Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 26, 27 June 1863 — No ka Hookiekie. [ARTICLE]

No ka Hookiekie.

Heaiia ia i Oia no kekahi ano o na ouli, a me ke kino hoiookoa o kekahi hapa o na knnaka e noho nei ma ka ili honua a puni ke ao nei, rnii ka wa kahiko mai. Pela no i hoikeia mai ai ma ka oielo a ke Akua. Ua pili no ma keia kumu hookahi kekahi mau ouli uno like !oa i ka nana'ku, e like me koonei. 1, o ka hookiekie, (oia ma ka helu akahi ;) 2, o ka hookano ; 3, o kaakei ; 4, o ka u-u-u-a; 5, o ke kaena ; 6, o ka hoowahawaha ia hai. Aole nae i pau maanei ; aka, e nana nae kakou i keia mau mea i hoikeia | maiuna. 1. O ka hookiekie; oia ka huki ana'e o ke I kannka i kona manao nona iho, n hala'e maluna o ke ana kaulike o ke akahai a me ka ; haahaa ; a loaa ia ia ia haawina, alaila, olu- , olu oia, kuu ka luhi ; no ka mea, ua kela'e ( oia maluna, a ua mahaloia mai, ua kaulana : kona inoa, ua pua ma o a maanei o na palena, a pela aku no. 2. O ka hookano ; oia ka nana ole i ko hai ola, a me ko hai mau pono ; hoopuka wale aku i na olelo hoinoino ia hai, hoohene- : hene aku ma ke ano raibila, i mea e hoopoinoia mai ai o hai e na leluilelui, a maholaia mai oia. Pela mamua iho nei, iloko o ka lloku Pakipil a, \ 'ka wa e noho ana ka poe ' Mahaloia iloko o ka Hale Ahaolelo o ka M. H. 1562 i hala iho nei; na kekahi o ko ! Koolau, Oahu, i kakau mai ; oiai ka Ahaolelo e noho ana iloko o ia mau la ; a na ko Niuhelewai i kakau mai kekahi, e hoohenehene ana i kekahi mau Luna Maknainana, no ka o lima, no ka hoomoe, no ka hilinai, a pela aku. i 3. 0 ka haakei ; ua like no ko laua nei 1 mau ouii me ka hookano, a pela no ka u-a- , u-a ; ua ulu mai lakou no keia kumu hooi kalii, oia o ka hookiekie. ō. O ke kaena ; he manao, a he noonoo, ;a he oieio nui no ia iwaena o kekahi poe e , noho nei, oia o ke kaena o kekahi ia ia iho, a ia lakou ; olelo kekahi, owau ka oi o ke i akamai ma ka Loio imua o na Aha Hookolo- | kelo ; ina e hele mai na niea i lawehalaia imua o'u, na'u no e hana imua o na Aha, a ' o ka puka no ia ; olelo kekahi. owau ke akamai ma na Kanawai, e koho mai ia'u, owau ke hele i ka Ahaolelo. na'it e wehe i ko ou-, kou piiikia, aole no e pnu kooukou pilikia ia mea, he mea, a he mea. E nana ma ka hui; koho ImloM ma Kohala Akau, ina nae hej oiaio ia mea. [ O kela hana ma Kohala Akau, a kakou i - ike ai ma ka Xupepa huokoa, ua ulu īnai no; ; ia hana noloko mai o keia mau kumu, e ka- , ena ana me ka hookiekie maoli, i mea e ike : ia mai ai kona akamai,u makauieau paha ma ; na Kanawai, a pela hou ma ka Hoku Pakipika. iloko o na mahina i hala ihonei.e olelo : j hoino ana i ka Luna Makaainana o Kohala.i ! o Kona Hema, o Puna, o Hilo, o Lahaina, a i me ko Makawao. ! Ua kuhikuhi mai ua kanaka la ma keano' kaenn, i na kanaka kupono loa i kona noo-» | noo, ke lilo i mau Luna Makaainana no ua . ! mau apana koho la, ke hiki ae i ka malama \ | o lanuari, 1564, i ka hebedoma mua, pela ; ; kono no<>noo kaena i hoike ai ma ka Ilokīi ! Pakipika* he oioi o ke kaena ! i kanana ana, s aole i kina iki ka noho ana o ke Aupuni. ma| . ka noho ana o keia poe iloko o k«i Ahaoleio, | aole o lakou inoa ma ka ne ana i kela Kana-I |wai kokua i ka moekolohe, me ka wahine; I hapai keiki; ina e huiiia ma ka moolelo o| ! ka Ahaoielo, aole e ioaa ; aole no hoi i iohea j I mai ko lakou noho pono oie a hana pono ole ■ \ nv\ kekahi mau mea e hoowahawahaia'i ia-| ; kou, aole loa uo. | l 0 ko\t manao maoii, no k» uele wahi ha-i | na ole mai o ke Aupuoi ia lakou, a ua hoo- | neie ioa ia iakou i kahi oihana ole; no ke ; aha no la hoi ka makemake oie ia o lakou ei j ka apana a mau apana hoi o kahi a iakou ij ;nohoai, e koho i Luna Makaainana ? Eia I ke kumu i neie ai, o ka hookiekie. a me keJ kahi mau mea i oleloia maluoa. ; 6. O ka hoowahawaha ia hat; oii kekahi | ouii i pili loa, a i hanaia e ua- poe ia, e like ime na kumu i oieioia maluna. Ina e lohe oia a o iakou paha, ua lilo ka noho Lunaka- | vpai o ka Apana o mea, ia Wm. K., o ka he-

!e koke no h imua o kekahi o : a Lunakanaw'ai s kv Kinaīna r-0.r.3. e n;3r.;2 ai. a e 3hiahi ai. a * hoiohoio o;e;o ai. a peia'ku he nui *ra!e. i w>hi e oie mai ai ka oihana hun - * o n.ea n»~; i rnanao a mamu'ī o in hnr.a nna a ka rv.e hoir»o, kua neie maoii :o no. a piiikii mnoii paha, a ina he ihana no ka poe pomn. i pe : r.o no ka rr.ea i hannia pela. Eia kekahi mnnao, o ka poe i loaa na oinana pih' aupuni, a rr.e na oihana e ae, a me ka inoa kau!ana iw?ea o ke;a !ahui, a peia no ma ke kahi inau aupuni e aku ; e ike kakou. aoie no keia mau kuinu i o!e!oia niaiuna. E nana iho kakou i kekani po: inoa kaulana no ke akamai a nio ka uaauao mao!i, a ua ukuia mai ko lakou :.kamai e na oihana kaulana. e iike menei. O ka mea kaulana oia o J. W. H. Kauwahi, oia ma ka He!u 1, o ke akamai ma ka oih-ma Loio iloko o keia Aupuni, ao!e elua. 0 ka meu kaulana oia o G. M. Koha, oia ma ka Helu 1, o ke akamai ma ka wehewehe Baibala iloko o keia Aupuni, aole eiua, ua ikemaka mao!i kakou i ko laua akaimai ma ka oihana i loaa ia laua ; aia la ! na keakamai no i hookaulana ia laua, aole na ka manao kaena. Eia no kekahi manao hou ia oukou e na poe i aoia ma kekahi rnau ike, ina nae he mea oluolu keia i kooukou puuwai holookoa, a e noonoo iho penei : ) 1. E hoil;e iko oukou akamai, a naauao, ma ka hana maoli, ma ka hana e maopopoai . ko oukou ike io. a na ia hann akamai, naauao, ike, e huki aku ia oukou ma na ohana kiekie, me ka inoa kaulana. 2. E imi i ke akahai, a ine ka haahaa, a | malaila e hahai ai. me ka hooko pololei. ' 3. E mahalo aku, a e hoonani aku i ka mea nona na makana n akai a pau. Ina i hana pono oukou i keia mau kuhi- ; kuhi i haiia maluna, e pomaikai ana no, pe- _ nei i oleloia ma ka Palapala Hemolele, " A o ka mea i hoohaahaa ia ia iho, oia ke hookiekieia'e." Luka 1S: 14. "Pomaikai ka poe akahai ; no ka mea, e lilo ka honua ia lakou." Mataio 5: 5. Aka hoi, ma aole i haawiia mai i kekahi o oukou i ka makana i oleloia maluna, no ko oukou hooko ana. alaila, o kana makana iho la no ia i loaa mai ai o ka' nele, a mai ohuiiiu oukou nona, no ka nele ana. . Ke hooki nei au maanei, na ko oukou makamaka i ka iu, a ine ke aheahe malie i ka lai o Haliikua. Kahoohanohano. k'oua, īnne 15, 1803.