Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 37, 12 September 1863 — Ka Nupepa Kuokoa. Helena a me ka poe Helene. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

Helena a me ka poe Helene.

inakou fc u- ao e wehewehe r>e j n-j M.ea lulii a pau e pi ! ar»a i na makah»ki jor.i he ufniku?nan<3!ua o ko Heiei.e kni'i awi no kona kuor.oa. a i ikea mai ai r :.i '' d ke ano kuokoa. maialo o ka noho M • .m<i maluio o ke Kumukanawai; aka, e mui 10 nae i na p«ke e ii*;!uh*lu mwi i k'.ia wahi kumu manno, ke ike i na rnoo* le!o lni;i no na mea a pau o ia kaua ana, f/taj<>ko o kn huke i hoomakaukauia e ka ni'.H 'eikamai Dr. Finley. Ua noho loihi oia ma ii aina. a ua ikemaka no hui i na h pau i n;ifiaia ilaila, oin kekalii mea i I i'.w.Lnw; kino iluko o ia wa kaua ? ana i ae ai ina ua rn«>olelo la ana. Uia M'k.iin i komo iloko o ka puali koa o Gen. liortinn. (iih ke ano pualu. n i huipu no li'-i me nu poe Beritania e kokua ana ia 111- '-tif ia manauu. Na kana moolelo o llelen ■ m. lalo o ke ano o ka noho ana 0 na nina e. i hupai ae iu ia. a ke kulanu kiekip o i.:i poe kakau moulelo o Enelani ; a ua hoikeia mai ka mahaloa me ke aloha o na Hele ia ia. ma ko lukou haani an,i mai i ka inoa Alh ia ia, oia hoi, ,l Kiuglit Gold Cr<»ss of the order of the Kfclce.iier. r * (ke Alii Kea Gula oka paj/.i oke Kaluhala.) Uka olelo ae o m;tk(»u. ua kakau o Dr. Finley i kekahi buk». 1 maikai, ua like m n,e ke ka;m aku i kana hann he hana /nana. Aole e Inki i ki poe akam.ii i ke kakau mo(»h-lo, ke iioolil'» ne i ke kaua huliamaln o Heh'ne, 1 mea kauhna, a i nic;i punilioiia hoi. 'lioko no o la au kaua, aole h>a kekahi kanaka kiiulana a kiekie o Hc;lene i puka mai. Ua ike no o l)r. Finley ia pilikia; a <• kuna mau olelu i kakauia mumua o ka t. a ana mai o ki-ia uu kaua ma Amei'ika liuipuia, ua hoopuka m;ti i na manao i ain; hke ioa ke nno me na mea i hanaia iho nei ma ia aina, a menei no ia : •• Noloko mai o kekahi kunm hiki ole ke hoakaknia, »■ i ka lokoniaikai waie no o ke Akun e waiho ai kokou ia men, aole 0 Helene i hoike nmi i kekahi kanaka kauluna, a koa no hoi, n aole no hoi i hoike mni i kekahi L» na Aupuni naauao, a r.»e na'Lii Ki>a Imumia ole, a me ka noiau no lioi. Pianaikai wale no nae hm, ua loaa uo i na kanaka ka ike ma ke ano mau o ko lakou nolio ann, a no ia mea 1 liiki ai ia hikou ke hoomau uo ke kaua ana, i loaa'i ia lakou ke kuokoa ana, a iloko no o ia naaupo a me ka hana pololei ole o na Luna Aupuni, a me na'Lii Koa o lakou, ka poe h*»i nana i hoopouopono i ke ano o ka noho Aupuni ana. O ka'ii uo i nani nui ai ke kaua huiiiimahi e llelene, oka lokahi oka lehulehu mai 0 a o, me ke koa no a me ke kuemi hope o!e. Aka, oia mau hoomanauanui ana, a me ke koa no hoi. aole ia i lilo i men e ko heluheluia ana o na moolelo e ka poe heluhelu in mea, no ka mea, ua hilinai nui mni ka poe heluhelu mook!o. imi ka ike iho i ka hoikeia o kekaiii in au hana koa, a me na ano kaulana.'' ( Vol 1. Page-283.) N<» na mea e pili ana i na hana koa, ua hke no kn nele. me ka m le ana o ka aina 1 ua kanaka koi ol'j. a me na Luna Au-: puni kupono no hoi. Uka hoo|>aa ana ; ) kahi i kapaia o Mesol he kaua nani no ia, ua oi mamua o ka hoopuni ana ij knhi i kapaia o Salateau. wahi a ka men ; kakau moolelo, no ka mui a ine ka luli; oie oka hoopuni ana »a ma« wahi; a he; wahi hana kaulana no hoi ka hoopuniana 1 o At* na, ma ka hoouka kaua i Navarino,, ua iioopio mau ia na aumoku o Tureke; aka, ma ke an«» akamai aupuni o ia kaua j una, ua oleloia e ka Moi George IV, pela j niu kana haiolelo i ka wehe ana o na| Hale Ahaolelo, he pomaikai iii wale| mai." | Uoko oke kau oka \M. H. 13*21» ka ■ hoomaka ana o ka hoohaunaele ma lle-! lene. l'a kiiia mai he ekolu poe Alele na na Alii Tureke, a ua pepelii malu ia lakou ena poe Helene. la la ae no, uai e na poe Helele, he ewalu poe Luna Auhau oTureke, a he mau la no elua ma ia hope iho, hi>ouka aku la kekahi puwli k<«a pualu Helene, he ekolu haneri paha ko lakou nui i kekahi mau koa Trreke Ue Na keia mau wahi hana ino uuku i ho-a-a mai i ka uia ! oke kaua ; a n<% ka nui loa noo ko lakou j inakemake ike kaua, noliala, iloko o na | malama ekolu, mai ka hoomaka ana oke kaua, uia h ū, ub lilo i na poe Heiene na wahi a pau o He ene, e moe an* ma ka | Hema o Tamapile, ame Akaūnua, koe [ nae oa pakaua ; aka, ua paa no nae ika hoopuima e i:a poe Helene. A ina he -

kanaka akamai kekahi o Helene la wa. ina !a paha ua p-su no n » poe Tureke i ke kipakuia maiioko aku o Heiene. mamt:a o ka pau ana o la ; no ka mea. ua hemahema lr»a na pakaua i na mea ai, ame na mea kauu. Aka, ua ano e nae, no ka neie i ka men kupono nana e alakai. No ka mea. no ko ke Au puni hoaia koke la ana mai e kekahi manao ku koke. nolaiia, ua lele mai oia e hoopop.opono ia la iho me ka eleu nui. ' Akn, aia nae iloko no o ka manawa pokole ma ia nope ilio, hoaimia mai la ka anunu. ka li i>li, a me ke kue-e iwa« na o na poe na.ia e hooponopono ana " e pum : he nui wale o na moku kulepa i hoohlo koke ia i mau moku kaua : aka, aole nae he loaa o ka poo Kapena—ub oi ka makemuke o na Luina a me na Kapena. i ka hoowaiwai ia hikou iho me ka anunu. mamua o ke ala a./a mai e kokua i ko iakou aina—a o ua ulumoku nei, aole i noho malalo o ke Aupuni ; aka. u?t lilo i kuinu hookaumaha wale mai i na makaaiuana mai oa o. Aka, iloko uo nae o keia mau alai nui, ua holomua n«» ka haua a ka poe Heleue. I ka wa i hookumu ai o ke kaua ana, ua oleloi.i he wahi haunaele iki wale in»— pela kaTureke ih'akaka ana'e—-nie kekahi o kona mau kanaka kipikipi : aka, mamua ae nae hoi o ka pau ana o ka M. 11. 16"22. aia hoi, ua iioike ae o Helene i koua kuokoa. ua lilo ke kaua. he kaua iwaena o na kanaka i hookaumahaia. me kekaiii o na Alii ikaika loa. Aia ka ikiiika o kekaiii aoao iloko o ka puuuai o na kanaka : a oka ikaika in»i o kekahi aoao, aia il«»ko o ke d§&mni. a m»' ka naauao ikaika «» La Moi.