Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 31, 1 August 1863 — No ka Lahuikanaka. [ARTICLE]

No ka Lahuikanaka.

i oka lahuikanaka, ke manaoia nei, oia no i jke kino nkoa okp Aupnni. Ai na aole ia !o ke kino okoa, alaiia, o ke Aupuni hoi ke j kino holookoa, a o ka lahuikanaka hoi ka j wahi o waho mai. i Aka, aole pela ka pololei loa, oka lahui- : kanaka no ke kino holookoa, o ke Aupuni • hoi ke kokua o waho. j E like no ine ke kino maoli oke kanaka i , paa mai o waho i ka ili, pela no ka lahuikaj naka i malama ia miji e ke Aupuni. j j No ka mea, ina i malama ole ia ka lahui- j | kanaka e ke Aupuni, alaila, ua ano huikau j ; wale ia Aupuni a ine ia lahuikanaka. No-1 j laila, ua kupono no ia kakou ke olelo iho, he j | pono ia kakou ke imi i ka mea e pomaikni i jai ke Aupuni a ine ka Lahuikanaka. oka | j poe imi waiwai e noho nei ma ka lakou oi- j i hana imi waiwai, aohe kuleana eae hoi o ka ī I . ! j hooko io ana o ka makemnke o ka poe imi! j waiwai, eia wale no, o ka hoomalu pono ia j j mai e ke Aupuni mawaho; a i na aole e hoo- J j malu pono mai ke Aupuni mawaho inai o ka | ; lahuikunaka, alaila, ua hololea ole ka lakou j I oihana imi waiwai. Ua lawe nae ke aupuni i na hooponopono j ana o waho ma ko ke aupuni lima, a o na i poino a me na popiiikia liilii e ae, ua hookoe j j ia mni no ia i ka lahuikanaka ka hooponopo- j | no ana me ka malama ia ia iho. *j Nolaila, i mea e hiki pono ai ia kakou ke j ; imi i ka inea e pomaikai ai ka lahuikanaka j !a me ke aupuni. Ona pomaikai hea la o j j ka lahuikanaka a me ke aupuni ka kakou e l j imi ai ? Eia no ia. ona pomaikai no eku 1 \ mai ana imua o kakou, a me na pomaikai i i | koi ia aku i waho me ka ukupanee pu mai i j . loaa mai ma ka hoolaulea ana me na aupuni j

hoalauna. Ua nui no ka poe (akeakamnh o j na kau i hala a me keia manawa no a kakou I e noho nei, i hoike mai i kekahi niau mea e | pomaikai ai ke aupuni. ! Aka, ua auikua, a ua auiaio, ua huii aoao ae mao a niao ka nui o ka poe noonoo e imi nei i na kumu e pomaikai ai keia iahuikanakaj & ine ke kumu e neie ai keia aupuni, a me keia lahuikanaka i kekahi mau pomaikni. Ua kamaaina pnha ia kakou ia i keia mau la ka moolelo hoi o ka Papa Hoike a ke Kauka o ka Halemai o ka Moiwahine, a aia maloko oia Papa Hoike, ua hoike ia qiai ka nui o na m&i e noho nei ma ka Halemai, k& i nui o kn poe ola & me ka poe make, a me ka j | nui o k& poe i kii mai i ka laau, a ua hoi no j nae mawaho e noho ai. Ua hoike akea ae | no ke Kauk& ma k&na Papa Hoike no keka- ! hi hemahema o ka Halemai, no ka hoolako jpono ole i& i ro&u noho kua, a me ka lawa t kupono ole o ke dala e pau pono ai na he-' | mahema o k& Halemai. Ua oiaio paha ia, i aka, ke hoomaopopo ne» paha k&kou ine ka j hilinai o ka naau i ka nui o ke aloha, a roe I k& paulele, & me ka minnmina no hoi o ko i kakou Moiwahioe i ko iaua iahuikanaka i I manao pono i&. A noiaiia, ua w&iho ihooi& i kona ano Moi ine kon& hapai &e i kona kino kaum&ha, e hele hooman&waoui ana m& ke!& hale a me keia hale, no k& imi ana i ka

mea e pakele ai ke o!a o ka lakuikanaka. A i na poha e hookupaa mau la ka noho ana o ka lahuikanaka me ka haulehia o!e ia o kekahi poe i ka make msi. alaiia, aole anei kakou e olelo īho. o ko ke aupuni pomaikai ia? Aia hoi iloko o ka Papa Hoike a ke Kuhina Waiwai o na makahiki i kaahof*? ae nei ma ko kakou kua. Ua olelo oia ma kona oleio kuhikuhi, ua hemahema loa ka ko kakou Kumukanawai. no ka mea, ua iike oie ka ko kakou Kumukanawai me na hewa e pili nei i keia manawa, a oia no hoi ka mea i koi ia iho nei ko kakou Kurr.ukanawai e hoololi, e like no auanei me ka loli ana o ke Kumukanawai, pela no e loli ai na pauku o kela kanawai keia kanawai. Ua ike ia no ; nae, he mea paa ole na kanawai honua, he i loli mau no i kela inakahiki keia makahiki. I Aole pela na kanawai oke Akua e noho • nei, mai ko ke Akua la i kau ai i kona kaj nawai a hiki mai i keia manawa, aole i hoo- ; loli inau ia kona inau kanawai. Aka, no ka imi ana i ka mea e pomaikai ai ke aupuni a me ka lahuikanaka, ua kailele ia mai ko kakou iru«u lunaikehala e na manao o keia hooulu honua ana. Aole no paha i makehewa t ko kakou noonoo ana i ka mea e pomaikai ai ! ko kakou aupuni, no ka mea, o ke kulana jmau no ia o ka poe minamina nupuni. ! No ka mea, eia no i waena o kakou e noho nei na lako hana aupuni, a nie kekahi ! mau mea e manaoia'i he mau hooilina o ka i pomaikai paha o keia Aupuni, nole paha ? iAia no nae ia i ka hoomanao mau ana a me i ka noonoo maikai ana. j Ua pololei palia keia mau kumu kuhikuhi !malalo iho, aole paha; aka, he pono no ke • hoike ia ia mau kumu. j 1. Oke Kumukunawai ame na kanawai e waiho nei; he mea maikai noia, ke ole nae |e loaa ke kumu keakea. i 2. Oka noho maluhia ana oke aupum a me ka lahuikanaka. i 3. Oka oihana mahiai a me ka oihana kalepa, he mea maikai ia. ; 4. Ona oihana kula aupuni, ona kula- ■ nui a me na kula hanai. ! 5. ona oihana Hoomana Akua ana. j 6. Ona pono pili aina, a pili moana. ! 7. Ona pono kuloko me na pono kuwaho ' S. Ona pono ona Kauka haole ame n:. i knhuna Hawaii. ! 9. Ona liana a ine na haawina kupono ke aupuni a me ka lahuikanaka. 10. 0 ka noonoo i ka mea e mahuahua a | ka lahuikanaka, a e hoopau ai hoi i ke em jana i hope. i 11.0 ka helu ika poe hanau, ka poe ma j ke, a me ka poe mare. j 12. Oka malaina ina kino malokoa ma ! waho me ka hooponopono loa. ; 13. Oka mana Moi a me ka mana kai {Ahaolelo. j Ma keia mau kumu kuhikuhi i hai ia ma ! luna, ua manao n» au, aole i poiolei loa, m:, ! ka noonoo malie ana e pono ai, me ke aka- ! hele hoi. W. N. Pualewa. : Honolulu, lulai 21, 1563.