Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 20, 16 May 1863 — KA NU HOU! Ka hoouka ana ia Kaletona! Ua Paleia mai na Maku Aupuni! Na mea hou o Europa! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA NU HOU!

Ka hoouka ana ia Kaletona!

Ua Paleia mai na Maku Aupuni!

Na mea hou o Europa!

Ma ke ku ap.a iiiai nei o ka iiMkn .\id»> rika halhai/ i ka l'oakahi iin» uii iloko o na lii iie l:j mai Kapalakiko mai. via loaa mai na nwpepn o ia wal.i e iuki ana i ka la i'io nei o Apenla, me na nu iiou o ka llikina mai o ka |a •27 i!io nei. Ua loaa mai ka nupepa ia makon. ma ka lokomaikai o A!frod Ca!dwei!. ke Kanikela 0 Amorika Hmpuia maanei : a eia malalo iiio nei ke auo nui o na moa i hiki mai nei: ka hoouka kuua ma Kaleluua. Penei ka olelo a ka nupepa 'l^iihune: 1 a hiki aku na aumoku kaui o ke aupuni mawaho o ke awa o Kaletona. ma ke ahiahi o ka la ō o Aperila. a ua iilo kekahi la ma ka huii nna me ka nana no hoi i na kaikuono. no ka ikaika ioa o ka makani e hiki ai la ke komo aku hoi iloko o ke hwu. O ke ano o k i hoouka ana i ko ka Adimaraia manao ana. o ka lioohole» ! poioiei aku no i na moku a hiki ma ke .alo akau komohana o Papu Sumeta. ai .(>00 a hiki {>aha i ka $01) iwiiei ke kaawale. aiaila. hoouka aku. .\o!aila. i ka hora ewain o ka Poakaiii ae. o ka wn no ia i hoopukaia ae ai o ka hoailona e hele na moku imua, aka, no ka pii koke ana mai a ka noe. nolaiia. ua hoopanee houia ka hoouka ana a ma ia !a ae. >īa ia auina la no nae, ua hooikaika ae kekahi mau papa koa (Brigade) o Gen. Furros. a hiki i Fol!y Island, a hiki i kahi e hiki ai ke hui n»e na moku. Aka. aole no nne he {>oe koa liele wawae o ke aupuni i komo ,aku iloko o ia ho«.nika kaua ana. Ma ke ahiaiu o ka la ehiku, hoomaka aku la r»a moku e holo imua a htki ma ka aoao o ka Papu ma ka mokupuni Mowis. o na kipi. me ke kipu oleia mai, a holo pololei aku la na moku aupuui i Papu Sumeta : (Sunuer.) Aohe ano pono loa o ka ho:lo ana a ka mokuhao lronside$, (oia ka I mokuhao nuī o ke aupunL) a no kona i kue ikaikaia na e ke au. nolaila, ua alua ;a akolu ku ana a ua moku la, i ka wa e ; hookomo aku ana iioko o keawa. O ka papu Mouhrie, kai kipu mua mai i ka mokuhao il'eehawken. he 500 na iwilei

" Ki K'iawa • . nv-ii \ kara:a »• ' Cu!nfni:;j'5 Pi»,?.!. M.i ; s u.i r » :-.-m u». - ; i :ra; ia ; .1 ;>ap:.pu a p.ia o k.i pa:-i S ;a. a n;ai :a t- ki nr:i ktia • Ki ' :i k« i.i a:-ao. a ulw n.ai !t i.a ua--!:-wea Mii i!u;;a o ' % e ka:n?a kaun. H :nau a'-iu !a no mv na mokuhao aupum 1 ka nc" īiiiua tn>" kaauisvj nui. a u.e Ke kipu aku iio hui. A n:a ka iiol ikaika . a::a. ka:i lou na iii"ku fna ka a<ao akau h.kina •> papu Saii>eia. a ilaila na p. .e <> ka Akau i ike aku ai i na mta i hanaia i al:i no k«> ! ;kou hiki ana'ku iioko o ke aua. he niau kaula i hanaia mai ke'a kapa»;i keia kar>a o ke awa. a ma ua mau "kau'a !a i \vaihoia ? i na poka paiiu (t'">rpe- <!>>•'>.> a i ka \va e kuia'ku ai o keka'ii mea i ua inau poka nvi. aiaila. o ke j>a<hu <ie !a iiii i t. a aoie no hoi o kanainai o kona \ve!i\ve!i ke pahu niai. A i ka hiki ana'ku no o na numo.ku anpuni iiaila. ua piiiu no keka!n o ua niau poka t<->rped«>e>-la. aol e nae i poino nui niai na nioku. A no ka ike ana'ūu o na alii moku au-' (>u:ii. i ku hiki o!e maoii ke koinoaku no ka paa pono i na inea e alai niai ana. nol iiki, ua hoohuli lakou i na iliu o ko !akou mau moku. a hoi !oa niai i kai o ke awa. O ka pu nui keia oluna o ka mokuiuio aupuni he -200 paona ke kaumaha o ka }>oka. ua poino ia. a no ia mea. ua pau kona mana no ia \va. A o ka mokuhao Passaic. no ka nui loa pa-' iui o kona kuiaia'na e ka poka. noiaila,; ua kekee ke kino o ka moku, a ua hiki o!e no iioi ia ia ke lawelawe iloke o ke kaua. O na moku e ae. ua hoomau aku ! no i ka holo ina ka aoao akau iiikina o pnpu Sumeta, a aole no iioi i liulm halawaiia me nn niea nana e keakea niai i ko iakou hoio ana'ku imua. a no ia inea, ua huli hoi mai no na moku a pau o ka Akau. mahope iho nae o ko lakou kipuia :ma mai iloko o na Iui|-ah;i hora ekoiu. Ia hoi pau ana mai no o na moku aupuni a pau, ua kaawale lakou mai ka poka mai a na kipi. i ka !iora ehma o ke aliiahi. a; u;i pau ini iioi ka ho.»uka ana ia manawa. I. a manao no ka A<iimirala Dupot:a o ka Akau e lioouka liou no ia kakahiaka ae. aka. no kona ike ana i ka poino uui i loaa i ka mokuhao Kenhuīi. a me ka l\issaic. nolaila ua lioopio <>ia i ka m;ina<> ana e hana pela. a ua aponoia no hoi ia haua ;ina a na A<liuiirala i;i e na'lii moku e ;ie ht: umikumaiuakaiii. i Ho 11 puka nui o ka papu Sumeta, ua manao i;i. ua komo loa no na poka o na iiiiilin anpuni, a ua puka ma kela ai.ao. a ; 0 ka nui o n;i pu i kiia'ku e na nioku au-: }>ufii ho '3.1(>0 poka. iloko <> ka ua i hoo" uk;i ai. Elua mokuhao i hoomakn aku e holo i Poia Uoi:iia, a e hplo aku ana no iiaiia ke koena. Ua oleioia. aohe lieoukakaua i like me keia mai nei ka weliweli, o ka nui o na , poka a na kipi i ki mai ni i na moku au}>uni l'.e :j.(300, iioko o ka \va pokoie o ke kaua ana. Waiii a ka nupepa Time?, o keia iic>i ho})0 ana mai o na mokukaua iiao, ke kumu hoike nana e lini mai i ka hiki mao]i i na nioku hao ke kii e ■hoo}>ioaku ia Kaielona. O keia hoouka kaua nna mai nei mnwaena na mokuliaoo ke anpuni. a me na Papu o lv«iletono, oia kekahi o na mea i hanaia i keia au kaua ma Amerika lluipuia. Ua nui no na moku aupuni hapa hao i iianaia e ke aupuni. aka, aka/ii no wa i iiouiaia'i na mokuli;so maoii. ma ke anonuiion. O ua }>a|>u Sumeta a me Moui»rie, me na pu nui iie umi miha ke anawaena o ka poka, a o na }>oka no hoi. ua lianaia noloko mai o ke kiia. i inki ai ke komo iioko o ka iiao. Ile <.-i\va ka nui o na mokuhao i konio iioko o ke kaua. iio ka nui ioa, a me ka loiohni o ko lron?ide$ iiana ana. noiaila, aole oia i la- , welawe ikī ma ka hoouka kaua ana mai nei. I a hoikeia ka iioaiiona e kipu aku: 1 na papu ma ka hora 3, aka, ua kipu e! mai no nae na j apu kipi. Aoie ka o namai ka weliweli o ke ano o ka hoouka ana i Ka nana ku a ka poe uiakaikai, e, puka mau mai ana ka !a}>a!apa nui mai : ka waha mai o na pu, a e haiulu mau mai ana no hoi ka leo o na pu, me he hekili nui la. lioko o na minuie he 40.: aiahoi. ua aneane e piho ka mokuhao; aupuni heokuk % a ma ia mea, ua ikeia ka hiki i na p:jpu o Kalelona, ke hoopio mai i na mokuhao ikaika o ka Akau, iioko o na minute he 40 wale no. He oiaio aole ! i komo o Ironsides iloko o ke kaua, aka, aole no nae he hiki ke kanalua ae i kona ; hopena, ina oia kekahi i komo iloko o ke kaua. O ka moku Keokuk ka moku i; i kokoke loa i Papu Sumeta, he 500 iwilei: 5 paha kona ku ana mai ka papti mai. a ua . hele oia a weluwelu i na [>uka jx>ka. He

;'o '.>r.a ku: i ::a i i ; a t>oka o rui papu a i : a ! i o-a ua:.;. N'k.» o :.a ni::;ute no « — V, hiki a: ; ,i ka aie o ;.a m<»ku ll«Jt ° r h.a Heu;a i ka wwl'- la'ku. i na ua.a 1 I .Ol'O.ōOO.OOO. ! K\ Alapama.—Ke mau r.<-i no ka .h»>:o 1 ianakila ana <> ka moku Alabamct, ka eu- 1 eu o ka i!i'Xi::a. ' Ma k.\ Mms!pr.—O ka m<>ku Atii wahine o ke Komohana i'Queen Oie \Vest.y ua ; :o hou mai no i na aoao aura;ni. no ka Akau no ia moku mamua. :ika. ua !'!•"> n ie i ru kipi. a ua pio iiou iM i ke nupuni. Ua loheia mai. ua haa!fie ka nui o na kīpi ia Vikil>uga. a ua }>au aku e Iioopuipui i ko (ien. Brami nrau piiii'i koa ma Tenesi. O na mea hope h>a ia i loheia mai nei maia waiii mai. —Aohe no he kaua i hooukaia mai nei ma Keneluke a me Tenesi, a ke mau la no ka noiio ana oia wahi, e Iike me na mea i loiie mua ia mai nei e kakou. —He mau wahi kaua iiilii no nae ma Lokatauna, a o ka pomaikai no ua pili nui me na }>oe aupuni. —Ua olelo waie ia mai nei. e iiaaiele ana o U. Stanton, ke Kuhina Kaua i kana oihana. aka, ua kana'uaia no nae. —He haunaele nui ma Ilikemonn, Vei'eiiinia, na ka poe wi ka haunaeie, he 300 ka nui o na poe i komo iloko oia hoohaunaeie. na kane a me na wahine, a ua puka kino ae o JetV. ])avis e hoomalieiie ia })oe. —Ua manao waie ia. nia ke kulana o na koa Hema ma ka muliwai Akau ana. Iie 1*2 mih 1 mai F<M-atlarika!>iii, r a. a iie 15,000 koa waie uo ma ia wahi i keia wa. I ka maiama i kaahopo ae nei. ua ike maopopnia ka uuku ioa o na koa o Gen. J>ee ma ia wahi, oia hoi he *30.000 uaie no ka nui o na koa ona ia \va ; aka. ke hoonuiia mai nei nae kona puali e ka })()(• koa kipi ma Karo]ina Akau. —Ua hiki ae ma Pota R<iia!a iie owalu 0 na moknhao i kaua'i i Kaletona ma ka la 14 o Ap< riia iiio nei. a ua iioike ae no hoi k« alii nana moku o ka Akau, e makaukau ana no na moku a pau i komo i ke kaua.i haiia maluna, e kaua iiou aku ia Ka!etona i keia pule ae. —L a hoikeia mai nei ka laweia ana o na'lii o ko Gen. Makaleiana alo. a no ia nien. ua maopopo aole oia e hoonoho iiou, ia ana ma ke poo o kekalii luiali koa liou e ae. \o KeneluKe. Ma l a !a 1-3 iho noi o Aperila. ua hoopuka'e o Gen. Burnsi<ie iie olelo Kuaiiaua. e hoike ana o ka make kn hoopni o ka poe a pau e Uaa ana ma kona A|>ana, e kokna ana ma ka aoao Ilema. e hopnia no lakou, a e hookolokoioia no hoi. a ina no ku i ka hewa. aiaiia, e hoopaiia iu>. —Ua iiikiia e ka lono i Cincinnati. ke nee nei o Gen. Burnsi<le imua. a ua iūlei aku kona mau koa i kalii e kokoke aua i Cuml>erla[ul Ga}>. Ua maopopo no lioi. ua emi ii<»pe aku ka puali koa kipi. a aia 1 Knoxvi!!e kahi i hooinoana'i, a o na }>uali a pau o ka poe kij>i malalo iho o Gen. Pegram, Marshali. a nie Gen. P>reckenri<iire; ua }>au ma!a!o <> Grn. Jackson. (ka Oiaii o ka i keia manawa, ua iilo ae la o ua kamaeu la ke poo o na koa kipi a pau ma ia wahi. —Ua hoopuka'e ka Luna koa nui o ke nupuni ma Nasaviii. Iie o!do kauoha i na }>oc a pau e noho ana ma ia wahi e hele koke ne, e hoohiki e inalama i ke Kumukanawai a ine ke aupuni o Amenka Huipuia, a iini aole. aiaiia, e nee loa aku i ka Ilema, mamua o ka liaia ana o na ia he umi. Xo VercsriiiBa Konioliann. Ua iioopuka e o Paiouiena Linekona : i kana oielo kuaiiaua. e ae ana i ke komo! ana mai o \ eremnia Kom«»iiana i moku- ; aina iioko o ka Hui kaiuko. I Ua hoolnha mai nei o Capt. Erics-: |son ka mea nana i hana na mokuhao, aoie loa ka he ino i ikeia no na mokuhao. a aoie no hoi he mau inoku i iike me iake kupono no ke kaua ana : no ka hikiwawe o ka huli ana, me ka hoio ana, a! nolaila, ua pili pono loa no ia ano moku' ; no ke kaua. —Ua liopuia mai nei kamokumahu: Beritania Gertrude, e ka moku aupuni; T (inderbiU. he mau waiwai kaua ko lu-l na, me ka pauda no hoi. j La Hookeai.—Ua hoopukaia'e ka ole-l lo kuahaua a A. Linek«>na, e hoolilo ana! i !a 30 ° Aperiia iho nei i la hookeai, a haipule no hoi. —Ua hopuia mai nei ka moku hou i hanai mai nei e MiIIel & Co. o Livapuia o Alexandra kona inoa, ua hopuia oia no k<;na manaoia na he moku e hoounaia'na

no na kipi. o nīuanmau p<m< īa nna n" t 11 a I.una awpuui nmmna •• ka ii.'in-Ma nku o kt ka r :i nie » o ae i ka p«-e i-uni \ r,ana ua inoku la. O k i inana«» o ka p.ona Sutr << L-ulan.?. !;o īa :noa h.e no ia. a he p-nu-» ke !;o-»paiia na uk.m ; ,t. a i hana ka nmku. t*a pmia na (>!?!,. iw\. ena o na Ona o ka :noku reter II>■>/?'a n I.ord Rus>eil. ko K:u'lani Kuluna o ko na aina e. A ua hoike ao ke K11':ir:n, r.<ka mea hoi. ao!e i ike kaia ke kumu kupono o ka hopnaia «na, n«.!aiia. ua kauoha aku oia i ke Kuīuna I.oni I.vo;.s . no!i>i'la i W as!nelona. e hoikeaku la uu a i ke aupuni IIui. a ina aole io no !ie kumu. alaila. e koi īkaika aku oia e liookuu ia mai ua moku la me ka uku pu ia «u.-ii no hoi i na poho ; aka, ina no hoi he kumu io k«> ka hopuia ana. alaila. o hookuu no i ka hana ana oia moa. e !iko me 1.1 ru!a mau. \o MomUo. Ua loiioia mai noi. ua lioe hou 110 n > koa Farani imua o na Pamolo nia Pm !>- - la, a ua nui h-a no Ka p,,o koa luui i komo ao mamuli o ka poo Mosikaua. \o I<uropa. —t a Imopukaia inai imua o ka Ila'r Ahaoleio o na'I.ii 111:1 Mnolani. kekain mau mea e ju!i ana i ka iko aku 1 ko ka Homa kuokoa aua ma ko mio aupuni, ua kuo nuiia ia manao o Lor«l Ilusx II. ko Kneluni Kuhina o ko na aiua o ; a 110 koua ano kue nna. noiaiia. ua iiaali-Ioia ka hoopaupaa ana 110 ia moa. Mt»i no IIki.knk.—L a ko.hoia o I'nuoo W illiam, ko koiki muh i!io o ka makah-a-po a Pnnee Ciinslian, 1 M«.i no Ileleuo. la nui ka !iauv\aw;i nia I,a«laua n«» ka oioio ma ka palapala a ko Kulnua \ui <> Amorika Iluipuia, e pili ana i ka huua i/10 i hanaia o ka moku Alulnima. «»ia hoi e hoopuka ana ka Akau he hookapu 1 EmbarL r o, oia hoi ka papaana me ka hooka|)ti i na ukana o l«»ko iho. mui ka lau« - ia ana aku 1 kahi e, a m«* ke komo un 1 mai hoi o na wuiwai owuiio iloko «1 kona mau aina. Ua hoike aku ko Kuhiua W'. II. i?ewaril i ke kunm alukui kupono a:.a e hoopiii ai 110 iu hana ana. «»ia I101 ua hoopuka no o I.«»r<l Pnhuerston i ka M. ;II. I^ō2. he L;nbargo liookapu ana i na awa a pau o ku p«»o Dutoh. 1110 ka 110 .o kaua olo rm nao ia iuauawa. 11«' m«a maopop » niuoli ne nao. ina «■ hookapuia na uwa o Aiiwrika Huipuia. , me ka hot">kapu hoi i k«»na muu m<'k:i Kal«'| a. aole o puKa aku muiloko a!\ii <» kona mau awa, a a«»l.- hoi o kouio mai na moku o B«-ritmia iloko <. k<»na uiuu awa, alaila, o h 1 k» i<> mai ana m> ka wa o noho kue ai «» Enolani m«> Amoiika. I a nui ke k:imailio ana iloko o ka lla!e o ka Poeikolioia o Knelani. 110 ka moku Alahiuna, a ua aheua aku kekaln poo i ke aupuni 110 na ino nui i hanuia eia iloko mai nei o kona wa i au ;:i i ka moana ; aka, ua nui no ka ikaika o na Kuliina m « ke pale ana i ka inoi o ke aupuni no ia i"° ' waleia mai, ua ololo ao no hoi ua mau Kuhma la, aole i piii iki mai ka hana a ka Alahama i ke aupuni o Knolani. —Ua hopu hou ia mai nei he moku P>eritama f> Peter IIoff kona inoa, na A<imirala W ilkts, no ke kue ana i koknhi UK-a i hoakaka <>!«.• ia mni, ua manao \\ai<; m nae e ala hou mai ana ka huopnapa.i nui iwaena o Knelani a me Amenka II 1:1pu a. e hke iho nei me ka inokumuhu Trcnt, i hopuia'i o Mr. Masor: me .Sh<i< :!. na Kuhina kipi i hopuia'i o Ad. W'iIk» < mnmua aku nei, a 1 ane ai no h<u « % i;;o:a 0 Knelani me Amerika. I ka nnna w.ile aku, he mea nui no ke ulu ae ana m .;|oko mai o keia hopuia ana o Pe(er Jl"[ī. Ao Polaiii. ; Ke oleloia mai nei ke nee nei no i.n kipi o Polani imua, il«,ko no o ko Iak«>u poino īki ia ana i keia mau hoouka lni i ana mai nei. O kekalii olelo hoi, ua imn maka na hi koa Polani, e hoopuehu aku 1 ltikou mau k<»a, me ka manao o h< °- pau i ke kipi ana. He oiaio paha ; ao e pal.a ; aohe no i niuo; opu |«»a. Imi ALauiaī. E like nip ke noi uiai a Kilokilo o ILw'.ii : i ka poe makemake aku i keia mea Hou i hoolahaia ma ka Helu 31 o ka H. P. ; Penei: " Ina oe e hoouna mai i ke k«ie:ii ; o na hua helu.e hoouna mai oe me ke kau J j na hua helu ma ka laina hookahi." j " Koe ka hua helu i holoiia, a me ka i na pu.' A eia mai no ia. He <116 na kanaka. Ehia la ka mii 0 -.m kanaka iliu laula o kaua o Hawaii noi i ka A. D. 1S53 ? A ehia ka nui 0 ke*emi 0 kei 1 lahui i ka A. D. 1S60 iho n«i ? " Me ke aloha hoolai i ke Kilohana 2Vhelaoka Lahui HawaiiP. W. Kaawa. Honolulu, Mei 16, 1863.