Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 33, 15 August 1863 — Page 1

Page PDF (1.54 MB)

KA NUPEPA KUOKOA

Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii

BUKE II. HELU 33. HONOLULU, AUGATE 15, 1863. NA HELU A PAU 90.

"KA NUPEPA KUOKOA."

HOOLAHA MAU IA MA HONOLULU

I kela Poaono keia Poaono.

$2.00 no ka makahiki.
ME KA HOOKAA MUA MAI.

NA OLELO HOOLAHA — ao!e i oi mamua o 20 laina no ka hoo-
puka hookahi ana, $1.00; alua koino ana, he $1.50 ; hoo-
kahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na o elo
hoolaha a pau e hoo??aia mai ana e pai.

KANIKAU — he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka
pepa leta. oia hoi 2 keneta no ka lalani hookahi — penei : he
25 lalani. $0,50 : 50 lalani. $l.00 : a pela'ku.

KA UKU NO NA OLELO HOOLAHA — ka uku pepa, a me ka uku
o ka Kanikau. e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke
Kuokoa, a i ole a e hookomo mai no ma ka leta, a hooupa
mai i ka Luna Pai.

O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO — aole kauia
ku inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha ma ka inoa o
ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono
ke hopoia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau
no kela nupepa. H. M. WINI. (Luna Pai.)

KA "NUPEPA KUOKOA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY,
$2 00 per annum...........in advance,

ADVERTISEMENTS not exceeding 20 lines, inserted for $1 00;
twice for $1 50 ; and $200 for one month ; all advertise-
ments must be paid for in advance.

KANUKAUS will be charged 50 cents per page.

PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus,

may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may

be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of

foreigners or natives, will be inserted on the subscription

list, until paid for. This rule must be strictly adhered to,

on account of the low subscription price.

H. M.WHITNEY.

Publisher.

* Volume 1 of the KUOKOA, bound, for sale, $4 00 each.
* Persons having complete sets of the above, can have
them exchanged for bound volumes, by paying $2.00.



He kanikau no Keliikuewa.

Aia i Wailua ke aloha — la.
Kaanoi panole aloko — la,
E lalawe ana i ke kino — la,
Kuu kino ka luahi a ka moe — la,
I aloha no au i ko kino — la,
I ka hala ana aku nalowale — la,
Elua olua i hele aku — la,
Na opua o Hilohanakahi — la,
Akahi ka wela i kuu kino — la,
Ke paila mai nei hoi loko — la,
He uwe helu mai Mailuhi — la,
Aloha ino no kuu keiki — la,
Kuu hou pupuu o ke anu — la,
Hoopumehana i ko aloha — la.
Aia i hakalau ka uhane — la,
I ka wai awiliwili kai — la,
Okaikai mai nei loko — la,
I ka mea nui hoi he aloha — la,
He aloha ko kino ko maka — la,
Ko leo oluolu nahenahe — la.
Puu kou ike anu i ka lai — la,
I ka ua lokuloku o Hilo — la,
Ke noke mai la i kanahele — la,
I ka uka wale o Hiilei — la,
E lei uo au i ko aloha — la,
I hoa pili no kuu kino — la.
He uwe helu mai Maiwela — la,
Aloha ino no kuu keiki — la,
Kuu hoa hele o na pali — la,
Ku ohu noe mai i ka uka — la,
I kanahele wale o Puuloa — la,
Me oe ka manao pauole — la,
He aloha nui a ka makua — la.

NA MAIWELA.

Aia i Wailea ka uhane — la,
I ka lai o Pomaikai — la.
Akahi ka haha i ka moe — la,
I ka ike i ke kino wailua — la,
Elua hana i na makua — la,
O ka-u kanikau i ke aloha — la.
He aloha na hoa o ka pali — la,
O ka waiau o Kawainui — la,
Ake aku ka manao e hui — la,
E ike i ke aka o ke kino — la,
Ua puni ko kino i ka wela — la,
I ka mai laha o Hawaii — la,
Ua hiki ua lai olua — la.
I ka hele koolua ana aku — la.
Aia i Punahoa ka uhane — la,
I ka lai o ke kulahanai — la,
I ko wahi i noho ai a kupa — la,
A kamaaina ilaila — la,
Hoolohe u ke kani o ka leo — la,
O ka pele kuilua kani hone — la,
E naue kakou i Wailuku — la,
I ka hoolilo, lilo, lilo wai — la,
E waiho me oe ke aloha — la,
Me ka wai maka pu kekahi — la,
He uwe helu mai Maianu — la,
Aloha ino uo kuu keiki — la,
I manao aku au e pono — la,
E ola ka makua ia oe — la,
Me oe ka manao pau ole — la,
He aloha nui o ka makua — la.

NA MAILUHI.

Kalihi, Aukake 6, 1868.

HE KAAO

NO KE KEIKI ALII OPIO

CAMALAZAMANA.

A ME KE'LII WAHINE OPIO

BADOURA.

I unuhiia noloko mai o ka Arabian Nights, hou-
makaia mai ka po hookahi haneri me kanahiku.
a pau i ke koena o ka po elua haneri me kanaha
lunamaiwa.

KA MOOLELO O NA KE1KI A CAMA-
LAZAMANA. O AMIGIADA
ME ASADA."

KE KAAO O NIAME A ME NOAMA.
HULU 12

ALAILA. NOHO IHO LA UA LUA-

hine nei e pale, a hiki wale i ka

wa i uhi mai ai ka pouli o ka po ; no-

laila, ole!o aku o Noama, "E kuu

makuahine, e hoomaha iki paha oe i kou

mau wawae."

Ia wa, pane mai ka luahine, "E kuu ha-
ku, o ka mea e imi ana no ke aupuni e hiki
mai ana, ua hooluhi oia ia ia iho ma keia
aupuni ; a o ka mea e hooluhi ole ia ia iho
ma keia aupuni, aole ia e komo iloko o na
hale o ka poe pono o ke aupuni e hiki mai
ana me ka hanohano nui."

Noho aku la no keia me ua luahine nei e
kamailio ui, a mahope iho, olelo mai la oia
i ke kane, "E kuu huku, e aua mai oe i
keia luahine e noho me kaua a hala kekahi
manawa : no ka mea, ke kau nei ke ano o
konu hoomanao i ke Akua i kona mau maka
e noho pu me Uaua."

Nolaila, pane mai la ke kane ia ia, "E
hookaawaleia i rumi nona e pule ai, a e pa-
paia, nole kekahi mea e hele malaila, a ma-
lie o ne mui Ue Akua ma ka ianei noi, aole
e hookaawale ia kaua, alaila pono."
I ke kakahiaka ana. ae, hele ua luahine
nei i kahi o Hejaja; a ninau mai la kela,
"Heaha kau mea i hana ai?" Pane aku la
keia, "He oiaio, ua ike aku nei au i ua kai-
kamahine la; a he oiaio, aole i hanau mai
kekahi wahine i kana kaikamahine i oi aku
ka nani mamua ona."

Ia manawa, olelo hou aku la o Hejaja ia
ia, "Ina e ko ka'u mea i olelo aku ai ia oe,
alaila, loaa ka waiwai ia oe." Pane mai la
kela, "Ke koi aku nei au ia oe, i hookahi
maluna i koe."

Aia hoi, ae koke mai la no hoi o Hejaja
ia ia. a hoomau aku la ua luahine nei i ka
hele ilaila, i ke kakahiaka ame ke ahiahi; a
li kekahi ia, o lauii wale no me Noama, olelo
aku ua luahine nei, "E kuu haku, ma o
Alahe, ina wau e hele i na wahi hoano, e
pule aua wau nou; aka, e makemake ana
iau e hele pu oe me a'u, i ike ai oe i na ele-
makule e hele mai ana ilaila, a e pule ana
lakou i na meu a pau a'u e olelo aku ai."

Pane aku la o Noama, "Ma o Alahe, e
kuu makuahine, e lawe aku oe ia'u." No-
laila, olelo mai ua luahine nei, "E noi aku
oe i ko makuahonowai, alaila au lawe ia oe
ma kahi hoano o ka poe pono."
Alaila, hele aku la o Noama, a olelo aku
i ka makuahonowai, "E noi aku oe ia Nia-
me, e hookuu mai ia kaua e hele pu me ka
luahine i ka hale halawai."

I kekahi Ia mai, hele hou mai no ua lua-
hine nei, ua hele nae o Niame, a olelo hou
mai ia Noama, "Ua pule makou nou ma ka
la i nehinei; e ku ae oe, a hele a hoi hou
mai mamua o ka hoi ana mai o ko kane."

Alaila, hele aku la o Noama e noi i ka
makuahonowai, a pane mai ka makuahine o
ke kane, "Ke maka'u nei au o lohe ko ka-
ne, a huhu mai ia'u." Aka, pane koke aku
la no ua luahine nei, "Ma o Alahe, aole au
e ae ia ianei e noho ilalo; aka, e ku no ia
iluna a nana aku, a hoi koke mai no."

A lawe aku la oia i ke kaikamahine ma
keia olelo pahele a ua luahine nei, a laweia
aku la keia a hiki i ka hale o Hejaja: alaila,
hele mai la o Hejaja a nana mai la ia ianei,
aka i ko Noama ike ana aku ia, huna iho la
oia i kona mau maka. Aole nae oia i haa-
hele iki iho ia ianei, a hiki i kona wa i kau-
oha aku ai i kanalima kanaka maluna o na
lio e hele mai imua ona, a kauoha aku ia
lakou e hoouka maluna o ke Kamelo, a lawe
ia ia i Damasakasa, a haawi aku ia ia i ke
alii, ia Abadelamelika, ke keiki a Mawana,
a haawi pu aku i ka palapala.

Alaila, olelo aku la oia i ka Puuku, "E
haawi mua aku oe i ke alii i keia palapala,
a hoi koke mai oe me kana mea e pane mai
ai ia oe."

Ia wa, laweia aku la keia maluna o ke
Kamelo, me na maka i piha i ka waimaka.
a hiki wale i Damasakasa; i kona wa i haa-
wiia aku ai i ke alii, alaila, hookaawaleia
mai la nona kekahi rumi.

Hele aku la ua ahi nei. a ike aku ia i ka-
na wahine. olelo aku. "ua kuai mai nei o
Hejaja i kauwa wahine na'u. noloko mai o
na kaikamahine o na Moi o Cufa. no na apa-
na gula he umi tausani, a ua hoouna pu mai
nei ia ia me keia palapala."

Mahope iho. hele mai la ke kaikamahine
a ke alii e ike ia ianei, a i kona ike ana mai.
olelo ae oia. "Ma o Alahe. aole no ia i ku-
hihewa, ka mea nona ka hale nu e noho nei.
ina he haneri tausani o pana gula kou kumu-
kuai !" Pane aku o Noama, "E ke kaika-
mahine papalina maikai. no ka Moi hea keia
hale. a owai ka inoa o keia kulanakauhale."
Olelo hou mai kela. "O ke kulanakau-
hale keia o Damasakasa, a o ka hale alii
keia o kuu kaikunane, ke alii o ka poe oiaio.
Abedelamelika ke keiki a .Mawana; a me he
mea ala nae hoi, aole oo i ike i ke kumu ou
i laweia mai ai ianei?" "Ma o Alahe. e kuu
haku wahine," wahi a Noama, "aole au i
ike i ka mea i hanaia mai no'u."

Olelo mai ke kaikamuhine a ke alii, "Ao-
le anei ku mea nana oe i koai mai, a lawe
aku i kou kumukuai, i hai aku ia oe, ua lilo
oe i ke alii ?"

[ko ianei lohe ana i keia mau olelo, ha-
nini iho la kona waimaka, a pouli mai la ka
manao no ke aloha i ke kane, nolaila, olelo
iho la iloko ona, "Ua ko ke pahele i hanaia
ai no'u ; ina wau e hai aku, nole e manaoia
mai he oiaio ka'u, nolaila, e noho malie au.
a e hoomanawanui hoi; no ka mea, ua ike
uu e kokoke mai ana ke kokua a ke Akua."
Hele aku la ua kaikamahine nei a ke alii, a
kakahiaka, lawe aku i mau mea no ianei e
hoonaniia ai me ka hanohano.

Mahope iho, hele mai la ke alii a noho ma
ko ianei aoao, a olelo aku ke kaikuahine,
"E nana mai oe i keia kaikamahine, ka mea
a.ke Akua i haawi ai i ka nani a puu loa."
Nolaila, olelo mai la ke ahi ia Noama, "E
wehe ne oe i ko uhi maka."

Aka, nole nae keia i wehe iki ae. nolaila,
nole no hoi'kela i ike i ko ianei mau maka ;
aka hoi, o na pulima wale no kana mea i
ike aku ; a olelo aku la i ke kaikuahine, "I
ekolu la i koe, alaila au hele hou mai e ike,
malie o lana kona manao ia oe ma ia mana-
wa no ko olua noho ana."
A ku ae la oia a hele aku, a noho iho la
no hoi o Noama me ke aloha i kana kane ;
a i kekahi po mai, loaa iho la oia i ka piwa,
aohe ai i kp ai, aohe no hoi he inu i ka wai,
nolaila, ano e mai kona helehelena. I ka
lohe ana aku o ke alii, kaumaha iho la kona
manao, a hoouna mai la i na kahuna lapaau
a pau ; aka. aohe nae o lakou ike i ka mea
e oia ai ka mai o Noama.

1 ka hoi ana aku o ke kane i kona hale, a
noho iho iluna o kona pela, a kahea aku,
"E Noama!'' aole nae o ianei pane aku ;
nolaila, ku ae la oia iluna a kahea hou aku
no i ka wahine, aka, aohe mea i hele aku i
ona la ; no ka mea, ua pee na kauwa wahi-
ne a pau. no ka maka'u ia ia. Alaila, hele
aku la oia i ka makuanine, a loaa aku kela
ia ia e paa ana na lima ma ka papalina ; ni-
nau aku keia, "E kuu makuahine, auhea o
Noama ?" "E kuu keiki," wahi a ka ma-
kuahine, "ua hele oia me ka mea kupono
loa i ka malama ana ia ia mamua o'u, o ke-
la luahine hana pono. me ia ka hele ana aku
nei e ike i ka poe haipule.''
Pane aku ke keiki, "A i nahea nei kona
maa ana i ka hana me neia, a i ka hora hea
kona hele ana ?" Pane mai ka makuahine,
"I kakahiaka nui nei ka hele ana." "A no
keaha oe i ae aku ai." pela aku ke keiki.
"E kuu keiki, nana no i koi mai ia'u," wa-
hi a ka makuahine,

O ko ianei hele aku la no ia a ke alii ma-
kai, olelo aku. "Pela anei oe e hana maalea
ai, a lawe i kuu wahine kauwa mai ko'u ha-
le aku ? E hele maoli ana au a hai aku ia
oe i ke alii." Nolaila, ninau mai ke alii o
ka poe makai, "Owai kona mea nana i lawe."
Hai aku la keia, "He luahine, penei kona
ano, ua komo oia i ke kapa huluhulu, me ka
lei kolona i kona lima; a o ka nui o ua pu-
pu, he mau tausani." Koi mai kela e hai
aku keia i ka inoa, a no ka hiki ole ia ianei
ke hai aku, nolaila, aole e hiki i ka makai
ke huli aku ; aka, ua akaka no i ua alii ma-
kai nei, he luahine oia na Hejaja i hoouna
aku e pahele i ua kaikamahine nei.
Alaila olelo hou aku keia, "O oe wale
no ka'u mea e nana aku i ka hoihoiia mai o
kuu kaikamahine kauwa, a o Hejaja ka mea

nana e hooko mawaena o kiua." Pane mai
kela, "Aia no ia i kou manao."

O ka hele aku la no ia o Niame i ka hale
alii o Hejaja; he kanaka hanohano loa no
ko ianei makuakane. no ke kulanakauhale o
Cufa. nolaila, i kona hiki ana aku i ka hale
o Hejaja. hele aku ka Puuku a hai aku ia ia.
nolaila, olelo mai la o Hejaja. "E lawe mai
ia ia i o'u nei."

Ia wa i kona hiki ana aku, ninau mai keia,
"Heaha kau?" A hai aku la keia i ka iawe
ia ana o ke kauwa ana e ua luahine.

Olelo hou mai la o Hejaja, "E lawe mai
i ke alii o ka poe makai, a kena aku kaua e
hele e huli i ka luahine." Nolaila, i ka hiki

ana mai o ke alii makai, olelo aku o Hejaja.

"Makemake au ia oe e hele e huli i ke kai-
kamahine kauwa a Niame. keiki a Rabia."

Alaila, huli ae la oia a olelo mai ia Nia-
me, "Ina aole e loaa ko kauwa, alaila, haa-
wi aku au ia oe i e umi kaikamahine kauwa
mai ko'u hale aku. a i e umi mai ka hale
aku o ke alii makai."

He umikumamaha makahiki o Niame,
aole no i ulu ae ka heu o kona auwae : no
a mii loa o kona a lolia ia Noama. nolaila, o
kana hana mau ka uwe i ka po ame ke ao;

aohe ona ike mai i ka mea hele aku, ame ka
mea olelo aku ia ia, a hala ekolu mahina,
ano e loa kona kino, a manao maoli ka ma-
kuakane e pau ana kona ola ; i ka hele ana
aku o na kahuna, olelo aku lakou, "Hooka-
hi wale no o ianei mea e ola ai, o ke kaika-
mahine ina e loaa."

1 ka makuakane e noho ana i kekahi la,
lohe oia no kekahi Kahuna akamai loa, he
Pasiana, (he kanaka no Parisa;) a nolaila,
kauoha aku la o Rabia ia ia e hele mai ; a i
kona hiki ana mai, olelo aku la oia, "E na-
na mai oe i kuu keiki."

Alaila, noi mai lu ua kahuna nei e haawi
aku keia i ka lima ; haawi aku la no hoi ke-
ia, a opaopa iho la ua kahuna nei, a nana
mui i na maka ; alaila, akaki ae la, a huli
uku la na kahuna nei, a olelo aku i ku ma-
kuakane o Niame, "Hookahi wale no mai
o ko keiki, aia i ka puuwai."
Nolaila, pane mai ka makuakane, "Ua

pane mai la oe i ka oiaio ; a e hai mai oe
ke kumu o kona mai, a mai huna oe i keka-
hi mea e kuu keiki."

Alaila, olelo aku ka Pasiana, "He wahi-
ne ka mea o ko keiki e aloha nei, a eia paha
ua kaikamahine ala i Balasora, a ina i ole
aia i Damasakasa, a hookahi wale no mea e
ola ai o ko keiki, o ko laua hui hou ana."
Nolaila, olelo aku ka makuakane. "Ina oe
e hoohui hou ia laua, alaila, haawi au i kau
mau mea a pau au e makemake ai."

Alaila, olelo aku he mea oluolu wale no
ia ; a olelo aku, "E haawi mai oe i eha tau-
sani apana gula." A i ka loaa ana mai, hoo
makaukau iho la laua nei no ka hele ana.

Ekolu la mahope iho o ko laua hiki ana
aku. hoolimalima iho la ua Pasiana nei
wahi hale kuai no laua: alaila, olelo aku oia
ia Niame. "E Niame, mai keia la aku, e
lilo oe i keiki na'u ; a e kapa mai oe ia'u. o
kou makuakane, a e kapa aku hoi au ia oe,
o ka'u keiki." A ae mai la no hoi o Niame.
Alaila, hoakoakaa mai la na kanana i ka-
hi hale kuai o ianei, e makaikai ai i ka mai-
kai o na mea kuai. ame ke kanaka ui kekahi
o Niame ; a olelo iho'la laua nei ma ka ole-
lo Pasiana ; no ka mea. ua ike no hoi keia ia
olelo, a he mea mau no i ke keiki a ka poe
hanohano ke aoia ia olelo. A hoomaka aku
la oia i ka lapaau i na kanaka mai olaila ; a
kui aku la ka lono no kona akamai i ka la-
paau ana i ka poe mai, nolaila, hele mai la
na mea a pau i ona la e lapaauia'i.

A ia ia e noho ana i kekahi ia, hele aku
ana he luahine, maluna aku o ke Kekake, a
ku ana ma ka puka o ka hale kuai o ua Pa-
siana nei.
I kona hiki ana aku ma kahi o ua kahuna
lapaau nei, ninau aku la oia, "O oe anei ke
kahuna Pasiana, mai Iraka mai?" Pane aku
keia, "Ae."
A olelo hou mai la ua luahine nei, "He
kaikamahine ka'u ua mai." A hai mai la i
ke ano o ka mai, a ninau aku keia, "Owai
ka inoa o ia kaikamahine, i hiki ai ia'u ke.
kuka i kona haku, alaila, akaka ia'u ka hora
kupono ona e inu ai i ka laau." A hai aku
la kela, o Noama ka inoa o ua kaikamahine
mai la. *

1 ka lohe ana o ua kanaka nei, hoomaka
iho la oia e kahakaha wale ai no iluna o ka
lima ona, a olelo aku, "Aole e hiki ia'u ke
hana aku i laau nona, aia a lohe au i kona
wahi o ka hele ana mai, ame ka nui o kona
mao makahiki." Pane mai ka luahine, "He
umikumamaha ona mau makahiki, a o kona

wahi i hanaiia'i a nui oia, o ka mokuaina o
Cufa. i Iraka."

A pane hou mai la o Pasiana, "Ehia ona
mau mahina i haia ae o kona noho ana ma
keia wahi." Pane aku ia ua luahine nei.
"He mau wahi malama nuku wale no."

I ka manawa o Niame i lohe ai i ka inoa
o kana wahine. o ka manawa ia i kapalili ai
o kona puuwai ; alaila, kena ae la ua kanaka
nei ia Niame e hana i ka laau; a nana mai
la ua luahine nei ia ianei, a olelo aku, "Ke
noi aku nei au i ke Akua e malama mai ia
oe, e kuu keiki: ua like maoli hoi ko Noama
helehelena me kou."

Alaila, ninau mai la ua luahine nei i ke
kahuna. "O kau keiki no nae pahu keia, a
o kuu kauwa paha?" Pano aku keia, "Ae,
o ka'u keiki no keia." A hookomo iho la o
Niame i ka laau iloko o ka ipupoki, a kakau
iho la oia i keia mau lalani mele iluna o ka
pepa, a penei no ia:

"Ina e leha mai o Noama ia'u. alaila, ao-
le o'u minamina i ka Soada mau makana. a
me ka Iumula; ua oleloia mai au, 'E haale-
le ia ia. a o lawe i iwakalua e like me ia!'
aka, aohe mea like me ia, nolalia, aole au e
haalele ana ia ia."

Ia manawa ana e hana ai ia mau mea a
pau : a hookomo iho la keia iloko o ka ipu-
poki. a kakau iho la maluna o ke poi ma ka
lakou olelo, "O Niame au. ke keiki a Rabia,
o ka mokuaina o Cufa." Alaihi, haawi aku !
la keia i ua ipupoki nei i ka luahine.
A hoi aku !a ua luahine nei a hiki i kahi
o ka Moi. a lawe aku la i ka ipupoki a haa-
wi aku ia Noama, a ole!o aku, "Ua hiki
mai nei i ko kakou kulanakauhale nei keka-
hi kahuna Pasiana, a lio akamai loa oia i ka
lapaau; i kuu hai ana aku nei i ke ano o ko
mai mahope iho o kuu hai ana aku i kou
moa. a o kona ike mai nei no ia i Kou mai.
a luuia mai nei no i ka laau; a na ke keiki
nae i hana mai noi. A nolaila, aole no hoi
ma Damasakasa nei kekahi kanaka maikai.
e iike me kana keiki."

A i ko iala lawe ana aku i ka ipupoki, a
ike iho la oia i ka inoa o kona haku, ame
ko ka makuakane e Uau pu ana maluna o ke
poi, nolaila, koi aku oia i ka luahine o hai
mai i ke ano o ua keiki nei ; a pane mai la
kela, "O Niame kona inoa, a he moku ma
ke kuemaka akau."

A i kona wa i ike maopopo ai ia mau mea.
alaila, noi aku keia i ka hau, a moni aku la
keia me ka akaaka, a olelo aku, "He oiaio,
ua hoonaniia keia laau." A mahope, huli
iho la keia iloko o ka ipupoki a loaa iho la
ka palapala ia ia ; a i kona wehe ana ae a
heluhelu iho, alaila, akaka iho la ia ia, o ka
moa nana i kakau, oia no kona haku, nolaila,
ua piha koke oia i ka olioli; a i ka ike ana
mai o ka luahine i ka ianei akaaka, a olelo
mai oia, "He oiaio, he U keia i hoonaniia."
Alaila, olelo aku la o Noama i ua luahine
nei. "Ua makemake au i ka ai ame ka mea
inu." Ia wa, laweia mai la ka mea ai, a
noho iho la no hoi keia e ai; ia ia e ai ana.
komo mai ana ka Moi; a i kona ike ana mai
ia ianei e ai ana, piha loa iho la oia i ka oli-
oli ame ka mama o kona maono.

Ia manawa, olelo aku la ua luahine nei i
ke alii. i ke akamai maoli o ke kahuna la-
paau, i hookahi no ka inu ana a Noama i ka
laau, o ke ola no ia ; nolaila, olelo mai la ka
Moi, "E lawe oe i hookahi tausani apana
gula, a e uku aku i ke kahuna."

Alaila, hele aku la ka Moi, a hele aku la
no hoi ua luahine nei i kahi o ke kahuna la-
paau, a haawi aku la i ua dala nei, me kona
hai aku he kauwa oia no ke alii, a haawi pu
aku la no hoi me ka palapala a Noama mai;
a haawi ae la ua kanaka nei i ka palapala ia
Niame; a i kona ike ana iho, akaka iho !a
ia ia ka mea nana i kakau, a i kona wehe
! aua ae, ike iho la oia i keia mau olelo :
"Mai ke kaikamahine kauwa aku, nona
ka olioli i kailua, ka mea i hookaawaleia
mai ka mea aloha a kona puuwai; ua loaa
mai ia'u kau palapala, a ua hoomohalaia ko'u
manao, a ua piha ko'u puuwai i ka olioli; a
ua iike me ka ke kanaka haku mele i olelo
ai: 'Ua hiki mai ka leha ana aku, a e hoo-
pakeleia na manamana nana i kakau, a hiki
i ka wa e hoopuluia ai i na kulu wai aia a
ke aloha.' Ua like me ka wa o Mose i hoi-
hoiia ai i kona makuahine ; a i ole, me ka
wa i laweia mai ai na wahi lole o Iosepa a
me Iakopa."

I ka heluhelu ana o Niame i keia wahi
mele, ua hanini koke mai na waimaka ; no-
laila, olelo mai la ka luahine, "Heaha kou
mea e uwe nei, e kuu keiki."
Ia wa koke no pane aku ke kanaka Pasi-
ana, "Heaha auanei ka mea e ole ai ka

uwe o kuu keiki, oia ka hoi ka haku o ka la
kaikamahine kauwa, a hookahi wale no k?-
m? o ka mai o na kaikamahine ala, o ke
ake e ike ia ianei. Nolaila, o lawe aka oe
i keia tausani apana gula nau, ae haawi hou
aku no wau ia oe, a oi aku mamua o ??? ?
e aloha mai oe ia maua, no ka mea, ke ma-
nao nei maua, ma ou la e ko ai."

Alaila, pane mai kela ia Niame, "O
io anei kona haku?" "Ae." wahi a Niame,
a pane hou mai kela. "Ua hai mai oe i ika
oiaio maoli; no ka mea, aohe he pau ??? ?
kona hoopau i kou moa." Alaila, hai aku ??
keia i ke kumu o ko laua kaawale ana; ????
olelo mai la kela, oia ke kumu o laau ????
halawai hou ai.

I kona hiki ana aku i ka hale, olelo aku
la oia ia Noama, "E hoohauoli ae oe i kuu
manao, no ka mea, owau ko olua mea ??? ?
e hoohui hou, a o kuu ola ka hoopai."

Alaila, hoi hou mai ia oia i o Niame a??
ai olelo mai. " Ua hoi aku nei au a hal???
me Noama, a ua ike aku nei au, e kau ??
ana Kola ia oe, i oi aku mamu o kou ; no ??
mea, ua koi aku ke alii e hele aku e ike ??
ia. a ua hoole mai kela; a ina he kupaa ???
manao. alaila, na'u olua o hooinu, a ????
imi ona kumu nou e hiki ai iloko o ka hale
alii. a ike olua, no ka mea, aole e hiki ????
ke hele mai." "E uku kupono mai o A????
ia oe," wahi a Niame.

Alaila, hoi aku la ua luahine nei, a ???
hou mai me na pono o ka wahine, a lawe ??
aku la keia iloko o Ua rumi, a hookomoia i
ka lolo wahine, a kauia iho la na apo gula i
ko ianei mau lima, a i ko ianei paa ana i na
mea o ka wahine, nolaila, ua like oia me
kekahi kaikamahine Vereginia, onohi uliuili o
ka Pardaiso ; a nana mai lu ua luahine nei. a
olelo mai, "Ma o Alahe, ua oi aku kou na-
ni mamua o Noama !"

??????????

Nuhou ma Waipio.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha ??????

E hiki paha ia oe ke hoolaha ae i keia wa-
hi nuhou ma kela wahi keia wahi o keia
mau mokupuni, ke oluolu oe e hookomo ino
ma kou mau kowa.

Eia ua nu hou la, ua kukuhi iho na kana-
ka o ke Ahupuaa o Waipio, i elua Ahahui
o ka "Ahahui Huliamahi," ame ka "Ahahui
Kalepa Kuokoa o Waipio." Iloko o ka Aha-
hui Huliamahi, penei ke ano: ua kakau inoa
kekahi poe ma ka Palapala Aelike, a o ko
lakou nui, he 1200 a kea aku.

Nolaila, ua hoomaha iho na kanaka o ka
Ahupuaa o Waipio nei, ua pau ku hele ano
i ke kalapa ma Waimea, a ma Hamakua, a
ke kii mai nei ko Kawaihae, a me Waimea,
a me Hamakua, i ka lakou ai ma Waipio
nei.

Eia kekahi moa i hooholoia e ka Ahahui
Huliamalu, no ka nui o na paona o ka hele
ai hookahi, mai ka 25 a hiki i ke 30 paona,
he hapaha dala ke kumukuai; aka hou ???
e pii ke kumukuai o ka ai ma Waimea ???
hapalua, alaila, pii no ko Waipio i ekolu hoi
pawalu, a pela aku no a hiki i ke dala.

Eia kekahi, ua koho iho ka Ahahui i L???
nui nana e kuai aku i ka ai, oia hoi o G.
W. D. Halemanu ka Luna nui kuai ai, ????
no e kauoha aku i na Luni malalo iho ???
e kahu mai i ka ai. ke waiho mua mai na
ke dala ma ka lima o ka Luna, ina aole wa-
iho mai, aole no e kahu ia ka ai. Eia keka-
hi, aole hoi e hiki i ka Luna nui ke hana ???
muli o kona manao, me ke kue i na olelo i
ka Ahahui.

Eia hoi ke ano o ka Ahahui Kalepa Kuo-
koa o Waipio, he 50 ko lakou nui, a ua po-
lima dala ka haawi na ke kanaka hookihi??
o ka huina he $250 00. O ka mua. ua k????-
ia 1 Peresidena me na Hope, 2 Puuku me na
Hope, 1 Kakakauolelo me kona Hope, a o
keia poe a pau he 50, i palima dala ia na ka
mea hookahi, e kapaia ko lakou inoa iloko o
keia Hui, "Na Lala." Ina pilikia ka Aha-
hui Huliamahi i ke dala ole, alaila, e hiki no
i ka Ahahui Kalepa Kuokoa, ke kuai aku ???
ka Ahahui Huliamahi i ka ai, a e kauo; L
aku no na Luna nui o ka Ahahui Kalepa
Kuokoa, i moku nana e lawe aku i ka ai ma
Kona paha, a i ole ia, ma Kau, me kekahi
Lala o keia Hui.

A he hiki hoi i na Luna ke ninau aku
ma kela wahi keia wahi, i mea e holo ai ka
hana a keia Ahahui, nolaila ka hoouna aku
ia oe e hele ma kela wahi keia wahi, i ike
mai na makamaka a pau. Ua kapu ka ai o
Waipio, nolaila, ke hooki nei au o kanalua
ia mai i ka loihi, me ke aloha no.

A. W. P. WAILELEOHIILAWE.
Waipio, Hamakua, Hawaii, Mei 20, 1863.