Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 20, 16 May 1863 — Page 2

Page PDF (1.46 MB)

This text was transcribed by:  Ruth Niino-duponte
This work is dedicated to:  To Aunt Ruby Akana and Uncle Andrew Nicoll

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

@ i ka @ k@e, a p@la @ i ka @ k@.

   @ ala@ i@i@ elua i k@ a @ mai no @ ka @ la@a @k@. a @ i@a@a@ aku @ a @ a pela laua @ hana’i a @ koa’i na k@.

   I ka wa e @k@ a keiki a laua. alaila, @ mai ia laua @ ka i-a @k@a a wa@ aku @ o na keiki a kikaki@ i@ la ia@a. a na keiki, a @a@i p@ mai ia e like me ka @ makua @ana a@a, @ h@ @a l@, e @ i ka h@ ana peia, a no keia mau @ k@ Uw@a @, k@ @ike @a ka noho ana. ka @a ana, a me ka hoomanawanui like ma ka malama pono ana i k@ ki, “Pomaikai na kanaka o Hawaii @ p@ ka @ua ana, a me ka noh@ ka maia@na p@ ana i na @

   A p@ nei @ ka @h@ @a ka B@b@la a ke A@a, “Ma k@a @ e haa@ ke kanaka i k@ maku@e, a me kona@ makuahine, a e @ @p@ aku @a me ka@a wahine, a e @i@, a@a @ hoo@al@, a @a@k@, al@ia h@wale.”

   Uwa@, ke law@ ia no@ko ae o kaua ka@ a o kana kani he @e ia, a h@ e @.

   I @ a @ aa’i ka Uwaa i ka poe @no ma@ @kou @ k@ @on@, oia hoi he aa I@ @a a loihi. ua @ke @ elime a eono a@a @ paha a k@u ae ka l@ihi, i @uap@ia me ke @a p@ i@ o h@h@ i hanaia’i ka l@e mamua mai o ke kia, i m@a e hiki ai k@ a@ ka @pe ma ka lua ano kek@, i la@ aku i @ ia nei, e like me ka hele k@k@ana @ ka lua o ka Uwau.

   Mam@a no @ ke k@no manu i ke kepau, i @ e @pala ai ma ke p@ o k@ kia, hele no ke k@ ma@u me ia maa @a a hiki i ka @a I wau, alai@a, paki@ iho la, a hoohalulu @ i@ ka paka o ka lua, alaila, hookani aku @a ke h@ ma@u.  @ hu@ike ai hana kani @ ke h@i la na ka Uwau, i mea e akaka’i ka @ o ka lua, i ke ko@o manu e hoote@gue aku ai i aole po@o ke paku i@a a ha@ i ke ka@ o ka lua, o pau @a maka i ka weli, a @kapo.

   I ka iohe ana o ka Uwa i ka hootetegue @a aku a ke kon@ manu, ua kuhihewa na I waa p@ana o @ @a@ou mau makua no keia e gue ma@ nei mawaho, alaila, gue mai la lakou me ka olioli kuhihewa, kuehu@ hu nui a@ l@ a pueha aku la ka weli mai ko lakou hulu aku, he like ia mea me he mea aha la.

   Ia manawa, ho-o aku la ke kon@ manu i k@a kia i hapalaia ma ke poo o ka l@ie i ke k@pau, k@pa aku la a pa i ka manu, owili ae la ke kono manu i ke kia, i pipili ai ka hulu o ka manu, alaila, huki akahele mai la iwa@, @anai wale mai la no kela.

   Aole no e lawe ke kono manu a pau loa ka m@nu o ka lua, mai ka hookahi a hiki i ka @ kolu wale no, aole e oi aku mamua oia @a@ h@ l@, @ mea e noho mau ai na manu @ lua; aole no hoi e lawe a pau loa na makua, o mahu auanei ia lua.

   O na Uwau ano kumulau, ua kapaia lakou he “kaini.” o na manu ono hoi. oia na manu @ ae, ina i hanau na kaini i na @a, elua a ekolu paha na hua, ina hoi i hanau na Ouo, hookahi wale no hua, a nolaila kela olelo, he “hua na ka Uwau, he hua kahi.”

     (Aole i pau.)

 

Ka Nupepa Kuokoa.

HONOLULU, MEI 16, 1863.

 

   KE nana iho kakou ma ka aoao o na na hou o na aina e mai, e ike iho no kakou i ke ano kau mau o ke ao naulu o ka noho ku@ ana mawaena o na aupuni nui o Europa, a me Amerika Haipuia. Ke ala hou mai nei ka hoopaapaa iwaena o Enelani me ke aupuni akau ma Amerika, no kona hopu ana ma o kona luna’la, oia o Adimarala W@i@s, i ka moku Beritania Peter Hoff, ua ae like keia hihia me ka hihia mua iho nei, no na mea e pili ana i ka moku Trent, i hopaia’i no @ ua Admirala nei o ka Akau, ua lilo no ia i mea e hookaumaha mai ai i ka noho ana lokahi, a aloha no hoi iwaena o neia mau aupuni. Ke olelo nei kekahi nupepa o Ladana, no ke komohia o Amerika iloko o na m@a nana e hoohaahaa mai i kona hanohana ma na hana hilihewa a Admirala Wilkes: aka, aole paha pela ka manao o ke aupuni nona ia kanaka.

   Eia hou no keia mea ano nui o keia mau la: o ka hoopuka ana a ke Kuhina Nui o Amerika Huipuia i ka olelo e pili ana i ka moku powa kipi Alabama, ua hai aku ua Kuhina la i ke Aupuni Beritania. ina aole e hoomaha a e keakea hoi i ka hanaia’@a o na moku no ka poe kipi ma na wahi ona, alaila e hoopuka oia i ka Embargo maluna o na moku a pau o Enelani, oia hoi. aole e neia na moku o Amerika e holo i Enelani, a aole no hoi e neia ko Enelani e hol mai i Amerika; mu ia hana ana, he mea maopopo no e ili nui ana ke kaumaha ilua o na Ona moku a poe kalepa o na aupuni no a elua. No keia mau olelo koikoi paha a ke Kuhina Amerika, nolaila, ua ikea iho ua hopuia ae e ka poe Luna awa o ke aupuni ma Livapula, ka moku Alexandra, no ka manao wale ia ana, he moku oia i hanaia no na kipi; me he mea la ke ano o na mea e hanaia mai nei e ua mau aupuni nei, e hoike mai ana i ka malino ole o ke kai o ko laua noho aloha ana.

   K@ h@ i k@a mai nei no ka n@ a @a aupuni o Eur@pa, ke makemake @. E@ a@ @ara@ a me Auseter@ @ R@ kumu o ke@a @au@ @a Po@ a @a paha @ k@ mai kela. @ea@a iho la a@ i ka h@pe i A @ ke ano o ka hop@ ke@a @ kaka mai nei ma Europa. aole paha @ mea hiki ke hai @ hookahi @ a ka mana@a, a nolaila, @ @p@ @ kako@, a hoike mai oia i ka @io@a a ka @.

 

NA MEA HOU O HAWAII NEI.

 

   PILI KINO.-E ike mai na makamaka a me ka poe a pau i ike a i launa paha ia Nak@ N. Lombard Ing@ls.) na holo aku oia i Kapalakiko i keia la. a aia me ia ko makou aka@a @ai.

 

   KA MOOLELO O KE KULA NUI MA LAHAINALUNA.-Ua hiki mai ka makou nei ke kope o ka Moolelo o ke Kulanui ma Lahainaluna: aka, no ka poha loa o ka papapa o keia pule. a nolaila, aia a keia pule ae. alaila paiia.

 

   I PAU KUHIHEWA.-O ka olelo hooholu o ka hihia iwaena o William Jarrett @Wiliama K@ a me Paul@ F. Manini (Lapaula.) i hoopukaia iho nei o ka Aha Kiekie holokoa, oia @ kahi hope lua e hiki ai ke kapaia na hikia a pau oia a@; a nolaila. he hiki i ka @hui@ h@ a a pau ke hiiinai iho, ua hiki io mai ka hopena o@a hihia nui, aohe wahi e hiki ai ke hoopii hou aku.

 

   KA MAKE ANA O NA ‘LII.-Ua hiki mai nei ia makou ka moolelo o ka mare ana o na ‘Lii o Enelani. oia hoi o Prince Albert Edward, ka hooilina o ka poho alii o Enelani, a me ka Mea Kiekie Princess Alexandra, ke kaikamahine nani o Denemaka: a keia pule ae paiia ma kela p@p@.

 

   KO O LELE.-Ua ike iho makou i kekahi paha ko o ka Wili Ko o ka hui o Lahaina, a na hiki hoi ia makou ka olelo ae, oia kekahi o na ko maikai loa i hanaia i Hawaii nei, a he mea kupono no hoi ia nana e hoolana aku i ka poe a pau o Lahaina, e hooikaika i ke kanu ana i ke ko, aole no e nele ana ka ohi mai i ka pomaiki o keia ola ana.

 

   NO NA KULA.-Ua loaa mai ia makou he palapala na D.H. Hakuole e pili ana i ka mahalo nui i na rula o na kula. no ka hooko pono ia ka wahi ana. He oluolu nui ko makou, ina ma Puupapai, Kauaulu, kahi i hoomakaia’i o ka hookoia 'na o na rula kula, a na kamaaina la hoi ia wahi i poloai mai nei ia makua.

 

   @ Ua minamina makou, a kaumaha luuluu no hoi i ka hai aku i ka lehulehu, no ka make ana o ke keiki a ka Haka Bihopa o Honolulu, ma ke kakahiaka o ka Poaha, ma ka hapalua o ka hora eiwa, oia ke keiki muli iho o ka makahiapo a ka Bihopa. Ke hui nei makou ma ka menemene ana me ke aloha no hoi. me na mea nana ke keiki, a ua hoehaia mai no nae ko makou puuwai e ka laau hoomalielie kaumaha, i ka manaolana no, ua hele aku ka mea i make i ka poli o ka MEA MANA LOA, kahi e hiki ole aku ai ka make a me na ino e ae. “Ua haawi mai ke Akua, a ua lawe aku ke Akua, e hoomaikaiia ka inoa o ke Akua.”

 

   KAPU KA RAMA-MALUHIA KA AINA.-Aole paha he poina iho i ka lehulehu ka hoomaoao ana ae, me ka nana ana i ka papa helu o na hihia i hanaia mamua o ka Aha Hoomalu iloko o na pule i kaahope ae nei. i ke emi nui ana o na hihia i hanaia imua o ia aha i keia mau la, he oluolu nui ko makou, a i ka ninau ana iho i ke kumu o keia emi ana. na hai ia ae makou e ko makou lunaikehala. o ke kumu no o ke emi ana, o ia no ke kapu ana o na hale waiona, aole e hoomu i na kanaka Hawaii i ka Rama. Akahi no a hoomaopoopoia mai ke kumo o ka ulu nui ana mai o na hewa he lehulehuwale iloko o keia kulanakauhale, oia no ka Rama, a i ka pau ana o ka Rama, ua maluhia ka aina.

 

   NA HANA O KA AHA HOOMALU.-Eia malao nei ka papa helu o na hihia i hanaia imua o ka Aha Hoomalu o Honolulu iloko o ka pule e pau ana i keia la.

   MEI 11, Oili.-Hoopiiia no ka aihue Ohelopapa mai kahi mai o Henry Cooper. Hookuuia.

   MEI 11, Kahaleiki.-Hoopiiia no ka hakaka ana ia Nika, Hookuuia.

   MEI 12, Manuel Thomas.-No ke keakea ana i na alanui, Hoopaiia $3.00, me ke koma $1.25.

   MEI 13, Kuaaina.-Hoopiiia no ka aihue ana i ke kamaa, mai kahi mai o Mr Benett, Hookuuia.

   MEI 13, Vincenti (Lascar.)-Hoopiiia no ________, ua Bela ia $6.00.

 

   NO KE KILAUEA.-Hiki mai nei kekahi leta i kakauinoaia “Na Ohua,” i “Kauaohanakahi.” ke kakauolelo. no Hilo, Hawaii, e mahalo ana i ke Kilauea. a e @hewa ana i na hana hookaumaha a ke Kupakako o luna, he makemake no makou e hoopuka i na manao a pau o na kanaka e pili ana i ka hookaumaha wale ia o lakou, aka, ma na mea e pili ana i ka hoohewa aku i ka mea e, e pono e hoouna mai i na inoa ponoi o ka poe kakau manao, nolaila, aia a hai mai oukou i ko oukou inoa ponoi. alaila, paiia ko oukou manao ma keia pepa.

   KAA @ OAHU NEI @NI. Ua i@i mai @ W.A. Ali@i @ E@ i @ Poalua @ @e@ mai ka@a kaa@ @i a@a ia Oahu nei @a kona kaa. Ua @ aku oia i ka Poalima @ ka pule i @ aku nei @ H..S. H@lani   Ha@ kona h@a a@ a @ki ma L@ ma kahi o K@ M@ki. malaila aku a hiki i Wa@a@e. O kahi o laua i noho hou ai oia o Kahuku ma kahi o M@p@k@, a hiki l@a aku ma kahi o Kapena Haulani. ma Laie, i ka Poaon@. malaila i @ ai i kekahi la’e. oia ka la Sabati. Hiki @ aku ia ma Waikane, ma kahi o M@srs. Judd & Wilder. i k@ Poakahi haalele ia wahi i ka hora @o ke kakahiaka o ka Poalua. a hiki hou @a Honolulu nei i ka hora 1 o@a la no. Ua pii mai kona kaa ma ka pali mai o Nuuanu. O ka mua keia o ke kaa i hoopiiia mai ma ka pali aka, he nui no paha na kaa i iho aku mai @u@a aku nei.

 

   PILI KINO.-Ma ke ahiahi iho nei o ka p@aka@, na holo aku ka Mea Hanohano R.C. Wyllie. (Wale.) ma ka mokumahu Annie Laurie a kona aina. Princevelle Estate, ma Hanalei, Kauai. Ua nui a lehulehu wale ka poe i hele ae e makaikai i kona haalele ana iho i ke ku@nakauhale Alii ia ahiahi; ma ka hora eha o ka auina la, ua kau ae iluna o ka moku he poe haole puhiohe, a i ka hiki ana@e o ka Mea Hanohano iluna o ka moku, ua hoomaka na poe puhiohe e hookani mai i kekahi o na leo mele hoolele oili, ame na leo hoalohaloha no hoi, o ka makou leo no nae i lohe pono aku i ka Mea Hanohano e kauoha ae ana i na puhiohe e hookani. oia no ka leo mele, “E ke Akua e hoopakele i ka Moi.”

   Maluna pu no hoi o ia moku ka holo ana o ka Mea Kaulana Rev. Dr. Rufus Anderson, kana wahine a me ka laua kaikamahine. I holo aku nei e kaapuni i ka mokupuni o Kauai, me ka makaikai pu hoi i na wahi noho o na Kumu Misionari ma ia wahi. pomaikai kakou i ka lilo ana i poe kamaaina no ke kanaka kaulana o kona ano, kekahi hoi o na poe @ana i hoouna mai ka malamalama i Hawaii nei.

 

KA NU HOU!

[image]

Ka hoouka ana ia Kaletona!

Ua Paleia mai na Moku Aupuni!

Na mea hou o Europa!

 

   Ma ke ku ana mai nei o ka moku Amerika Kathay i ka Poakahi iho nei iloko o na la he 13 mai Kapalakiko mai. ua loaa mai na nupepa o ia wahi e hiki ana i ka la 28 iho nei o Aperila, me na nu hou o ka Hikina mai o ka la 27 iho nei. Ua loaa mai ka nupepea ia makou, ma ka lokomaikai o Alfred Caldwell. ke Kanikela o Amerika Huipuia maanei: a eia malalo iho nei ke ano nui o na mea i hiki mai nei:

Ka hoouka kaua ma Kaletona.

   Penei ka olelo a ka nupepa Tribune: Ua hiki aku na aumoku kaua o ke aupuni mawaho o ke awa o Kaletona, ma ke ahiahi o ka la 5 o Aperila. a ua lilo kekahi la ma ka huli ana me ka nana no hoi i na kaiku@no. no ka ikaika loa o ka makani e hiki ai la ke komo aku hoi iloko o ke awa. O ke ano o ka hoouka ana i ko ka Adimarala manao ana, o ka hooholo pololei aku no i na moku a hiki ma ke alo akau komohana o Papu Sumeta. a i 600 a hiki paha i ka 800 iwilei ke kaawale. alaila, hoouka aku. Nolaila, i ka hora ewalu o ka Poakahi ae, o ka wa no ia i hoopukaia ae ai o ka hoailona e hele na moku imua, aka, no ka pii koke ana mai a ka noe. nolaila, ua hoopanee houia ka hoouka ana a ma ia la ae. Ma ia auina la no nae, ua hooikaika ae kekahi mau papa koa (Brigade) o Gen. Furres, a hiki i Folly Island, a hiki i kahi e hiki ai ke hui me na moku. Aka, aole no nae he poe koa hele wawae o ke aupuni i komo aku iloko o ia hoouka kaua ana. Ma ke ahiahi o ka la ehiku, hoomaka aku la na moku e holo imua a hiki ma ka aoao o ka Papu ma ka mokupuni Mowis. o na kipi, me ke kipu oleia mai. a holo pololei aku la na moku aupuni i Papu Sumeta (Sumter.) Aohe ano pono loa o ka holo ana a ka mokuhao Ironsides, (oia ka mokuhao nui o ke aupuni,) a no kona kue ikaikaia na e ke au. nolaila, ua alua a akolu ku ana a ua moku la, i ka wa e hookomo aku ana iloko o ke awa O ka papu Moultrie, kai kipu mua mai i ka mokuhao Weehawken. he 500 na iwilei o k@na kaawa@ mai ka@ i kap@a o Cummings’s Po@. Ma @a wa @ w@ a@ai @a @ papapu a pau o ka pa@ Sumeta. a hoomaka mai la e ki mai kela aoao a ke ia aoao. a uhi @i @ ke w@we@we@ nei iluna o ke kahua kaua. Hoomau aku la no n@ na mokuhao aupuni i ka @ee k@a me ka awiwi nui, a me ke k@pa aku n@ hoi. A ma ka holo ikaika ana, ka@ loa na moku ma ka aoao akau h@kina o papu Sumeta, a ilaila na poe o ka Akau i ike aku ai i na mea i @anaia i al@i no ko lakou hiki ana ku iloko o ke awa, he mau kaula i hanaia mai kela kapa a keia kapa o ke awa, a ma ua mau kaula la i waihoia’i na puka pahu (torpedo@s.) a i ka wa e kuia’ku ai o kekahi mea i na mau poka nei, alaila. o ke pahu ae la no ia. a aole no hoi o kanamai o kona weliweli ke pahu mai. A i ka @ki ana‘ku n@ o na aumoku aupuni ilaila. ua p@hu no kekahi o ua mau poka torpedoes la. aole nae i poino nui mai na moku. A no ka ike ana’ku o na alii moku aupuni, i ka hiki ole maoli ke komo aku no ka paa pono i na mea e alai mai ana, nolaila, ua hoohuli lakou i na ihu o ko lakou mau moku. a hoi loa mai i kai o ke awa. O ka pu nui keia oluna o ka mokuhao aupuni Patapsco. he 200 paona ke kaumaha o ka poka, ua poino ia. a no ia mea. ua pau kona mana no ia wa. A o ka mokuhao Passai@, no ka nui loa paha o kona kuiaia’na e ka p@ka. nolaila, ua kekee ke kino o ka moku, a ua hiki ole no hoi ia ia ke lawelawe iloko o ke kaua. O na moku e ae, ua hoomau aku no i ka holo ma ka aoao akau hikina o papu Sumeta, a aole no hoi i liuliu halawaiia me na mea nana e keakea mai i ko lakou holo ana’ku imua, a no ia mea, ua huli hoi mai no na moku a apau o ka Akau, mahope iho nae o ko lakou kipuia ana mai iloko o na hapaha hora ekolu. Ia hoi pau ana mai no o na moku aupuni a pau, ua kaawale lakou mai ka poka mai a na kipi. i ka hora elima o ke ahiahi, a ua pau no hoi ka hoouka ana ia manawa.

   Ua manao no ka Adimirala Dupona o ka Akau e hoouka hou no ia kakahiaka ae, aka, no kona ike ana i ka poino nui i loaa i ka mokuhao Keokuk@ a me ka Passaic. nolaila ua hoopio oia i ka manao ana e hana pela. a ua aponoia no hoi ia hana ana a ua Adimirala la e na’lii moku e ae he umikumamakahi.

   He 11 puka nui o ka papu Sumeta, ua manao ia. ua komo loa no na poka o na moku aupuni, a ua puka ma kela aoao, a o ka nui o na pu i kiia’ku e na moku aupuni he 2,160 poka. iloko o ka wa i hoouka ai. Elua mokuhao i hoomaka aku e holo i Pota Ro@ala, a e holo aku ana no ilaila ke koena.

  Ua oleloia, aohe hooukakaua i like me keia mai nei ka weliweli, o ka nui o na poka a na kipi i ki mai ai i na moku aupuni he 3,600, iloko o ka wa pokole o ke kaua ana.

   Wahi a ka nupepa Times, o keia hoi hope ana mai o na mokukaua hao, ke kumu hoike nana e hai mai i ka hiki maoli i na moku hao ke kii e hoopio aku ia Kaletona.

   O keia hoouka kaua ana mai nei mawaena na mokuhao o ke aupuni. a me na Papu o Kaletona. oia kekahi o na mea i hanaia i keia au kaua ma Amerika Huipaia. Ua nui no na moku aupuni hapa hao i hanaia e ke aupuni, aka, akahi no wa i hooiaia’i na mokuhao maoli. ma ke ani nui loa O na papu Sumete a me Moultrie, me na pu nui he umi iniha ke anawaena o ka poka, a o na poka no hoi. ua hanaia noloko mai o ke kila, i hiki ai ke komo iloko o ka hao. He eiwa ka nui o na mokuhao i komo iloko o ke kaua, no ka nui loa, a me ka lolohili o ko Ironsides hana ana, nolaila, aole oia i lawelawe iki ma ka hoouka kaua ana mai nei. Ua hoikeia ka hoailona e kipu aku i na papu ma ka hora 3, aka, ua kipu e mai no nae na papu kipi. Aole ka o kanamai ka weliweli o ke ano o ka hoouka ana i ka nana’ku a ka poe makaikai, e puka mau mai ana ka lapalapa nui mai ka waha mai o na pu, a e halulu mau mai ana no hoi ka leo o na pu, me he hekili nui la. Iloko o na minute he 40. aia hoi, ua aneane e piho ka mokuhao aupuni Keokuk, a ma ia mea, ua ikeia ka hiki i na papu o Kaletona, ke hoopio mai i na mokuhao ikaika o ka Akau, iloko o na minute he 40 wale no.. He oiaio aole i komo o Ironsides iloko o ke kaua, aka, aole no nae he hiki ke kanalua ae i kona hopena, ina oia kekahi i komo iloko o ke kaua. O ka moku Keokuk ka moku i kokoke loa i Papu Sumeta, he 500 iwilei paha kona ku ana mai ka papu mai, a ua hele oia a weluwelu i na puka poka. He 90 ona ku@ ana i na poka o na papu a pau oia wahi. @k@ o @a minute he 30.

   -E hiki ana ka a@e o na moku Hui o ka H@a@a i ke @o wale ia’ku, i na dala he 1,000,000,000.

   KE ALABAMA.-Ke mau nei no ka hol@ lanakila ana o ka moku Alabama, ka eueu o ka moana.

   MA KA MISISIPI.-O ka moku Alii wahine o ke Komohana (Queen of the West.) ua pio hou mai no i na aoao aupuni, no ka Akau no ia moku mamua, aka, ua pio nae i na kipi. a ua pio hou no i ke aupuni. Ua loheia mai, ua haalele ka nui o na kipi ia Vikibuga. a ua pau aku e hoopuipui i ko Gen. Bragg mau puali k@a ma Tenesi. O na mea hope loa ia i loheia mai nei maia wahi mai.

   -Aohe no he kaua i hooukaia mai nei ma Kenetuke a me Tenesi, a ke mau la no ka noho ana oia wahi, e like me na mea i lohe mua ia mai nei e kakou.

   -He mau wahi kaua liilii no nae ma Lokatauna, a o ka pomaikai no @a pili nui me na poe aupuni.

   -Ua olelo wale ia mai nei. e haalele ana o E. Stanton, ke Kuhina Kaua i kana oihana, aka, ua kanaluaia no nae.

   -He haunaele nui ma Rikemona, Vereginia, na ka poe wi ka haunaele. he 300 ka nui o na poe i komo iloko oia hoohaunaele, na kane a me na wahine, a ua puka kino ae o Jeff. Davis e hoomalielie ia poe.

   -Ua manao wale ia. aia ke kulana o na koa Hema ma ka muliwai Akau ana, he 12 mile mai Feradarikabuga, a he 15,000 koa wale no ma ia wahi i keia wa. I ka malama i kaahope ae nei. ua ike maopopoia ka uuku loa o na koa o Gen. Lee ma ia wahi, oia hoi he 20,000 wale no ka nui o na koa ona ia wa; aka, he hoonui’a mai nei nae kona puali e ka poe koa kipi ma Karolina Akau.

   -Ua hiki ae ma Pota Roiala he ewalu o na mokuhao i kaua’i i Kaletona ma ka la 14 o Aperila iho nei, a ua hoike ae no hoi ke alii nana moku o ka Akau, e makaukau ana no na moku a pau i komo i ke kaua i haiia maluna. e kaua hou aku ia Kaletona i keia pule ae.

   -Ua hoikeia mai nei ka laweia ana o na’lii o ko Gen. Makalelana alo. a no ia mea. ua maopopo aole oia e hoonoho hou ia ana ma ke p@o o kekahi puali koa hou e ae.

 

No Kenetuke.

   Ma ka la 13 iho nei o Aperila, ua hoopuka’e o Gen. Burnside he olelo Kuahaua. e hoike ana o ka make ka hoopai o ka poe a pau e loaa ana ma kona Apana, e kokua ana ma ka aoao Hema, e hopuia no lakou, a e hookolokoloia no hoi, a ina no ku i ka hewa. alaila, e hoopaiia no.

   -Ua hikiia’e ka lono i Cincinnati, ke nee nei o Gen. Burnside imua, a ua hiki aku kona mau koa i kahi e kokoke ana i Cumberland Gap. Ua maopopo no hoi. ua emi hope aku ka puali koa kipi. a aia i Knoxville kahi i hoomana’i, a o na puali a pau o ka poe kipi malalo iho o Gen. Pegram, Marshall, a me Gen. Breckenridge, ua pau malalo o Gen. Jackson, (ka Olali o ka Hema.) i keia manawa, ua lilo ae la o @a kamaeu la ka poo o na koa kipi a pau ma ia wahi.

   -Ua hoopuka’e ka Luna koa nui o ke aupuni ma Nasavili, he olelo kauoha i na poe a pau e noho ana ma ia wahi e hele koke ae, e hoohiki e malama i ke Kumukanawai a me ke aupuni o Amerika Huipuia, a ina aole, alaila, e nee loa aku i ka Hema, mamua o ka hala ana o na la he umi.

 

No Vereginia Komohana.

  Ua hoopuka’e e Paresidena Linekona i kana olelo kuahaua, e ae ana i ke komo ana mai o Vereginia Komohana i mokuaina iloko o ka Hui kahiko.

   -Ua hoolaha mai nei o Capt. Ericsson ka mea nana i hana na mokuhao, aole loa ka he ino i keia no na mokuhao, a aole no hoi he mau moku i like me ia ke kupono no ke kaua ana; no ka hikiwawe o ka huli ana, me ka holo ana, a nolaila, ua pili pono loa no ia ano moku no ke kaua.

   -Ua hopuia mai nei ka mokumahu Beritania Gertrude, e ka moku aupuni Vanderbilt, he mau waiwai kaua ko luna, me ka pauda no hoi.

   LA HOOKEAI.-Ua hoopukaia’e ka olelo kuahaua a A Linekona, e hoolilo ana i ka la 30 o Aperila iho nei i la hookeai, a haipule no hoi.

   -Ua hopuia mai nei ka moku hou i hanai mai nei e Millet & Co. o Livapula o Alexandra kona inoa, ua hopuia oia no kona manaoia’na he moku e hoounaia’na no na kipi, e nin@ninau p@p@ia ana @ na Luna aupuni mamua o ka han@a a@a aku o ke ka@ mea e ae i ka poe @ana @ hana ua moku la. O ka manao o ka nupepa Star o Ladana, @o ia mea he maikai no ia, a he p@ ke a@pana na me@ a@a i hana ka moku. Ua pa@ia na ol@ @o iwaena o na Ona o ka moku Peter Hoff a me Lord Russell. ko Enelani Kuhina o ko na aina e. A ua hoike ae ke Kuhina. n@ ka mea hoi, aole i ike @aia ke kumu kupono o ka hopuaia ana, nolaila, ua kauoha aku oia i ke Kuhina Lord Ly@ns @ noho’la i Wasinetona. e hoike aku ia mea i ke aupuni Hui, a ina aole io no he kumu. alaila, e koi ikaika aku oia e hookuu ia mai ua moku la me ka uku pu ia mai no hoi i na poho: aka, ina no hoi he kumu io ko ka hopuia ana, alaila, e hookuu no i ka hana ana oia mea, e like me na rula mau.

 

No Mesiko.

   Ua loheia mai nei. ua hee hou no na koa Farani imua o na Paniolo ma Pueb@ la, a ua nui loa no hoi ka poe koa hou i komo ae mamuli o ka poe Mesikana.

 

No Europa.

   -Ua hoopukaia mai imua o ka Ha’e Ahaolelo o na’Lii ma Enelani, kekahi mau mea e pili ana i ka ike aku i ko ka Hema kuokoa ana ma ke ano aupuni, ua kue nuiia ia manao e Lord Russell, ko Enelani Kuhina o ko na aina e: a no kona ano kue ana. nolaila, na haaleleia ka hoopaapaa ana no ia mea.

  MOI NO HELENE.-Ua kohoia o Prince William, ke keiki muli iho o ka makahiapo a Prince Christian, i Moi no Helene.

   Ua nui ka hauwawa ma Ladana no ka olelo ma ka palapala a ke Kuhina Nui o Amerika Huipuia, e pili ana i ka hana ino i hanaia e ka moku Alabama. oia hoi e hoopuka ana ka Akau he hookapu i Embargo, oia hoi ka papa ana me ka hookapu i na ukana o loko iho, mai ka laweia ana aku i kahi e, a me ke komo ana mai hoi o na waiwai owaho iloko o kona mau aina. Ua hoike aku ke Kuhina W.H. Seward i ke kumu alakai kupono ana e hoopili ai no ia hana ana. oia hoi ua hoopuka no o Lord Palmerston i ka M.H. 1852, he Embargo hookapu ana i na awa a pau o ka poe Dutch. me ka no@ kaua ole no nae ia manawa.

   He mea maopopo maoli @e nae. ina e hookapuia na awa o Amerika Huipuia. me ka hookapu hoi i kona mau moku Kalepa. aole e puka aku mailoko aku o kona mau awa, a aole hoi e komo mai na moku o Beritania Nui iloko o kona mau awa, alaila, e hiki io mai ana no ka wa e noho kue ai o Enelani me Amerika. Ua nui ke kamailio ana iloko o ka Hale o ka Poeikohoia o Enelani, no ka moku Alabama, a ua ahewa aku kekahi poe i ke aupuni no na i@o nui i hanaia eia iloko mai nei o kona wa i au ai i ka moana: aka, ua nui no ka ikaika o na Kuhina ma ke pale ana i ka inoa o ke aupuni no ia ino i hooili waleia mai, ua olelo ae no hoi ua mau Kuhina la. aole i pili iki mai ka hana a ka Alabama i ke aupuni o Enelani.

   -Ua hopu hou ia mai nei he moku Beritania o Peter Hoff kona inoa, na Admirala Wilkes, no ke kue ana i kekahi mea i hoakaka ole ia mai, ua manao wale ia nae e ala hou mai ana ka hoopaapaa nui iwaena o Enelani a me Amerika Huipuia. e like iho nei me ka mokumahu Trent, i hopuia’i o Mr. Mason me S@d@, na Kuhina kipi i hopuia’i e Ad. Wilkes mamua aku nei, a i ane ai no hoi e kaua o Enelani me Amerika. I ka nana wale aku, he mea nui no ke ulu ae ana maloko mai o keia hopuia ana o Peter Hoff.

 

No Polani.

   Ke oleloia mai nei ke nee nei no na kipi o Polani imua, iloko no o ko lakou poino iki ia ana i keia mau hoouka liilii ana mai nei. O kekahi olelo hoi. ua hoomaka na’lii koa Polani, e hoopuehu aku i ko lakou mau koa, me ka manao e hoopau i ke kipi ana. He oiaio paha; aole paha; aohe no i maopopo loa.

 

Imi Akamai.

   E like me ke noi mai a Kilokilo o Hawaii i ka poe makemake aku i keia mea Hou @ hoolahaia ma ka Helu 31 o ka H.P.

   Penei: “ina oe e hoouna mai i ke koena o na hua helu, e hoouna mai oe me ke kau i na hua helu ma ka laina hookahi.”

   “Koe ka hua helu i holoiia, a me ka hana pu.” A eia mai no ia.

   He 7116 na kanaka. Ehia la ka nui o na kanaka iliu laula o kaua o Hawaii nei i ka A.D. 1853? A ehia ka nui o ke emi o keia lahui i ka A.D. 1860 iho nei?

   “Me ke aloha hoolai i ke Kilohana Pookela a ka Lahui Hawaii.” P.W KAAWA.

   Honolulu, Mei 15, 1863.