Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 26, 27 June 1863 — KA NU HOU! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA NU HOU!

Ke kt' v t.l r. k' :;i pn:r īmn.i ko n;r;i nv\ ke K->:n< iuina.'* ma kani o ko Nu Huu. Ma Tene?i. ua loluia inai nei. e nee ana o Gen. Roseknrana, (o ke aupuni) inuia. no ka mea. ke hoouna liilii ia pei na koa o ka poe kipi malaila, nialalo o Gen. Braiiir. ma ka Ilikina. ka Henia. a nie ke Komohana'ku. Aole no he kuniu maopoi>o i hoikeia mai. oka hoonoho walo ia'na o keia Generala o ke aupuni a hala na mahina elima. Aka, malia nne paha. i kukuhi wale ii no ia puali malaila. i mea e paa mnu ai kekalii mau puali koa kipi ilaila. Ina he oiaio keia hoouna liilnia n na koa o G'-n. Brnirir, nl.ula, e h»aa nna ia Gen. Ro<ekarana ke kuhina maikai, ma ke aianui kanmahu, o Katajraona. \o ia mau mea la. nolailn. he ano kanalua iki. ka hoouna liiliiia o na koa kipi e noln> nei ma ia wnhi. Ma kenetuke, ke noho hana noi no o Gen. Burns'ule malaila. me ke kue aku i na koa Ui pi !ie 10,CHK) ma \\ avne County, he wahi e pili la i ka pnlena o Tenesi ; a«»lo no nae i liolo pono h>a n:i koa aupuni malaila Aka, ina e haalelo <» Geu. ia Tenosi. alaila, e n» e loa aku ana o Generala Burinsi«le a hiki i Cumher!an<] Gap. Aole no lie mua ano nui i hanaia ma Kaletoua, ih»ko o keia mau la mai nei ; aka, iwaenakonu iho nei o Moi, ka lohe hope ia ana mailaila mai. A e hke n<> ' me ke ano o na mea i haiia maiuna ae nei. pela ilio ia ke ku ana o na a<>ao kaua, i ka wa Impe loa i lolie ia mai nei. —Ua ikeia mn kekahi lela no Mohile mai, o ka la 7 <> M< i ilio iu i. ua lionpn» ia ka moku ki}»i Eugeīie »? na ni<»ku aupuni, oia 11<»i ke Cuyler ame ke Kunwaha. A ua haiia mai n<> hoi ho i:eiu rala kipi kekahi i ee mai maluna ona, mni lla\ana. a ua pio pu iiui k;i moku. — Ku ae no ka nmku La)icer ma \u I<»ka. nmi Kar<»!iua Akau ae, ma ka hi o Mt i. Aolii' n<> lie moa nui i hanaia niahula iloko o keia inau la, eia no n;ie o Gen. r<;ster, o ke aupuni, ke ho<unakauknu nei i na pakaua aupuni maia wahi. Ua maikni ke ola <> na k<*a aupuni e n<>hn uei iiKilaila. —Ua inainnia ktkn>ii koa aupuni e kona alii no ko.ua aihiK* ana i ka manu neue a ka poe kipi. i aku la ua wahi kon nei i kona alii. '• Ka ! i ike aku nei au i u;i manu la e hoomnewa ae ann i ka hae o Amenka Huinuin." Ia lohe ana o ke alii ona. inalia iiio I i no k«>ua inaina. — Ke h<»l'> niau nei ka hana k<»a a nu pua!i koa lio o ke aupuni ma ke komohnnn. ua hmkeia mai ke k<>mo ana'ku o Col. Griers«»n. <» ke aupuni, a me kona mau koa lio n-> Ii«»i, i! >k<> p<»noi o ka moku aiua o GeoL:ia. a ua k.aua aku no I><>i ma na wa!n a pau a lakou i halawai ai me ka p<>e e alai mai ana i ko lakou hele ana imua. I a I»e!e aku lakou i na miie he SlO il'»'ko o na la lu* 17. me ka iu.ie maoli no h<»i i waena konu o na mokuainu llema. Ua lehulehu wale na poe i make ia !akou o ka aoao kipi : ua hoopoi.noia e lakou ka waiwai i oi ne ke kumukuni mnmua o ka n 1.000.000, he puu eliia nui no ia no ka aono Hema, ma ke kokua ana i ka hoomnu ana i keia kaua. Eiua alanui kaamahu e h<«io ana mai Geooja aku a hiki i ke Kapilala o na m<*ku hui o ka Hema, ua pau i ke okiia e ua poe koa lio nei o ke aupuni, a u.aia mea, ua hiki ole i k(»laila poe ke 'iauna'ku me ka poee nohoann nm kekulanakauhale ahi o na kipi, a me na wahi no hoi u lakou i hooiakoia i na papu paa ; ua pio ia lakou he 1,000 k»-a kipi, me 1,200 lio, a me kekahi mau waiwai e ae no hoi. Hoko oia hele ana i kekuhi la. oia hoi he 23 hora, he eha a lakou lioouka kauaana iloko oia mau hora, a ao!e no hoi i komo mai ka ai, a i loaa iki hoi ka hiamoe iloko oia mau hora, aole i na koa, a aole no hoi i na !io. Nolaila, ua manaoia he hana koa nui kai hanaia e Col. Grierson, ame kona puali koa kaualio. —Ua hoikeia mai ka hiki ana'ku o ka louo i Savana, Geogia, no ka heleaku ka o kekahi mau tausani koa o ke aupuni

ilaila. me ka manao c hoopoino aku :a mokeaiua. aka, ke hoomakaukau uei ; • i.ae lu>i i\:\ poe kipi e malama ponu i Li nialuf;ia o ia \vafji. —Ke imna nei na mea e honnui ae ;v t i ka helu o ka poe kan lio o ke aupuui ; a e {KH">nuiia*na no hoi na koa hele waune. e iiiki ana paha nn poe hou i ka 100,IRh>. —Ko noho nei ka uahine mare a ka t!i-.a kaulana. Ka{>ena Sieina. (J?einmes.) o ka moku kipi Aluhiunu. ina Cincinnati. mo ka olelo hoinomo a hakukole wa'e aku no hoi i ke aupuni hui. anie i.a ko:»

a pau e lawelawe nei i na oihaua e kue ana i ka aoao a ke kane e hele nei. a no ia mea, ua kauohaia oia e hoomakaukau iaia ii'.o, a e lawe hoi i kana mau ukana, ame na mea e pili ana ia ia ma kela aoan o na puali koa kipi. —Ua hoi hou ae nei o Gen. ! i alii koa no kaua papa koa kahiko. I a liaiia'e. ua aneane ka Papu Svimeta n-,a Kaletona e hoopio mai ia lakou iho i ka poe moku ha«>. i ka wa a lakou i hoouka ai i na pakaua kipi ma ia wahi, aka, i ka wa uae a lakou i manao ai e huki i k<> lakou iiae ilalo me ka manao e ae mai i ko lakou pio ana, aia hoi. ua emi hope mai na moku o ke aupuni ia manuwa. —Wahi a ka nupepa kipi Registei\ o Mohiie. ua maikai 1:0 ke kulaua o ka ar»ao llema i keia wa ma 1111 moku konu.hnna, iii) ka mea, wahi a na pepn nei. e komo aua o Cien. Grant a me kona inau puaii koa il«>ko o ka upena ; a ina e hooinau oia i ka m»ho ma kahi ana e hoomoana nei, alaila, iie oiaio e ukaliia'na kona mati kapuai ena j>oino nui. A ina e pio <» (ien. (irant ma kekahi aoao, ame (i< 11. Banks hoi ma kekahi noao. alaila. r h imama auanei ke nlauui e hiki ai ki' la\\i> ia mai na mea nui. a kumu waiwai 110 lim 0 k«; au |)ii 11 i lleina, kalii aka j>oe ailme <1 ka Akau i nolio ilio nei, a a<»he 110 lioi he kumu e kuleana ai ka Hema i ka huki ana i kona hae iluna ma ke kulanakauhale o Nu Olina. j>ela ka olelo a ua kip . Ki k o PnnrsiA mk Ai sktf.ui\. —Ke n<»ho kue nei o Perusia me Auset»-ria. a ine he mea la. e hiki ana maloko o ia n<>ho kue-e ana, ke knua iwaena o ia ma;; aupnni. O kekahi maunui kumu 110 <> ke kue ana, o ia no ma na mea e pili an i 1 ke auo oko iaua noiio aupuni aua. Ke mahalo nuiia nei o Auseleria e k<ma m:>u knmaainn, oiai hoi, ke hoinoia nei o IV - rusia. Healia la auanei ka hopeua o 1;. - ia inau aupuni ; iieie no hoi a ho kaua i:<» ka hopena, aiaila i-a. kumakena ua inea he kaua ! Ka I'oino o n.v KAI.M I RrsiA. — Waln a kekahi o ka poe kakau manao o kekahi uupepa o Wasinetona, Aole ka 1 ike ka poe Amerika i neia mea he pnino 1 ke knn.i," a ua hooiaio mai oia i kana inau olelo, ma k»? kuhikuhi ana i na moole!<> <• kekalii o na kaua kaulana a Xap<ili«>ua ma Rusia. () ka nui ona koa o Faraui. he :>(H.9TO, me na lio iie Ma ia au kaua j>okole, oia hoi lie nmikumainaiwa j»ule me na la (lua. ua make iluko o ke kaui wale no. he vi }7,0()0 koa. m< na 110 he 1)4,000 ! I a ioaa mai keia m:.u pn[>a[ielu maiioko mai o ua buke au| ni 1 e waiho nei ilokoo ke Keena Oihana l\aua 111:1 Parisa. Ile poe koa eae no i,ae kekahi i komo iloko o ke kaua i Ru»:a, mai ilo ponoi iho o 15oi»aj)ate, a honloii.i ikiia aku ni ke kaua ana ia wa, Oka nui 0 na koa a pau i ko-no iioko o ke ki.ua. 6 11,000. he 600,000, o ia poe 1 j ( a 1 n«i pu. () ka nui o na jmf; kea <> 11 puali i hemoaku niai Rusia, mah..(>e n.o o ka pau aua o na pule lie 45. he -ō.(M<O waie no. Anoiaiia, oka nui oka pmno o na koa Farani iioko o ia aukaua j.ok< I". ho 504,000, rne na pukumahi lie 1)00."' Aoie no i kanamai.

i\o 3le«il*o.

Aka, mn na mon liope Ina nae hoi i !>> ki nwii nei ? ua ike iho mnkou, un pi*» ! l • .000 koa Moiko, a ke im.*.* aku nei l.a p«»e Farani e komo il<,k<> o ke kul;m;ik iuhale o Mt'siko. Me he mea alu -> no ia mau mea i hoike ia nia» nei; al a ln»:. he nui no ka lauwili o na mea hou e iuki u»ai nei i waena o kakou, olelo kekahi i:a pio, a olelohoi kekahi ua lanakila, a poia kak«»u e npa maii ia nei e nn nupepa hno!r. Kia iho maialo nei ka manao o ka nupepa fleekly ( nion, o Sakarnmento Kalaponi, no na mea e pili aua i na koa Farani ma Mesiko, a me ka holopono ole no hoi o ka lakou hana ma ia wahi, a penei ka olelo a ua nupepa la : Ina he oiaio na mea a pau i oleioia e kekahi kanaka naauao a kaulana h i o Farani, alaila, aole no e ae ana ke Au puni o Farani e lilo i mea lapuwale, ;i o J±

k i h:ki'>vawe mai o ka \va a Farani e hoo- ;• iu ai i kof t a kaua ana'ku ia Mcsiko,o ka •» i i a Naj/«»!inn e hoomau iho ni ina ka i'.. nna ika Lei Alii o Faran'u La lohe i i in.ii, ina o na I3critania. F»ran», Amer,r>a. a rne ka pr>e Mesikana, ua hoopau <> fien. Pon v o Farani, i ke kaua ana'ku 11 PueUnia, a ua lioi ae oia, a aia ke heie [iku r;ti i Oriznba. Oka oielo paie ake Gencraia Farani, no ia haaieie ana ia wahi ana i inanao ai c kaua'ku, no ka nck* ka i na pu nunui kupono, a no ka inki ana rn.ii iioi kekahi o ka wa ua o ia waiii, a 110 in rnea. ua kupono r»ie ke kii aku e kaua ia wahi; a na ia mau piiikia i wanana ii.ru i ke alii ko;i Farani. aoie make kaua aku ia waiii i keia inannwa. Ma na mea i lu'- maopopoia, ua hoikeia mai. o Gen. F<'rcv, oia kekahi o na'lii koa i kaulana ina ke au kaua i llusia, a fne Itaiia, me n;i koa Far.ini I.e 30,000, a me na pu nui no hoi. ua iioopioia mai, a ua hoauheeia iioi e na Mc>ikana, ka poe hoi ana Falani i īuanao aku ai, iie poe nawaliwali, a l,e poe ku oie hoi, i ka hawele ana i na painkaua iua ko lakou niau puiiaka. A no i.a iiK'a iioi. aoie e liiki i na poe Farani, ke kue aku i na kamaaina mamua o ka malauia o Okat<,i>a e hiki mai ana. noiaila. e loaa aiiii ka wa kupono e hooikaikaia ai na pakaua ma l'uehaia, a e lako ana no lioi lakou i na pu a me na koa hou ; a e hlo ana lakou he aoao ikaika l<>a, kc iiiki mai ka wa a na poe Farani e lioomakaukau ai c hoouka nku ia lakou. A eia no keia pomaikai nui i ioaa mai i na poe Mesikana. malia paha ih»ko o keia mau mahiua e kaii nei, e ioaa ana i ke Aupuni o Amenka 11uipuia ke kumu kupono e koi aku ai ia Faraui,e lawe i kona mau koa mai Mesiko aku. I ka hooniaka ana a ka Fmcpera c komo iioko keia kaua kumu oie, ua aknka! lea, ua uliaki oia i na kauawai Aupuni, a ua makalaia mai lioi oia, c ka waihona 1 aloha <i na aupuni nui a pau. Ua ahewaia mai kana mau liana e Fnelani a me Sep iuia, aole no hoi i mahaloia kana mau hana ena |»oe o kona aupuni iho. O na Luna Aupuni o Farani, a me kekahi 0 na uu|)epa o ia wahi, ua a-a ae lakou e kamaiiio iki ma ia mea, nie ke kapa aku im' h«»i, he mea hoopoho dala waie no i<t :a kaua, a he pepehi kuinu oie no iioi 1 na makaaiuana o ka aina ; no ka mea, a-'le no ii« pomaikai, a iie aina hou paha e loaa inai ana, ina lioi e lanakila na koa F.irani iloko o keia kaua ana ilio. Ake h:ki aku paha auanei ka iono o ke pio ar, » o ka poo Furaui i na j)oe Mesikaua. aiaila, e loaa ana no ke kumu kupono a na nupepa, a mc kekahi o na Luna Aupuni e iionhalahala ai, me ke koi kumu aku h 'i. e hoopauia ke kaua ana ma Mesiko. Aole ī loau i na koa Farani iloko o keia au kaua : aka, ua loaa nae ia ia ka hnohaahaa ia imua o kona enemi. Ua hoopi.ua lukou e ke aupnni nawaliwaii iioko o Amerika, u ina e hoomauia keia kaua ; aiaiia. me he mea la, e kauoia ana o Fai.ini n'oko o ke kaua me Amenka Uuipuii. ke nupuni nana i hoopio hikiwawe aku o Mesiko, iioko o na au kaua i kualiope a• •, a ke aupuni hoi i lako loa i na mea k.on. Malia paha, he mea hiiahiia no i' ii.iin, ke liooki ae i ke kaua an » i keia w». iie mea hilalula io no paha i kekah; «• ii i nhi lianohano ioa o ke no nei; ka iW ana'e i kona j>io, a me ka ianakiia oie a.ia. maluiin o knhi nupuni nawaiiwali loa 0 Mesiko. Aka, e hlo ana keia hoopaa k i;!iu ole ana a Farani. mamuli o ke kau i i hoaiiewaia e ka leiiuiehu mai o a o, ī mea nana v iioonaueue i ka muluhia o k i ;;.«i;o Aiii aiia o ua iuiiiuo a Houapale. \o!e inki kc h<xiokaumaha waleia'ku ia p e. me Ua loaa o'e mai hoi o ka u tno ika poe nana e kauaana.a ua ikea i:::toj>opoia, noie loa e loaa ana ia mea ia i'.iiani. ma Mesiko. Ai i iwaena o ka poe e hauoli ana i ke :o a:.a o U«en. Kony, kekaiii poe o Fa--1 ini. oia iioi ka j>oe piii akupaa mau ma-; iii ih o ke Kumukanawai. O keia kanaka o Uen. Foivy, oia kekahi i komo iloko o U wa e hanaia'na kekahi mau mea nui, a lilo ai o Napoliona ae nei, i Kmepcra no ke aupuni o Farani. Ua kauiana io paha O Geii. Forey i na kaua i Rusia, a iiie Ilaiia, u i haawiia no j>aha keia noho aua hanohano ia ia, no kona Kokua nui nua ia Napoliona, a hoonohoia'i oia iluna 0 ka uoho aiii hanoliano o Farani ? Aole iio i maopopo loa na kumu ; aka, he kauiana loa nae oia iloko o na olelo hoike a j\iu nka Emepera Napoliona. 1 ka wa 1 hookumu ai e hele ae i Mesiko; aia hoi, ua hoopuka ae oia i kekahi nmu oielo kualmua kaena, rae ka olelo iho hoi, he inki ia ia ke keakea i ka hoonui ana'e o Amenka Uuipuia i kona mau mokuaina " hou ma na wahi a pau o Amerika. K .

An!e no hoi paha e nele ana ke komo o ka hilahila n-ii iioko ona, i ka ike iho no kona pio. i na poe Messkaua nawaliwali. me ke kokua ole ia rr;ai e hai. Aka. e iiiKi aku ana nae ia lono me ka olif>ii nui. 1 ka poe haole Farani, e makemake oie ana e inalamaia ke aupuni iloko o kahi paa, a e o ia ku hoi ka eiau ma kona umauma. He htki i ka poe Amerika Huipuia, ke akaaka aku i ka poee komo wale mai e lawelawe i na inea o lakou i kuieana ole ai. Ua hoao mai nei o Lui Napoliona, a ua maopopo i na aupuni o Europa, aoie he hoio pono o na hana ana ma Mesiko. Aoie no e hiki i na koa o Gcn. Fory ke hele imun, aia no a ioaa maopopo kaiii e hiki ai ke hooiako iamai kona mnu koa i ka ai, mai kekahi wahi mai o Amehka Huipuia, aia no a i ka lako ana ia mau mea, akahi no a nee aku iinua mc ka manao aku e kaua aku i ka j>oe Mesikaria, a iloko o ia lako ana, me ka makaukau j)ono no hoi, ua loaahia iano na koa Farani i ka poino, aine ke pio. He wnl.i iiiu iki anei kekaiii e iiiki ai i ka j>oe j»uni kaua o keia wahi. e manaolana iki ac ai. hc }>ono ke iiele mai e kaua i keia mau wahi / He wahi anei kekahi e luki ai ke manao laua iki ae ai, e iiiki mai ana ka wa e liio ai ka mana o ka hooponoj)ono ana i keia mau aupuni, i kekaiii o na auj»uui oEuropa? Aole! e hooiaioia mai aua na olelo i hoopukaia e Monroe oia lioi na oleio i lioohenehene ia ai e na aupuni o Lurojja, me ka oielo la iho uo lioi, he oleio kaena waie no na ka Ame/ika, aka, ke hooiaioia mai nei ia mau olelo. A e lilo ana ia mau oieio i mea e hoonaauaoi'ni o ka poe a pau e nolio ana ma keia noao o ka moana Atalanika, kc mnkaikai iho lakou i ka haule hia aua o Farani ia Mesiko.