Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 28, 11 July 1863 — No ka make ana o Kekua ia KAAIKAULA. [ARTICLE]

No ka make ana o Kekua ia KAAIKAULA.

ALOHA OE E KE KILOHANA POOKELA: Ka olali pakelo o ke Aupuni Hawaii, e haaheo ana mai ke kai nu o Puna i ka uluhala, a hiki i ka wailele kowelowelo o Namalokama iluna o Hihimanu, e heihei ana me na ohia o Kupakoili. Ke waiho aku nei au i ko'u manao imua o na poo he lehulehu, a me na pepeiao elua o ke kino holookoa o na mea ola hanu uhane noonoo, ka mea a ke Akua i hoalii ai ma Edena, ka hiapo o na Home a pau loa o ke ao nei. Ua make o Kekua ia A. Kaaikaula, ua

hai mai nei o H. L. Haupu ma ka leta o ka la 1 o Iune, i ke kumu o kona make ana, o ia ka moekolohe aihue ana o Kekua me kona iwiaoao ponoi o Kahakauila. E nana kakou i kela make, a e noonoo; ua make ke kanaka ia ia ma ka aihue i kona ola, a me kana waiwai makamae, ike ole ia o kona kumukuai. 1. Ka wahine mare, he papale alii ia no kana kane, he kaula gula no ke aloha e paa ai, he hale papaa no ke kane mare ponoi, he waiwai nui no ke kane i na la a pau loa: maluna o ka wahine i hoahuaia'i kona waiwai a pau a me kona ikaika. 2. Ua like ko ke Akua (hana kanaka, a hana wahine,) manao me ka wahine mare, a me ko ke kane mare ma na hana pono a pau, no ka mea, he hoohalahala ke Akua i ka aihue a me ka moekolohe, a me ke kuko i ka hai wahine. 3. Ma na kanawai anoano o ke Akua i na mamo o ka Isaraela, i kauia ma ka mokuna 20 o Pukaana, "Mai moekolohe oe, mai aihue oe, mai kuko oe i ka wahine a kou hoalauna," a kolu kanawai i haki ia Kekua. Ma keia mau kanawai ekolu i haki ia Kekua, ua palua ka oi imua o ke kanawai i haki ia Kaaikaula: a o ke kanawai hoi i haki ia Kaaikaula, oia ke kaikuaana o na kanawai oolea a pau i hanaia e ke kanaka, mai ka hooko ana o na kanawai a hiki i keia la. Nolaila, ua make o Kekua ia Kaaikaula, ma ke kumu pono, o kana wahine mare; aole anei i like ko ke Akua manao me ko Kaaikaula manao, a pehea ka Moi ilihia ka hooilina Kalaunu o ke Aupuni Hawaii! Aole anei i like kona manao ma keia? Pehea la ko na kanaka naauao manao ana ma keia hana o Kaaikaula? Aole anei i kukuli iho ko lakou mau Lunaikehala ma keia mea hookahi? Ke olelo aku nei au ma na noonoo kuloko a pau loa, ua like ko ka honua a pau ma keia mea, a ua hooia mai na mea a pau loa i keia ano. 4. O ka "aihue," aole hookahi kanaka ae i kona waiwai e aihueia? O ka "moekolohe," aole kanaka e ae i kana wahine mare e moekolohe me ke kanaka e? O ke "kuko," aole kane e ae i kana wahine e kukoia mai, no ka mea, oia ka mole o na hana ino a pau loa. O ko kakou makamaka hoi o Kaaikaula, ua kukulu iho kona pepehi maluna o keia mau kumu ekolu a Kekua i hana ai, ua weliweli a me ka maka'u i keia make ana o ke kanaka anunu hewa, a makee ia Kahakauila ka wahine mare i haawiia na Kaaikaula. No ka mea, ua ku mai eha hoike oiaio, e olelo ana na Kaaikaula kela wahine mare, 1 o ke Akua, 2 o na Makua, 3 o ka Moi me ke Kuhina Nui, 4 o na Kanawai o ka aina. A ma keia mau kumu, ua ike lakou ua make ke kolohe i ka Lunakanawai o ka hooponoponop pololei, oia ke kumu kulanui a ka naau, ka "Lunaikehala." 5. Ma ka mokuna 7. pauku ekolu o ke Kanawai Karaima, pauku 5, me ka 8. Ua pulu o Kaaikaula ma ia mau pauku Kanawai, "no ka lawe ola me ka manao ino ole mamua e make," a o ka hoopai he mau makahiki e like me ka noonoo o ke Aupuni. Nolaila, e na makamaka a pau loa, e kakali ana i ka hiki mai o ka Milenio, a me ka Hemolele o na Hemolele, ka mea haalele ole i na Amene a pau o ka honua, e noonoo pono ma keia mea, a ma na mea paakiki hiki ole ke noonoo, e hilinai aku ma ka uhane i ke Akua o ka poe ola, a nana e hoike mai. Ko oukou hoa o ke awawa o Niuhelewai. Me ke aloha. S. D. KEOLANUI. Niuhelewai, Oahu, Iune 29, 1863.