Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 41, 10 October 1863 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

"KA NUPEPA KUOKOA,"

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

I kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he UMIKUMAMALUA!

$1.00 no na mahina eono.

ME KA HOOKAA MUA MAI.

----------

NA OLELO HOOLAHA—aole i oi

mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi

ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50;

hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai

ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia

ana mai e pai.

KANIKAU—he hapalua dala ka uku

no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4

keneta no ka lalani hookahi—penei: he 25

lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela'ku.

NA UKU NO NA OLELO

HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o

ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na

Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia

Kauka Kulika.

O NA UKU PEPA A PAU E

HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka

inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma

ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa

e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau

rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia

nupepa.

AIA KE KEENA O KA NUPEPA

KUOKOA—ma ke kihi hema o ka Hale

Hookipa Luina (Sailor's Home.) O na hora

hana, ma ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke

ahiahi.

L. H. KULIKA. (Luna Hoopuka.)

 

KA "NUPEPA KUOKOA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY,

$2.00 per annum, or $1.00 per six

months, in advance.

ADVERTISEMENTS not exceeding

10 lines, inserted once for $1.00; twice or

$1.50; and $2.00 for one month; all

advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00

per page, or 4 cts. a line. PAYMENTS FOR

ADVERTISEMENTS, Subscriptions or

Kanikaus, may be paid to any of the Agents

of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter

to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be

PREPAID. No names, either of foreigners or

natives, will be inserted on the subscription

list, until paid for. This rule must be strictly

adhered to, on account of the low

subscription price.

THE OFFICE OF THE KUOKOA is

in the South corner of the Sailors' Home.

Office hours from 9 A.M. to 4 P.M.

L.H. GULICK.

For the Publisher.

Volume I, II, and III of the KUOKOA,

bound, for sale, $3.50 each.

Persons having complete sets of the above,

can have them bound by paying $2.00 each.

 

Keiki i Make

Ua make o Isaia Kaakua, ma ka la 14 o Sepatemaba, a ua hanau oia ma ka la 18 o Iulai, iloko o keia makahiki, ua loaa ia hoi oi i ka mai iloko o na la elua, a make aku la. Ha hanu kaili ke mai o ka make ana, a no ka lawe ia ana aku e ka mea nana i haawi mai, e hoomaikai ia no ka inoa o ka Mea Mana Loa. A ua haku iho hoi na puuwai aloha i wahi mele kanikau nona, a eia no ia malalo iho nei, a penei no ia.

Kanikau keia la he aloha,

Nou no hoi e Isaia,

He uwe helu mai o John Hila,

Aloha mo no kuu keiki,

Kuu mea minamina e noho nei,

Kamalei he aloha na maua.

Au ae nei au aole oe,

Aole iho nei ua nalowale,

Aia paha oe i Mauliola,

I ka hale laa o ke Akua,

E uwe helu mai o Mileka,

Aloha ino no kuu hiwahiwa,

Kuu milimili o loko o ka hale,

Kuu lei hemo ole la he aloha,

O ka hele no ia hoi ole mai,

Aia paha oe ma Haehae,

I ka la hiki mai ma Kumukahi,

Hookahi ke aloha e u nei,

E noho nei la me ka minamina,

Me ka leo aloha i ka uwe mai.

Ke uwe ae nei o Nuahalama,

Aloha ino no kuu kamalei.

Kuu hoa o ka wai o Pokai,

Ano wale mai nei no kona aloha,

Halialia mai io'u nei,

Ko kino wailua ka'u aloha,

Aia ka uhane i ke kui pua,

I ke kui Ahihi Kamakahala,

I lala ka uhane la hoi ole mai,

I ke ala maawe u'a a Kanaloa.

Ke uwe ae nei o Maharata,

Aloha ino no kuu keiki,

Kuu hoa o ka malu o Halelana.

O ka la welawela o Laniwahine,

Noho ka uhane i ka uluwehiwehi,

Nana i ka nani o na pua.

E walea ana i ke kui Roselani,

I lei kahiko no ka uhane,

Ko kinowailua hele haaheo.

He imi ke aloha no ke keiki,

Uwe ae nei hoi la o Mele,

Aloha ino no kuu keiki.

Kuu hoa pili o loko o ka hale,

Kokoolua o ka la mehameha,

Hoolaukanaka na keiki,

Ka lei haule ole a maua.

Hala ka uhane la ma Hiilawe,

Lawe ke Akua la pau ka ike 'na,

Hopu hewa i ke aka kino wailua,

O Kinikula paha kou hoa like ?

He uwe ae a Kaailauhala,

Aloha ino no kuu kamaiki,

Kuu lei aloha i hala aku nei,

Aia paha i ke ao mau loa,

I wailukini honi hoomau,

He ala onaona no ka uhane,

Ua hoi aku nei i Waipuhia.

I ka luna aku la o Lanihuli,

Huli ae ka makua o ke keiki,

Aole iho nei ua nalo loa.

He uwe helu mai o Kapahukapu.

Aloha ino no kuu pokii,

Kuu hoa o ka la Kulolia,

O ka la inea poniuniu,

Huli ae nei au aole oe.

Kanikau keia la he aloha,

Aia ka uhane i Kamaoha,

I ka mokihana o Kaala,

I ka ihu anu hoi o ke kehau,

I ka ua naulu o Lihue,

Aole i pau kona aloha,

Oia iho la me ka mahalo,

H. KAAKUA.

Halelana, Waialua, Sept. 30, 1868.

KA MOOLELO

O

ELEIO.

HELU 6.

            MA KEIA WAHI E KAMAILIO KAkou no ka hapai ana o ke alii wahine, ame ka wanana e ia ana o ko Kaululaau inoa.)

            I ka noho ana o na'lii a kokoke i ka puni, alaila, hoakoakoaia mai la na maka aloha a pau i kahi hookahi. no ka mea. he mea mau ia i na wahine hanau a pau. ka hookokoke mai ka poe i pili ia ia, no ka mea, oia la. he la make ia. aia a puka ke keiki i waho, alaila pau ka pilikia ; aka, ina nae i paa ka iewe iloko, oia mea no ia e pilikia ai na wahine hapai keiki ; a ina e hemo ke keiki ame ka iewe. alaila. o ka pau no ia o ka pilikia.

            A kokoke loa i ka manawa i hanau ai o ke keiki, alaila, hoolaha ia ae la ka mea nana e hanai ke keiki. oai no o Kaleihaohia, ke kaikunane o Kelekeleiokaula.

            A no ka lilo ana o Kaleihaohia ke kahu nana e hanai ke keiki, a nana hoi e malama i ka manawa uuku ; a nolaila, ua hoakaawale ia ka puali Hikina o Maui, no ka mea, o Kaleihaohia, oia iho la no ka Haku aina nona o Maui Hikina ; a o ka puali Komohana hoi o Maui, oia no ka puali i koe ia Kakaalaneo ame kona mau alii a pau.

            Ia manawa. hanau ke keiki. he keiki kane, alaila, hoomaopopoia ae la ka ike o na Kaula nana i wanana i ua keiki nei.

            A pau na la kapu o ua keiki nei e like me ka mea mau i ke keiki a na'lii ; alaila. hoi hoiia ae la ke keiki i Kahikinui e hanai ai, a hoi pu ae la no hoi o Kaleihaohia me kona kahu hanai, ame kona mau makaainana no hoi a pau.

            A noho no hoi o Kaleihaohia me ka hanai i ke keiki, a o na waiwai a pau e waiho ana i kela Hoaaina keia Hoaina, ma kela Ahupuaa keia Ahupuaa o ka puali Hikina o Maui ; ua laa ia mau waiwai a pau na ua keiki alii nei.

            I ka hanaiia ana o ua keiki nei. ua hikiwawe loa kona nui ana ; ua ano maikai kona helehelena kino i ka nana aku.

            A i ka nui ana ae o ua keiki nei, ua pii pu mai no kana mau hana, ma ka nana aku nae o kona mau makua hanai i kana mau hana, he mau hana ku no i ke ano kalohe.

            (Ma keia wahi nae kakou e hoomaopopo ai i ke ano kolohe o Kaululaau, e like me ka mea i wanana e ia mai ai e na Kaula mamua.)

            O ka Kaululaau hana nui i ka manawa i mahuahua ae ai kona kino ; oia no ka pepehi wale aku no i na keiki kamaaina o Kahikinui ; o ke kaili wale mai i na mea paani a na keiki kamaaina. O kekahi hana kalohe loa a Kaululaau e hana ai, oia no ke kalohe i na mea kanu a kona kahu hanai.

            I ka wa e hele ai o Kaleihaohia i ka mahiai me na kanaka, nana aku la o Kaululaau i ke kanuia ana o kekahi mala kalo. a o ke kahi mala uala paha; a ina e puni kela mau mala i ke kanuia, a hele aku la o Kaleihaohia me na kanaka ma kekahi wahi okoa aku, alaila, o ka Kaululaau hana ma ia hope iho, o ka uhukiia aku la no ia o kela mau mala i kanuia ai a pau loa, aole mea i koe.

            A i ka hoi ana mai hoi o ka makuakane ame na kanaka, a ike iho la i ka pau o ka mea kanu i ka uhukiia, alaila, minamina iho la lakou i ka mea kanu, no ka mea, ua luhi loa na kanaka i ka hooluhi ia ; he mea ole ka hoi ia luhi i ka manao o keia ahikanana, ke aiwaiwa. he hiapaiole.

            Aole nae i ike ka makua kane hanai o Kaululaau, i ka mea nana i uhuki na mala ai a lakou i kanu ai.

            Ua kuhi oia, o kekahi la o na puali o Kakaalaneo, ua hele mai la ma na kuaaina e uhuki ai la i ka ai a na makaainana, a e oki ai la hoi i ka pepeiao o ka puaa, aole ka, eia no ka hoi o ke kama eu a Kakaalaneo me Kelekeleiokaula.

            I ka pau ana nae o keia mau mala i ka ukukiia, aole o Kaleihaohia i molowa i ke kanu hou ana, kanu hou aku la no kela na makainana.

            O ka lakou nei hana no hoi ke kanu i ka ai, o ka hana no hoi ia a keia eu, o ka uhuki i na mea kanu a lakou nei.

            Pela mau no ka hana kalohe ana a keia keiki i ua mea kanu a kona makuakane hanai.

            A no ka nui loa o ke kalohe o ke keiki me ka ike oleia nae o ke kalohe ana ; nolaila, uluhua loa o Kaleihaohia me ka hoonaukiuki i ka pau pinepine o na mea kanu i ka uhukiia.

            Nolaila. kauoha aela oia i ke kaula ana ia Kukamolimolilaola e hele mai e nana pono i ka mea nana e uhuki nei i kana mau mea kanu. no ka mea. ua minamina loa oia i kona luhi i ka uhuki wale ia.

            I ka manawa nae i kiiia aku ai ke kaula e hele mai imua o Kaleihaohia. alaila, olelo mai la kela i kana olelo i ka loaa nana i kii aku, " E hoi oe a ia Kaleihaohia, e olelo aku oe ia ia penei. ' I olelo mai nei ke kaula ia oe, apopo, e pii na kanaka a pau iuka i ka mahiai. aole kanaka e koe. a o oe ea ! e pii aku oe a ka mala kalo a oukou iuka aku nei la. ilaila oe e hoomakakiu mala ai i ka mea nana e uhuki nei i ka ia ; ia manawa e ike pono auanei oia i ka mea nana e ukuki nei ka mea kanu a oukou.

            " A ina nae i loaa ka mea nana e uhuki nei ka mea kanu. mai noho ia a pepehi, no ka mea, ina oia e pepehiia, o ka pakela loa mai ia o ke kalohe, no ka mea. he ano kupua ka mea nana e uhuki nei, aia no nae la i ke alo ponoi no o ua o Kaleihaohia kahi i noho ai.

            " He punahele no paha nana. he aikane aloha paha ; a i ole ia, he keiki hanai paha. he keiki hookama paha, aia no nae ia i kanu hoomakakiu malu ana.

            " O ka'u kauoha nae ia ia oe, mai hoopoina oe i ka hai aku i ke alii, aole oia e pepehi i ka mea nana e uhuki nei ka ai a oukou."

            A pau na olelo a pau a Kukamolimoliaola i hai aku ai i ka luna a Kaleihaohia ; a hoi aku la hoi kela a hai aku la i na olelo a ke @ ka manao o ke kaula.

            Alaila, ia ahiahi no. o ke kukala aku la no ia o ka luna i ka lohe i na kanaka o ke alii. me ka olelo aku. " O na kanaka a pau o ke alii, ke hai aku nei ka lohe ia oukou. apopo, he hana ka ke alii he mahiai, aia iuka o ka malu koa. aohe kanaka e koe i kauhale nei, o ke kanaka e hele ole i ka hana a ke ahi. ina he punahele a noho ia la. alaila. e pau ana kona punahele, i na he iwikuamoo kai noho. ke kipi no ia o ka aina."

            A kakahiaka nui ae, kahea mai la ka luna, " E ala na kanaka, e hoomakaukau i ka pii i ka hana, aia ka hana iuka o ka malu koa !"

            A lohe ae la na kanaka i ka leo o ka luna e kahea ana, alaila, o ke ala ae la no ia o na kanaka, paina a pau ka ai ana, ho makaukau no hoi na kanaka i na mea paahana no ka mahiai, a pii aku la i kai o ka hana.

            A pau na kanaka a pau i ka pii i kahi o ka hana, a pii pu aku la no hoi me ka alii, a hiki i kahi i kanu muaia'i o ka ai. a malaila, noho iho la ke alii me ka manao o hoomakakiu malu i ka mea nana e kalohe nei i na mea kanu.

            A no ka manao o ke alii, aole he kanaka i koe i kauhale, he wahine wale no kanaka i koe, a o ke keiki no hoi, oia o Kaululaau ; nolaila, manao ae la o Keleihaohia e pii pu no me na kanaka i ka hana, nolaila, haalele iho la oia i ka mala ai ana i kiai ai, pii aku la no oia mahope o na kanaka.

            A i kona pii ana a kokoke e hiki aku i kahi a na kanaka e hana ana, i nana mai auanei ka hana i hope, e a aku ana keia ahi i kahi o na mala ai a lakou i kanu mua ai ; alaila, o ko ia nei hoi hope hou mai la no ia me ka manao e ike pono i ke ano o keia ahi e a aku nei mahope i keia nei hoi hou ana mai a kokoke, alaila, ike pono mai la keia i ke ano o ka mea nana ke ahi ame ka mea nana e uhuki mau nei i na mea kanu a lakou.

            A halawai kono o Kaleihaohia me ke keiki ana me Kaululaau, he maka he maka, he waha he waha, a he mailio he kamailio ; alaila, hoopuka aku la o Kaleihaohia i kona manao i kana keiki.

            " Kainoa no na hai la hoi e uhuki nei i na mea kanu a kakou, eia no ka hoi nau no e uhuki nei ka ai ? Kupanaha maoli hoi keia kalohe ou i na mea kanu o luna o ka aina, aia no hoi kau kalohe ana pela la, a ua hookiiia oe i ka ai, a i ole la hoi ia, ua hana ino ia la hoi oe e maua e na makua hanai ; o oe hoi ka maua mea nui e noho nei, a nou hoi keia noho ana o kakou i keia wahi, no ka mea, ma ou la i haawi mai ai ko makuakane i keia puali okoa no kakou, a o kakou na haku kanu o keia puali hikina nei a ka la mai o a o."

            Eia nae, ua makehewa ia ao ana a ka makuakane i ua keiki nei, no ka mea, ua pau kekahi mala ai i ka uhukiia e ke keiki.

            Nolaila, ua hoopihaia ka makuakane e ka huhu ame ka ianina. aka. no ka olelo kauoha a ke kaulu i ka makuakane. ina e loaa ka mea nana i uhuki ka mea kanu aiaiia. aole pono e pepehi a e hoeha aku i ka mea nana i kalohe. no ka mea. i na no oe e hoopai aku. aole e pau ke kalohe ana, no ka mea. he hana kumu kai ala.

            A no ia olelo ana a ke akula pela. nolaila, aole keia i huhu aku. aka, i ko ianei hoi ana mai me ke keiki a hiki i ka hale, alaila. olelo aku la keia i ka wahine. " Aole anei ou haohao i ka nalowale o ke keiki i kekahi mau ia. o ka noho nanea wale no ka paha kau e noho nei. aole hoi ou nana pono."

            Olelo mai la hoi ka wahine i kana olelo i ke kane. " Ua kuhi paha wau i ka hele a ke keiki e hele nei. eia no la i ka paani ; aole ka. eia ka keia ke hele nei i ke kalohe ? Kainoa no paha ka walaau ae o kamalii e walaau kokoke ae nei. oia nei la kekahi. aole ka. eia ka keia ua hele aku nei."

            Olelo hou aku la o Kaleihaohia i kana wahine. " He hele pono auanei ka ke keiki eia no ka hoi na ianei no e uhuki mau nei i ka ai o na mala a makou e kanu nei. ke kuhihewa nei kakou na hai e uhuki nei, aole ka, eia no ka na ianei no e uhuki nei. No ka mea, i kuu pii ana aku nei me na kanaka a kuu wahi i noho ai. i nana mai auanei ka hana e a ae ana keia ahi i na mala ai a makou. i hoi hou mai kuu hana a hiki i ua mala ai la. o ianei no ka ke ko-a ana i ke ahi. ua uhuki iho nae i kekahi mala ai a ua pau. o ka uhuki hou aku paha koe i kekahi mala ai, o kuu hiki e ana mai koe ai ia mala ai. i ua no la ua pau hou no ia ianei i ka uhukiia. Heaha la uanei ka pono o keia @ ina no paha i na mea nana ke keiki. aole paha e kalohe ?"

            Alaila, olelo mai la ka makuahine hanai, " E kali hoi paha kaua a hoi mai ke kaula, alaila, nana no e hoakaka pono mai i ke ano o keia hana a ke keiki. anoai he pono no i ko ke kaula manao hoohewa e hoi kaua."

            Ia manawa koke no, hooholo iho la laua i ko laua manao e waiho a hoi mai ke kaula, alaila, nana e hoike mai i ka pono ame ka hewa.

            A pau ka hana a na kanaka ma ia hope iho. hoi mai la kela kanaka keia kanaka mai ka hana mai, a hoi pu mai la no hoi me ua kaula nei.

            Alaila. olelo aku la ke alii, " Aole hoi ha na ka mea e ae e uhuki nei i ka ai a kakou e kanu nei."

            Olelo mai la ke kaula, " Owai la ka mea nana e uhuki nei."

            Hai aku la ke alii, " O ka hanai no hoi paha a kakou oia o Kaululaau."

            Alaila. olelo mai la ke kaula. " Ae, e ike auanei kakou i ka hana a keia keiki. e like no me ka mea i wanana e ia nona mamua.

            " E lilo ana keia keiki i keiki kalohe, a ma o ianei nae hoi e pomaikai ai kekahi aina e keia mau moku. no ka mea. e lilo ana keia i kanaka ikaika, a maalea no hoi i kekahi mau mea i hana oleia e kekahi poe o keia mau aina nei.

            " Nolaila. eia ka pono. e hai aku ka lohe i na makua i ke kalohe o ke keiki. a ina he manao ko laua e hoihoi aku me laua ke keiki, alaila, i na no laua i ike pono iho i ka hewa o ke keiki, na laua no ia e hoopai iho, oia ka pono loa."

            Ia wa nae. hooholoia mai hoi ka lohe ia Kakaalaneo me Kelekeleiokaula, a lohe laua i ka hewa o ke keiki. alaila, o ke kauoha kokeia mai la no ia e hoihoi aku.

            Aole nae he makemake o Kelekeleiokaula na ke kanaka e ae e hoihoi aku, aia no na Kaleihaohia ponoi no e hoihoi aku.

            A lohe o Kaleihaohia i ke kauoha a ke kaikuahine no ka hoihoi aku i ke keiki ; ia wa koke no. o ka hooholo ae la no ia o ka manao e hoihoi i ke keiki alii i ka lai o Lele ; ma na waa ka hoihoiia ana o ke keiki a hiki i ka lai o Lele ma ka pohu o Hauola.

            A halawai o Kakaalaneo me ke keiki ana ame ke kaikoeke. a hokaka aku la o Kaleihaohia i ke ano o ke kalohe o ke keiki. a pau na mea a pau i ka hoakakaia, a lohe pono iho la laua i na hana a ke keiki, alaila, pili mai la me laua ka hanai o ke keiki ia manawa.

            I ka manawa nae i pili mai ai o Kaululaau me kona mau makua, aole i haalele o Kaululaau ia hana mua ana o ke kalohe, hoomau mai la no kela i kana hana mau e like me mamua.

            No ka mea, i ka manawa e hele ai o Kaululaau a halawai me na keiki kamaaina. alaila, ina he mau mea paani na na keiki kamaaina. ua kailiia ia mea e Kaululaau. a ina e uwe mai na keiki kamaaina. e uwe ana ia Kaululaau no ka lilo o ka lakou mau mea paani i ke kai @ e kaia kama eu.

            A pela mau mai ae ka hana ana a Kaululaau a hala kekahi mau @ mahuahua ae ia no hoi ke kino o Kaululaau a e like me ka mahuahua ana ae @ no. pela no @ mahuahua @ he @ keiki nei. Aole nae i hoomaopopo na makua i kona kalohe. no ka mea. ua lilo ke kalohe ana ma kahi e aku.

            (Aole i pau.)

Ke aloha o kekahi Ilio

            I KE KUOKOA: - Ua nui na ilio a me ko lakou ano ma keia Pae Aina a pau, aka, ua like ole ko lakou maikai. pela no na ilio inoino. a no ka mea. ua lehulehu na ilio, a pela no ko lakou ano a me ka lakou mau hana.

            Aka ua manaoia ka iho momona a neuneu he maikai. a o ka ilio i maa i ka malama hale. a ua lohe i ka olelo a kona kahu a ua mahaloia oia. a pela no kela ilio a me keia ilio i maa i na hana maikai a pau. ua mahalo nui ia oia.

            A o na ilio aea wale. inoino, olala, hoolohe ole, a kolohe no hoi, ua manaoia he inoino, a ua hoowahawaha ia no, a pela no na ilio paio a hakaka. a walaau ma o a ma o, i ke ao a i ka po. no ka mea, he hana mau ia a na ilio. o ka hae mau i ka po. a me ke ao. ua kue maoli hoi i ke kanawai hoomalu po, a e manaoia no hoi he ilio lapuwale ia, a e pono e hoopaiia ko lakou mau kau ma ke kanawai hoomalu po.

            Aia hoi, o ka ilio nona ka haina malalo @ i hana'i. Ia'u aku nei ma Waialua i ka halawai Ahakuka o ka Euanelio malaila. a ua ike au malaila me kona mau kahu i kekahi ia. ua noiia mai au e ka mea hale kahi o ua iho la i noho ai. e hele pu me ia ma kona hale e paina pu ai. I ko'u komo ana'ku maloko o ka puka pa. hae mai ana ua ilio nei. aka, hoomau au i ka hele aku imua ona, a pela no hoi ko ia'la hae mau mai a hiki au i ona'la. alaila, konini ana kona huelo a launa pu iho la maua. a hiki pu au me ia a ka hale o kona mau kahu. a ia maua e noho pu ana me ia ma ke koki ma ka lanai. a ia'u e hamohamo ana ma kona poo, a me kona kua, ike mai la kona kahu wahine ia maua e launa ana maua me ka oluolu, nana mai la ia i ka noho pu ana o maua, a i mai la oia. he ilio hopu holoholona keia. i na e pau ia ia nei kekahi bipi, aole no e hookuu ana keia pio a loaa i kona kokua, a o ka paawela nae o kona kaa e puka la aole maua i ike, na kekahi paha i ninihi hewa i ka wai wela ma kona kua.

            A e like ma keia launa ana, pela no i na wa a pau ma ia hope mai. eha a elima paha ko maua launa pu ana me ia, a he mea mau nae i ua ilio nei, ma kuu wa e hoi ai, noho no kela ma kona wahi, aole e hahai mai ia ʻ u oia. Aka. ma ke ahiahi o ka poalima. ma ka hale au o kana mau kahu mamua o ko'u haalele ana ia Waialua. A i ka pau ana o ko makou luana ana me kona mau kahu, a ia makou e lulu lima ana mawaho a haalele aku au ia laua. a i ka hulina hema ana'e o'u e hele pono mai ana i ka pukapa, halawai ma la ua ilio nei me au. aole o kana mai o kona ano aloha ia'u ia wa, me ka lele mai i luna ou. a no kana hana ana mai peia, ku iho la au me ka launa pu aloha me ia i hookahi minute paha, alaila. huli aku la ia a hoi mai o'u aku la, a pela hoi au i hookuuia mai ai e hoi mai ana mai ona mai la.

            A oia iho la ka hana kupanaha a keia ilio au i ike ai. aole no hoi he ilio e ae au i ike ai e like me keia, aka, o kekahi mau ilio. ua launa no me au ma kekahi mea, no ka maa a me ka launa mau. aole nae he like me keia, no ka mea, ua hana maoli keia e like me kona mau kahu. a me he la ua oi aku hoi ke aloha o keia ilio mamua o na mea makona, oluolu ole. aloha ole no hoi, no ka mea. aia ia lakou he luna manao a me ka naauao. a no ka hana ole i ka mea ku i ke aloha, a nolaila, aole no e manaoia, ua loaa ia lakou keia mea a ka ilio e hana mai la, a ma kona lawe ana i ka hana aloha a me ka launa oluolu, me he mea la, ua lawe no keia ilio i ka hana a ka poe naauao, i mea e lilo ai lakou i poe naaupo.

            Aka. he wahi kumu hoohalike maikai loa keia a ka poe i ike ole i ka hana aloha. a e aho no hoi e lilo keia ilio i kumu alakai no ke aloha. a no ka mea. ua haawi mai ko kakou Haku i kona Kumukauawai, e i mai ana, " O ke aloha ka'u makemake aole ka mohai." A nani wale hoi ka loaa aoa o ia kumu kanawai maikai @ ka mea uhane @ aole maoli no nei, e na hoa lawe Kuakoa. e alawa iki paha kakou i ka hana a ke@ no ka mea. aole paha nana iho k@ aka. ua haawiia ia ia i kumuao mai ia kakou i nei mau la. e hae me na moolelo ma na aina e no na ilio a me na holoholona e ae e launa pu ana me ke kanaka ka mea huhu.

            A maha keia ia mau moolelo i mea ao ma ia kakou. e ike. a e maha e nui ae, a e manao maoli ae ke kanaka hupo i ka naauao o ka ilio mamua o ke kanaka, alaila, he pomaikai loa hoi no ua kanaka la ka noonoo iho no ke Akua mai no ka hana aloha ana, a na mea uhane ole, i mea e ao mai ai ia'u i ka mea naaupo. no ka mea. ua hooneleia au i ke aloha ka mea naauao. a eia ka i ka iho ka manao aloha e noho mai la.

            A ina ua loaa i ke kanaka ke aloha ma ke ao ana mai a ka ilio, alaila, e manao ia ka hana a ka ilio. he nana waiwai maoli, alaila hoi, e manaoio iho no kakou, aole nana ia hana aloha ana, aka, na ka mea nona na mea a pau o ke ao nei, e like me kana hookomo ana i ka naauao i ka hoki o Paalama, kela kaula hea a naaupo loa no hoi, i mea e ike ai oia i ke ano maoli o ka mea mana.

            Ua oki nae au maanei, me kealoha o ka oukou wahi kauwa haahaa neio.

            KANEIAKAMA

Leo Kahea !

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :

            Ua pololaiia mai au e ka leo kahea e J. W. K. ma ka Nupepa Kuokoa i kakauia ma ka la 29 o Iune. Helu 27, Buke 2. E kahea ana i na keiki kupa kamaaina mai Hawaii a Niihau, na keiki puni moolelo a kaao hoi. e pili ana ma ke ano hoonaauao ana.

            E hui na keiki o kela a me keia mokupuni e kakau inoa a e hooili aku i ka l@, me ka olelo ana, " e humuhumu buke ia ka mooolelo o Losinehama e like me ko Laieikawai. "

            Nolaila, hoopiha ia mai la ko'u manao makemake e hui aku i ko'u inoa me ka poe e makemake ana e humuhumu buke ia Losinehama, i lilo ia i Kiahoomanao no na wahine kupaa i ka hoowalewaleia mai.

            Olelo ninau. Owai la o na wahine o na mokupuni mai Hawaii a Niihau o ka aina hanau, e like ana me ka wahine nona keia mooolelo ? a oia paha ka mea i oleloia e Solomona,

            " O ka wahine noho pono,

            He papale alii oia no kana kane."

            E olelo auanei na kaikamahine I. waimaka onaona o ua aina hanau la o kakou. " owau no ke kupaa, a olelo hoi kekahi, " owau no hoi kekahi, a pela aku."

            Eia ko'u ia oukou e na kaikamahine i hoohailikeia na maka me ka Moho-ea. a me ka M@ii hoi o ke kai. a e hoohalike ae hoi me ua wahine la, a e hahai hoi ma kona mau kapuai, i ku i ka hauoli a me ka makemake o na makua, e like me ka mea i oleloia, "O ke keiki hoolohe, hoohauoli oia i kona makua. " E. KUALAWA.

            Sweetland, California. Aug. 21, 1862.

Huhu pono ole e E. Nainoa.

E ka Nupepa Kuokoa e : Aloha oe :

            Ke kai aku nei au ia oe i ka hana a kekahi kahu elalesia ma Hamakua nei, a ike mai ai ka poe a pau e heluhelu ana i kou kino i ka nana a ua kahu ekalesia nei, oia hoi o E. Nainoa, kahu ekalesia o Maunaohukia, a he halepule hou ia ma Hamakua nei.

            Ma nehinei, oia ka la Sabati mua o keia malama, ma ka halawai hoahanau, ku mai elua hoahanau, he mau mea mihi laua, a ua hai mai i ko laua hihia, a iloko oia hai ana, ninau mai la o E. N. i kekahi mea mihi ma ke ano hoohuahualau. me he loio la, a ike ia mai la hoi kekahi hoahanau o J. W. Kahiamoe kona inoa, ua pono ole ia hana a ke kahu, pane mai la ia, " aole pela kau hana e E. Nainoa. "

            Ia lohe ana o E. N. o ka pono ole iho la no ia o kona manao, ano e mai la kona mau helehelana, o ka huhu koke iho la no ia, aole o kana mai, piena launa ole, kohu ilio makole, aohe kahu e laka ai, haunaele launa ole iho la ua halawai nei, pau na hoahanau i ka puhee iwaho, i ka mea o ka nui o ka huhu o E. Nainoa, a oia iho la ka hana a keia kahu ekalesia la, a he maikai no hoi oia no ko makou apana nei, a i keia la, hamani ae la hoi ke kapu o ka la Sabati i ka mea he nui o ka huhu. J. S. MILIKAA.

            Hauola, Hamakua, Hawaii, Oct. 6. 1861.