Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 35, 29 August 1863 — HE KAAO NO KE KEIKI ALII OPIO A ME KE LII WAHINE OPIO BADOURA. [ARTICLE]

HE KAAO NO KE KEIKI ALII OPIO A ME KE LII WAHINE OPIO BADOURA.

I uni/ ma ?;< i,t\o ni'.n <> Ka .-1 rnt >g>i i/Mikan: ;nai i.a y-.j ko-<hahi iiun-n u;<: i:tinahtku, a ynu i •.? b>*na o y<.> < :ua i t aK-.u u.r Lanaha kurn>u(i(U(ca. " K V M()(ll,ri,() () \ A Ki:iKl V C AM VLAZ V3I \NA.<) A >! I(. 1 A I) A M i: A •* A I) A. »• k k K v v o o \ i v >ī y: v m i : o v n v. (> K V P VI V \ V tl K T KV.VO O V >11<ii\l)V V Mi : VSVI)A, A:c. lir.Lt 11 ll.'lu pau. T A .MANAWA. KAUOHA AKU LA ka .Moi i kona Kuhina ia Amigint!a. n r y iuo kona kaikaina me A>ada, 1 kana '<z~ mea i lohe ai mai ke Kul.ina mai. a pnne mai o Amigiada, l -Ow;iii ke hele e ninnu i ke Mimu o kona iiele nnn mai. M Alaila. hele aku la o Amiciada ; a i ko lakou la ike ana mai. akaka mai la 110 ia lakou, he nU-le keia mai kn Moi aku : nolaila, kiiia mai la keia a laweia aku l;i imua o ke alii ; a i ko ianei liiki nna aku, honi iho la keia i ka lepo imua o ial.i. nka. he wa!;ine keia Moi ana e kuhihewa m-i iie kane. Alaila, pane mai la kela. " I hele mai nei au e imi he keiki ; a ina oia e loaa ia'u iwaena o.oukou, alaila. pakele oukou :a i loaa ole ia'u, he kaua nui mawaena o kakou, no ka mea, n'u liuakai e ne i hele mai nei, hookahi wale no o ka huli ia ia." j Nolaila, ninau aku la o Ami<riada, •• Heaha ke ano o ua keiki la, a heaha kona kaao, a owai kona inoa ?" i'ane mai ua alii wahine nei, '• O Asida kona inoa, a o Mngiana ko'u inoa: me Balama. ke knnaka hoomanakii ko- ; na hele ana ae a hiki i ko'u hale, a hoole mni o Halama, nole ia e kuai me a'u, nolai- ; la. iawe au mamuli o kuu ikaika ; akn, loaa jhou no kela ia lakou, a aihueia 110 i kn po." [■ A i ko Amiciada lohe nna i keia mea. ike iho l.i oia o kona kaikaina o Asada. ka iala mea o ka huli ana r«ai ; nolaila, olelo aku la oia* •' E ka Moiwahine o ka manawa, o ko'u kaikaina ponoi ua keiki la.'' Alaila, hai 'aku la oia i ko laua kaao ; a i ka loaa ana o i A?ada i ua Moiwahine nei ; piha loa iho la ; oia i ka olioli. Mahope iho. hoi aku la o Amigiadaa hai aku i ka Moi, a nolaila, oiioli like iho la no hoi lakou nei. Alaila, ku ae la ua alii nei, a hele nku la i kahi o ka Moiwahine; a i ko ilakou hiki ana aku. noho iho la lakou e kai mailio no na mea kupono. la lakou e kamailio nnn, aia hoi, ku nna ka e-a o ka lepo. a nalowale ua wahi kokoke mai ; a mahope iho, emi iho la ke'hu o ka lepo, a ikeia aku la lie poe koa, e like me na ale o ka monna. ua lako wale no i na mea :kaua, a poaii iae la un kulanakauhale nei, (e I like me ka poai ana a ke komo i kii manaimanalima) i na koa. | No keia mea, olelo iho la o Amigiada ame ' As«da, " He oiaio, no ke Akua mai kakou, a i ona'la no kakou e hoi aku ai ; heaha la i keia koa a paapu wale, he enemi paha ? Ina nole kakou e hui me ke Kuini Magiana, lilo i ke kulanakauhale o kakou, a pu mai kakou ; i ka ; nol ila. hookahi wale no inea pono, o ka hele aku e ninau i ke kumu o ko »lakou ht ie ana mai." Ia manawa koke no, hele aku ia o Amigiada ; a i kona hiUi ana aku. ike iho ia oia 0 na koa o we kupunakane. ka Moi Gaioa ; lalaila, koino nku l i keia a haawi aku i kana |olelo. a pane mai la ua Moi nei. " O ka Moi Gaioa ko'u ino;>, i hele mai nei au e huli i 1 kuu kaikamahine ia Badount; no ka mea, ua hele oia. aole nae i hoi hou ae i o'u aia ; aole no hoi au i iohe iki nona ame kana ka;ne me Camaiaxamana." A i ko Amigiada lohe ana i keia mea, ku- | iou iho ia oia ilaio. a maopopo ia ia o ke ' kupunakane keia, ka makuakane o kona ma- ! kuahme; noiaila. ku ae la oia iluna a honi i jho la i ka lepo. a hai 'aku, oia ke keiki a Ikana kaiknmahine, a ka Lede tiadoura. j | I ka lohe ana o ka Moi o kana moopuna keia. o kona opo mai la no ia a uwe iho la llaua nei; mahope ibo, hai aku la keia he uo ke ola o ka makuahine. ame Camalazamaoa ; a hai oku la no hoi keia. i ka ? huhu aoa o ka makuakane ia laua me kona , kaikaina, «u»e ka hoounaia ana o laua e pe-

peiii. a no kv a;<.»:r'i nn:t o ke kanaka u iaua, a oia ko i iui mea i pake e ai. Xul:;i[n. pane mai ia kn Moi Oai'-a. " A nn u o ! ur. e hoihoi aku i k-< maku ikan' 3 o o.ua, o noho pu wau mo oukou."' Alai'a. haawi mai la ua kupunakane nei i !o!e hanohano no iar.fi. a hoi nni !a ko:a ka o!i--oii i kahi o kona Mul. a }sni aku i ka haiawai an i o laua me ke kupun ikme. Ia manawa a iaua o kamaiiio ana. hoouna mai ia ua Moi nei o kp kulanakauhaie, i ni makana aioha i ka Moi Oaioa ; i ka Lio, ; Kamelo, Hipi. ame na mea e ae ; a pela p.o ; hoi ka mea i haawiia aku i ke Kuini Magiana, aiaila, nlelo mai ua Kuini nei, '• E hele aku ana wau me ko'u mau kon, a o hoohoin i>i ke kuikahi ana."' Aia iakou e hana sna i ke kuikahi ku hou mai ana ka e-a o ka lepo a nalow;iie ka nin t a pouii ka la i ka iepo ; oka walaau ona kanaka ka lakou mea lohe aku. ame ke uhuhu ona lio. Ika hoea ana mai o kela kaua nui. a wehweli no hoi ; ia wa, ike mai ia i keia mau kau:s. hookani mai la lakou i ka pahu a/iie ka oho. Mo keia mea, olelo ae h ka Moi o ke kulanakauhale, '• He ia keia i hoonaniia ! e mahaioia ke Akua. no kona kuiki.hi ana mai ia'u n*.e keia mau kaua ; a ina o ka manao ia o ke Aku i. alaila, e kuikahi mai no ; ia ia .kakou me keia kaua ne." Ai.iila, oleio mai la ka Moi ia Amipia(ia. '• E hele oe ame ko kaikainu, e ninau aku i ke kumu o keia kaua e lieie inai n»'i ; no ka mea, lie nui lo i maoii' iakou, ao!e au i ike i kekalii kaua nui e like ine keia." A heie aku la no hoi laun nei. a i ko laua hiki aua aku, ike aku ia iaua, o na koa o ka aina hhoni ; n o Camalazamana mai no kekahi. no ka mea, ua haiia aku, aohe 1 make na keiki. Iko lakou halawai ana iho. uwe iho 11 lakou, a mahope iho, hai ;»ku la lana nei i ka hiki nna mai o ka Moi Oaioa. I ka lohe ana o Camalazamana ia inea, o ke kau ae la no ia iiuna o ka !io. ame kana mau keiki. a hele aku la e ike i ka Moi Gaioa. Iko iakou haiawai ana, manao iho ia ka Moi Gaioa, he mea kupnnaha maoii ko lakou halawai ana ilaiia ; al;«iia, hoom -kaukau mai ia na knnaka o ke kuianakauhale e iiana i ahanina na 'akou. ; la lakou e hoomakaukau ana. ku hou ana ' no ka e-a o ka lepo a nalowale l<a aina, a naueue ka honua i ke kapuai o na lio ; a o na koa a pau ioa, ua komo wale no i ke kapa kila, a ua uhi likeia na koa a pau ioa i ke kapa eieele. a iwaen ikonu o lakou he kanaka elemakule loa. ua hele ka auwne a pili i

ka umauma, a ua paa pu no hm me ia i ke knpn eleele. i I ka ike ana mai o na kanaka o ke kulaiiakauhnle i keia poe kon, nolaila. ole'o nku la ka Moi nona ua kulnnnknuhnle nei i kekahi mau Moi o lakou. 4 ' E mahaloin ke Akua no ko oukou ekoakoa ana mai, a lilo i pv)e makamaka i ka la hookahi ; a heaha In keia poe koa a nui wale ?" la wa koke no, pane mai la kela poe Moi, •• Mai mnka'u oe. no ka mea, ekolu knkou, a ua nui loa no hoi ko kakou mau koa ; a ina lakou he poe enemi, olaiia, kaua like nku no kakou. a pela no kakou e hana ai, ina un p.ipnkoluia ko lakou nui."' Aia lakou e kamaiiio ann, hoea mai ana ka elele mai ua poe koa in ; a lawe ia aku la ua eiele nei imua o Camalaz un ma, ka Moi Oaioa. ke Kuim M:«giana. ame ka Moi u ua kulanakauhnle nei: a i ka hiki ana aku o ua elele nei, honi iho ia oia i ka lepo a oleio aku, •• O keia Moi. mai na palenn mai o Ajama ; he nui wale na makahiki i haia ae nei o ka naiowale ana o kana keiki, a nol»i!a oia i hele m:ū nei e huli ; a >na oia e loaa iwaena o oukou. alnila. aohe poino e ih mai maluna o oukou ; a i loaa ole. e knua mai ana Wela me oukou. a wawahīia mai ke kuianakauhaie a puni." A nolaila, pane ai*u ia o Camal zam3na, 44 Aole e hiki ia ia ke hana pela ?" Alaiia, ninau aku o Camaiazamana i ka inoa o ua Moi la ; a pane mai ka eiele, 44 Ua k'.pnia o ia o ka Moi Sha—Zamana, ka haku o ka pap aina o Haledana ; a o keia poe koa ana i houiuuiu mai nei. no na aina ana i hele mai nei e huli i ke keiki." ; I ka )ohe ana o Caroalazamaoa i ka olelo a ka elele, o kona hiaa iho la no ia ilalo; i ka pohala ana ae, olelo aka la ota ia Amigisda ame Asada, •• Ou haele e a'u mau keiki. e ike i ko oiua kupunakane, a o ko'u makuakaoe ponoi no m, ka Moi Sha—Zamana. a hai aku hoi ia im i ka nu hou olion o ko'u hiki ana mai i anei; no ka mea, e

liamwau nnn k-'i'i no'i:, i v.ni k?:a wa ou) e komo :ke k.ipa eN •• e ne' :." A*n, hai aku In *.» C i r. i Mo: e no-h-i p-i ana r::e n. j r.a i"-: \ k.:p inahn i 'ona ta !a i koni wa r.*»:.-ir>jo ;.« ;ko kou iohe nnn. mamo s:io 'a no hu: iūkou. ho :::oo:olo kupanaha maoli kon;. M«':h' - «pe :ho o keia nva. heie «iku !a lakou e iko i ka mnkuakane o l'-.in ; a i ko lakou li:ki aua aku. apo aku la ka makunkane i ke keiki. a apo mai !a no ho: ke keiki i ka makuakane. a hina pu iho la iaua iU\;o uo kx j \lv.\ !o i i ka olioli; a \ka pohala ana ae, hai miu ia ka makuukanei kona mau pinkia ; ia wu, aloiia mai ia na Moi ia iu. Hoihoiii aku !a no hoi ke Kuini Magiana i k'uia aina. mahope iiio o ko laua mare an:i me Asada ; mare:a ae !a no hoi o Amigiada me Bos: o ::!ia. ke k:«ik.imahine a Balama ; a hoi iike aku !a lakou i ke kuianakauhale o Ebom. kahi a Cama!::zamana i hai aku ai i kona moolelo i ka makuahonowai. Alnila, o ka .Moi Oaina. ka makuaknne o ke Kuini Ba<loura, he!e aku aku la no hoi e ike i kana kaikanmlune. a hoo'nolu iho la i kona puuwai rh»iia i ka ike hou ana aku i kana kaikamahine, a noiio iho la lakou ilaiia a h=ll =■» iiookahi mahina ; mahope iho, hoi aku la ka Moi Oaio;i me ke kaikamahine. a me Amigiada i kona aina. īko lakou noho iki ana iho, haawiia ka noho alii īa Amigiada ; a o Cama!azamana hoi, hoonoho iho ia oia ia A>ada ma kona wahi i ke kulanakauhale o Ehoni. Alaiia, hoi aku la o Camalazamana me kona makuakane i ka pne aina o Haiedana. ua hoonaniia mai ke kuianakaulinle nonn, hookahi mahina o ka hookani «na o ka pahu ; a hoonohoia iho la o Camr.iazamnna i Moi ma k;»hi o ka makuakane, a hiki wHe i ka wa o lakou i kipaia mai ai e ka mev hoopau iealea.ame ka mea hookaawale ho::l.»una. 1 ka pau ana ae o ke knao ana a £emsade i keia kaao. pane niai ka Moi Shahriar, " O Serasada, he oiaio, he kaao kupannha maoli keia." A pane aku keui. •• Eke alii. aohe i oi aku ke kupanaha me ke kiwo o Aladina Abusi;n;«ta." A ninau hou mai la ka Moi. " Heaha hoi ia kano ?" A kano aku la no hoi keia. HOPENA.