Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 23, 6 June 1863 — KE KAAO O LOSINEHAMA! KA PUA NANI IUIU O SEVILA. [ARTICLE]

KE KAAO O LOSINEHAMA! KA PUA NANI IUIU O SEVILA.

[I unuAiia mailoko ar o ka Buit ū Gt6rrūma.]

j HKLir 8 KA EHIKU O KA LA 0 SEREMAneda maloko o keia wahi, raa ke ahiahi, kauoha ae ia, oia i kona kuene e hanaia i kaa nona e hoiohoio ai ma ke kakahiaka nui ae o kekahi la. I ua la nei, manao inaopopo ae ia o Seremaoeda i ke kupaa io 6 uā wahine Ia t a he

mea jx>no ole ia i kona niamo. no ka ir.ea. ua iii k*\ naati kauunha tna!una ona. ii'o io ana ua waiwai a pau o ua - da nei ia Kaukesila. e like !•>* ka • hoopaa i lianaia iwaena o l.iua ma llaiia. I ke kaknhiaka ana ae. i ka manawa i r.iakaukau ai ke kaa. im ke kakahiaka nui, kau aku la o SeremaneJa maiuna 0 koua kaa, a holoho'o aku la. I kela manawa, |vono aku U o:a ma ke alanui e kupono ana i ka Hale Al l i, kahi hoi a Losinehama e noho ana. No ka mea, ua manao mua no ua Sere- ! maneila nei mamua o kona kauoha ana i | kona kuene e hana i kaa, i heie aku ai oia e ihoowalewale ia Losinehatua, me ka manaoe j haiawai ai a laua ia kakahiaka, he maka no ,; he maka. aole nae i hookoia ia noonoo ana ; ona jx?hi. i A hiki ua Seremaneda nei malalo pono o j ka Hale Alii, kukulu iho la i ke kaa, pii aku ! la o:a maluna 0 ka hale, a holoholo iho la

i'" " ' I ma ka lanai o ka hale malalo, me ka manao Inui e halawai m*" ke Aiii wahine, aoie nae i j ia>-Jna iki; aka, e koiohoio ana nae kela i oa I ianei o ka lanai o ka Hale Aiii, me ka hoike | ia ia iho me kona nani a pau. : Ia kakahiaka, i ka manawa e hiamoe ana |o Losinehama; hikiiele ae la kona hiamoe jana, iohe ae ia oia i ke koele o ka papa hele | o ka lanai, oiai e hoiohoio ona o Seremane|da. Aka, he mea malīhini loa keia ia Losijnehama, ke koele mau ana o ke kamaa maI waho o ka lanai o ka hale o iaio. I la manawa, puka ae la oia mawaho a ka j ma ka ianai o ka hale o iuna, kiei iho ia oia, [aia hoi, e holohoio ana o Seremaneda, a no i ka ike maopopo lea ana'ku o Losinehama i |ke Aiii kane, holo koke aku la oia iioko o jka hale, a kakao Iho !a i wahi palapala me j na wahi huaoielo penei: u E ke Alii e; e hoi oe ma kahi i hoomakaukauia nou, no ka mea, aole i haawiia'ku | ka olelo ae nou e heie mai maanei, kahi hoi ; i ae oleia nou. n Ia manawa, opiopi iho la oia i ua wahi .p&iapaia nei, a hookuu pololei iho ia ma ke >alo o Seremaneda; ia manawa. puiwa koke |ae la «a Seremaneda nei, mc ka manao ua ( hiki mai ka hookoia'na o kona makemake. Aka, i ka heiuhelu ana i ka palapala, he okoa loa ka olelo, aia hoi, he olelo kipaku ;

k.l hi r.o a iii [W.o »ho i:t L.v' ;; nunao kuumaha mnluna ona, v.o L* tni:-a r.ui 1 konn wanvai. » 0 oiaio. o hio a-.' • nei i.i Kaukosi!a, aka. aolo o Sorvina;;r i.t 1 liooki i ko: a holoholo ana. b\ kaka'uiaka no, i ko ke knuwa mimw ir.au m.i kann oīhana ksu\vn lawehiwe, t ae ia ota uiai kona hi::nu>o nua. hlau ac 1; . ka hin.u i»» kuai moa ai, a iu lo aku ! 1 nvi 1.1 Makeko kuai o na mea ai o kola an.> keia ..... . I ua kauwa uei i p'uka aku ai m.ni k\ h:\ aku, aia hoi. e ku ana ke kaa o S»>roumu i ; a e holohoio ana kela m\ ka lanai. la inanawa a ko kauwa i ike nku :»i i.i Seron\aueda. aia hoi, ua ano e kona m ; ; he'elie!ena t aoie e iike me kona mau la imiius \ aku. No ia mea, tiookokoke aku la ua kauua ma kahi a Sereinaneda t» hoioholo an*t. a haiwi aku !a i kona aloh» i ke Alii, a * ha pu iho ia iaua. I ak»i ia ke kauwa i ke A'ii. me ka mn ui aku, M E ke Alii e, heaiia ka mea i ano *• ai Ikou iielehelena i keia kakahiaka ? \o k:\ i mea, ke ike nei wau. aoie keia o kou h i! > - 1 helena i kou hora i halawai ai me a'u o i,.v ! ia au i hiki mai ai maanei. Aka, i keia kaj kaiiiaka, ua ano kaumaha kou mau ma'.a, ' me he mea la, he hana nui kau e noon- o 'nei, a e neie nna paha oe ia iiaua nu i n-'o-noo ai, noiaiia, ua kaumaiia oe, a oia k»> l»u---i mu 0 ke ano e ana 0 kou heleiieiona i kj kakahiaka. M ī A no keia 6lelo a ke kauwa, hookuko n-a 1 la ke Alii Seremaneda i ua kauwa wahine ! nei me ka olelo mai jieuei: ! " E hele oe pela mai kuu alo aku, no l».i | mea, aoie pela e pono ai oe ke olelo nnii ni;i |kuualo; a heaha ia i kupu mai ai kau ninau | Upuwale no'u ? No Wa mea, ke ike nri \v ,m | o ko'u ano mau no." A no keia olelo a Seremaneda, hele akti Uakek uiwa, ua hookahi paha kauiahao a 1 me ka hipa, ke kaawale mni ke Aiii aku ; ! alaila, manaolana mai la o Seremaneda o k«" i kauwa ka mea e pono ai kana mea i h' i<> I mai ai, me ka hoahewa loa o ke Alii ia 11 ! iho i!oko ona, no kona kue ana'ku i ka ni- ! nau a ke kauwa wahine. ! fa manawa, kahea koke aku ia o Srren a- ! neda i ke kauwa, " E ke kauwa e! o I».- \ kauwa a Lonuehama e !! e ku oe pola a Iv l Us jaku wau." A lohe ke kauwa i keia leo, aiaiia, ku ifin ' la oia e kaii ana i ke Aiii. A hiki aku la o Seremaneda, a haUwai iho la me ke kamva. I aku la ke Alii, " la oe i hala mai :u. mahopi' iho o ka'u hookuke ana mai ia o«\ hoahewa ioa iho la wau ia'u, 110 ko'u kw<* ana mai i kau ninau kupono no'u ; a nn ia mea, kahea mai nei wau ia oe e ku 00 ina.inei, i hai aku ai wau i kau ninau, a man.m o kuu olelo ana aku, e hoomaikai mai o- | ia'u, a me kou manaopaa hoi." | 11 Ua maikai oe," wahi a ke kauwa, M ak i. j he mea pono no ke Alii ke olelo mai." j «' Ae," wah» a Seremaneda, 44 ua poloki ikau ike no'u, he oiaio, he hana nui k i'u i |hiki n'\ ma ScpaT>ia a \ia ike ri : | wau i ko'u kaumaha nui ma keia men. | " No ka mea, 0 ke kane a ka Haku ivi!a|ne*o oukou, kekahi 0 ko'u mau hoaai.oii I !mea nana i oielo iwaena 0 makou iloko o k-. Imakou manawa ai, he wahine kup?ia knm. ! M A no ia mea, owau ka mea nana i an aku e hele mai e hoowalewale i ua wahin|nei, ka Haku wahine hoi 0 oukou; no ka jmea, ua ike no wau, a ine na mea e ae n-.a ko'u aupuni, owau no ka oi ma ka hoowalv- | wale iloko o ko'u mau la. ; * v Nolaiia, ma keia mau mea, ua piii aku, a pi!i mai maua i na waiwai paa a mo n 1 |waiwai lewa o maua, i na ua puni ka Haku :W «hine o oukou ia'u, aiaiia, e lilo ia'u n \ roea a pau 0 Raukesila, a ina hoi i pimi oi>ia'u, aiaila, e lilo ko'u raau mea a pau i 1 Raukesila, he umikumamalua nae la i huawiia mai ia'u e hoowalewale ai. 41 Nolaila, ua hanaia he palapala hoopaa ! iwaena o maua, a ua kakau inoa aku (naun ma ua poiapala hoopoa'la. " A 1 kuu hiki ana mai nei maanei, i\> - ► laiia» ua ike maopopo 10 iho nei wau, he w ihine kupaa io keia ; a no keia mea, ua ka*imaha io wau no ka lik> o ko'u mau waiwai !a pau> no ka mea, he uuku na ia i koe, e hookom na mea a pau i ma ka pala- , pala hoopaa, oia ko'u kaumaM e noho nei. \ 4 - Aka. ina he mea hiki i ke kauwa a ko AUi wahine ke hopmohala i keia maka kaumaha o'u, a e kaia hoi i keia ukana kauniaha mai o'u aku, alaila, e loaa ia oe ka pomaikai a me ka hanohano nui i oi aku ina* ' A

mua o kn Haka \rahine <?•:. a hiki i ka aoao rr;3 : o ao ne;." I -.n 5 -a Lc kauwa. " 0;a hoi ka'u i ninaa ; 3; ;« oe. aka. he mar>ao okoa ko ke Alii ---.1 .a ;-.?a ; ke hooia.o aka nei wau :r» •-.«? r,D ku j Haku wahin?\ c ka o; keia ona '»:jpaa ma honoa nni; aka. « v ioaa ana no :a 0€ ka p-ono iloko o ka o/.;a paiapaia hoo a c pomaikai io ana wau, aka, c loaa ana he piiikia nui no'a rna keia hope aku. " Nolaii?.. kc ninau ftku nei wau ia oe, i.-:-aha fa ka hoike o ki hooiaio ana no kou ;.n;r,a kino Losinehama i oleloia iloko o La o];ja pahpala hoopaa." A no ka ninau hope a ke kauwa, i aku la 0 Scr( :mnedi, Aole i hai mai ika inoa o k-i hoike a'u e hai aku ai ; eia wale no ka * mea 1 oleioia, nole e manaoia, ua lilo ka hin? ia'u i ka ke hoi oie akH| v,; n," k;i moa piii ma kona kino ; pela *.vak.i 1 o'eloia. a heaha ia ia mea ma wnri;i kjr;a e pjh n»au ai, o ke kauwa no kai ; !M- ina fjica e piii ana ia ia." . 1 aku !ci ke kauwa. " E hoi oe, no ka mea,! p r '!naikai ana no oe ; e kali mai nae oe ia T u I 1 kein kakahiaka mawaena o ka hom umiku- j mamakahi o ke kakahiaka, a me ka hora • aknhi o k.? ahinhi, a i hiki aku wau iloko o i 1 mawiwa. ua pomaikai oe, aka hoi, i hiki; o!" aku wau ia manawa. ua nele oe." la innnawa, hele aku la ke kauwa, a hoi! aku ia no hoi 0 Seremaneda ma kona hale,! 0 ka ewalu nae ia o na ia, eha la i koe. pau ! ka mannwa i ae'a ma ka palapla hōopaa. ; l ke kauua i hele aku ai i kuai mea ai na | knnn Haku, hoi nku ia oia n hiki 1 ka hnle, j a iiool.iie aku la i na mea lawelawe malalo ■ ona o hanaia 1 mau mea ai no ka aina ka-1 kuhiaka o ke Alii. j A makaukau na mea ai, lawe nku la ke j kauwa i na mea a pau ma ka papa aina.a ai! iho la ke Alii wahine. i He mea mau 1 ua knuwa nei mn ka ma-' iama ami i kona Haku, aia 0 na mea a ke! kauwa e olelo aku ai e ai, he mea pono ia j ua ke Alii'e hooko maiai. j Aka, i mea e ko ai ka laua olelo me Sere- j maneila, lawe ae la ke knuwa i hookahi j omole u-aina, a ku maluna 0 ke pakaukau, j 1 mu iho ai kona Haku mamua 0 ka ai nna. I iiku la ke kauwa, " F. kuu Haku, iloko 0 ko'u noho ana inalalo o na Haku mua, ma ka'u oihnna lawelawe, he mea pono ke inu j mua i elua kiaha waina mamua o ka paina j nna, pela i malamaia ai na Haku maikai i 01 aku mamua ou, 1» pela mnu na rula o ka poe maikai. Nolnila, he pono i kuu Haku k«' inu ?lua kiaha, i helu puia ai oe ma ka pnpa helu o ka poe kiekie o ke ao nei." j 1 aku ln kona Haku, " E ke kauwa, hea- j ha oe i olelo mua ole mai ai ia'u e palua ka j inu ana i na kinha waina? No ka mea, nau j no i hoomakn ka hnawi mau i hookahi kia- j hn, a heaha mni nei keia ou ?" j ( aku la ke kamva, 44 Aole wau e hooki-; kma aku nna ia oe e inu papalua, aka, e ; hoaknka wale aku ann no wau.'' ' I aku la kona Haku, •' Ua pono 110 kau olelo. a nolaila, e hooko no wau ma kau mau moa a pau e olelo ai, e like me ko'u ike ana i lio kauwa maikai oe." j la manawa, laiau ae la o Losinehama elua ; kiaha waina, a inu iho la mamua o kona ai , ana i na mea nii ! lioko o ko ke Alii wahim; wa e ai ana,i loohia iho la oia i ka malohilohi, u kau mai j l.i ka hoomaka o ka ona i ke Alii, no ka mea,; ui komo iloko ona elua kiaha waina ; ia ma- j nawa, hooki ae la ke Alii i kona paina ana,: a kau iho la ka hiamoe nui maluna ona. : I ka pnu ana 0 ka ke knuwa luwelawe ana j i kar.a hana, hele nku la ua kauwa nei 0 ma ! kahi o ke Alii e moe ana, hoala ae la me ke. kahea iho, " K Losinehama ! K Losineha-i ma '!" Aole nae he ula ne, a palua kn hea • ana a ke kauwa, aole i ala mai ke Alii. la manawa, lawe ne la ke kauwa i ke ko-! mo mai k;\ limn ne o kona Hnku, n Jawe aku ( la ma na hale hana komo; me ka olelo aku 1 o ua kauwa nei i kn mea hana komo, " E ; hana oe i komo no ke Alil e like me keia ! komo. nole keknhi ano e koe aku 0 keia ko-) mo. ke hann oe i ke komo hou, a e loaa no ; ia oe ka uku nuiia." | 0 keia komo, oia no kn inea i loaa mua i ia laua i ko loua la i marcia'i, a penei 110 ka j laua olelo hoohiki mahope iho 0 ko laun ma-| re *ua» oini o laua wale 110; j y K pna mau keia komo ina ko kaua mau | lima. aolo e weheia mai 0 knua aku, eia! wale no ke kaawale o keia komo mai ko kn- { ua iima aku. aia a hnule kekahi o kaua i ka \ haunm, alnila, e hookaawale kaim i kela j komo, i ole ui e pili aku ka haumia o ka li. i ina i ke komo, oia kft hooilona maopopo no| ka hana haumia aua o kekahi o kaua.' 4 Oia | ka olelo n Losinchama i kana kane, a ua li- j lo nao ia i olelo kupono iwaena o laua. j A paa ua komo nei i ka hanaia,aiaila, hoi» • hoi aku la ke kauwn i ke konio hou, a hoo- ; komo iho la ma ka iima o kona Haku. a lawe; ae la ua kauwa nei i ke komo mua, a hele aku la i ka manawa a laua i olelo ai me Se-: remaneda, a halawai aku la laua. 1 ka manawa a Sej*tnaneda i ike mai ai i ke kauwa e hele aku ana i ka manawa i oie* j loia e laua, akahi no a mama ae la kona iku., maha no kona waiwai. I ko kauwa i hiki aku ai ©a ko Serema-j neda Imle, olelo nku la oia, Auhea oe.eke , Alii; ua ioaa ia oe ka pomaikai i keia ma- ■ nawa, aole nae ma ka oiaio.aka, maka hoo-j • - iPi

i p?Jtiipurii e pono ai O k»?li i oieieia 1 hoike no ka iilo o i ka hoowalewaleia e oe, oia keia komo. M Hahai aku la o:a 1 na mea a pau an3 i hana ai no kona Haku Loīinehnma. A !oca keia mea ma ko Seremaneda lima. haaieU' iho la oia īn Separua. a hoi aku la. i llaiin. Mamua nae o kona hoi ana, kauoha ae ia oi,i i ke kauwa, •• Eia wau ke hoi nei. a i loaa jo ia knua ka pomaikai ma keia hana ana nu. alaila, e ike auanei oe, e malama.a ana oe maloko o kekahi hale hanohano ī oi aku mnmua o kou Haku wahine a {»u kou ola ana ma keia ao/' Ia Seremaneda 1 hiki ai ma ke awa kumoku o halia, ma ke o ua ia jJa. ola no hoi ka la hope i oleloiā rna ko laua hoopaa. I ka moku e hoomnka aku nna e ku, u-u ae la ka imiamamoku i na hae a pau, aole ihookahi kaula e koe, he mea e hoike ana i jko Seremane(la oholi no ka lilo o Losineha'ma i kn hoowalewaleia. a he mea maopopo j hoi i ko uka ua lilo o Losinehnma i ka hoo- : U7ilewaleia ; aka, o Raukesila hoi, henha la :ia inea i kona manao. A ku aku la ka moku i ke awa, a pau ka ;aoao mau o ke Alii, lele aku la oia iuka, aia ; hoi, ua akoakoa ae la na hoaai a pau ma ka 'papa aina. {Aoleipaīi.)