no ia Enelani e ike mai i ke kuokoa o ka ■ Hema. a e hoole hoi i ke paniia o kona jmau*awa ; ua nui kona inaina 110 ka hooko ole ia mai o kana noi. j —Ke koi nei kekahi poe ia Lnd P;;I--|merston e ike aku ia Polani, ma ke ano imakamaka, aka, ke paa nei no nae kela, ,ma ke ku i ka wa. jRa olelo kuahaua a iiu kipi o Polani. | Ona olelo mahope nei, ua hoopukaia |e na Centrai Komite, nana e malama nei ; ke aupuni ma ka aoao o na kipi, a penei |no ua olelo kuahaua la 1 | <{ Ua pii ae ka inaina oke aupuni hao- | |wale, no ke kue ikaika ana'ku a na poe j a kona hookaumaha ana e noho u nei, a . < 1 7

u j !io i'Kilo nc oia 1 ka inanao e ha.'iau uiai i k; j .na haliau loa ana. rne ka htk'ti 'i;ai ina launani o ria kf-iki koa nui. nvitia «• kiai n< i i kona hanoliano, rne ka i,i,nal»u a*u hoi i ke kapa o ka noho hooj.;;iīn»Mai ana. a e hoouna hoi ia laknu i li.i uuie ina īanei aku i kahi o ka i-iiiKKi ui.'iu l«»n, a me ka poino nui nohoi. A'»!*' 1.0 m.ik'-inake a he hooia aku no hoi o puiani, ine ka ae olunlu aku,e moe innlie inalalo o keia hookaumaha «ale «iiii. a no i<i mea, o ke kue ikaika \va!e 11.» ka hana ku ia ia ke hana'ku iluko o kei=i hma ino wale ia mai Ua hoohui ae kek mau tausani ona keiki koa nui wale o Polani, me na puu*voi i komoia e k" alolia lua ole no ko iakou one hanau, a mu k-i liilinai hoi ī ka pono ame ke kokui niai (i ka Lani, ua hoohiki iho lakou , e kmla ae i ka lei o ko lakou hookaumah im'ii'i, a i o!e la, nlaila, e m.ike no. E h ihni aku e na Po mamuli o lakou. Ma:ioj)u iho nei o ka hooknuwa hilahilaia'ii.i. a maho|»e iho hoi o ke o-le mau i i ana e n t hookaumaha, nolaila, o na C< ;itr .1 K<imite, ko oukou po<; waie no nana e ao aku i na kanawai, ke kauoha aku nei la oukou e liele ae e komo iloko o ke kahua hope o ko oukou naui nui. a mc ka lanakila no hoi, a ma ke kokua ana mai a ke Akua, e loaa io no ia mea ia oukmi. No ka mea, ua ike no ka Lani. he poe oukou i noiio iloko o na pilikia, a me ka u ana iueiiinei ; a i keia la, e lilo oukou i poe koa, a i poe pilikua no hoi. Ae, e loaa aua la oukou ko oukou lanakilu u me ke kuokoa ana, ma ka nui o ko oukou aa ana, a me ka hemolele hoi o na mea i kuniakaiaia e oukou. i loaa mai ai ia ini'a ; no ka mea. ua oi aku ia mva ma--1 <i na iik.m i haawiia inaaupunie ae. Ji liaawi aloha ana no oukou me kaoholi nui, a me ke kanalua ole no hoi i ko oukou aina. i ko oukou koko, a me ko oukou ola, a me ka hanohano hoi o ko oukoii kul.ma ma keia ola ana, ke makem ike mai ko oukou one hanau ia mea. A ke liooia aku nei hoi ko oukou Kouiite, aoie e |>oho wale ana ko oukou ikaika a me ke koa ana, a aole no hoi e lilo loa iina na mea a oukou i kumakaia aku ai, no ka mea, na ia mau mea no e hookele me ka lima kakauha i ka hoeuli ana i hoj)ii iho ai. E |>au ana na pilikia imua ona. e a'e aku ana no hoi maluna o na mea a |)au e alai mai ana la ia.a e alualu aku ana no hoi me ka hoopai aku iinua o ka aha kaumaha kupono o ko kakou one hauau i hoino wale ia mfti,e ka poe a pau (_■ kue inai ana me ka hooikaika ole maiiuili o keia hana hanohano. Ma ka la niua o ko kakou liele ana iinua, i ka minute hoi i hoomaka'i ke kaua, ke hoike aku nei ke Komite \ na keiki a pau o Polani, o keln kulana keia kulana, a me na lahui a pau o keiu ola »na, ua kau like lakou a pau, a he mau hoa like no hoi no ka ainn nei. Mai keia la aku, ona aina a puu i waihoia ma ka lima o ka poe mahiui,ine ka uku aku lioi i na hakuaaina o lakou, no ka poe no e inahiai ana ma i» inau aiua, a no ko lakou mau hooilina mah,»po aku o lakou. 0 ka poe mea aina e poino ana mamuli o keia mea, e ukuia'ku no ia muiloko ae <> ka v\aihona oke aupuni. Ona ohana a j>au o ka j»oe panua, ina i komo e kaua niamuli o na |>oe pale aku, fna u ina e make iloko o ia kaua ana, e haawiia no m lakou na nina o ke aupuni i koe mai. mai na enemi mai. Ike kaua m:io ! e Polani, Lituania. a me Rutcnia, i ke kaua ! Ua iūki mai ka hora o ko kakou hookuuia anu, a me ko kakou kuokoa ana, ua unuhia mai ka pahikaua kahiko, m iiloko mai o kona waihona, a o ka hae hanohano he Aeto. Ke makemuke nei no hoi makou e kamaiho uuku aku i mau huaolelo pokole, i ke aupuni Museovite. (Rusia.) no ka mea hoi, o ka makou olelo mau, o ke kuokoa a me ka noho hoahanau o na aupuni, ke kala aku ne» makou ia oe, no ka pepelu aua i ko makou aina hanau. o ke koko o Puraga a me Osomiana, na hana ino ma nu almui o \Vasa. a me na hana hoeha hoomainoino iloko ona hale ao. Ke kala nei makou ia oe, no ka mea, o oe no hoi kekahi e uoiio u nei me ka uiha ; no ka mea, o na kino make o kau mau keiki. ua kauia iluna o ka amana e ka Moi, (o Rusia.) a o kou mau kaula ua maeele i ke anu oka hau o Saiberia. Aka, ina nae iloko o keia manawa kupikipikio, aole oe e loohia i ka mihi no ka wa i hala. me ka mnnao maikai hoi no ka *va e hiki mai ana—a ina iloko o ko oukou haluwai aim me makou. e kokua oukou mahope o ka poe uana makou e pepehi nei, a nana hoi e lu-hi nei iluna o oukou, alaila, auwe oukou ! no ka mea, ke hana oukou pela, alaila, imua o ke Akua, a me na aupuni a pau o ka houua, e haawi no makou ia onkou iloko o ka hookauwa mau loa ia. E ahai aku ana makou ia oukou iloko o ka hoouka kaua weliweli nui, oiaka hoouka kaua hope o na aupuni naauao u me ke koena pegana o Asia» Il'iua, [anuari 22. 1868. Ka Nekb.—£ holo aua ka moku kialua X(te ī Lahaina a me HUo, a me na awa no hoi nna eholo mau nei i keia ahiahi, hora 4. A uolaila, o na makamnka a pau o makou e umkemake ana e holo ina na wahi i haiia umluna. e pouo e bele koke ae oiai ka la, e holo ana ka moku mama a-e ale o Pailolo a me Alenuihaha.