Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 35, 29 August 1863 — Ka Nupepa Kuokoa. [Illegible] Ka Peresidena a me na Demokarata o Nu loka. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

[Illegible] Ka Peresidena a me na Demokarata o Nu loka.

'.a t) lr I o l'ai tr a J,lnrkana, i Ua llala«rai o n-i 'lnl,nniannn ron All»aar. (Alalmn*,/ mi Un In 10«. Mrl. M. 11. 1803. i,e nui i,a p< e 1 komo iloko o k>- i oi ka makemake e kau i ka '.a. unmua oke kau ona i na ktpi. A e.i 'i-.'.i uo. .» ka mea e alai aiia i kekohi k *'. : a oiai ke k'-mo aria i koa, a oka !i,« 'i pa'.n e lioowalewale rnni i kekahi k'M »• ma'uuka. he mea no ia e hoonawahv\ h ;-.ai ana ike A«ipurii Hui, i hke ka ii A.i ii)" ka pe[>ehi maoh am i ke koa aup ;;ji i) >kf» oke kaua. A ua hiki i;o ir i i kei.i mau nha hoowalewaie a hooss - !i -v♦ 11 paha ke iianaia. me ka hiki o!e i .«.a Aiia Kanawai Kivila keahewa ku. O ke ano o ka hihia imua o kakou he k;pi—pela no i ka[>aia'i ma ka olelo hoo--11• 'io imua o'u—a ma ka oi iio no hoi, lie kipi nui aiwaiwa no ; ao ka Uaawina o ke Kumuk'iiuwai e olelo ana. '* Aole 110 e h-.o[»'iuia ka iiiHiia o ka pnlapala kuu kiiio, kc o!t; n-ie e pih i ka pono o ka lehulehu i na wa (» ke kipi ana, a o ke kuia uimi paiia e iui enomi owaho." O keia ka h.iawma i kupono i ka hiiiia iwnena o kakou. L'a hoike maopopoia mai e keia h iiwma ka ike pono no o ka poe nana i h ifi:i i ke Kumukauawai i ka hiki ole i na Aha Ilookolokolo mau ke hooponopouo i na ' luhia ki[>i.' me ka hoike mai no hoi i ko lakou manao nua, iloko o ia mau auo hihia he liiki ke lioopaaia kekahi [>oe ; aka, iua une imua o kekahi Aha Hookoloholo maoli. alaila, he hiki ke hookuuia ma na rula mau o ia Aha.

Aole he hookuu o ka palupala kuu kino. i ka [ioe i ahenaia ma ke kipi i h.»akakaia ; a o ka hoop m ana i kn mnna 0 la niea, i liauaia no i hiki ui ke liopuia ka poe i maopoj>o ole kn liewa ma ke kipi 1 hoakakaia i na wa a pnu, o ke kipianu a o ke kiiia mai paha e walio. i mea e maluhin ai ka [inno o ka lehulehu e makeniakeia'e ai. Oia maoli ke ano o ka im a imua o kakou—iie hihia kipi, a ua makemakeia hoi e ka maluhia o ka lehuleliu. e hooj)auia ka iimnii o kn [»alaj)ala kuu kino. A lie oinio, o ka iioj)U ana ma ke ano niau o na Aha 1 lookolokolo, n me ka h<»j)U nna no ke kipi, nole i like loa k<» laua kahua e hooponmwinoia'i. O k;i h iua mnu a na Aha Ahookolokolo o ke nahu aku i na hewa, i hana maii ia, a o ka hope lioi, o ke nla koke mai o na k inaka a kue i ke Aupuni, a e lanakila pn'ia. a e pio liio paha iiokoo ka wn pokoie Iloko o na luhia auo kipi, aoie i ho[»uia no na kaiaimn a 1 ikou i hnnn ni ; akn, ii.i hopuin no na ino i mauaoia e hana'ku ana lakou. Ua hanaia ka mea hope i uiea e keakea ai, aole i mea e hoopnn aku ai. V īioko o ia mau ano e ike koke ia aku r.i l.e ano o ia [>oe kanaka e hana ana ia iiiM, mnmua o na hewa e ae. O ke karakn e ku ole'.o ole nnn i ka wa o ka pilikia 0 !vona Aupuni e kamailioia ana, aole no • hiki ke kuiiiheWi.ia kona ano. Ina oia ( k-'akea oie ia, ahiila, e kokua ana iio " i i U;i enemi ; a lie oi aku iioi ina oia e 1- iin.ilio hoo[)ona|oualo ana—e Uamailio a i.i iiii kona Aupuni me na 'nka,' na • u.u me na • aine/ A i mea e ike ia'i he mea uuku wnle no ka pono o ka haawina a'u i olelo ae la, ina e hopu ole 11 a hiki i ka wa wnle no e hauaia'i o ke kaniima i hoaknka maoli ia,hehikino ke iiooinao[»opoia ma kekahi mau kumu hoohaiike piii [īono Uki. Oia o Gen. John C. LVkiuruige. Gen. R. E. Lee, Gen. Josepii U. Johnston, Gen. John B. Magruiler. Gen. W. H. Pre.slon, Gen. Snnou 13. I)urkner ame Com. Franklm Uuehanan, k< noim uei lakou ina na no.ho ana kiekie 1 a o keia kaua, ilok») lakou a pau o ka li na o ke Aupuni mahope inai o ka hoom «ka ana o keia kipi ana, a ua maopopo 11• i ikou he poe kipie likepo me ko lai.ou ano i keia nianawa. Aohe no he mea nauu e knnalua, ina e ho[>uia ia p>»e. ina la ua hoonawaliwaii nuiia ka anao 0 ua kipi. Aole ia poe i hana i ke karaim.i \ hoakukaia ma ke Kana\>ai, n ina e iopu.u lu wn, ina no la, un hookuuia ma ka mana o ka pnlaj>ala kuu kino, ina i hoopau ole ia ia mea. Ma ka nana ana 1 Ueiu inau mea, ke manao nei au, aole [ ahn e neie nna ka liiki maio ka manuwa o'u e hoohewaia'i no ko'u hopu pinepine o'e ana, me ka hopu kikaikahi hoi. Ma ke kolu o na olelo hooholo, me he mea la ua kujx>no ka hopu ann ma ke Kauawai Koa, ma na kahua o kahi o ke kipi uua, u ua ptli pouo no ia i ke Ku nu-

Kiinawni ; aka. &ole noe i pili i ko Ku.'nuka.«;aw3- ka hnj»u ana n;a kt* K»-a. na wai.i e noho m;t'tiSia a;>a. a rni kahi hoi e ki}«! f:b; ;n.a. A ke ĪK'Oi an fit". lakoM nmnuh o ka n.anao ana. a' le c hf>puta rna ia auo, •• :iiavvalio ae o na laina o na oihaua koa. a ine i;a walii o kc ki;.'i ana." A no ke ano hoakaka olemai 0 ke Kumukanawai e like me i3, nonila. ao'e no au i manao i»e fi»au hookaawale Kumukanauai kekahi |>ela. Ake manao nei au. he }>ih Kumukanawai no na an<> h«.}iu ana a pau i kue ia mai nei. i ka wa wale no nae o ke kipi ana, a me ke kma m?n e waho, ke ku i ka maluhia o ka lehulehu ; ma na wa!»i e hiki ai ke keakea 1 ka laulaha ana o ke kipi ana, a me kaiu hoi f) ke kipi i hopunana'i ; a nīe ke keakea aku lioi i ka poe e al.ii ana i ka hiki ponn i na oihana katia ke liolopono. i im a e hoopio ai i ke kipi ana ; a me ka hookaawale ana rm h<»i i na k"a i haalele i ka puali kaua. a me ke koi ana'kii i na koa e ho"Iohe ole i ka olelo a ko lakou m;m poo ; ua pili t'.o in mau me:i a [>nu i ke Kumukanow.-ii, ke pih ia ninn mea i n t pono a me ka maluhia o ka lehulehu. e hke me ka piīi ana o ka poe kipi, a me ■na eneini komo mai o waho. E lawe ac

k;ik<>u e iio.'inuo i ka hihi;i nin<»ii i lieakakaia e ka halawui. Ua <>K-I«nn uia k<: aun nui. ua li')}Miia a ua iiook' lol.nluia (» Mr. Valiah(li2liam e kukaiii Ahi Koa, " A «> k"Jia kipi w.ill* ana no i mananio'i, n<> kona h(»oj»tiisa ana i kekahi o!ei<» akua imua o kekalii auaiua h.ilauai, iilieua aua i ka iiana ;i ka Luna K< a naua ia i liopu." Aiin, ina a<»le ho kuiūhewa mn keia ; ina o ka oiaio keia mau olelo, a iua aoiu- k«iuiu e ae o ka liopu ana, aiaila. e oieio au ua hewa ka hoj»u ana. Aka, o ka ho[>u aua mn ka'u ike. ua auo e ioa. I a hoike ae o Mr. Vallanci : .ghaui i kona kue i ke kaua. ina ka aoao o ke Aupuni : a o konn kuiuu i hopuia ai. no ka hono ,anae kcak»a i ka hoonui mi;i mai o na koa ; me ka lioomaliui aku hoi i mea e mahuka mai ai na koa m;ii ka puaii kmra inai, mr ka w;iiho aku iioi i na kipi me kn lawa pouo ole i na kon nana e honpio aku. Aole oia i hopuia no ka hoino ana i ke auo o ka malama ana a na Lima Aupuni, aoie hoi oi.t i hopuia no ke kueana i ka pono o ke Genei;ila uana ia i hopu ; ua hopuia oia uo kona imiaua i na mea e poinoai ka puaii kaua. kalii a ke oia o i;e Aupuni e lulmai uei. K kaua aku ana oia i ka oiiiaua kon.ana ia mea ehaawi aku ia ia iho iloko o ka inana Kumukanav\ai o ke Kanawai i\oa, n no ia mea kona hopuia ana. Ina aole o Mr Vaiiamliiiham i hoopoino i ka oihaua koa o ka aiu i, alaiia, un liopuia oia ma ke kuiiiiiewa ia o ka oiaio, a he oli(»li au e hooponopono koke i.a men, ke hoolawa ia mai au e na hoike kuj)ono im ia mea. i Ke ike iho uei nu, he makem ike ka halawai n.-Mia ka oieio liooholo a'ue 11001100 nei, e hoopima ke kij»i aua, ma o na koa—a ma o na puali knua la. Ua ikea e ka noho ana i hala, aole e hiki i kekalii |)iiali koa ke hoomauu), ke ole e hooj>ai:a ua poe koa e mahuka ana i ka uku kaumaha o ka inake. Ua koiia mai ia mea e ke ano kaumaha o ia hiiiia, a ua aj!<mo mai hoi na Kanav\ai, a me ke Kumukaunwai ia hoopai. E ponoanei nu ekipu aku i ke koa innnao ole no kona mahuka «na. a e hookuu aku hoi au i ka meu uiaalea nana oia i hoowak-wnle e mahuka 1 Aole no i hoemiia ka ino ma ke komo ana'ku o kekahi makuakaue, kaikuaana, n makamnka paha. ma kona hele ana'e i kekahi halAwai nkea, o ilaila oia i l<»he ai. a e hoinoinoia'i k«>na manno, a hiki :naoli i kona wa e kauoha ni me ka hai aku i ke keiki koa, ke kaua nei oia ma ka noao pono «>le. no na Poo Aupuni pono ole. a no ke Au[>uni lapnwale, i nawahwah hoi kt- hopu m«i ia ia, a ke hoopai ia ia m> kona mihuka ana. Iloko o ko'u inauao, ma ia sno hihia. oka hoo[>io nua i ka wnha o ka inea nana i houluuiu, me ka hoola i ke keiki, aoie he pih Kumukanawai wh\v; aka. he hanaaloha pu kekahi. Ina au i hewa ma keia ninau, ma na Kumukanawai, aiuiia, aia ku'u hililiewu iloko o ko'u manaoio ana, he hiki ke hanaia ia mau mea ine ka pili Kumukanawni iloko o na wa kipi a me ka wn e komoia mai ni e na enemi o waho, ke ku » ka inalama ana a nm ka poinaikai o ka lehuiehu ia hana ana, oiai hoi aoie uo e pili Kumukanawai, ina aole he kipi. a aole hoi he enemi mai owaho; a oiai hoi, aole i makemakeia ia mau hana e ka pono o ku lehulehu. A oiai hoi, aole i iike. loa ke ano o ke Kumukanawii me na mea! a pau e pili ana i ka wa kipi, a meka wa e komuhia mai ai e ka eneuii owulio, o'

me ka wa h»-i a ka aina e noho ma!u'* t .-a ana. Ui hMem'>ak-thaia no n : t .ea e *>e. Kumukanaw.:i ; n. a«>)e no Ko? aii e I tks ke kosia mai e manaoae na ;.iki o!v i ke Aupuni ke lawe ae i kekahi S a: a 001. i me ka ruii o!e i ke Knmnkn;:.! wa: k-.1.n na wa kipi ; n«> ka mea. ua Ih'ki i.ie ke hanoia ia m?-» mea iloko o ka wa kaua ole, ni.irr.un o ko'u hiki ar.a ke koili mai e manao ae ua maikai ole ka laau l^paau rto kekalii kanaka mai. no ka mea. !ie hiki ke h f, ikeii» rn >i. ua pono ole ua l ;au la no ke kanaka mai o!e. A aole no lu«i he hiki ia'u ke ike i;.o i kahi o ke kumti i-o--ua mai ka maka'u me ka manao iho e hoonele ia ke kanaka Amerika. i ka pono o ke kuka akea an:t i ka manao, a me ka lanakil i o ke kamailio a ine ka hooiaha manaoana ma ka nupepa. ke kanawai hoi o na hoike, a tne ka pono o ka hookoloko- . loia imua f> ka Aha Jure, a me ka pala- ■ (Hila kuu kino, iloko aku o ka noho maluhia ana i ka wa e hiki mai ana, a a'u iioi e hili.iai nei ke waiho mai nei imua o lakou. mamua o ki.'u hiki ana ke manaio ae he luki i ke kana i\ a i inu i ka Inau •iapaau iloko o kona wa inai pokole, ke hooniau ma ka inu ana ia laau i k«»na wa e o!a mnikai ai n:a ia hope aku.

I ka haawi ;ina i kn nnonno kupoiio i nn oleln hooholo, e like .iiīu Ka oukuii i | k;iuuha inai ui. ua hiki ole ia'u ke ike oio . iho i ka oiaio, oia hoi ua kamaiho na jw»e 0 ua halawai l.i ine lie jioe l)emokiirata , la. A ua hiki ole hoi ia'u tne ka tnahal<> inau aku i ko lai.ou akau ai, a me ko lakoii noouoo |.»ouo ana i na oieio hooholo n lakou i hooinak.'iukau ai. ke ae if»o e manao ae na l.auaia i:t inau nu'a ine !.a : maiiao ole ; aka. he hoaini wale iho uo i ko lakou makeM uke e hlo lakou ma ka | inoa Deuiokar;>ta." mainua o ke kaj>ai;i ai»a he |»oc kanak.i no Amenka." lioko 'o keia wa kiij>ihkii o ke Auj'uni, ua oi kuu inakenake e hnlauai ine oukou i .. hookahi uuu inaluua o ke kauhke. ine ke i ku ae hoi ina.'una o ka noho ann ina na anoaoao; n<> ka inea. ua mao|»oj.o i;ru ; ina mai ia wahi kiekiekakou e ku like ai, iua la ua hiki like ia kakou ka hoouka kiiua aku 110 ka aina a kakou i aloiia |okahi ai, inamua o ko kakou Inki ana mai na kuliina ha.ihia iho, kiihi i uiaa i ko kakuu ano o ke oia ana, <i me ke ano h-lili kalnko. a me ka manao anuuu no ka wa e luki inai iina. nolaila, e hooj»au iina kakou i ko kakou ikiiika a me ko k;ikou naauao, ma ka nnihala ana o kekahi i kekalii. A uo ko oukou hoouele ana mui nei hoi ia'u ia m; a, nolaila. ke hoomaikai nei 110 au no ka j)oin iikai o ka aina.aolo 1 haua na Demokar(a :i pau e like [)eia. () ka mea uana ka inauao e hoj>uia o Mr. \ allau(!ig::ain. a hookolokoloia, he Demokiirata uo, a»>le uia i j)i!i ma ke auo o kn'u ai!ao; a o ka Luunkanawui nana i hoole ka liookuu ann ia Mr. ViillandiL r !iam m:\ ka palapula kuu kino, he l)emokarata uo, no na la i oi ae ka niaikai mamua «» kein, no ka uien, ua loaa u ai ia ia kona nahu Lunakanawai, mai ka hnia mai o ka Peresi(lcna (Anaru) Jaeks<»n. A eia hoi ka mea oi loa, o na 13emokarata a }>au e hooj>ihkia nei i k«> lakou la ola iho. me ka hookahe hoi i ko lakou koko ma na kahuakaua, t:a lohe mai au, u;i apono loa īa na mea i hanaia'ku ia Mr. Yal!autligham, oiai aole au i lolie i kekiihi mea e ahewa ana i;i mea. Aole no au e hoole ne. aule he poe like pela. Na ka inoa o ka Peresidena (Auaru) Jaeksou, i hoomanao inai i kekahi ano o ka moolelo. 'Mahope iho o ke kaua i Nu Oiina, a i ka wa 110 hoi i laha ae ai ke kuikahi hou aua iloko o ia kulaiuikauhale; aka. inamua nae o k;i luki ana mai o ka hoike oihana no ia mea, ua hoo mau n<> o Gen. Jackson i ke kanawai koa. a kanawai kaua hoi. Ano, n<> ka hiki ana ke oleloia ua pau ke kaua, noiaila, ua ala nui mai ka hoino kue i ke Kanawai Ko.i, tia mnu no ka huinoiainai ka hoqmaka ana o ke kaua. Iwaena o na mea i hannia. ua paiia e Mr. LouaiIleir he manao kue i ka haua ana pela, ilokoo kekahi ntij>epa. Ua liopu kokeia oia e Gen. J.tckson. Ua huliia e kekahi Loio o Morel kona inoa, e kiiia he palapola kuu kino mai a Hall mai kekahi Lunakanawai o Atnerika Muipuia, i mea e hookuuia'i ke kino o LouaUleir. Ua hopuia no e Gen. Jackson, ka Lunakanawai a me ka Loio. Ia wn, hoopuka ae kekahi kauaka o Mr. Hollander, he mau olelo e i ana, He nana peUpela |oa kela." Ua hopuia no ia eGen. Jackson. I ka wa a kekahi Luna i kii mai ai ehooko i ka palapala kuu kino t ua kaihia ia mea e Gen. Jacks*>n, me ke kope pu. Ua paaia ka Lunakanawai a hal i kekahi mau la, a!atltt hoouna loa ia inu o aku o kona

rna»j kahua k<'xi. a hin'Āuu a>u »a KC k i'f-'h !. i'iole :i--1 kē h'H 33 J ke as«ea :a iua\ kn . R nn n k- 1 s';;kahi. a i «>le w. aii u }«u r.a {-<>e B;-r;ta-iin i <\i h !.'i!viv i:»o i i»i p.ileni k:«i <> k;i , lie ra. A he nr?u la nia :a ino. j):ki !»";ii ia ka lio«'!i>»» ar,a oke a ua hookipi.M ku I.ouak.if;G\vai a me <%i p<>e e ae. He mau la ii<» nia la h<<L'e iho , kiiia uiii ia o Gen. Jacksofi, ain\>e;aaku ij imua o ka Aha H« ; okoiok«»!»». a hoopai ia niai la he I.UUO. r.o ka hopu ana iua Lunakauau'ni nes. a mo kekahi p.»e ** ae. L'a ae aku !a no ke Gtiien;ia .lackson i ka uku hoopai, a iiaila no oki iho !a ia mau mea, a iiali wwie na maknlnki he kaink.uu, ii wa iio;»ho'oia eka Ah.»• «lei<> 0 Amenka Huipuia. e huiiioiia na d.i!a i ukui;i e ia. n ine ka ukn }]o.»panee p-i. O Sei:atoa fJ■ niirias i mak* aku iKi. i koiia wa ii«»ko o ka Haie o ka Ponkoiiia, keka iu mea i komo mai lioko o na paioana ia \va. a u.t mii no ,hoi ka hoopanpaa ana no na ninnu Kumukanawai no ui mau iiana. Aole .«u i makaukaii e iioike aku . i ka poe i baiota mamuii o kn apono una ia mau iiana. l a hiki ke « leloia: okn mtin, oke ano no o ke Kuinukanawai ia monawa. ua 1 ke no me nei ua ;. o ka iua. ia wa ii- , piiikia ko kakou no ke kiiia mai e waho. a i keia manawa iioi iio kipi ana : n o ke 'koiu. o ka paa maii o ka pono o n,-i kanaka, mn kn hoopanpaa akea ana, a me ke kamaiho ana. a me ka ho.>| () ha m*a;.aoma na nupepa ma ke akea. kn pono o ka hookoiokoio ana ma ke Jure. na kauavai e piii ana i na hoike. a uu- ka pono o ka palapala kuu kino. aoie i iioonawaiiwaii ia e na mea i hanaia e Gen. Jackson, n i! aponoia h.oi e k;i Aiia Kau Kanawaio; Amerika Iluipuia. | Aka, e oieio aku nae nu, iioko o ko'u noonoo maikai ann, aohe iuaopd[io in'u kuu kauoha aku e hopuia o Mr. Va!lan- : (hgham. Oiai aoie e hiki ia'u ke paie inai o'u aku ike kaumaha oka niea i : !iiauaia, ke 111:111:10 nei nae au. ma ke ano liiia mau o ka Luua K«.a ma ke kahuakaua, ka mea kupono e uoouoo i na mea pono 110 na iiihia a pau e p'.li ana iiaila. A ia'u 110 nae ka inanu hooponopouo ne.i ame ka noonoo ana ina luiiia a pau, ; Ma kekaiii o ua oieio liooin.io, ua manao ka iiaiawai, e liio ana keia hop,iia'na ina ke ano hookauuiaha, i mea e wawaiii ai i ka n«»lio iiui ana o ka poe nana e liooikaika nei e kinai i keia kipi ana, a i:a kauoha ma««!iia mai au e hookuu aku i ke kinoo Mr. V<illaiK!ighnui. Ua manao no au ia mea, i;e !ui«)j>ii /kupono 110 ia ia'u 110 kn pi!i pono i ka niana Kumukanawni e waiho uei. i ko'll manao. I pane no ia hoopii. ke oleio aku nei au. un hoeiiaia au 1 ko'u loiie nna, un hopuiu o Mr. Waliau<ligiuim—oia hoi ua ehaelmau n«> kn lonn nna o kona kumu e iiopuia'i a he mea <»holi ini no'u |<a iiookuu ana ia ia. ke ; iiiki i.l'll ke ike ma kekahi kumu, a«»ie e hookaumahaia nna kn pouo o ka lehuh-hu mn ia iiana ana. A ke ole!o iiou nei au, : oiai e holomua ana ke kaua, me he mea ia ' i ko u ike ii»o, o nn mnnaoa me na iiana. i iiuikuu i ka wn i kinohi, ke iiele nei a hanle iho iloko o ka lakou nuwaiia ;ponoi,a no ia men, e hooemiia iiio no ke kumu e knu aku ai i na haua knumaha. He 1111 i na kumu a'u i makemake ai e iiooki loa ia no. a ise inea manao nui lua ia no hoi e a'u I a inanao a me ka mnkeniake o ka poe i like me ka poe «> ka iialawai o Alahane, ka [)oe i kuj)aa mamuh 0 ke Aupuni ma na iiana piii Kumukauawai, a pih Kanawai iioi. i mea e kinai ai 1 kein kipi ann. Aka. e iio«»mau aun no nae au e iiana ia mau men, e iike me ka nui kupono i makemakein 1.0 ka u'aluhia o ka iehllh iui. A. I,INEk(.N4.