Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 29, 18 July 1863 — Page 1

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Deborah Kuupuaonaona McCue
This work is dedicated to:  Rachel Lehua Lum Ho

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

"KA NUPEPA KUOKOA,"

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

I kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he UMIKUMAMALUA!

$1.00 no na mahina eono.

ME KA HOOKAA MUA MAI.

----------

NA OLELO HOOLAHA—aole i oi

mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi

ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50;

hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai

ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia

ana mai e pai.

KANIKAU—he hapalua dala ka uku

no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4

keneta no ka lalani hookahi—penei: he 25

lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela'ku.

NA UKU NO NA OLELO

HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o

ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na

Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia

Kauka Kulika.

O NA UKU PEPA A PAU E

HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka

inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma

ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa

e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau

rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia

nupepa.

AIA KE KEENA O KA NUPEPA

KUOKOA—ma ke kihi hema o ka Hale

Hookipa Luina (Sailor's Home.) O na hora

hana, ma ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke

ahiahi.

L. H. KULIKA. (Luna Hoopuka.)

 

KA "NUPEPA KUOKOA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY,

$2.00 per annum, or $1.00 per six

months, in advance.

ADVERTISEMENTS not exceeding

10 lines, inserted once for $1.00; twice or

$1.50; and $2.00 for one month; all

advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00

per page, or 4 cts. a line. PAYMENTS FOR

ADVERTISEMENTS, Subscriptions or

Kanikaus, may be paid to any of the Agents

of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter

to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be

PREPAID. No names, either of foreigners or

natives, will be inserted on the subscription

list, until paid for. This rule must be strictly

adhered to, on account of the low

subscription price.

THE OFFICE OF THE KUOKOA is

in the South corner of the Sailors' Home.

Office hours from 9 A.M. to 4 P.M.

L.H. GULICK.

For the Publisher.

Volume I, II, and III of the KUOKOA,

bound, for sale, $3.50 each.

Persons having complete sets of the above,

can have them bound by paying $2.00 each.

[Ua hakuia no ke "Kuokoa."]

MOLUHI,

HE KAAO

NO HAWAII NEI

MOKUNA I.

I KA WA MAMUA, EHIA LA MA-kahiki i hala aku nei?  E noho ana kekahi makuakane ma Puna, me na keiki elua, he keiki kane, a he kaikamahine hoi kekahi.

            O Moluhi ka inoa a ua makuakane nei; aole ana wahine, no ka mea, ua make o Halai kana wahine, mahope mai o ka hanau ana ia Loeau ke kaikamahine.

            O Kekaha ka inoa o ke keiki kane; ua umikumamaha (11) kona mau makahiki, ua hele i ke kula a ua naauao ma ke ano Hawaii; aka, o Loeau, aole oia i hele i ke kula no ka minamina o kona makuakane; nana no i ao aku ia ia ma ka palapala ame ka helu, a hoolilo ia ia i punahele a i milimili a hiki i ka mamwa a keia kaao i hoomaka ai, he umi (10) na makahiki o Loeau, a o kona ano e ikea auanei ma keia olelo ana.

            He wahi kauaka makaukau o Moluhi, he wahi waiwai hui kona.  Ua paa kona hale i ka papahele, eha (4) puka aniani no hoi; ua akoia i ka la-o. a ua kaupakuia ame na loha i ka ama ʻ uma ʻ u.  Ua maheleia ka hale i elima (5) keena ; o ke keena waena, Helu 5, oia kahi e noho ai, a e hana ai no hoi, malaila e paina ai, a i ke kakahiaka nui ame ke ahiahi, maluila e akoakoa ai keia makuankane a me kana mau keiki, wehe no hoi o Moluhi i ka Baibala, a heluhelu i kekahi mokuna a Halelu paha, himeni no hoi lakou a pau, kukuli iho la, a pule aku la o Moluhi i ke Akua mana, noloko mai o kona naau.

            O ko Moluhi manao he pono i ke hewa ame ka hilinai ia Iesu e ola ai ka uhane.

            Pene ka mahele ana o ka hale o Moluhi,

3                      2

            5

4                       1

ma ka luna akau o ka puka komo o ka hale ke keena o Kekaha, Helu 1, oia no kona wahi e moe ai, malaila e waiho ai kona kapa komo, na palapala o ka hale kula, ame na mea paani o ke ano kamalii, he pua ke-a, he wahi waa uuku ua kalaiia noloko mai o kekahi pauku ulu, au paa i ke ama ame ka pea; he lupe kekahi ua kapiliia i ka Hoku Pakipika, i ka mea a Moluhi i haawi ai ia ia, aku, au-a o Moluhi i ke Kuokoa, aole make lawe ia.  E waiho ana ke Kuokoa maluna o ka papa a pau loa na helu malaila mai ka mua a ka hope, oia na mea nui iloko o kona keena.  O ko Kekaha wahi moe nae, he hikiee ololi, ha uluna pulu, a he mamaki ouholowai ka uhi: hookahi puka aniani ma keia keena.

            I ka nana aku ua maikai loa keia keena i ka hooponopononia, a ua maemae loa ma ke ano kuonoono o ka Hawaii; na Kekaha i malama i kona keena.

            Ua like ke keen o Loeau, aid no nae ma ka lima akau, ma ke kua o ka hale.   Helu 2, e pili pu ana me ke keena o Kekaha, aole nae he puka mawaena o ko laua mau keena.  O ko Loeau puka, ua weheia iloko o ke keena noho a ua lako i ka laka ame ke ki, aka, o ka puka o ko Kekaha keena, ua weheia iloko o ka lanai, a i kona hele ana, au maa oia i ke ki ana a paa, a e kau i ke ki ma kahi kui hao maloko o ke keena noho.

            I ka nana ana oloko o keia keena, he huikau loa, aole i waiho pono ia na mea lako o Loeau, ua kiolaia kona mau kapa iloko o kekahi kihi o ke keena, aia kona paple malalo o ka hiki-ee, o kona ipupoki humuhumu, he waiwai hooilina mai kona makuahine mai, aia ia maluna o ka hiki-ee e hamama ana, aia ke poi maluna o ka noho, a o ke aniani nana, aia no ia maloko o ka upupoki,ua nahaha kekahi aoao.  Ma kekahi kihi o ke keena, ua helelei na hulu a ka makuakane i haawi ai ia ia e haku i lei nona.

            Olelo pinepine o Moluhi i kana kaikamahine e hooponopono i na mea a pau iloko o kona keena, a e malama mau me ka maikai e like me ko Kekaha keena, no ka mea, oia ka hana kupono i ka wahine; ae mai no o Loeau, aka. i kka nui o na la ua palaka no a me ka waiho wale.

            O ko Moluhi keena, aia ma ka lima hema, Helu 4, ma ke alo o ka hale, a ma ke kua aku ke keena kahi e waiho ai no paipu, Helu 3, noho lio ame na kaulawaha, ka upena, na pu-a huli, ame kekahi ukana e ae.  Na Moluhi e malama i keia mau keena elua; oia no maluna o ka hale a pau, no ka mea, aole ana wahine, a o kana kaikamahine, ua opiopio loa.

            He lanai ma ke alo o ka hale, he pa pohaku a puni; au hana o Moluhi i ka puka a maikai.  Penei ka hana ana, au kukuluia ka laau iloko o ka lepo, a pili pu kakahi laeu me kekahi laau,a paa loa ka hamama o ka pa pohaku; alaila, hoomoe maluna i pauku niu, ua waihoia kekahi poo maluna o ka pa, a i kekahi hoi ma ka lepo, a pela no ma kela aoao.  Ua kalai no o Moluhi i anuunuu maluna o keia mau laau niu, i hiki ai ia ia ame kana mau keiki, ke pii maluna a iho malalo me ka maikai; aka, o ka puaa ame ka lio, aole e hiki ke hele malaila.  Ua paaka nui oloko i ke kanuia, he uala ame kekahi mea kanu e ae.

            E ulu ana kekahi laau kukui ma ke alo o ka hale, ua kanuia e Halai i ko laua mare ana o Moluhi; a i keia mamawa e oleloia nei, ua ulu mai i laau malumalu maikai.

            Olelo o Moluhi ia Halai, "E aha ana oe?"

            I mai la o Halai, "He wahi hua kukui ka ʻ u na Emela mai; ke manao nei au, e kanu ma ke kihi o ka pa hale, i mea e malu ai kaua ma na makahiki e hiki mai ana mahope o kaua."

            Pane aku la o Moluhi, "pono no, ua lohe au ma Hilo, he mea maikai ke kanu i laau malumalu maloko o ka pa hale; aka, ea! mai kanu oe malaila: ana ka pono mawaena konu.  Alia nae, e hana mua wau i lua, a i kipulu hoi, no ka mea, oia ka hana e hiki wawe ai ka laau ke ulu."

            Alaila, eli o Moluhi i lua nui, kiola iloko ka puu opala ana i ohi ai i ka waele ana, i na la mamua, o ka nanahu ame ka lehu kekahi o ka umu, ame na iwi bipi, o ia bipi i kaluaia e kekahi poe no ka ahaaina makahiki.  A pau ia, hoolei oia iloko i ka lepo maoli a piha ka lua; alaila, kahea aku oia ia Loeau penei: "E lawe mai oe i ka hua, a e kanu maanei, a kii aku wau i wai."

            Ae aku la o Loeau, "Ae."

            A i ko Loeau kanu ana, kii aku o Moluhi i ke poi wai, mai ka punawai mai ma ke kua o ka hale a hiki mai, nioini ka wai maluna i pulu ai ka lepo, no ka mea, aohe ua ia maula.  Kupu mai ka hua, malama pono laua ia mea, a ninini i ka wai i ka manawa maloo o ka lepo; hana o Moluhi i pale a puni, i ka wa uuku o ka laau, a i keia manawa, ua nui ke kukui, au malumalu na kamaaina, aka, o ka mea nana i kanu, ua hele aku oia i ke ao pau ole.

            He wahine haipule o Halai, au lana ka manao o Moluhi, ua pomaikai oia i kela ao, i kona noho pu ana me Iesu, ame na anela, ame ka poe haipule no na makahiki i hala he umi (10) aole loa nae e pau.

            Kamailio pinepine o Moluhi me kana mau keiki no ko laua makuahine, i ka mea i make, hai aku no hoi oia ia laua i ka moolelo no ke kanu ana i ka hua kukui iloko o ka lepo, ua make ka hua ilalo, aka, noloko mai o ka mea i kanuia, ua kupu mai ka laau me ka maikai.  Pela no ko ia ua makuahine o Kalai, ua kanuia iloko o ka lepo, aia no nae kona uhane ma ka lani me ka poe, he nani, ge genikeke, a he pomaikai inau.

            Pela ka noho ana o keia ohana me ka maikai, hele pu o Kekaha i ka hana loi; waele pu laua i kekahi la a po, a i kekahi la ae, olelo aku o Moluhi ia Kekaha, "O hele, a e wawahi i ka auwai, i kahle mai ai ka wai iloko o ka loi a kaua."

            Ninau o Kekaha ia ia, "No ke aha la e hookomo ai i ka wa ?  E ulu hou auanei nka nahelehele."

            Olelo mai o Moluhi ia ia, "Ina he wai uuku, ulu hou no; aka, i piha pono ka loi i ka wai, a waihoia pela ka piha a hula kekahi mau la, alaila, make ka nahelehele."

            Hele aku la o Kekaha a wahi i ka auwai, a kahe mai la ka wai iloko a ka loi ; ku mai laua a nana i ke kahe ana o ka wai.

            Olelo hou mai o Kekaha.  "Kainoa o ka wai ka mea e ulu ai ka nahelehele?"

            Olelo o Moluhi, "Me ia no ke ano, aka, he mea maua i na kanaka ke hana pela i make ai ka nahelehele, a i palupalu ai hoi ka lepo.

            Olelo o Kekaha, "He mea kupanaha keia, o ka wai ka mea e ulu ai, a o ka wai ka mea e make ai."

            "Pela no," wahi a Moluhi, "he kupanaha no, ua ninau wau i kekahi haole i ke ano o keia mea, a olelo mai oia, o ka makani kahi mea nui e ulu ai ka nahelehele ame na mea kanu ; a i ka wa e nui loa ai ka wai, uhi mai la maluna o ka nahelehele, e like me ke pani paa loa, aole makani iki ke komo malalo i kahi o ka nahalehele, a ina he loihi ka waiho ana make loa ka mea ulu.

            "Pela no ke kanaka, in a ua komo loa ia a ilalo i ka wai, a kai paha, aole liuliu make no, no ka makani ole e hanu ai ; aole e hanu na mea ulu, aka, i ole ka makani make loa no.  Eia na mea e ulu ai na mea kanu, o ka lepo, o ka wai, o ka la, o ka makani, ina ua nele i kekahi o keia mau mea, make no, aohe mea e ulu ai."

            Olelo o Kekaha, :Ua ike au i ke kohekohe, ame ka makoloa e kupu ana iloko o ka wai."

            "Meia aku wau i ka haole," wahi a Moluhi, "i mai oia, ae, o na mea ulu o keia ano, ua hanaia e ke Akua a kupono ke ulu iloko o ka wai, i ka hookumu ana, a kiekie ae iluna, loaa i ka makani.  O kekahi mea ulu, ua ulu iloko loa o ka wai, aole puka iki mawaho, oia no ka limu ame na mea ulu i ne.  Pela no hoi ka i-a, ua noho loa iloko o ka wai ; ua hanu iloko o ka wai, aole i hiki ke hanu i ka makani, a o kekahi, ua maa like iloko a mawaho o ka wai.  Manomano ke akamai o ke Akkua i kana mau haha kupanaha a pau."

            Hoi no laua iloko o ka hale, paina a pau, a kokeke i ka manawa pule.

            Ma ke ahiahi, olelo o Moluhi i kana keiki ia Kekaha, "E hele oe, a e pani i ka wai, ua piha loa ka loi."

            Hele aku la o Kekaha e pani i ka wai, a hoi mai ia, heluhelu o Moluhi i ka Halelu 35, pule no hoi oia a pau, hoi lakou iloko o ko lakou keena moe, a liuliu, pauhia lakou ka hiamoe.

            (Aole i pau.)

            O ka mea i oleloia iloko o ka wa pokole no ka inaina, e pono ke manaoia ia mau mea, he manao no ka wa pokole no.

He Nene.

O ke kii i paiia maluna ae, oia ke kii o ka manu Nene (Swan.)  He manu keokeo, a he keokeo maikai kona mau hulu, a he nui wale ma na loko wai o Amerika.  He maikai ke na na ʻ ku i keia manu, i ka hookakale ma ka iliwai, me ka pio pono o ka lakou a-i.  Ua hanau keia manu ma na kapa wai, maloko o ka mauu.  He eono wale no hua a keia manu, a he keokeo hauliuli ke ano o ka hua.  Ua laha no keia manu maanei.

HE KAAO

NO KE KEIKI ALII OPIO

CAMALAZAMANA,

A ME KELII WAHINE OPIO

BADOURA.

I unuhiia noloko mai e ka Arabian Nights. hoomakaia mai ka po hookahi haneri me kanahiku, a pau i ke koena o ka po elua haneri me kanaha kumamaiwa.

HELU 8

I KA HOEA ANA MAIOKAMALA-malama o kekahi la ae, kauoha aku la o Badoura i ka Moi Amanasa e hele mai, a hoike aku i ka oiaio o kona moolelo, oia ka wahin a Camalazamana ; a hai aku la i ko laua moolelo ame ke kumu o ko laua kaawale ana, a i ka lohe ana o ka Moi Amanasa i ko laua kaao, nolaila, ua  kupanaha maoli ia mea i kona manao.

            Ia wa, kauoha ae la oia e palapalaia iluna o ka hua gula, alaila, nana mai la oia ia Camalazamana, a olelo mai, "E ke keiki a ka Moi, aole anei oe e kuikai me a ʻ u, ma ka mare ana i kuu kaikamahine, ia Haiakalanifasa?"  Pane aku keia.  "E kuka mua paha wau me ka Lede Bodoura ; no ka mea, aohe hopena o ko ʻ u aie ia ia i ke aloha."

            Mahope iho o ko laua kamailio ana, pane mai ka wahine, "Ua maikai ia mea ; e mare oe ia ia, a i kauwa wau nona ; no ka mea,ua aie au ia ia i ke aloha, a eia kaua i ko iala wahi kahi i noho ai, a ua hoolakoia mai kaua e kona makuakane i ka waiwai."  No ka ike ana iho la o Camalazamana, aohe he kue o ka wahine ia mea, nolaila, hai aku la oia i ka Moi Amanasa, i na mea a laua i olelo ai me kana wahine.

            No ka lohe ana aku no hoi o ka Moi i keia, piha loa iho la no hoi ia i ka olioli.

            Hoonaniia iho la ke kulanakauhale no ko laua nei mare ana, a noho iho la keia me na wahine ana ; pela ka ianei noho ana me ka oluolu loa, a poina maoli oia i kona makuakane, ame ka hanohano ana i noho ai malalo ona.

"KA MOOLELO O NA KEIKI A CAMALAZAMANA,MO AMIGIADA ME ASADA."

            Mahope iho o keia mea, ua hoopomaikai mai ke Akua ia Camalazamana i mau keiki kane, mai na wahine mai ; au like laua me na mahina hulaii a elua.  O ka mua, oia ke keiki a ke Kuini Badoura, a o kona inoa, o Amigiada ; a o ka hope ke keiki a ke Kuini Haiakalanifasa, a o kona inoa, o Asada ; a o Asada ka oi o ka ui mamua o Amigiada ʻ ua aoia laua a makaukau i na mea a pau ; a o ka ui maoli no hoi kekahi, nolaila, ua kuko ia laa e na wahine.

            He umikumamahiku o laua mau makahiki i keia wa me ko laua hookaawale oleia, a no keia mea, ua huwa na kkanaka ʻ a i ko laua wa i kanaka makua ai, au hoolawaia mai laua i ka naauao ; o ka makuakane, ina oia e hele, hoonoho i kekahi o laua i Lunakanawai, a pela laua e hana ai, hookahi la i kekahi, a hookahi la hoi i kekahi.

            I keia wa, elua mau Lede iloko o ka Hale alii o ka Moi, au makemake i ua mau keiki nei ; o ua mau wahine nei, ua hana e like me ko laua makmake, ka honi ia laua nei ; a i ka ike ana o na makuahine i ua mau keiki nei, manao iho la laua, he aloha makua no ko keia mau wahine i aka ua pupnia loa ua mau wahine nei i ke aloha, a ua loihi loa ko laua kili ana, aole nae i loaa ka wa kupono e ko ai ko laua makemake ; nolaila, haalele laua i ka ai ame ka hiamoe.

            Mahope iho, hele ka Moi i ka huli holoholona, a kaueha iho i na keiki, e noho ma kona hakahaka, i hookahi la i kekahi, a i hookahi la i kekahi.  I ka la mua, noho o Amigiada ke keiki a ke Kuini Badoura ; a kakau mai la ka mea e aloha ana ia ia e koi mai ana e hoike aku keia i kona manao, me ka olelo mai, au lilo kona manao a pau loa ia ianei ; a hai mai la i kona manao a pau loa.  I ka paa ana o ka palapala a ua kaikamahine nei kena mai la oia i kana kauwa e lawe mai i au palapala nei.

            A hele mai la ke kauwa me koaa ike ole i ka pilikia e kali nei nona; a i kona hiki ana mai imua o ke Alii opio Amigiada hoai iho la oia i ka lepo, a haawi mai la i ka hainaka me ka palapala.  Ia wa, lawe mai la keia, a wehe ae la i ua palapala nei: a i kona ike ana i ke ano o ka palapala, akala iho la ia ianei, e hana lapuwale mai ana ka wahine, ame kona kue i ko ianei makuakane, ka Moi Camalazamana.

            A nolaila, piha loa iho la oia i ka huhu no keia mea, a nuku iho la i ka wahine, no ka lapuwale o ko lakou ano; unihi ae la keia i ka pahi, a olelo aku, "E pilikia ana oe, e ke kauwa hana ino!"  Nuku aka la keia i ke kauwa, a mahope, okiia ʻ e la ke poo.  Ia wa, opiopi iho la keia i ua palapala nei, a hookomo iloko o ka pakeke, a hele aku la keia e hai i ka makuahine i kana mea i hana ai; a me ka nuku pu aku no hoi ia ia, "O oukou a pau loa he lapuwale, ma kekahi auo, i oi aku mamua o kekahi.  Ma o Alahe, in a aole kuu maka ʻ u i ka uhaki ana i ka rula o ka poe maikai, ina ua hele au e oki i kona poo, e like me kuu oki ana i ke poo o ke kauwa."  I ka wa i lohe ai au wahine nei i ka ianei mea i hana ai, nuku iho la oia, a imi iho la e hana ino ia ianei.

            I ke kakahiaka ana ae, hele ke alii opio o Asada, e noho iluna o ka noho alii, a oia ka Lunakanawai o kanaka ia la, noho keia ilaila, a kokoke i ka wa o ka pule ahiahi, palapala mai la ka wahine e makemake ana ia ianei, hoouna mai la ma ka lima o kekahi luahine.   A hele mai la au luahine nei me ka manao, he mea ia no iala e oluolu ai ; a haawi mai laoia ia Asada, a kakali mai no ka ianei pane aku.

            I ka pau ana o kana heluhelu ana, a hookomo iho la oia i ka palapala iloko o kona pakeke; ia wa, piha loa iho la oia i ka huhu i ua luahine nei, a okika aku la ke poo; a hele aku la i kahi o ka makuahine ; a nuku aku la i ka lapuwale o na wahine, a mailaila aku a ke kaikuaana, a hai aku la oia i ka pepehi ana ona i ka luahine.  A pane mai kela, "Ma o Alahe ! e kuu kaikaina, ia ʻ u e noho ana iluna o ka noho alii i nehinei, ua loaa ia ʻ u ka mea i loaa ia oe i keia la."  La laua e noho ana i au po nei, a olelo iho e huna ia mea, o lohe auanei ko laua makuakane, pepehiia au mau wahine la.

            Ia kakahiaka ana ae, hoi mai ka Moi me na koa ; a i kona kono ana aku iloko o ka Halealii, loaa aku ia ia ua mau wahine nei e moe ana, ua hele a nawaliwali ;  no ka mea, ua imi laua i mea no na Alii opio e make ai, no ko laua hilahila loa imua o laua nei ; a o kekahi, o ikeia auanei ka laua mea i hana ai ma ka hoopunipuni.

            I ka ike ana o ka Moi ia laua nei, a ninau aku la oia ; ku ae la laua iluna, a honi mai la i ko ianei mau lima, a hoololi ne la i ka aoao oiaio o ka mea i hanaia.  a pane mai, "E ike oe e ka Moi, o au mau keiki, ua aloha ole ia oe, ma ko laua hana ino ana mai ia maua, a ua hoohilahilaia oe."

            I ka lohe ana o Camalazamana i keia mea, lilo ae la ka malamalama imua ona i pouli ; no ka piha loa i ka huhu, a mahope, olelo mai oia e hai aku laua nei ; a olelo aku la la ua e like me ka laua mea i haku wale ai, a kumakena ae la.

            I ka ike ana aku o ka Moi ia laua e uwe ana, ame ka  lohe ana i ka laua olilo, nolaila, manao iho la oia he aiaio, a ku ae la iluna me ka manao e hele mai e pepehi i na keiki, aka, halawai e mai la oia me ka makuahonowai, me ka Moi Amanasa.  I hele mai kela e aloha mai, i kona lohe ana au hoi mai keia ; a loaa mai ai keia e hele aku ana me ka pahi i ka lima, a e kahe ana ke koko o ka ihu, no ka piha ioa i ka huhu.  Nolaila, ninau mai kela, a olilo aku ai keia i ka mea ana i manao ai au hanaia e na keiki, e Amigiada me Asada ; alaila, olelo aku, "E hele ana au e pepehi ia laua."

            A no ka huhu no hoi kekahi o @  wai noaliala pane mai la oia. "Maikai maoli ka  mea au e hana aku ai, e kuu @ a mai ke Akua ia @ aole no hoi i kekahi poe keiki nana e hana i mea e hilahila ai ko lakou makuakane ; aka @ keiki, penei ka olelo o ka palapala. O ka mea e nana ole aku ana i ka hopena, aole e pii mai ka pomaikai i ona ʻ la ; a nolaila, o kau mau keiki kela.  Aohe he pono na @ lima ponoi e pepehi laua, no ka mea i na e hana pela, e inu ana oe i ko laua eha a mahope iho mihi oe no kou pepehi ana ia laua, a he mihi aku ia i ka wa hiki ole ke kalaia.  Aka e hoouna aku ia laua me kekahi kauwa, a nana laua e pepehi aku iloko o ka waeakua, me kou ike ole aka."

             I ka lohe ana o Camalazamana i keia, manao iho la oia he pono : hoi aku la laua @ noho alii, kauoha aku la o Camalazamana ke kauwa e hele mai ; i kona hiki ana mai olelo aku keia, "E kii oe ia ʻ u mau keiki ia Amigiada ame Asada, a nikii i ko laua mau lima ma ke kua, a hookomo ia lana iloko o na pahu, alaila, kau iluna o ka Miula ; a lai la, kau oe iluna o ka lio, a lawe ia laua a waenakonu o ka waoakua, pepehi oe ia laua, mahope iho, ukuhi oe i elua omole me kolaua koko, a lawe mai na ʻ u."

            Ku ae la keia a hele aku la, a halawai aku la oia me ua mau keiki nei, e hele ana laua la e ike i ka makuakane, no ka lohe ana au hoi mai.  I ko ianei halawai ana ʻ ku ia wa, hopu aku la oia, me ka olilo aku, "E a ʻ u mau keiki, e ike olua he kauwa wau malalo o ke kauoha, mai nei au e ko olua makuakane ; e ae mai no anei olua i kana kauoha?"  Pane aku laua nei, "Ae."  Nikiiia iho la na lima o laua nei i ke kua, a hooia iho la iloko o ka pahu, a kau aku la iluna o ka miula, a laweia aku mai ke kulanakauhale aku.  Lawe aku la au kanaka nei ia laua nei, a aui ka la ku iho la i kahi mehameha loa, a kuuia iho la na pahu, a weheia ae la laua nei.

            I ko iala nana ana mai ia laua nei, a uwe iho la oia no ko laua nei kanaka maikai, a mahope iho, unuhi ae la keia i ka pahi ana, a olilo mai, "Ma o Alahe, e o ʻ u mau haku, he mea eha maoli no ʻ u ka hana ino ana ʻ ku ia olua ; aka, ua kalaia au no keia mea, no ka mea, he kauwa wau malalo o ke kauoha a na ki olua makuakane, ka Moi Camalazamana wau i kauoha mai e oki i ko olua mau poo."  Pane aku laua nei, "E hana oe e like me ke kauoha a ke Alii, no ka mea o hoolohe aku ana maua i ka mea a ke Akua i manao ai e hooili mai maluna o maua a au kalaia kou hewa o ka hookahe ana i ko maua koko."

            Alaila, apo aku la kekahi i kekahi, a aloha aku i ko laua aloha hope loa ; alaila, olelo aku la o Asada i ke kauwa, "Ma o Alahe, ke noi aku nei au ia oe, mai hoohainu mai oe ia ʻ u i ke kiaha o ka ehaeha o kuu kaikuaana ; e pepehi oe ia ʻ u mamua ona, i ike ole aku ai au i kona eha."  

            A pela no hoi ka Amigiada olelo ana aku, e like me ka ke kaikaaina, a hakukoli aku i mea nona e pepehi mua ia mai ai, me ka olelo aku, "He opipio kuu kaikaina mamua o ʻ u ; nolaila, mai hoike mai ia ʻ u i kona eha."  A uwe pu iho la laua nei me ka ikaika loa, a uwe  pu mai la ke kanaka ; a pau ia, apo hou iho la no laua nei, a olelo ae, "He oiaio, o kela mau wahine wale no ke kumu o keia ; he oiaio, no ke Akua kakou, a i on a la no kakou e hoi aku ai."

            Alaila, olelo aku o Amigiada i ke kauwa, "ke noi aku nei au ia oe, ma ke Akua hookahi no, e pepehi mai oe ia ʻ u mamua o kuu kaikuaana ; malia o pio ke ahi o kuu puuwai, alaila, aole e a hou."  Pane mai o Asada, "Owau no ka mua ke make."  Nolaila olelo mai o Amigiada, "Eia ka pono, e apo mai oe ia ʻ u, a e apo aku au ia oe, malia o moku na poo o kaua i ka hauna hookahi."

            Ia laua i apo aku ai kekahi, i kakahi, nikii aku la ke kawa ia laua i ke kaula, me ka uwe no nae o ua kanaka nei.  Alaila, unuhi ae la keia i ka pehi ana, a olelo ae, "Ma o  Alahe, e o ʻ u mau Haku, he mea kaumaha maoli no ʻ u ka pepehi aku ia olua.  Aohe o olua manao ?  A malie hoi he kauoha, a na ʻ u e hooko."

            Pane mai la o Amigiada, "Aohe o maua manao, a o ke kauoha, ke kauoha aku nei au ia oe, e hoomoe iho oe i kuu kaikaina malalo, a owau iho maluna, a i haule mua iho ai ka pahi maluna o ʻ u, a i ko maua wa e make ai."  A i hoi aku oe i ka Moi, a i ninau mai kel ia oe, "Heaha kau i lohe mai a laua mai, mamua o ko laua make ana ?"  Pane aku oe, "He oiaio, au hoouna mai au mau keiki i ko laua aloha, a olelo mai nei ia ʻ u, "Aole ka oe a ike i ko laua pono, a me ko laua hewa, a au make laua ia oe, me ke akaka ole o ka hewa.

                        (Aole i pau.)