Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 2, 9 January 1864 — Lokomaikai Luaole. [ARTICLE]

Lokomaikai Luaole.

I ka wa i noho ae ai K*a Moi hou Aliiolani Kapuaiwa Kamehameha V., ma ka Noho Alii o ke Aupuni o lakou, a hiki i keia manaiwa, ua nui a lehulehu kana mau hana Alii maikai i hana'i, a ua anoe iki no hoi kana hana ana, niai ka hana ana a kona mua kaika ina, ka Moi A loha lolani Kamehameha IV., ka. mea nona ke k'umakena ana,a me ka noho ana mokumokuahua a minamina, a kau«naha no hoi o kona ohana, kana Queen, a mo ka lahuikanaka holookoa; aka, he mea no nae i kuluma mau i ka OKana Kamehameha, ka poe Lani o keia pae moku, ke paewa. a me ke kahuli mau o ke ano o na hana a lakou iloko o na kau o ko lakou hoopono-. poao aupuni ana ; a i mea paha e ike ai ka lehulehu i na hana nui i hanaia e kela a me keia Moi o Hawaii nei, iloko o na kau o ko lakou noho aupuni ana, nolaila, ua manao iho inakou, he mea pono ke hoaiai aku i ke ano o na hana nui i hannia i ka manawa o kel.a a me keia Moi i noho aupuni ai, a penei no ia : 0 ka wim«, o I.—Nana no i hooikaika me ke koa luaole, a me ka lima kaUauha, a hoohuiia'i keia pae inoku mai Hawaii a Niihau, ua noho oia ilokoo ke kau maka-koholua o ke au ana i noho ai, he nui no na'Lii i hoopuniia me na kanaka koa, a i kaulana no hoi ia manawa; aka, ua a-e aku nae o Kainehameh.i Nui maluna o ia mau mea keakea a pau, a ua kukuiu paa ia iaiho i Lani no keia mau pukoa o ka Pakiilika nei, a i:ne nā mea nui e ae he lehulehu loa, pāu ole i Ica heluia, a he mau mea no hoi i kakau paa ia me na kua gula, ilōko o na puuwai o na kanaka Hawaii oiaio a pau, mai kela a me keia pea. a nm ka loa hoi a me ka iaula o ka airra. O ka lm, o Liholiho Kahehameha lI.—I ke au ia ia, hoopauia ke kukuli ana a me ka hoomaikaihnomana ana'ku i na akua kii, a me ka hoohui ana i ka noho ana a me ka pai-na ana, a na kane a me na wahine, oia kai kapaia he Ainoa. Oiā no lea Moi nana i allo iaua aku ka ino o ka moana Pakifika i hiki i ke Aloalii o St. James, nia Ladana, Be »tani.i Nui, a iloko o kona iva i hiki rnai ai na Misionari^nua, O ke k-olu, o Kauikeaouli Kaleiopapa KaMEiEiAMEHA lII.—Ua manuanua na haha i hanaia e ia—he mau hann nui naauao, i kona au ka hoea akaka loa ana mai o ka naauao ilol o o keia pae aina. Nana i haawi mai i ka pono e hookaowale ana i aina no kejp a

me keia o kona poe kanaka, oia hoi ka lilo ana i ona aina ma ke ano Alodio; ua haawi oia i na makaaināna ona i kona waiwai ponoi ma ia hana ana, a me kona mau aiii pu no hoi. Nana no i haawi aloha mai i Kumukanawai no kona poe kanaka, me ka hooluolu mai i kona mana no ka pono o kona poe kanaka ; no ka mea, mamua'ku o ia inanawa, he Alii mana kaokoa oia, ia ia wale" no ka make a me ke ola, a o kana huaolelo no ke Kanawai. lloko nae o ka pakela nui o kona lokomaikai, ua haawi oia i kahua no ko na makaainanna mau pono e kuhikuhiia'i, a i ikea iho ai hoi ka laina kaupale o ko na'Lii mau pono, ameko na makaainana—i hiki ole ai i kekahi a me kekahi, ke komo kuleana ole aku iloko o ka pono o kela a me keia mau mea. Aka nae, he oiaio, ua hanaia ua Kumukanawai Ia me ka manao maikai,ame ka manao no hoi he mea ia e hoopomaikai mai r a ua kupono loa i ke ano o keia lahuikanaka, o ke ano kupono, a kupono ole o ua Kumukanawai la, aia no ia nakalehulehu e noonoo iho, no ka mea, ua kamaainn' no na mea a pau ia mea. Ma ia Kumukanawai i |oaa'i ka mana kau Knnawai i na j .makaainana ma ka balotaona,ahepomaikai nui hiwahiwa no hoi ia ā ua Moi aloha la i haawi lokomaikai Alii mai i kona poe kanaka. Iloko no o kona au, i hanaia'i ke Kanawai Hoopai Karaima, a me na hana e ae he nui wale. Ua nui no ka inea o kona noho Moi ana. Ua hele mai na poeLuna ona Aupuni nui e hooknumaha ia ia me na mea kaua, ua hao wale ia ka hoailona Alii o kona Aupuni o ka Hae Hawaii, ua hao wale ia kona waiwai ponoi e kekahi o na poe Luna Aupuni e, mamuli o ka hoomaka'uka'u mai, no |ta mea, ua maopopo no ia lakou, he Aupuni nawaliwali loa keia Aupuni. O ke kumu 0 keia hand ino ia mai, o ka pono oie o ka hoike ana'ku a na Luna o na Aupuni e i na mea i hana maoli ia; aka, ua hoopaewa lakou i ka oiaio, me ka hai aku i na mea oiaio ole imua o ko lakou mau Alii, no ko lakou manao ino wale iho ma ko lakou ano lamaka, me ka lnwe ika manao ino ana, a hoohui ae ma ka manaoino ana me ko lakou ano oihana. Ua a-e ae nae oia-maluna oia pilikia nui a pau, mamuli o kona naauno iho, a me ke kokua pu ana mai hoi o kekahi poe 1 pili aloha io me ia, a he nui wale no hoi na hana nui a maikai no hoi, ana i hana'i, a nolaila n.ai kona kapaia ana Ka Maikai. Ua ikeia ma ia mea ka loli ana o ka hoooponopono Aupuni ana ia wa.

Oka ha, o lolani Kamehameha IV.—Ka Moi i uwe nuiia i hala iho nei i ke ala hoi ole mai. Nana no 1 hoopau ika Ahaolelo no ka lokahi ole o na mea a lakou i hana'i, iloko o kona wa i hooholoia'i ke Kanawai Kivila o ke Aupuni Hawaii. Nana no i haiia kino me ka huipu ana me kana Moiwahine a me ke kokua Jokahi hoi o kona poe kanaka, i kela puuhonua o ka poe Hawaii nei i kau ia e ka mai me ka ilihune, e kapaia nei hoi ma ka inoa ka Halemai o ka Moiwahim—oia ke Kia Hoomanao ana i ku.kulu iho ai, i mea nana e kanu aku i kona inoa a me ka inoa no hoi o kana Moiwahine je noho nei no kona aloha, ma ke kihapai o ke Kaulaiia Nui, a me ka hoomanao manawa kolu ia no hoi. Ua hana oia me kana Moiwahine i ua puuhonua la me ka ikaika nui, ua hoomanawanui, ua hoinea, a ua hoohaahaa ia laua iho i'mua o kō laua niau kanaka, ia'laua e hele ana e noi aku i ka naau lokomaikai o keia a me keia o ko lauu poe kanaka, e o mai i ka lima kokua, i ka hana| hemolele a laua i manao mua ai, a i hookumu ai no hoi. Ahe nui no hoi na hana nui e ae a ua Moi lolani la i hana'i, ua paanaau no ia iloko o na puuwai a pau o kona poe kanaka, ua loli ae no na mea i hanaia e ia Moi, mai na mea i hanaia e kona mua'ku. O ka lima, o Aliiolani Kapuhiwa Kamehameha V.—lloko no o na la pokole o kona Aahu ana i ka Mana Moi, a me kona kau ana'e iluna o ka Noho Alii o ko lakou Aupuni, aia hoi, ua lawe mai oia i kekahi o kona poe kanaka ana i ike ai e hooikaika ana e imi i ka pomaikai no lakou iho, a me ko lakou lahui, a ua hoolilo ia lakou i hoa no kona Ahakukakukamalu. Ma ia mea e ike iho ai kakou, i ko ka Moi hou makemake nui e hookonokono i kona. poe kanaka ma ia hoohanohano ana ia lakou ; i lilo ai lakou he poe e hoōikaika mau ana i na mea a pau e pili ana i ka maikai a me ka pololei, a me ka noho hoopono ana, no ka mea, e hooikaika ana no ke kanaka e hana pono me ka ikaika, no kona ike iho, ina e hana pono oia, alaila, aole no e makapo ia mai kana mau hana e ka inea ia ia ka ike mai, a me ka ole. Eia hou kekahi, o ka poe i hoopaumaele, ia me na kiko eleele makoiakou mau inoa, ua holoīia a pau e kō ka Moi lokomaikai nui' a ua hoihoi mai oia i ko lakou mau pono a pau, i laweia'i mai o lakou aku, ma ko lakoa uhai ana ike Kanawai. He keu keia aka hana " lokomaikai luaole." Ke ikea poln.liu ia aku nei no ke ano o kana mau hana, a e hiki ana nopaha ke hilinaiia e pomaikai ana no kona poe kanaka ia ia O* Ehi ihe malalo nei ka papa hoike o na dala i ioaa mai ia'u ka Puuku Malama Dala o ka Ahahui Hawaii, mai ka la 18 o Novemaba, a tiki ka la 31 o Dekemaba. Nl k& A. B. C. F. M. kaln Kahunapalo .$lOO 00 Kkaleaia ma Koloa, Kau«i, 40 00 Mahinallou,Ekaleaia Alanai Papa, 33 00 Stalesia Waimea, Kauai, 7 68 Bev; E. Bond, Kohala, Uawaii, 100 00 Na Kanepau....... 100 Kkaleaia isa. Kawaiahao, mahiaa hon 34 00 Naka A. B. C. V. M. Kela kaikaroabms,. 100 00 Ahahal MisioDari, Waioli, Kaoai, 82 12 Umnapaulo» 409 60 E, O. Hall, Pvuku. . Henoluiu, Dtk. 81, 1803.